Przypisy

zatrudniać (daw.) — zaprzątać głowę, absorbować. [przypis edytorski]

zatrudniać się — zajmować się. [przypis edytorski]

zatrudnić (daw.) — tu: utrudnić. [przypis edytorski]

zatrudnić — tu: zająć. [przypis edytorski]

zatrudnienia (daw.) — zajęcia, czynności. [przypis edytorski]

zatrudnienie (daw.) — zajęcie, czynność. [przypis edytorski]

zatrudnienie — tu: bycie czynnym, zajętym czymś; wywieść duszę z zatrudnienia: pozbawić życia. [przypis edytorski]

zatrudnione nabycie (starop.) — z trudem uzyskany dobytek. [przypis edytorski]

zatrudniony (tu daw.) — zajęty. [przypis edytorski]

zatrudniony — zajęty. [przypis edytorski]

zatrudniony — zajęty, zaprzątnięty. [przypis edytorski]

zatrutemi — dziś popr.: zatrutymi. [przypis edytorski]

z Atrydy — dziś: z Atrydami. [przypis edytorski]

zatrzaskanych — dziś popr.: zatrzaskiwanych. [przypis edytorski]

zatrzaska — pułapka. [przypis edytorski]

zatrzask — zamek sprężynowy, którego zapadka zaskakuje automatycznie, bez użycia klucza. [przypis edytorski]

zatrzasłam — popr.: zatrzasnęłam [przypis edytorski]

zatrzęsać — dziś: trząść (z B.: co?) a. wstrząsać (z N.: czym?). [przypis edytorski]

zatrzymać — tu: zamówić, zarezerwować. [przypis edytorski]

za trzy niedziele (daw., gw.) — za trzy tygodnie. [przypis edytorski]

zaturbować się (daw., gw.) — zmartwić się. [przypis edytorski]

za — (tu rusycyzm:) przez. [przypis edytorski]

za twą całość — za twoją cielesną nietykalność, dla twojego ocalenia. [przypis edytorski]

zatwardzywa (daw.) — dziś: zatwardza. [przypis edytorski]

zatwostepić (neol.) — zatańczyć two-step. [przypis edytorski]

Zatybrze — wł.: Trastevere, rione XIII Rzymu. [przypis edytorski]

zatyć — roztyć się, utyć. [przypis edytorski]

zatykajwa (starop. forma) — dziś 2.os.lm trybu rozk.: zatykajmy. [przypis edytorski]

zatyłek (daw.) — tylna część czegoś; miejsce za czymś. [przypis edytorski]

zatym (starop. forma ort.) — dziś popr.: zatem. [przypis edytorski]

zatym (starop. forma ort.) — dziś: zatem; więc. [przypis edytorski]

zatym (starop.) — za tym; w związku z tym, więc. [przypis edytorski]

Za tysiąc dziewoi ona mi obstoi — Zastąpi mi tysiąc dziewcząt. [przypis edytorski]

Za udział w zgromadzeniach lud dostaje wynagrodzenie — w Atenach po przywróceniu demokracji po wojnie peloponeskiej, od 403 p.n.e., za uczestnictwo w obradach zgromadzenia ludowego płacono obywatelom diety (ekklesiastikon), początkowo w skromnej kwocie jednego obola. [przypis edytorski]

zaufać swój skarb — dziś popr.: powierzyć swój skarb. [przypis edytorski]

zaufany — tu: zadufany, mający bezgraniczne zaufanie. [przypis edytorski]

zaufany w stopniu, który trzymał — mając ufność w pozycję, jaką zajmował. [przypis edytorski]

zaum — technika „pisania pozarozumowego” rosyjskiego poety awangardowego Wielimira Chlebnikowa, oparta o symbolizm dźwiękowy. [przypis edytorski]

Zauna — w gwarze obozowej łaźnia, odwszalnia. [przypis edytorski]

za upamiętaniem (daw.) — po opamiętaniu się. [przypis edytorski]

za urzędem na polu Marsa goni — na Polu Marsowym, równinie poświęconej bogowi wojny Marsowi, poza tzw. murami serwiańskimi, otaczającymi dawniej Rzym, odbywały się m.in. zebrania ludowe komicjów centurialnych, wybierające urzędników. [przypis edytorski]

za usmirenje polskawo miatieża (ros.) — za stłumienie polskiego buntu; tytuł medalu nadawanego przez władze carskie m.in. urzędnikom, którzy w czasie powstania styczniowego odznaczyli się szczególną lojalnością. [przypis edytorski]

zausznica (daw.) — kolczyk, ozdoba noszona na uchu. [przypis edytorski]

zausznice — tu: kolczyki. [przypis edytorski]

zausznik (daw.) — powiernik potajemnie dostarczający informacji. [przypis edytorski]

zausznik — doradca. [przypis edytorski]

zausznik — powiernik, człowiek zaufany. [przypis edytorski]

zausznik — powiernik i osoba dostarczająca informacji. [przypis edytorski]

zausznik (przestarz.) — powiernik, donosiciel. [przypis edytorski]

zauważył w trawie kilka fiołków (…) „Będę miał kolację” — liście fiołka pachnącego (Viola odorata) są jadalne, nadają się do sałatek i zup wiosennych. [przypis edytorski]

zawada (daw.) — przeszkoda. [przypis edytorski]

zawada — przeszkoda, przeciwność. [przypis edytorski]

zawada — przeszkoda. [przypis edytorski]

zawada (starop.) — przeszkoda; gdzie się jaka najduje zawada: gdzie się znajduje jakaś przeszkoda. [przypis edytorski]

zawada (starop.) — przeszkoda. [przypis edytorski]

zawadiacki — awanturniczy, wyzywający. [przypis edytorski]

zawakować (daw.) — o stanowisku pracy: zostać zwolnionym. [przypis edytorski]

zawakować — zostać opróżnionym; pozostać nieobsadzonym. [przypis edytorski]

zawała — prawdop. przeszkoda. [przypis edytorski]

zawalidroga — ktoś przeszkadzający innym. [przypis edytorski]

zawarcie (daw.) — zamknięcie. [przypis edytorski]

zawarcie (daw.) — zamknięcie; zawierać: zamykać. [przypis edytorski]

zawarła (starop. forma) — dziś: zamknęła. [przypis edytorski]

zawarła — zamknęła. [przypis edytorski]

zawarł (daw.) — zamknął. [przypis edytorski]

zawarować (daw.) — zagwarantować, zastrzec. [przypis edytorski]

zawarować (daw.) — zastrzec. [przypis edytorski]

zawarować — zastrzec; zapewnić coś komuś lub sobie. [przypis edytorski]

zawarto (starop.) — zamknięto. [przypis edytorski]

zawarty (daw., gw.) — zamknięty. [przypis edytorski]

zawarty (daw.) — tu: zamknięty. [przypis edytorski]

zawarty (daw.) — zamknięty. [przypis edytorski]

zawartymi — zamkniętymi. [przypis edytorski]

zawarty (starop.) — zamknięty. [przypis edytorski]

zawarty — zamknięty. [przypis edytorski]

zawczasuśmy ich ostrzegli — dziś: zawczasu ich ostrzegliśmy. [przypis edytorski]

za wcześnie na kruków — tj. zbyt wcześnie na rozszarpywanie tego, co pozostało po kimś; zamiast B. rzecz. nieosob.: „na kruki”, użyty B. rzecz. osobowego. [przypis edytorski]

za wcześnie […] Tymczasem autonomia — mowa o trybie odzyskiwania niepodległości przez Polskę w 1918 r. [przypis edytorski]

zawcześnie — wcześnie, w krótkim czasie. [przypis edytorski]

zawcześnie — zawczasu. [przypis edytorski]

za wczesną — przedwczesną, niewczesną, następującą w niewłaściwym czasie. [przypis edytorski]

zawczora (gw., daw.) — przedwczoraj. [przypis edytorski]

zawczoraj (daw.) — przedwczoraj. [przypis edytorski]

zawczoraj — dziś: przedwczoraj. [przypis edytorski]

za wdaniem się — za wstawiennictwem; na skutek interwencji. [przypis edytorski]

za wdaniem się — za wstawiennictwem. [przypis edytorski]

zawdy a. zawżdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]

zawdy a. zawżdy (starop.) — zawsze. [przypis edytorski]

zawdyć — przysłówek zawdy (daw.: zawsze) z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]

zawdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]

zawdy (gw., daw.) — zawsze. [przypis edytorski]

zawdy (gw.) — zawsze. [przypis edytorski]

zawdyk (gw.) — zawsze; tu: jednak. [przypis edytorski]

zawdy (przestarz.) — zawsze. [przypis edytorski]

zawdy (reg.) — zawsze. [przypis edytorski]

zawdziać (daw.) — nałożyć. [przypis edytorski]

zawdziać (daw.) — przywdziać, ubrać. [przypis edytorski]

zawdziany (daw.) — nałożony, naciągnięty. [przypis edytorski]

zawdziany (daw.) — założony, nałożony, naciągnięty (o ubraniu). [przypis edytorski]

Zawedem posła, ałe za borodu (ukr.) — Zaprowadzimy posła, ale za brodę. [przypis edytorski]