Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7729 przypisów.

ci dwaj jakiego są rodu — Aleksander i Napoleon degli Alberti po śmierci ojca robiąc dział między sobą, dwaj bracia, tak się skłócili, że szpadami nawzajem się przebili. Miejsce ich rodzinne leżało nad strumieniem Bisenzio, który przepływa dolinę Falterona między Lukką a Florencją. [przypis redakcyjny]

Ci dwaj (…) rodowe tej róży korzenie — Adam po lewicy, a Piotr po prawicy Marii, jako dwa korzenie róży. Dlatego, że Adam jest wszechrodzicem ludzkiego rodzaju, a św. Piotr pierwszym pasterzem, któremu Chrystus zdał pasterstwo swojej owczarni. [przypis redakcyjny]

ci dwaj smętni — byli to dwaj synowie Herkulesa I, prawy syn, Ferdynand, i nieślubny, Juliusz. Zaplątani w spisek przeciw swym braciom, Alfonsowi i Hipolitowi, zostali, gdy się rzecz wykryła, skazani na śmierć, lecz na szafocie ułaskawieni na dożywotnie więzienie. [przypis redakcyjny]

cięgiem (gw.) — ciągle. [przypis edytorski]

Cięgiem (gw.) — ciągle, wciąć. [przypis edytorski]

cięgiem (gw.,pot.) — ciągle, bez przerwy. [przypis edytorski]

cięgiem ino godos o tem (gw.) — ciągle tylko mówisz o tym. [przypis edytorski]

cięgły łuk (starop. forma) — w znaczeniu biernym: ciągniony, tj. taki, który da się ciągnąć („ciągnął łuk Rykard” 9, 69, 1), naciągać. [przypis redakcyjny]

cięgły (starop.) — gibki. [przypis redakcyjny]

cięgły (starop.) — [tu] w znaczeniu biernym: ciągniony, tj. taki, który się da ciągnąć. [przypis redakcyjny]

Cięglewicz, Edmund (1862–1928) — dziennikarz krakowski, tłumacz autorów starożytnych, taternik. [przypis edytorski]

cięgoty (gw.) — dreszcze. [przypis edytorski]

cię? (gw.) — widzicie go?! [przypis autorski]

cię rozmachnie — pokropi cię wodą święconą. [przypis edytorski]

cięszki (starop. forma) — dziś: ciężki; tu: przyczyniający kłopotów, trudów. [przypis edytorski]

ciężący — dziś popr. forma: ciążący. [przypis edytorski]

ciężą — dziś popr. forma: ciążą. [przypis edytorski]

ciężało — dziś popr.: ciążyło. [przypis edytorski]

ciężar gatunkowy — ciężar właściwy, ciężar 1 cm3 danego ciała wyrażony w gramach. [przypis redakcyjny]

ciężar spadł mi z piersi — fraz.; dziś popr. ciężar spadł mi z serca. [przypis edytorski]

Ciężką bo miał zimę — szyk przestawny: Bo ciężką miał zimę. [przypis edytorski]

ciężkich lat po-kozowych — po dwu i pół letnim pobycie w więzieniu, władze narzuciły Narcyzie mieszkanie w Lublinie (1852); [koza (daw.): areszt, więzienie; red. WL]. [przypis redakcyjny]

ciężkie czaty (…) sprawiałem — pełniłem trudną wartę. [przypis edytorski]

ciężkiej zgryzoty, która może i woli tkwić za plecami jeźdźca — nawiązanie do słów ody rzym. poety Horacego (Pieśni III, 1): Za plecami jeźdźca siedzi czarna troska. [przypis edytorski]

ciężki młot cyklopów (…) na Marsa wiecznotrwałą zbroję — zbroję Marsa, boga wojny w mit. rzym., wykuli w kuźni Hefajstosa, boskiego kowala, jego pomocnicy, cyklopi. [przypis edytorski]

ciężkim lub smutkiem nas dręcząc — szyk przestawny; inaczej: lub ciężkim smutkiem nas dręcząc. [przypis edytorski]

ciężkość* (starop.) — męka, wielki ból, wielkie zmartwienie. [przypis redakcyjny]

ciężko się widziało (starop.) — wydawało się [to] ciężkie (trudne). [przypis edytorski]

ciężkoż wam widzieć co równego — trudno wam będzie zobaczyć coś podobnego. [przypis edytorski]

ciężkozbrojnej piechoty — hoplitów. [przypis tłumacza]

cięższe są błędy dokonane z żądzy niż z gniewu — wedle nauki stoików wszystkie grzechy były równe, gdyż wszystkie są przeciwne rozumowi. [przypis tłumacza]

cięży (daw. forma) — dziś: ciąży. [przypis edytorski]

Ciebie chcę za spadkobiercę — Ta darowizna przychodzi dość nieprzygotowanie; dodać należy, iż prawnie byłaby niedopuszczalna ze względu na to, że Orgon ma dzieci. Może rozmyślnie użył Molier tego nieprawdopodobnego rysu, aby tym dobitniej podkreślić, że jesteśmy w sferze komedii. Komedii i prawdy zarazem, gdyż zręczne opanowywanie ludzi i wyłudzanie spadków i darowizn było jednym z punktów działalności nabożnych kongregacji. Gdyby Orgon miał nie rodzone dzieci, ale np. bratanków, rzecz byłaby zupełnie możliwa. [przypis tłumacza]

ciebiem ujrzał — cię ujrzałem. [przypis edytorski]

Ciebie on z łowczych obierzy wyzuje — fragment biblijnego psalmu 91, przetłumaczonego na polski jako pieśń religijna przez Jana Kochanowskiego (1530–1584). [przypis edytorski]

ciebie też uwięzi — aluzja do wydarzeń z Odysei Homera, gdzie główny bohater uniknął czaru syren, zatykając załodze uszy woskiem, a samemu przywiązując się do masztu, by słyszeć ich śpiew. [przypis edytorski]

ciebzie (reg.) — ciebie (wymowa kurpiowska). [przypis edytorski]

Ciechocinek — polskie miasto uzdrowiskowe w województwie kujawsko-pomorskim. [przypis edytorski]

cieciorka — samica cietrzewia. [przypis edytorski]

ciecza — dziś popr. forma M.lp: ciecz. [przypis edytorski]

cieczy balsamowej — ὀποβάλσαμον. [przypis tłumacza]

ci Egipcjanie, którzy stanowili oddzielną siłę zbrojną — bratanek króla Nektanebo, późniejszy król Nektanebo II, który prowadził osobną armię na Syrię, zbuntował się przeciw swemu władcy i sam sięgnął po koronę królewską. [przypis tłumacza]

cie… (gw.) — wykrzyknienie: patrzcie, widzicie. [przypis edytorski]

ciejbe — niby, jakby, jak. [przypis edytorski]

cieką — dziś popr.: ciekną. [przypis edytorski]

ciekawam (daw.) — forma skrócona od: ciekawa jestem. [przypis edytorski]

ciekawam — forma skrócona; inaczej: ciekawa jestem. [przypis edytorski]

ciekawam — forma skrócona od: ciekawa jestem. [przypis edytorski]

ciekawam — skrócone od: ciekawa jestem. [przypis edytorski]

Ciekawe to było widowisko w minionym wieku patrzeć na bezsilne zabiegi Anglików, aby wprowadzić u siebie demokrację. Ponieważ ci, którzy kierowali sprawami, nie posiadali cnoty, ponieważ ambicje ich drażniło powodzenie tego, który na najwięcej się ważył — Cromwell. [przypis tłumacza]

ciekawiec — dziś popr.: ciekawski. [przypis edytorski]

Ciekaw jestem, co ujrzę tam… — fragment norweskiej pieśni Over de høje fjælde (Nad wysokimi górami) z tekstem Bjørnstjerne Bjørnsona (1832–1910) i muzyką Mortena Eskesena (1826–1913); modyfikacja w przekładzie wprowadzona została dla zachowania liczby zgłosek zgodnej z oryginalnym wersem. [przypis edytorski]

Ciekawość moją podbechtałeś niepomału, donosząc o powtórnej edycji — mowa o Nie-boskiej Komedii, której pierwsza edycja pojawiła się w r. 1835. Druga edycja pojawiła się w Paryżu w końcu 1836, wydanie Jełowieckiego i Spółki. [przypis redakcyjny]

ciekawość (…) urosła — dziś popr.: ciekawość wzrosła. [przypis redakcyjny]

ciekawości (daw.) — dziś: rzeczy ciekawe, warte zobaczenia, ciekawostki. [przypis edytorski]

ciekawszą jestem Aspazji (…) onego czasu pisząc (…) — mowa o Pogance, której bohaterka nosi imię Aspazji. [przypis redakcyjny]

Ciekawy i znamienny jest rodowód tego efektu z „Tragedyą Danta”, którym J. Klaczko kończy swą książkę, niby uroczystym epilogiem i zarazem ostateczną formułą geniuszu poety. Owoż, popierwsze, charakterystyka Danta jako kosmopolity jest dziełem Wegelego, co zresztą autor Wieczorów Florenckich przyznaje, ale tenże Wegele jest także ojcem pomysłu o tragiczności w losach idei Danta, czego z wielką — mniemam, ujmą dla prawdy i ścisłości — Klaczko nie zaznaczył. Godzi się wszakże objaśnić, że znakomity dziejopis niemiecki rozumie doskonale i uznaje całkowicie, iż ta idea imperium rzymskiego, którą wyszkicował Dante, nie ma w sobie nic prawdy, nie jest zgoła historyczną, jest mystyczną i właśnie jako taka i jako własna fikcya — dodam od siebie — podatną do wszelkich utopii (W. 356–7). Może więc być mowa jedynie o tragiczności tkwiącej w spełznieniu planu odbudowania światowładczej i wedle Danta opatrznościowej Romy. Lecz Roma – to tylko forma idei dantejskiej. Duch jej przetrwał niespożycie. Sam Wegele znakomicie osłabia i nawet do zera sprowadza w innych miejscach swego cennego dzieła to, co wyrzekł był o sprzeczności owej. Powiada bowiem trafnie, że Dante wolał okupić jedność Włoch (dodajmy — i ludów) małem ustępstwem dla obcego monarchy niż oddać je, jak przeciwnicy na poćwiertowanie przez własnych witeziów. Lecz nawet ten obezwładniony gdzieindziej motyw Wegelego można uważać prawie za lapsus calami, a więc za cóś niegodnego bynajmniej naśladownictwa. Całkiem też słusznie wykrzyknie Witte z powodu dzieła Wegelego i zarzutu, że Dante popełnił błąd „Jeżeli to było niedorzecznością (szukanie w światłem, przez Boga zesłanem, cesarstwie ratunku na tyranię dynastów i plebsu) — no, to, zaiste, jedną z najszlachetniejszych — niedorzecznością, którą z nim dzielili najlepsi i najrozumniejsi jego współcześnicy i najgorętsi patryoci (Witte tom I 77). Jakoż sam Wegele woła: „Ale dokąd wiódł drogowskaz przyszłości, to dostrzegł Dante swym orlim wzrokiem, i ta myśl stanowi właściwe, plenne ziarno wszystkich jego scholastycznych i mystycznych wywodów. „Pokój, Wolność i Sprawiedliwość” — toć to są ostatecznie najwyższe wymagania, które państwo i po dzień dzisiejszy sobie stawia”. Autor Wieczorów zaś umiłował sobie „stylowe” traktowanie Danta, jako wielkiego zjawiska „gotyckiego”; „tragedya” bezowocności pomogła więc zamknąć je (żeby snadź nie zepsuć stylu) w granicach epoki gotyckiej. Sądzę, że wielki utopista przyszłości — nie przeszłości — wolałby prędzej, aby pisma jego potraktowano ogniem, niż tym archaicznym złotym pyłem mumii. [przypis autorski]

ciekawym — forma skrócona; inaczej: ciekawy jestem. [przypis edytorski]

ciekawym — forma skrócona od: ciekawy jestem. [przypis edytorski]

ciekawym — skrócenie: ciekawy [jeste]m. [przypis edytorski]

ciekawym — skrócone od: ciekaw jestem (przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

ciekawym — tu: ciekawy jestem. [przypis edytorski]

ciekawym — tu skrót od: ciekawy jestem. [przypis edytorski]

Ciekawy to przyczynek do problemu, do jakiego stopnia u Russa linia talentu pociągnęła za sobą linię życia — nie mniej ciekawym jest ustęp w Wyznaniach, opowiadający (Część druga), jak jego niedomaganie pęcherza stało się główną przyczyną, iż uchylił się od audiencji u króla i przyjęcia pensji królewskiej, a w następstwie pchnęło go w objęcia ideologii republikańskiej. Zważywszy olbrzymi wpływ Russa na kształtowanie się umysłowości współczesnej, a zwłaszcza jej dynamikę, można sobie bez cienia żartu zadać pytanie, czy gdyby pęcherz jego był zdrowszy, czy rewolucja francuska byłaby przyszła do skutku, a w każdym razie, czy w tej samej formie? [przypis tłumacza]

cieklina (neol.) — coś, co cieknie. [przypis edytorski]

Ciekuny — daw. wieś, dziś pole i pastwisko we wsi Juchnowiec Dolny, w pow. białostockim. [przypis edytorski]

cielątko — tu przen. głupiec. [przypis edytorski]

ciel brouillé (fr.) — zachmurzone niebo (także: niebo zagniewane). [przypis edytorski]

cielęce lata — wczesna młodość. [przypis edytorski]

cielęta liżą kogoś (reg.) — jest komuś zimno. [przypis edytorski]

Cieletnice — dziś: Sulęcin na płd. od Gorzowa; wówczas miejscowość w Brandenburgii. Wojsko zapewne najpierw dotarło do Międzyrzecza należącego jeszcze do Polski. [przypis redakcyjny]

cielica (daw.) — jałówka (młoda krowa). [przypis edytorski]

Cielo! (hiszp.) — Niebiosa! [przypis edytorski]

Cielos, luego tu (…) me (hiszp.) — O nieba, więc ty mię kochasz! Gotów jestem stracić sto tysięcy zwycięstw, uciec z pola bitwy. [przypis tłumacza]

ciemięga (daw.) — człowiek niezdarny, niedołęga. [przypis edytorski]

ciemięga (przestarz.) — człowiek niezdarny, niedołęga. [przypis edytorski]

ciemięga — uciemiężenie. [przypis edytorski]

ciemię — górna część czaszki. [przypis edytorski]

ciemięstwo — prześladowanie. [przypis edytorski]