Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6127 przypisów.
oniemić (neol.) — uczynić niemym, odebrać głos. [przypis edytorski]
oniemić — odebrać głos; uczynić niemym. [przypis edytorski]
oniemić — uczynić niemym. [przypis edytorski]
O niepodległości Polski — jest to pismo nadesłane na odbyty w końcu marca 1910 r. zjazd związków „Filarecyj” z Paryża, Leodjum i Verviers i „Stowarzyszenia im. Lelewela” z Brukseli. (Jako goście byli obecni jeszcze przedstawiciele lwowskiego „Życia” i „Bratniej Pomocy Słuchaczy Politechniki Lwowskiej”). Na zjazd ten prócz Żeromskiego przysłali jeszcze listy T. T. Jeż, B. Limanowski, A. Niemojewski, G. Daniłowski, W. Feldman, W. Sieroszewski. — Zarówno tekst odezwy Żeromskiego jak te wiadomości o zjeździe czerpiemy z „Krytyki” (1910, zeszyt V, str. 260) z artykułu p. t. Zjazd młodzieży postępowo-niepodległościowej. — Częściowy przedruk odezwy dała „Ziemia Lubelska” 10 sierpnia 1915 r. (Nr. 222), bałamutnie jako datę zjazdu podając 27 marca 1914 r. [przypis redakcyjny]
O niepozbywalności zwierzchnictwa — w rozdziale tym oraz w pięciu następnych zajmuje się Russo bliższą analizą pojęcia woli powszechnej, które podtrzymuje całą jego konstrukcję w jej najważniejszym punkcie. Dotychczasowy tok rozumowania nie dotknął jeszcze zagadnienia podstawowego: w jaki sposób człowiek żyjący w społeczeństwie może stale słuchać tylko samego siebie? Jak godzi się w prawnym ustroju skrępowanie jednostki przez prawa z jej wolnością? A od rozwiązania tego pytania zależy przecież ważność umowy społecznej, która nie może gwałcić natury ludzkiej, samej istoty człowieczeństwa. Otóż koncepcja woli powszechnej umożliwia wyjście z tych sprzeczności, godząc w sobie harmonijnie obydwa elementy: autonomii człowieka i obowiązku posłuszeństwa wobec praw państwowych. — Śledząc właściwości woli powszechnej, takiej, jak ją Russo pojmuje, dowiadujemy się zaraz z pierwszego ustępu, że wola powszechna jest skierowana ku wspólnemu dobru, że uzgadnia ona i do jedności sprowadza interesy jednostek, że więc jej przedmiotem jest korzyść całości, będąca równocześnie korzyścią wszystkich poszczególnych członków społeczeństwa. [przypis tłumacza]
O, nieraz może na tym jego szczycie rozwiewały się przestrogi znamiona — jest to szczegół dochowany tradycją. Podczas ciągłych nabiegów tatarskich, kiedy lud okolicy wiedział, że horda w pobliżu koczuje, dla bezpieczeństwa zostawiał jednego ze swoich na jakiej wyniosłej i panującej mogile lub na wierzchu wysokiego dębu, aby upatrywał Tatarów i dawał znać o zajrzanych wywieszeniem białej chorągwi lub chustki. Lud pracujący po polach, skoro zajrzał bielące znamię popłochu, uciekał w znajome sobie kryjówki. Ukraiński telegraf! To mi napomina drugi szczegół. Słyszałem od mieszkańców pamiętnego w naszych dziejach miasta Czehryna tak tłumaczony początek zwyczaju, powszechnego w Ukrainie, a zwłaszcza w tej okolicy, zbierania się ludu, szczególniej chłopców i dziewcząt, na środek sioła, który oni nazywają ułycia, ulica, dla śpiewania różnych pieśni, co się nieraz daleko w noc przeciąga. W czasie koczowania hordy w tych stronach lud, wiedząc, jakie klęski ponosi, kiedy na śpiących natrafią Tatarzy, żeby zawsze miał przytomność i gotowość chronić się w razie niebezpieczeństwa, na noc zbierał się razem i dla odpędzenia snu śpiewał narodowe dumy i pieśni. Zwyczaj został, chociaż niebezpieczeństwo, co mu dało początek, minęło. Dalsze wiersze oddają sprawiedliwą zapłatę zasługom cienistych dębów Ukrainy, które w ciągłych zaburzeniach i wojnach zapewne niejednemu chroniącemu się śmierci były pewniejszą opieką niż ściany własnego jego domu. [przypis autorski]
onieśmielenie pełne szacunku, które u nas wzbudza wielkie imię wymówione na głos — Wielkim imieniem był Pachacamac; wymawiano je bardzo rzadko i z oznakami wielkiej czci. [przypis autorski]
o niespełna rozumie — dziś: niespełna rozumu. [przypis edytorski]
O! Nie takimi ogniami się pali (…) dusza — poeta pieśni miłosnych jest na tej gwieździe, która tylko przyjmuje dusze tych, co zanadto oddawali się miłości ziemskiej. On sam wyznaje, że więcej tą miłością gorzał niż najsławniejsi kochankowie starożytni. [przypis redakcyjny]
o nie — tzn. o zdrowie swojego hetmana. [przypis edytorski]
o nieznanym człowieku i jego opowieści — por. [powieść J.W. Goethego] Wilhelm Meister, t. I, rozdział 17. [przypis redakcyjny]
oni Julianowie, możni cesarze — cesarz Julian, właśc. Flavius Claudius Iulianus (331–363), cesarz rzymski (od 361), filozof i autor piszący po grecku, znany pod nadanym mu przez chrześcijan przydomkiem Apostata, tzn. Odstępca, gdyż wychowany w religii chrześcijańskiej, pod wpływem filozofii neoplatońskiej odstąpił od niej. Był ostatnim cesarzem wyznającym religię dawnych Rzymian, podjął próbę jej zreformowania, dążąc do przywrócenia jej statusu religii państwowej; aktami prawnymi starał się osłabić chrześcijaństwo. [przypis edytorski]
o nim — tzn. prawdopodobnie o prawdziwym Bogu. [przypis tłumacza]
Oni płyną niby potok (…) — parafraza bądź tłumaczenie Psalmu 90(89). [przypis edytorski]
oni prostą drogą (…) nad głowę się wzbija — Eneida, II, 227, w tłumaczeniu Fr. Wężyka. [przypis tłumacza]
oniria (neol.) — rzeczywistość snu. [przypis edytorski]
oni są chore — pan profesor jest chory (gospodyni używa specyficznej formy grzecznościowej). [przypis edytorski]
Oni są dzicy (…) zepsutego smaku — wpływ tego ustępu, jak w ogóle całego rozdziału, łatwo odnaleźć u J. J. Rousseau, zwłaszcza w Emilu. [przypis tłumacza]
oni (starop.) — ci, owi. [przypis edytorski]
oni — Tj. żydzi. [przypis tłumacza]
oni — towiańczycy. [przypis redakcyjny]
oni — tzn. szaleni, lekkomyślni ludzie. [przypis redakcyjny]
oni — w domyśle: kochankowie śpiewający w nocy. [przypis redakcyjny]
oni właśnie ustanowili władzę… — oczywiście w porozumieniu z Likurgiem. [przypis tłumacza]
oni w Wilnie tak ciąąąągną — mowa o charakterystycznym kresowym akcencie, o wymowie samogłosek; innymi wyrazistymi cechami kresowej polszczyzny były półmiękkie ć, ś, ź oraz przedniojęzykowe ł. [przypis edytorski]
Oniż się (…) zachwieją — czyż oni się zachwieją (konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż). [przypis edytorski]
On jeden (Odys), choć niechętnie poszedł z mą wyprawą — w chwili rozpoczęcia wyprawy trojańskiej Odys był od niedawna żonaty; żona wtedy właśnie powiła mu dziecko, nie spieszyło mu się zatem do wojny. Udał więc chorego umysłowo. Lecz Palamedes, inny wódz achajski, dowiódł, że Odys jest przy zdrowych zmysłach i zmusił go do wzięcia udziału w wyprawie. [przypis redakcyjny]
on, kędziory bujne utrefiwszy — jako rycerz: trefienie włosów oznaczało szyk i elegancję stanu rycerskiego. Wolny Hellen zapuszczał długie włosy, wąsy i brodę, niewolnik miał boże poszycie krótko strzyżone, twarz wygoloną. To była moda piątego wieku, ale przyjaciele polityczni Sparty wprowadzali zwyczaj spartański golenia zarostu coraz bardziej. [przypis tłumacza]
On l'accepte très bien (fr.) — Przyjmuje się ją bardzo dobrze. [przypis edytorski]
On l'a exagéré et surexagéré (fr.) — To przesadzone i wyolbrzymione. [przypis edytorski]
on mąż (tu daw.) — ten człowiek, ten mężczyzna. [przypis edytorski]
on m'a appris (fr.) — nauczono mnie. [przypis edytorski]
on ma (…) kameleona na łonie, iż może się czynić niewidzialnym światu — Pliniusz podaje, iż lewa noga kameleona, spalona w piecu wraz z rośliną tegoż samego imienia i utarta na maść, czyni posiadacza jej niewidzialnym. [przypis tłumacza]
on ma rybaków — są to niewolnicy Periplektomenusa, którzy dokonują połowów ryb, a on je sprzedaje. [przypis tłumacza]
on mi coś (…) patrzy — dziś: on mi coś wygląda. [przypis edytorski]
On mi mówił, com ci mówił — hic mihi dixit, quae tibi dixi. [przypis tłumacza]
on nam tętni dziś, jak grzebiemy, kto nam drogi — majestatyczny dźwięk dzwonu „Zygmunta” rozbrzmiewał podczas większych uroczystości, także pogrzebów, z których Kraków już wówczas słynął. W końcu XIX wieku chowano uroczyście Kraszewskiego, Mickiewicza, Lenartowicza, Matejkę, Asnyka (na Wawelu lub na Skałce). Głosiciel triumfów w XVI w., stał się wówczas głównie dzwonem żałoby. [przypis redakcyjny]
On n'entend rien. Encore une fois (fr.) — nic nie słychać. Jeszcze raz. [przypis edytorski]
on ne peut pas prévoir (fr.) — nie można przewidzieć. [przypis edytorski]
On ne peut penser et écrire qu'assis (fr.) — nie powinno się myśleć i pisać siedząc. [przypis edytorski]
On ne prête qu'au riche (fr.) — pożycza się tylko bogatemu. [przypis edytorski]
on ne sait à quel saint se vouer (fr.) — nie wiadomo, któremu świętemu się ofiarować. [przypis edytorski]
On n'est bon que par la pitié: il faut donc qu'il y ait quelque pitié dans tous nos sentiments (fr.) — nie jest dobre to, co [czynione] przez litość, trzeba więc mieć nieco litości nad naszymi uczuciami. [przypis edytorski]
On n'est jamais si heureux ni si mal heureux qu’on se l'imagine — Och, nigdy nie jesteśmy ani tak szczęśliwi, ani tak nieszczęśliwi, jak nam się wydaje. [przypis edytorski]
On nie będzie tłustszy od waszych postów ani bogatszy od ofiar waszych… — Lessing, Natan mędrzec, akt I, scena 2 (rozmowa Natana z Dają). [przypis edytorski]
on nie ma nic wspólnego (…) z Helladą, ponieważ widziałem u niego (…) przekłute oba uszy — Grecy nie nosili kolczyków, tylko barbarzyńcy. [przypis tłumacza]
Ono adojnoj hojszio no (hebr.) — „Prosimy cię Panie, zbaw nas”. [przypis tłumacza]
on — o bracie. [przypis redakcyjny]
ono (daw.) — oto. [przypis edytorski]
ono (daw.) — owo, to. [przypis edytorski]
ono (daw.) — to, oto. [przypis edytorski]
ono (daw.) — to, owo. [przypis edytorski]
ono (daw.) — to. [przypis edytorski]
ono (daw.) — to. [przypis edytorski]
On odpowiedział: Jest to mnich Gomita — Sardynia będąc pod zarządem pizanów, podzielona była na cztery okręgi: Lagodoro, Kallari, Gallura i Alborea. Okręgiem Gallury zarządzał Mino Visconti, którego pierwszym ulubieńcem był mnich Gomita. Mnich ten nadużywając zaufania pańskiego, sprzedawał urzędy, frymarczył publicznym skarbem, wsadzonych do więzienia za okup wypuszczał na wolność i tym podobne broił bezprawia; na koniec został powieszony. [przypis redakcyjny]
ono — dziś popr.: je. [przypis edytorski]
ono jabłko… pierzchliwej Atalanty — Atalanta, słynna z piękności córka króla Scyru. Warunkiem otrzymania jej ręki była wygrana w wyścigach z nią w biegu. Udało się to Hippomenesowi, który ścigając się z królewną rzucał po drodze otrzymane od Wenus złote jabłka, a Atalanta zatrzymywała się, aby je podnosić. [przypis redakcyjny]
on ojca przechodzi — sens: jest lepszym wojownikiem niż ojciec. [przypis edytorski]
ono karanie, które Achab król podjął — 1. Ks. Król, 21. [przypis edytorski]
Onokrotale — zamiast: protonotari. [przypis tłumacza]
onomastyka (z gr.) — nauka o nazwach własnych. [przypis edytorski]
onomatomancja — wróżenie z imion. [przypis tłumacza]
onomatopeiczny — dźwiękonaśladowczy. [przypis edytorski]
onomatopeiczny — dźwiękonaśladowczy. [przypis edytorski]
onomatopeja — wyraz a. zespół wyrazów naśladujący swym brzmieniem dźwięki naturalne, przyrody. [przypis edytorski]
onomatopeja — wyraz a. zespół wyrazów naśladujący swym brzmieniem dźwięki naturalne, przyrody. [przypis edytorski]
on, onego (daw.) — on, ten; tu C. lp onemu: jemu. [przypis edytorski]
on, onego (daw.) — ten, tego a. on, jego; tu B. lp r.n. ono: to. [przypis edytorski]
on, onego (daw.) — ten, tego a. on, jego; tu B. lp r.n. ono: to. [przypis edytorski]
on, onego (daw.) — ten, tego a. on, jego; tu C. lm onych: tych. [przypis edytorski]
on, onego (daw.) — ten, tego a. on, jego; tu D. lp r.n. onego: tego. [przypis edytorski]
on, onego (daw.) — ten, tego a. on, jego; tu D. lp r.ż. onej: tej. [przypis edytorski]
on, onego (daw.) — ten, tego a. on, jego;; tu N. lp r.ż.: oną: tą. [przypis edytorski]
on, onego (daw.) — ten, tego; on, jego. [przypis edytorski]
on, onego (daw.) — ten, tego. [przypis edytorski]
on, onego (daw.) — te, tego; tu M. lm one: te. [przypis edytorski]
on, onego, onym (daw.) — ten, tego, tym. [przypis edytorski]
on, onemu (daw.) — ten, temu a. on, jemu. [przypis edytorski]
on, onemu (daw.) — ten, temu; tu: tamtemu, tj. ukrywającemu się człowiekowi. [przypis edytorski]
ono-ono — oto oto. [przypis redakcyjny]
ono przeklęństwo etc. — Jozue 7, 1 i 21. [przypis edytorski]
onorate l'altissimo poeta (wł.) — uczcijcie najwyższego z poetów. [przypis edytorski]
onor (daw.) — dziś popr.: honor. [przypis edytorski]
onosacieć — zapaść na nosaciznę, chorobę bydła. [przypis edytorski]
ono (starop. forma) — to, owo. [przypis edytorski]
ono (starop.) — owo, to. [przypis edytorski]
ono (starop.) — to, owo. [przypis edytorski]
ono (starop.) — tu: oto. [przypis edytorski]
ono — tu: przyrodzenie. [przypis edytorski]
ono wszech niebezpieczeństw zbawiając — wybawiając je ze wszystkich niebezpieczeństw. [przypis edytorski]
Onoż ci on Adam, który chciał być jako jeden z nas, wiedząc złe i dobre — por. Rdz 3, 22 (Bóg mówi, że człowiek stał się już „jak jeden z nas”, gdyż zna dobro i zło, i dlatego wygania ludzi z ogrodu, żeby nie zerwali owocu także z drzewa życia, dzięki czemu żyliby na wieki). [przypis edytorski]
onoż (daw.) — a tu, a tymczasem. [przypis edytorski]
onoż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy ono. [przypis edytorski]
on peut le dire — można tak powiedzieć. [przypis edytorski]
on, po onym (daw.) — ten, po tym. [przypis edytorski]
On Potocki, szedziwem ozdobiony latem — Mikołaj hetman, sędziwy. [przypis redakcyjny]
On proces wygrywa — Stało się, jak było do przewidzenia: Alcest przegrał proces, o którym była mowa w pierwszym akcie. Fakt, iż kto inny miał słuszność, a kto inny wygrał sprawę, musiał być aż nazbyt częsty w ówczesnym sądownictwie. [przypis tłumacza]
on revient toujours a ses premiers amours (fr.) — zawsze się wraca do pierwszej miłości. [przypis edytorski]
ONR — Obóz Narodowo Radykalny, skrajnie prawicowa organizacja polityczna w II Rzeczypospolitej, założona w 1934 roku i w tym samym roku zdelegalizowana, potem działająca nielegalnie. ONR przejawiał tendencje faszystowskie. [przypis edytorski]
ONR — Obóz Narodowo-Radykalny, skrajnie prawicowe ugrupowanie polityczne o charakterze faszystowskim, założone 14 kwietnia 1934 przez młodzieżowych działaczy organizacji Obóz Wielkiej Polski, rozwiązane 10 lipca 1934 przez sanacyjne władze państwowe, potem działające nielegalnie. [przypis edytorski]
