Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8297 przypisów.
Zasady — ułożone przez Ignacego Potockiego Zasady do poprawy Rządu, przedłożone Sejmowi 17 grudnia 1789 w imieniu wybranej 7 września tzw. Deputacji do formy Rządu, pod przewodnictwem biskupa Krasińskiego. [przypis redakcyjny]
Zasady, z których wyprowadzają się powyższe reguły, zostały ustalone w „Umowie społecznej” — por. Wstęp. [przypis redakcyjny]
zasadzać się na czymś (daw.) — opierać się na czymś. [przypis edytorski]
Zasadzając swoją niezwyciężoność na baśniach — wojna z innowiercami jest dla wyznawców islamu wojną świętą, podjętą w sprawie Boga, który nie może być zwyciężony. [przypis redakcyjny]
zasadzić (daw.) — nasadzić, umieścić na czymś. [przypis edytorski]
zasadzić się (daw.) — zaczaić się. [przypis edytorski]
zasadzili się byli (…) na nie (starop.) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: zasadzili się wcześniej, uprzednio itp. [przypis edytorski]
zasadzka… pomoc — w dalszym ciągu obrazy z akcji wojennej. [przypis tłumacza]
zasadzonę — daw. forma B.r.ż. przymiotników i imiesłowów przymiotnikowych; dziś: zasadzoną. [przypis edytorski]
zasadzone — nastawione umyślnie. [przypis redakcyjny]
za Sasa — w rzeczywistości przygody Beniowskiego i konfederacja barska miały miejsce za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, a nie jego poprzednika Augusta II Sasa. [przypis edytorski]
zasępiwszy nos — nie ochoczo, nie wesoło. [przypis redakcyjny]
zasęp — smutek. [przypis edytorski]
zasekwestrować (daw.) — nałożyć sekwestr (przekazać majątek osobie pod zarząd lub na przechowanie do czasu rozstrzygnięcia sporu przez sąd). [przypis edytorski]
zasekwestrować — sądownie zająć majątek w celu zapewnienia roszczeń. [przypis edytorski]
zasekwestrować — sądownie zająć majątek w celu zapewnienia roszczeń. [przypis redakcyjny]
zasekwestrowano — skonfiskowano. [przypis edytorski]
zasiągłszy — dziś: zasięgnąwszy. [przypis edytorski]
zasiągnął — dziś: zasięgnął; tu: sięgał; zażył. [przypis edytorski]
zasiągnąłem — dziś: zasięgnąłem. [przypis edytorski]
zasiągnienia — dziś popr. forma: zasięgnięcia. [przypis edytorski]
zasiadać się — tu: zasadzać się; przygotowywać zasadzkę. [przypis edytorski]
zasiadacz — zapewne: spodnie. Linde tego znaczenia nie zna. Oryginał nie daje też żadnej wskazówki, gdyż tłumacz widocznie źle pojąwszy to miejsce, dał też zupełnie chybione tłumaczenie. Ariost mówi tylko o „szarłatnym nasuwniu” (vestir vermiglio), na którym była haftowana kiść prosa (una pannocchia) z całym źdźbłem (con tutto il gambo). [Piotr] Kochanowski pomieszawszy pannocchia z panno (sukno, odzienie), a gambo z gamba (noga), wprowadził do tekstu drugą część ubrania, ów zagadkowy zasiadacz, okrywający nogi, którego w oryginale nie ma. [przypis redakcyjny]
zasiadam do stołu nieco później od innych, obyczajem Augusta (…) — por. Swetoniusz, Życie Augusta, 74. [przypis tłumacza]
zasiadł w prawie takim — podlega takiemu prawu. [przypis redakcyjny]
zasiadły opaty — dziś popr.: zasiedli opaci; opat: przełożony klasztoru. [przypis edytorski]
zasię a. zaś (daw.) — spójnik przeciwstawiający treści komunikowane przez połączone zdania. [przypis edytorski]
zasię a. zasie (daw.) — natomiast, zaś. [przypis edytorski]
zasię a. zasie (daw.) — tu: wara! precz! [przypis edytorski]
zasię a. zasie (starop.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
zasiędą — dziś popr.: zasiądą. [przypis edytorski]
zasię (daw.) — a, zaś. [przypis edytorski]
zasię (daw.) — dziś: zaś. [przypis edytorski]
zasię (daw.) — natomiast. [przypis edytorski]
zasię (daw.) — natomiast, zaś. [przypis edytorski]
zasię (daw.) — precz. [przypis edytorski]
zasię (daw.; starop.) — zaś, natomiast; na odwrót, przeciwnie. [przypis edytorski]
zasię (daw.) — wara, precz. [przypis edytorski]
zasię (daw.) — zaś, jednak. [przypis edytorski]
zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
zasię (daw.) — zaś; natomiast. [przypis edytorski]
zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
zasię (daw.) — zaś. [przypis edytorski]
zasię (daw.) — zaś, znów, z powrotem; na odwrót. [przypis edytorski]
zasię — dziś: zaś. [przypis edytorski]
zasięga rady u starego poety francuskiego imieniem Mruczysława — Wedle komentatorów osobistość ta miała oznaczać poetę i kronikarza nadwornego Wilhelma du Bois, zwanego Crétin, który współcześnie zażywał wielkiej sławy i uchodził za zwolennika protestantów. [przypis tłumacza]
zasię (gw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
zasiękła — dziś popr.: wsiąkła. [przypis edytorski]
zasię mąż aby był miłował żonę jako własne ciało a owszem tak, jako Chrystus miłuje kościół swój, za którego zbawienie sam siebie wydał — Por. Efez. 5, 25. [przypis edytorski]
Zasię Matyska z Orleanu… — Macé d'Orléans był to sędzia prowincjonalny, którego Villon, prawdopodobnie dla jego gadulstwa i drobiazgowości, przechrzcił na kobietę. Kobietom nierządnego życia nie wolno było, pod grzywną, nosić niektórych ozdób, np. pasków ze srebra. [przypis tłumacza]
zasię (przest.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
zasię (starop.) — natomiast. [przypis edytorski]
zasię (starop.) — natomiast, zaś. [przypis edytorski]
zasię (starop.) — tu: z powrotem; nazad. [przypis edytorski]
zasię (starop.) — tu: z powrotem. [przypis edytorski]
zasię (starop.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
zasię (starop.) — więc, zatem; zasięś mu rościęła (konstrukcja z przestawną końcówką czasownika): potem mu rozcięłaś. [przypis edytorski]
zasię (starop.) — zaś. [przypis edytorski]
zasię (starop.) — zaś, znów, z powrotem; na odwrót, odwrotnie; tu: z drugiej strony. [przypis edytorski]
za się (starop.) — za siebie; w tył. [przypis edytorski]
zasię (starop.) — znów, z powrotem; na odwrót, odwrotnie; tu: natomiast, zaś. [przypis edytorski]
zasię tobie (daw.) — nic ci do tego, trzymaj się z daleka. [przypis edytorski]
zasię — tu: zaś. [przypis edytorski]
zasięże (daw.) — sięgnie. [przypis edytorski]
zasię — zaś, natomiast; tu: tymczasem. [przypis edytorski]
zasię — zaś. [przypis edytorski]
zasie a. zasię (daw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]
zasie (daw.) — zaś; natomiast. [przypis edytorski]
zasie — dziś popr.: zaś. [przypis edytorski]
zasie — dziś: zaś. [przypis edytorski]
zasiekać (daw.) — tu: zabić zwierzę np. szablą. [przypis edytorski]
zasieki — rodzaj zapory. [przypis edytorski]
zasiek — tu: rodzaj ogrodzenia z gałęzi, nie łączonych ze sobą, lecz luźno rzuconych. [przypis edytorski]
zasiek — tu: zagrodzone miejsce służące do przechowywania jakiejś żywności, np. zboża, ziemniaków, jabłek. [przypis edytorski]
zasieli — dziś popr.: zasiali. [przypis edytorski]
zasiewku (…) niepochybna wiara — pewna wiara w to, co wyrośnie po zasianiu. [przypis redakcyjny]
zasiłki — tu: posiłki, dodatkowe wojsko. [przypis edytorski]
zasilać się — tu: posilać się, jeść. [przypis edytorski]
zasilać — tu: posilać, karmić. [przypis edytorski]
zasila się nową sztukę ożywczymi sokami sztuki dawnej — [Komentarz autora z Uwag.] Chociaż zgadzam się ze Strumieńskim, muszę dodać uwagę, że przeważnie tylko nieudolność artystyczna szuka drogi do źródeł sztuki i do kontaktu z życiem przez archeologię i filologię. Są np. u nas literaci, którzy poznawać życie uczą się u chłopów, u pieśni ludowej, u biblii, a po źródła sztuki chodzą do Sofoklesa. Filologia jest znamienną cechą ich twórczości. Mnie tego nie potrzeba. [przypis autorski]
zasilenie — tu: wzmocnienie. [przypis edytorski]
za skarbami i świętościami poszukiwać — dziś: poszukiwać skarbów i świętości. [przypis edytorski]
zaskoczyć — tu: przeciąć drogę. [przypis edytorski]
zaskoczym im (daw.) — przetniemy im drogę. [przypis edytorski]
zaskoki — przeszkody. [przypis autorski]
zaskorupią-ć — skrócone od: zaskorupią ci. [przypis edytorski]
zaskowycze — dziś: zaskowyczy. [przypis edytorski]
zaskrzypły — dziś popr. forma: zaskrzypiały. [przypis edytorski]
zaskuczeć — zaskomleć. [przypis edytorski]
Zasławek — nazwa fikcyjna. [przypis redakcyjny]
Zasław — miasto na Wołyniu, na wsch. od Krzemieńca. [przypis redakcyjny]
Zasław — miasto w zach. części Ukrainy. [przypis edytorski]
Zasław — nazwa miejscowości fikcyjnej nie mającej nic wspólnego z rzeczywistym Zasławiem na Ukrainie. [przypis redakcyjny]
Zasławski-Ostrogski, Władysław Dominik (1618–1656) — książę, koniuszy wielki koronny i starosta łucki, jeden z najbogatszych magnatów Korony. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Zasławski-Ostrogski, Władysław Dominik (1618–1656) — książę, koniuszy wielki koronny, regimentarz wojsk koronnych. [przypis edytorski]
Zasławski-Ostrogski, Władysław Dominik (1618–1656) — polski książę; w 1648 dzięki poparciu kanclerza Jerzego Ossolińskiego na sejmie konwokacyjnym wybrany został na regimentarza, mimo że nie miał żadnego doświadczenia wojskowego, zasłynął natomiast wydaniem swego czasu niezwykle kosztownej uczty. [przypis edytorski]
zasłodzić — tu: osłodzić. [przypis edytorski]
Zasłona lekka, przejrzysz w jej przeźroczy — Myśl ukryta pod zasłoną prawdy jest następna: Nie światło, ale nocna ciemność grozi nam niebezpieczeństwem; ponieważ zakrywa przed nami wroga i nam pod fałszywym go obrazem przedstawia. W ciemności pokazuje się nam wąż kusiciel, który, jeślibyśmy go w dzień biały widzieli, obudziłby tylko w nas wstręt i grozę. Ale i w nocy nie może on nam szkodzić, jeśli sami uznamy, że jesteśmy w ciemności; jeśli z wierzącą i pełną nadziei duszą oczekujemy przyjścia nowego światła z myślą wzniesioną do nieba. Z wysokości nieba widzimy zstępujących do nas aniołów stróżów, których blasku oko nie znosi, lecz których moc tajemnicza zemdloną duszę podnosi i umacnia. Dostrzegamy w ich ręku miecz sprawiedliwości, przeznaczony bronić dobrych, a złych karać. A w chwili, kiedy w świadomości błędów naszych przerażeni jesteśmy nim, ten pokazuje nam nadłamane ostrze miłosierdzia, które wobec szczerego usiłowania przyszłej poprawy wszystkie przeszłe błędy nam przebacza. [przypis redakcyjny]
zasłona — tu: chustka na głowie, zasłaniająca też część twarzy. [przypis edytorski]
zasłona, ukrywająca przede mną moje lata młodzieńcze, rozdarła się nagle od dołu — por. Mt 27,51. [przypis edytorski]
