Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8294 przypisów.

zsiadły — tu: stały (o stanie skupienia ciał fizycznych). [przypis edytorski]

z siebie nic nie waży — sam nie stanowi żadnej wartości. [przypis redakcyjny]

z siebie sprawnej — użyźnionej przez siebie. [przypis redakcyjny]

zsieść — dziś popr.: zsiąść. [przypis redakcyjny]

z Signy i Agugliony — Okolice Florencji. [przypis redakcyjny]

z siwemi brody — dziś popr. forma N. lm: z siwymi brodami. [przypis edytorski]

z siwiejącymi (…) włosy — dziś popr. forma N.lm: (…) włosami. [przypis edytorski]

z skrzydły — dziś popr. forma N.lm: ze skrzydłami. [przypis edytorski]

z skrzydły — dziś popr. froma N. lm: ze skrzydłami. [przypis edytorski]

z skwapliwością — chętnie i szybko. [przypis edytorski]

z słowy — dziś popr. forma N. lm: ze słowami. [przypis edytorski]

z słowy poważnemi — dziś popr. forma N. lm: z poważnymi słowami. [przypis edytorski]

ZSL — Zjednoczone Stronnictwo Ludowe. [przypis edytorski]

z smakowitym — dziś popr.: ze smakowitym. [przypis edytorski]

Z Soczewki żadnych (…) wiadomości po tej najsmutniejszej — mowa o śmierci Seweryna Markiewicza. [przypis redakcyjny]

z Sokratesem, którego Arystofanes niesłusznie szarpie — w komedii Chmury. [przypis edytorski]

z sprawiedliwymi bogi (daw. forma) — dziś N.lm: (…) bogami. [przypis edytorski]

ZSP — Zrzeszenie Studentów Polskich, organizacja studencka powstała w 1950 r. [przypis edytorski]

zstąp do świątyni — osobliwość wiersza Ad Venerem polega na tym, że w starożytnej poezji podobne prośby do bogów przyzywały ich do miasta lub do konkretnej świątyni. Tu zaś jest mowa raczej o kapliczce (lararium) umieszczonej w rzymskim domu. [przypis edytorski]

Zstąpiłem do ziemskich ślubów — najważniejsze znaczenie dla Męża miały „śluby duchowe” — niebiańskie. Śluby ziemskie zatem były pewnego rodzaju „zniżeniem”, zstąpieniem z wyżyn niebiańskich do ziemskiej rzeczywistości. [przypis redakcyjny]

Zstąpił Eneasz w państwo nieśmiertelne (…) — Od w. 1 do 43. Tu Dante, z czym się często spotykamy w jego Boskiej Komedii, chcąc uzmysłowić i silniej wrazić w duszę czytelnika swoje wysokie idee, bierze porównania i obrazy, jak mu na myśl przychodzą, zarazem z mitów starożytności pogańskiej i z Pisma Świętego. Tak Eneasz zstąpił w świat podziemny, ażeby tam zasięgnąć wieści przepowiedni o założeniu Rzymu a z nim rzymskiego państwa, stolicy namiestników Chrystusowych; św. Paweł porwany był duchem do nieba, ażeby tym, co tam widział, rozszerzył liczbę wierzących i umocnił ich w wierze. Eneasz i św. Paweł za życia jeszcze obaj wprowadzeni byli do królestwa leżącego poza granicą żywota ziemskiego i jego błędów; ponieważ Opatrzność wybrała ich obu do objawienia i spełnienia swoich wysokich celów. Ale poeta, uznając w sobie krewkość i ułomność ludzką, powątpiewa o swej godności wewnętrznej i o skutku usiłowań, jakie w nim z namowy rozumu powstały, i poczyna chwiać się w powziętym zamiarze. [przypis redakcyjny]

zstać się (starop.) — stać się (czas. dokonany). [przypis edytorski]

zstać się (starop.) — stać się; przydarzyć się (czas. dokonany). [przypis edytorski]

z stali — dziś popr.: ze stali. [przypis edytorski]

z stanem miejskim — pierwsze wyraźne wystąpienie wspólne w w. XIII zakończone przyznaniem osobnego przedstawicielstwa miastom w r. 1265 (Izba oddzielna); przejście ostateczne przedstawicieli szlachty ziemskiej do wspólnej z przedstawicielami miejskimi Izby Gmin w r. 1332. [przypis redakcyjny]

zstawy (daw.) — podstawy, fundamenty. [przypis edytorski]

zstępowała (…) do różnych działów wiedzy, objętych wówczas wspólną filozofii nazwą — [por.] Socrates, Historiae ecclesiasticae [Sokrates Scholastyk, Historia Kościoła], lib. VII, cap. 16. [przypis autorski]

zstokrotniać — dziś: ustokrotniać. [przypis edytorski]

Z stołowej izby balki wyrzuciwszy stare — w większych domach szlacheckich ozdabiano pułap belkami, wypełniając barwnymi ornamentami kwadraty powstałe przy skrzyżowaniu. Nowa moda wprowadza sufit gładki, ozdobiony malowidłami często o tematyce mitologicznej. [przypis redakcyjny]

z stolca — [tu:] z wysokości, z krzesła, które zasiada. [przypis redakcyjny]

z stopniów ostatnich — z najwyższych stopni, wiodących do siedziby mądrości. [przypis redakcyjny]

z strachu — dziś popr.: ze strachu. [przypis edytorski]

z strasznych — dziś popr.: ze strasznych. [przypis edytorski]

zstrętwiałość (starop.) — odrętwiałość. [przypis edytorski]

z strony (starop.) — z boku. [przypis edytorski]

z strony — tu: w sprawie. [przypis edytorski]

z suchegom lądu śledził — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; znaczenie: z suchego lądu śledziłem. [przypis edytorski]

z sumptem (daw.) — ponosząc koszty; strojnie. [przypis edytorski]

z surowych schodzić dróg Cockera — tj. popełniać błędy w obliczeniach (Cocker był autorem podręcznika matematyki). [przypis edytorski]

z swawolnym — dziś popr.: ze swawolnym. [przypis edytorski]

z swej — dziś popr.: ze swej. [przypis edytorski]

z swojem (Izabelli) małżonkiem — z Franciszkiem Gonzagą, księciem mantuańskim. [przypis redakcyjny]

z Sybilli cechu — sens: spośród wróżbitek. [przypis edytorski]

z Syliuszem (…) bierze ślub (…) — por. Tacyt, Dzieje XI, 26, 27 i n. [przypis tłumacza]

z synem Filipa — mowa o Aleksandrze Macedońskim. [przypis edytorski]

Z szacunku dla tego znakomitego męża, nie zamieszczamy wspomnianego listu, jak również i drugiego, o którym będzie mowa, gdyż tego zuchwalstwa nie moglibyśmy usprawiedliwić najgorętszą nawet wdzięcznością czytelników. [przypis autorski]

Z Szartierowego kwartą mleczka… — Alain Chartier, poeta współczesny, autor czułych pieśni miłosnych; w oryg. gra słów lait, mleko i lais, piosenka. [przypis tłumacza]

zszarzany (…) długą służbą — zszarzały od długiej służby. [przypis edytorski]

z szczęścia — dziś popr.: ze szczęścia. [przypis edytorski]

z szczerym — dziś popr.: ze szczerym. [przypis edytorski]

zszeregowały — dziś: uszeregowały. [przypis edytorski]

zszeregowanie — dzisiaj: uszeregowanie. [przypis edytorski]

zszerszeniały (daw.) — pokryty szronem. [przypis edytorski]

z sześcią synami (daw.) — dziś: z sześcioma synami. [przypis edytorski]

z szkrabami — dziś popr.: ze szkrabami. [przypis edytorski]

z „szlachtą polską…” — niedokończony, domyślny cytat z Psalmów przyszłości Zygmunta Krasińskiego: „Jeden tylko, jeden cud / Z szlachtą polską polski lud”. [przypis edytorski]

z szybkością trzynastu węzłów na godzinęwęzeł: jednostka prędkości morskiej, wynosząca milę morską (ok. 1,8 km) na godzinę. [przypis edytorski]

z szyderstwy — dziś forma N.lm: szyderstwami. [przypis edytorski]

z szyi — zmiana obrazu, by lepiej oddać atmosferę flirtu; w oryginale mowa jest o „ramieniu”, co sugeruje bransoletę. W całym fragmencie chodzi o sprowokowanie sytuacji zachęcającej do dotknięcia drugiej osoby. [przypis edytorski]

z szyje — dziś popr. forma D.lp: z szyi. [przypis edytorski]

ztąd — dziś popr. pisownia: stąd. [przypis edytorski]

ztąd (starop. forma) — dziś: stąd. [przypis edytorski]

ztąd (starop. forma ort.) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): stąd. [przypis edytorski]

ztądże (starop. forma) — stąd właśnie. [przypis edytorski]

z tą gwiazdą (…) która (…) cudzym światłem się zakrywa — Mała planeta Merkury jako najbliższa słońca objawia się mieszkańcom Ziemi tylko o wieczornym zmroku i to w jak najsłabszym blasku, ponieważ silne światło słoneczne jego blask przygasza. [przypis redakcyjny]

z tą koroną — chodzi tu o wieniec ślubny panny młodej: „jakby jakaś mitra wysoka, upleciona z trzęsideł złocistych i z błyskotek, z kolorowych paciorków i wstążek” (z listu L. Rydla do Vondračka). [przypis redakcyjny]

Z tą rozłożystą brodą — Gdyby aktor uważał za korzystniejsze dla charakteryzacji nie mieć brody (która dziś jest w teatrze dość niewdzięcznym przydatkiem), można zmienić te słowa tekstu na: z tą bogobojną miną. [przypis tłumacza]

Z tajoną wspaniałością porozsiewasz chatki — Dla ozdoby ogrodów stawić się w nich zwykły tu i owdzie, „rozsiewać” chatki, zewnątrz prostej budowy, a we środku najkosztowniej przybrane, „z tajoną wspaniałością”. (Ob. Powązki Trembeckiego kart. 38, w. 24.) Chatek takowych, lubo przez poetę tu wspomnianych, w ogrodzie Zofijówka zgoła „nie masz”. [przypis redakcyjny]

z taką samą skargą — z taką samą, jak przeciw wodzom, czyli oskarża ich o zdradę. [przypis tłumacza]

Z taką więc ciszą i z taką powagą… — Słowacki, Beniowski, pieśń IV. [przypis edytorski]

z takich, którzy nie powstają ani z soli, ani z roli, jeno z tego, co ich boli — podobne słowa miał wypowiedzieć Czarniecki, kiedy tytuł hetmana wielkiego otrzymał Jerzy Lubomirski; jest to aluzja do źródeł bogactwa i wpływów Lubomirskich: żup solnych i rolnictwa, czemu Czarniecki przeciwstawiał własne zasługi wojskowe. [przypis edytorski]

Z takich powodów — w wydaniu z 1816 r.: Z tych i wielu innych powodów. [przypis edytorski]

z takiego kamerdunu (gwar.) — takim tonem. [przypis edytorski]

z takim czołem (daw.) — tak bezczelnie. [przypis edytorski]

z takimi wieści — z takimi wiadomościami (możliwy błąd źródła: wieśćmi). [przypis edytorski]

Z takim łoskotem ze stromej skał ściany — Strumień z łoskotem spadający i krwawy w kręgu, gdzie są gwałtownicy, ma tu swoje głębokie znaczenie. [przypis redakcyjny]

z tak niewczesnego chyżu — z tak niewygodnego domu. [przypis redakcyjny]

ztamtąd (starop. forma) — stamtąd. [przypis edytorski]