Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5255 przypisów.
rajzbret (z niem.) — deska kreślarska, do której przymocowywano papier; rysownica. [przypis edytorski]
rajz — książkowa nazwa tego ptaka jest remiz. Należy do wróblowatych, podobny do sikory, tylko mniejszy. [przypis autorski]
rajzownicy — podróżujący. [przypis edytorski]
raka — bibl.: nędznik. [przypis edytorski]
Raka! — obelżywe słowo biblijne (zob. Mt 5,22). [przypis edytorski]
rakarz — człowiek zajmujący się wyłapywaniem bezpańskich psów, hycel; tu pogard.: łajdak, łotr. [przypis edytorski]
rakarz — człowiek zajmujący się wyłapywaniem bezpańskich psów, hycel; tu pogard.: oprawca. [przypis edytorski]
rakarz — człowiek zajmujący się zawodowo wyłapywaniem bezpańskich psów, hycel; przen.: łajdak, łotr. [przypis edytorski]
rakarz (daw.) — hycel. [przypis edytorski]
rakarz — oprawca; także łapacz bezdomnych psów. [przypis edytorski]
rakarz (przen.) — łajdak, łotr. [przypis edytorski]
rak, co to chodził po drożdże — w ludowej opowiastce rak został posłany po drożdże do ciasta na nadchodzące święta Bożego Narodzenia. Zanim dotarł do sklepiku i wrócił, była już Wielka Sobota, dzień przed Wielkanocą. Kiedy gospodyni zaczęła mu wytykać powolność, rak potknął się na progu i stłukł niesione naczynie z drożdżami. [przypis edytorski]
rakiem (daw.) — tyłem. [przypis edytorski]
Rakiet — Profesor na fakultecie prawnym w Poitiers. [przypis tłumacza]
raki — wódka ryżowa. [przypis autorski]
rak — narzędzie do rozcinania kas pancernych. [przypis edytorski]
Rakocy — Jerzy II Rakoczy, książę siedmiogrodzki (1648–1660). [przypis redakcyjny]
Rakoczy — Jerzy II Rakoczy, właśc. II. Rákóczi György (1621–1660), książę Siedmiogrodu, lennik Turcji w Mołdawii i Wołoszczyźnie. Protestant, sojusznik Szwedów w okresie potopu. [przypis edytorski]
Rakoczy — Rakoczy, książę Siedmiogrodu, wzniecił na Węgrzech powstanie przeciw Austrii; pobity w końcu, schronił się do Turcji, gdzie umarł w r. 1735. [przypis tłumacza]
rakosz — rokosz, polityczny zjazd rycerstwa (szlachty). [przypis redakcyjny]
Rakotis — wioska egipska w miejscu, gdzie Aleksander Wielki założył Aleksandrię; stała się egipską dzielnicą miasta. [przypis edytorski]
Rakowi, który już wszystko ogniem swoim pali — podczas gorących letnich dni, gdy Słońce jest w zodiakalnym znaku Raka (20 czerwca – 22 lipca). [przypis edytorski]
Rakownik (niem.: Rakonitz) — miasto w Czechach. [przypis edytorski]
Rakowski, Christian, właśc. Stanczew (1873–1941) — bułgarski działacz komunistyczny, później polityk radziecki. W 1938 skazany w pokazowym procesie moskiewskim na 20 lat więzienia, rozstrzelany. [przypis edytorski]
Rakowski, Konrad (1875-1916) — krakowski krytyk teatralny, sportretowany w 1899 r. przez Stanisława Wyspiańskiego. [przypis edytorski]
Rak przyjął (…) Słońce — Słońce weszło w znak Raka (tj. nastało lato). [przypis edytorski]
rak świstnie — powiedzenie: jak rak świśnie, a ryba piśnie, czyli nigdy. [przypis edytorski]
Rakszasa (mit. ind.) — demon-ludojad, tytan, rodzaj złośliwego, złego ducha, złośliwy potwór-olbrzym grasujący po zapadnięciu zmierzchu i żywiący się surowym mięsem, także ludzkim. [przypis edytorski]
Rakszas — Demon zły. [przypis autorski]
Rakszas (mit. ind.) — złośliwy potwór-olbrzym grasujący po zapadnięciu zmierzchu i żywiący się surowym mięsem, także ludzkim. [przypis edytorski]
Rakus — Austriak. [przypis edytorski]
rakuski (daw.) — austriacki. [przypis edytorski]
Rakuszanin (daw.) — Austriak [przypis edytorski]
Rakuzanie (daw.) — Austriacy. [przypis edytorski]
Rakuzy (daw.) — Austria. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Raleigh, Walter (1552–1618) — awanturniczy podróżnik angielski. [przypis tłumacza]
ramadan — dziewiąty, święty miesiąc kalendarza muzułmańskiego; podczas ramadanu wiernych obowiązuje ścisły post od świtu do zmierzchu, posiłki spożywane są po zachodzie słońca. [przypis edytorski]
Ramajana — epos sanskrycki, przedstawiający dzieje Ramy (siódme wcielenie boga Wisznu), jego brata Lakszmany, żony Ramy Sity (porwana przez demona Rawanę na wyspę Lankę) oraz ich wiernego towarzysza Hanumana. [przypis edytorski]
Ramajana — staroż. epicki poemat indyjski, przypisywany legendarnemu mędrcowi Walmikiemu. [przypis edytorski]
Rama — jedno z wcieleń boga Wisznu, postrzegane jako Bóg Najwyższy w hinduizmie. [przypis edytorski]
Rama — miasto biblijne położone na Wyżynie Judejskiej nieopodal Lod. Dokładna lokalizacja miasta nie jest znana. [przypis edytorski]
Rama (mit. ind.) — jedno z wcieleń boga Wisznu, postrzegane jako Bóg Najwyższy w hinduizmie. [przypis edytorski]
Ramazan jest to wielki post turecki; Bajram wielkie święto które obchodzą na kształt naszego karnawału. O zachodzie słońca, początek Bajramu ogłasza się wystrzałem z harmaty; potem trwają całą noc illuminacje meczetów i wystrzały wiwatowe różnej broni. [przypis autorski]
ramazanowy — ramadanowy, związany ze świętem kończącym Ramadan, miesiąc postu w kulturze muzułmańskiej. [przypis edytorski]
ramazan (tur.; arab.: ramadan) — dla wyznawców islamu jest to okres wielkiego postu, obchodzony jest zawsze w dziewiątym miesiącu księżycowego kalendarza muzułmańskiego, przypadającym na sierpień i wrzesień zachodniego kalendarza gregoriańskiego. [przypis edytorski]
Rambald — rycerz gaskoński, później renegat. [przypis redakcyjny]
Rambam (Majmonides) — skrót imienia rabi Mosze Ben Majmon (w Polsce znanego jako Majmonides), średniowiecznego filozofa racjonalisty oraz wybitnego lekarza. [przypis tłumacza]
Rameau, Jean-Philippe (1683–1764) — kompozytor i teoretyk muzyki okresu baroku, autor oper, baletów i utworów klawesynowych. [przypis edytorski]
Rameau, [Jean-Philippe (1683–1764)] — słynny muzyk francuski w XVIII w. [teoretyk muzyki i kompozytor, jego pierwsza opera, Hippolyte et Aricie, wystawiona 1 października 1733, odniosła wielki sukces, a swoim nowatorstwem formy zapoczątkowała ożywiony spór krytyków; red. WL]. [przypis tłumacza]
Rameau, Jean-Philippe (1683–1768) — francuski kompozytor i teoretyk muzyki okresu baroku, autor oper, baletów i utworów klawesynowych; najwybitniejszy muzyk francuski XVIII w. [przypis edytorski]
Rameau, [Jean-Philippe] (1683–1768) — najwybitniejszy muzyk francuski XVIII wieku. [przypis tłumacza]
Ramesses-sa-Ptah — Ramzes Siptah (1197–1191 p.n.e.), zmarły stulecie wcześniej faraon XIX dynastii, objął tron w wieku 14 lat. Rządy w jego imieniu sprawowała macocha, Tauseret, która została jego następczynią jako ostatni władca tej dynastii. W XIX w. uważano, że Siptah to imię władcy XX dynastii, Ramzesa XI. [przypis edytorski]
Rameswaram — miasto w indyjskim stanie Tamilnadu, na wyspie Pamban, stanowiące ważne centrum pielgrzymek hinduistycznych, jedno z najświętszych miejsc hinduizmu. [przypis edytorski]
Rameswaram — miasto w południowych Indiach, gdzie wg tradycji zamanifestował się bóg Śiwa; jedno z najświętszych miejsc hinduizmu. [przypis edytorski]
Rameszwaram a. Rameswaram — tamilskie miasto w Indiach, na wyspie Pamban; jedno z miejsc świętych, cel pielgrzymek hinduistycznych; wraz z Badrinath, Dwarką i Świątynią Dźagannatha w Puri stanowi jedno z tzw. Ćar dham, tj. czterech świętych miejsc. [przypis edytorski]
ramie — dziś popr. forma: ramię. [przypis edytorski]
ramie — dziś popr. pisownia: ramię. [przypis edytorski]
ramienica — gatunek wodorostu. [przypis edytorski]
ramionóm — dziś popr. forma C. lm: ramionom. [przypis edytorski]
ramiony (daw.) — dziś popr. forma N. lm: ramionami. [przypis edytorski]
ramiony (daw. forma) — dziś N.lm: ramionami. [przypis edytorski]
ramiony — daw. forma N.lm; dziś: ramionami. [przypis edytorski]
ramiony — dziś N. lm: ramionami. [przypis edytorski]
ramiony — dziś N.lm: ramionami. [przypis edytorski]
ramiony — dziś popr. forma N.lm: ramionami. [przypis edytorski]
ramiony — dziś popr. forma N. lm: ramionami. [przypis edytorski]
Maria Konopnicka, Z przeszłości. Fragmenty dramatyczne, Galileusz
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ramiony — dziś popr.forma N.lm: ramionami. [przypis edytorski]
ramiony — dziś popr. forma: ramionami. [przypis edytorski]
ramiony — dziś popr. N.lm: ramionami. [przypis edytorski]
ramiony ruszył — wzruszył ramionami. [przypis edytorski]
ramiony sinemi — dziś popr. forma N. lm: sinymi ramionami (tj. niebieskimi odnogami rzecznymi). [przypis edytorski]
ramiony (starop. forma) — dziś popr. N.lm: ramionami. [przypis edytorski]
ramota — lichy utwór literacki. [przypis edytorski]
ramota — pisanina bez większej wartości literackiej. [przypis edytorski]
ramota — przestarzałe i nieudane dzieło. [przypis edytorski]
ramota — rodzaj pracy pisemnej bez większej wartości literackiej. [przypis edytorski]
ramota — utwór literacki bądź teatralny bez większej wartości literackiej, zazwyczaj staroświecki. [przypis edytorski]
ramota — zły, zazwyczaj staroświecki utwór literacki bądź teatralny. [przypis edytorski]
Ramowicz — w innej wersji: Abramowicz. [przypis edytorski]
ramowy ul — ul w formie skrzynki, pokrytej daszkiem. [przypis edytorski]
rampa (daw.) — rząd lamp oświetlających scenę, umieszczonych na jej krawędzi i oddzielających scenę od widowni; początkowo na światła rampy używano świec (w XVIII w.), następnie wykorzystywano system oświetlenia gazowego (dlatego mówi się tu o „skręcaniu” rampy, tj. przykręcaniu kurka gazowego), później światło elektryczne. [przypis edytorski]
rampa — podwyższenie ułatwiające ładowanie towarów na stacji kolejowej. [przypis redakcyjny]
rampa — w gwarze obozowej: miejsce przywożenia i wywożenia transportów więźniów, a także ich selekcji. [przypis edytorski]
Rampolla, Mariano (1843–1913) — włoski kardynał, watykański sekretarz stanu (1887–1903), tj. pełniący funkcję zbliżoną do szefa rządu. [przypis edytorski]
Ramsay i Soddy znaleźli, że gazy wydzielane przez rad zawierają hel i że ten gaz tworzy się stopniowo wobec emanacji radu — [por.] Ramsay i Soddy, „Physikalische Zeitschrift”, 15 września 1903. [przypis edytorski]
Ramzes II (1304–1237 p.n.e.) — trzeci faraon XIX dynastii, najwybitniejszy władca okresu Nowego Państwa, często uważany za największego i najpotężniejszego faraona w całej historii Egiptu. [przypis edytorski]
Ramzes Wielki — Ramzes II (1304–1237 p.n.e.), trzeci faraon XIX dynastii, najwybitniejszy władca okresu Nowego Państwa, często uważany za największego i najpotężniejszego faraona w całej historii Egiptu. Panował 66 lat, umacniając i poszerzając odziedziczone imperium. Poprowadził kilka kampanii wojennych w Syrii, w Libii i Nubii. Z królem Hetytów Hattusilisem III wynegocjował i zawarł traktat o pokoju i współpracy, najstarszy zachowany traktat w historii. Wsławił się budową monumentalnych świątyń i pomników w całym kraju. [przypis edytorski]
Ramzin, Leonid Konstantinowicz (1887–1948) — rosyjski inżynier, konstruktor kotłów parowych; w 1930 oskarżony o sfabrykowane zbrodnie w ramach pokazowego procesu tzw. Partii Przemysłowej, grupy wybitnych radzieckich ekonomistów i inżynierów, którzy rzekomo zajmowali się dywersją i szpiegostwem; skazany na wyrok śmierci, zastąpiony 10-letnią karą pozbawienia wolności; w lutym 1936 zwolniony z więzienia na mocy amnestii. [przypis edytorski]
rańszy (daw.) — wcześniejszy. [przypis edytorski]
rańtuch (daw.) — chusta lub szal. [przypis edytorski]
rańtuch (daw.) — chusta. [przypis edytorski]
rańtuch — daw. kobiece nakrycie głowy; wełniana chusta zakrywająca głowę i ramiona, niekiedy również część twarzy. [przypis edytorski]
rańtuch (daw.) — kobiece nakrycie głowy; wełniana chusta zakrywająca głowę i ramiona, niekiedy również część twarzy. [przypis edytorski]
rańtuch (daw.) — szal lub chusta. [przypis edytorski]
rańtuch — długa chusta. [przypis redakcyjny]
rańtuch — fartuch. [przypis edytorski]
rańtuch — haftowany szal lub chusta. [przypis edytorski]
rańtuch (reg.) — chusta. [przypis edytorski]
raną — poranną. [przypis redakcyjny]
rana (…) w Antenorydzie była mi zadana — Cień tu mówiący jest Jakub z Kassero, obywatel z miasta Fano; markgraf Azzo d'Este przy Oriaco w okolicy Padwy, dawniej zwanej Antenorydą od Antenora, założyciela Padwy, zamordować go rozkazał. [przypis redakcyjny]
