Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156649 przypisów.

Westwall — Linia Zygfryda (Wał Zachodni, Linia Hindenburga), system niemieckich umocnień wzdłuż granicy Niemiec z Francją i Luksemburgiem. [przypis edytorski]

westybul — pomieszczenie prowadzące do głównej klatki schodowej lub reprezentacyjny przedpokój. [przypis edytorski]

westybul — pomieszczenie w budynkach publicznych, prowadzące do głównej klatki schodowej; reprezentacyjny przedpokój. [przypis edytorski]

westybul — reprezentacyjny pałacowy przedpokój. [przypis edytorski]

westybul (z łac.) — reprezentacyjny przedpokój. [przypis edytorski]

Westydl — Vestidello Pagano, dowódca osady ferarskiej w Bastii del Genivolo (1517). [przypis redakcyjny]

Wesulus — góra Monte Viso, gdzie źródło Padu. [przypis redakcyjny]

weszcie (starop. forma) — wejście; otwarte weszciu: otwarte dla wejścia. [przypis edytorski]

weszcie (starop. forma) — wejście. [przypis edytorski]

weszedł — dziś popr.: wszedł. [przypis edytorski]

weszła była (daw.) — forma czasu zaprzeszłego, dziś: weszła. [przypis edytorski]

weszła mi krew — sens: wzburzyła mi się krew. [przypis edytorski]

Weszliśmy na Ornak — w rzeczywistości na Przełęcz Pyszniańską; autor raczej nie był na Ornaku. [przypis edytorski]

weszliśmy tą stroną, którędy warownia sama nas puściła — ironia: mury były rozwalone. [przypis tłumacza]

wet (daw.) — słodki deser. [przypis edytorski]

wet (daw.) — smakołyk, deser. [przypis redakcyjny]

Weteran z 1863 r. — uczestnik powstania styczniowego z 1863 r., postać niewystępująca pierwotnie w dramacie Rydla. [przypis edytorski]

wetować (daw.) — rekompensować. [przypis edytorski]

wetować (daw.) — wynagradzać sobie straty. [przypis edytorski]

wetować (daw.) — wynagradzać straty. [przypis edytorski]

wetować — odpłacać, wynagradzać; odbijać sobie. [przypis edytorski]

wetować (starop. czas. łączy się z D.: czego?) — odzyskać (z B.: co?). [przypis redakcyjny]

wetować — wyrównać, powetować stratę. [przypis redakcyjny]

wetsteinowskie wydanie Homera — Jan Henryk Wetstein, drukarz z Amsterdamu (1649–1726), jego wydanie Homera ukazało się w r. 1707. [przypis redakcyjny]

Wettstein-Adelt, Minna (1869–ok. 1908) — niemiecka publicystka i działaczka na rzecz praw kobiet. [przypis edytorski]

weturyn (z wł. vetturino) — woźnica. [przypis redakcyjny]

w „Etyce” mamy w Części III tylko 59 Twierdzeń — O oddzieleniu Części V zob. IV, Tw. 17, Przyp. [przypis tłumacza]

W „Etyce” odesłał do „Traktatu” i w „Traktacie” do „Etyki” — Mamy tu na myśli miejsce: „Oto jest powód, dlaczego niniejszemu wywodowi dałem miejsce uprzednie”. Roztrząsając to zdanie w celu krytyki tekstu, Gebhardt, Spinoza. Opera, t. II, 326 dowodzi, że Spinoza nie wskazuje tu na nasz Traktat, lecz na Filozofię; ale tej wszak nie napisał, a Gebhardt sam przecież dowodzi na s. 357, że Traktat jest wstępem do Etyki. [przypis tłumacza]

W Europie każde państwo, w którym prawo wyborcze jest dla wszystkich jednakowe, a procent od dochodu stanowi podstawę opodatkowania — Pomijam tu pewne ograniczenia, ścieśniające prawie wszędzie prawo wyborcze do tego stopnia, te prawdziwą zasadą jego jest census; pomijam również tak zwane podatki pośrednie, obciążające w znacznej części niektóre tylko klasy, o czym patrz Adam Smith, Ricardo, etc. etc. [przypis autorski]

W Europie przy końcu XV stulecia z przybyciem uczonych Greków — uciekinierów z Cesarstwa wschodniorzymskiego (Bizancjum), gdzie zachowano zdobycze kultury antycznej, a które wskutek najazdów Turków straciło większość terytoriów i w 1453 (zdobycie Konstantynopola) ostatecznie upadło. [przypis edytorski]

we wał — dziś: w wał (chociaż: we wtorek). [przypis edytorski]

w Ewangelii, gdzie przybyli w ostatniej godzinie otrzymali tę samą zapłatę co ci, którzy dźwigali trud całego dnia — przypowieść Jezusa w Mt 20, 1–16. [przypis edytorski]

w ewangielskiej historii — Mt 25. [przypis edytorski]

we warsztacie (gw.) — dziś popr.: w warsztacie. [przypis edytorski]

we wieczności — dziś popr.: w wieczności. [przypis edytorski]

We wierchym właśnie wchodził (daw., gw.) — wchodziłem właśnie pomiędzy wierchy (szczyty górskie). [przypis edytorski]

wewiódł — dziś popr.: wwiódł, tj. wprowadził. [przypis redakcyjny]

we własne cielsko ostre kły zatapiał — ἐπὶ τὰς ἰδίας ἤδη σάρκας ὁρμᾷ (N), ὁρμᾶν (D). [przypis tłumacza]

We własnych pismach nawet nie zawsze odnajdę kształt pierwszego pomyślenia (…) — wyznanie to sprzeciwia się temu, co Montaigne twierdzi na innym miejscu, iż nigdy nie poprawia tego, co napisze. [przypis tłumacza]

we wnęku — dziś r.ż.: we wnęce. [przypis edytorski]

wewnętrze — dziś popr.: wnętrze. [przypis edytorski]

wewnętrzną jego stroną — to znaczy stroną zwróconą ku Babilonowi. [przypis tłumacza]

Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta — właśc. Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta, 1764–94, badania historyczne ze stanowiska ekonomicznego i administracyjnego; dzieło Tadeusza Korzona (1839–1918), opublikowane w latach 1882–1899. [przypis edytorski]

wewnętrznego dziedzińca świątyni — ἐνδοτέρω ἱεροῦ. [przypis tłumacza]

wewnętrzne podrażnienie — w oryginale jest: Intussusception, intussuscepcja. Okropne to słowo pochodzi z łaciny i oznacza wewnętrzne podrażnienie, wewnętrzną wrażliwość, pobudliwość. [przypis tłumacza]

wewnętrznopolityczny — dziś: wewnątrzpolityczny, dotyczący polityki wewnętrznej państwa. [przypis edytorski]

wewnętrzny — dziś: wewnętrzny. [przypis edytorski]

we wniku — dziś popr.: we wnykach. [przypis edytorski]

we wojsku (gw.) — w wojsku. [przypis edytorski]

we Wschodniej Ziemi — tzn. Chinach. [przypis tłumacza]

We wszech rzeczy (…) porządku — Prawo porządku zobowiązuje każdą jednostkę stosować się do ogółu, dlatego to całość jest na obraz jedności, a zatem i na obraz Boga. Dzięki instynktowi wszystkie stworzenia bezrozumne i obdarzone rozumem mają swój cel wskazany. Celem istot obdarzonych rozumem jest Bóg. Lecz wolna dusza może zbaczać z drogi jej wskazanej, jeśli odciągnięta fałszywymi uciechami, przestaje dążyć do Boga. Wtedy podobna jest do ognia, który z natury swojej zawsze podnosi się do góry, jednak jak błyskawica z obłoku spada na ziemię. Człowiek oczyszczony i od pokus ziemskich odseparowany światłem wiary i bojaźnią bożą, wrodzonym popędem podnosi się coraz wyżej ku niebu na tych samych prawach, według których płomień podnosi się w górę, a strumień z góry w dół spada. Według tych samych praw, poeta ze skaz ziemskich oczyszczony podnosi się ku niebu. Te myśli rozwija poeta w ciągu tej pieśni aż do jej końca. [przypis redakcyjny]

we wszystkich ciałach — W wyd. 1751 r. czytamy: „w sercu”. [przypis tłumacza]

we wszystkich czasach to, co ludy Azji nazywały karą, ludy Europy nazywały zniewagą — Co nie jest sprzeczne z tym, co powiem w Ks. XXIII, rozdz. 20, o zapatrywaniu ludów germańskich na kij. Jakiekolwiek byłoby narzędzie, zawsze uważali za zniewagę władzę lub samowolę bicia. [przypis autorski]

we wszystkich moich pismach starałem się udowodnić, jakaś metafizyka, w znaczeniu Ontologii Ogólnej, jest konieczna — patrz, kotku, mój główniak pt. Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia (Kasa Mianowskiego, 1935) i artykuły w „Zecie”, „Drodze” i „Przeglądzie Filozoficznym” (XXXVI i XXXIX). [przypis autorski]

We wszystkich podobnych wypadkach dzieci odpowiadają za strach rodziców… — książeczka Tavastjerna Mały Karol może przekonać rodziców, ile cierpień przynosi chłopcom o bujnej wyobraźni stosowany obecnie system wychowawczy. [przypis autorski]

we wszystkich Stanach Zjednoczonych Australii — państwo Australia (formalnie Związek Australijski) powstało w 1901 jako federacja kilku odrębnych kolonii brytyjskich istniejących wcześniej na kontynencie australijskim; obecnie dzieli się na 6 stanów, 3 terytoria wewnętrzne i 7 terytoriów zewnętrznych. [przypis edytorski]

we wszystkiem biegu (starop.) — w pełnym biegu. [przypis edytorski]

Weyer, Johann (1515–1588) — niderlandzki lekarz, demonolog, autor dzieła O zwodniczych sztuczkach demonów (De praestigiis daemonum, 1563), w którym wypowiadał się przeciwko prześladowaniom czarownic, uznając, że podstawową przyczyną zachowania domniemanych czarownic są przywidzenia, które należy traktować jako objawy choroby psychicznej. [przypis edytorski]

Weyssenhoff, Józef (1860–1932) — polski poeta, powieściopisarz. W swoich utworach nawiązywał do Sienkiewicza, sprzeciwiając się klasowej separacji i wygodnemu, hedonistycznemu stylowi życia arystokracji. Do jego najważniejszych dzieł należą: Żywot i myśli Zygmunta Podfilipskiego (1898), Soból i panna (1911), Hetmani (1911), Puszcza (1915), Mój pamiętnik literacki (1925). [przypis edytorski]

Weyssenhof — Lucjan Weyssenhof. [przypis redakcyjny]

weźcie rumianku albo rozchodniku — tj. zastosujcie terapię ziołoleczniczą (zwykłą w owych czasach). [przypis edytorski]

weźmcie — dziś popr. forma: weźcie. [przypis edytorski]

weźmi (daw.) — dziś popr. forma trybu rozkazującego: weź. [przypis edytorski]

Weźmiesz stok hańby za chwały twej stopnie/ I bezdeń nędzy — błąd logiczny. Można przypuszczać, że sens tego zdania miał być następujący: (własne) staczanie się w hańbę i przepaść (tj. bezdeń) nędzy weźmiesz za stopnie prowadzące do twej chwały. [przypis edytorski]

weźmiesz — tu: dostaniesz (lanie). [przypis edytorski]

weźmiewa (gw.) — weźmiemy. [przypis edytorski]

weźmijcie — dziś popr.: weźcie. [przypis edytorski]

weźmij — dziś popr. forma 2 os. lp tr.rozkaz.: weź. [przypis edytorski]

weźmij — dziś popr. forma: weź. [przypis edytorski]

weźmi (starop. forma) — dziś forma 2.os.lp trybu rozkazującego: weź. [przypis edytorski]

weźmi (starop. forma) — weź. [przypis edytorski]

Weźmy w dzień deszczowy (…) w gwieździe śniegu — Ruskin, Etyka pyłków. (Warto przeczytać). [przypis autorski]

Weźmy więc za przewodnika doświadczenie (…) — Por. Abrégé des systèmes (Oeuvres philosophiques, 1751). [przypis tłumacza]

weźniesz (gw.) — weźmiesz. [przypis edytorski]

weźnie wzdychać (gw.) — zacznie wzdychać. [przypis edytorski]

weźrą — „weżrą” bądź „wejrzą” (tj. wpatrzą). [przypis edytorski]

weźrzy — daw. tryb rozkazujący: spojrzyj, wejrzyj. [przypis edytorski]

Weźrzyicie, ieśli wola, na sierotę! (…) W onem wygnaniu, kędy w żalu trawię — bogate określenie na „obywateli świeżego powietrza”. [przypis tłumacza]

weź się na prawo — skieruj się na prawo. [przypis edytorski]

Weź to sobie do serca, Arystypie, gdyż wypadałoby ci próbować myśleć, jaka cię przyszłość w życiu czeka — rozmowa ta prawdopodobnie nie jest historyczna, wydaje się raczej, że to pomysł Ksenofonta, i to wcale dowcipny. Właśnie Arystypowi, wielbicielowi rozkoszy (hedonikowi), znanemu „profesorowi”, należała się taka lekcja. Filozofowi, który dziś udziela nauki za drogie pieniądze, każe Ksenofont (w przeszłości) wysłuchać moralizującego kazania, a w końcu „próbować myśleć…”, „próbować”, bo wie, że myślenie to nie jego robota (por. „krzynę wiedzy” w ust. 2). Że taka nauka poszła w las, wiedzą czytelnicy. [przypis tłumacza]

Weź trzy zwierciadła (…) ogniwo — To doświadczenie fizyczne z trzema zwierciadłami i cały powyższy wykład o łamaniu się światła dowodzą, że poecie nieobce były nauki przyrodnicze, tak jak nauka optyki i katoptryki. [przypis redakcyjny]

Weź… — w innym wydaniu uzupełnione: „Weź, kpie!”. [przypis edytorski]

weźże — konstrukcja z partykułą -że o funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]

weżetal — materiał, tiul perukarski. [przypis edytorski]

wezbrać się (daw.) — [tu:] wybrać się. [przypis redakcyjny]

wezbrała beła (starop. forma) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: wezbrała wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]