Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7708 przypisów.
Cięgiem (gw.) — ciągle, wciąć. [przypis edytorski]
cięgiem (gw.,pot.) — ciągle, bez przerwy. [przypis edytorski]
cięgiem ino godos o tem (gw.) — ciągle tylko mówisz o tym. [przypis edytorski]
cięgły łuk (starop. forma) — w znaczeniu biernym: ciągniony, tj. taki, który da się ciągnąć („ciągnął łuk Rykard” 9, 69, 1), naciągać. [przypis redakcyjny]
cięgły (starop.) — gibki. [przypis redakcyjny]
cięgły (starop.) — [tu] w znaczeniu biernym: ciągniony, tj. taki, który się da ciągnąć. [przypis redakcyjny]
Cięglewicz, Edmund (1862–1928) — dziennikarz krakowski, tłumacz autorów starożytnych, taternik. [przypis edytorski]
cięgoty (gw.) — dreszcze. [przypis edytorski]
cię? (gw.) — widzicie go?! [przypis autorski]
cię rozmachnie — pokropi cię wodą święconą. [przypis edytorski]
cięszki (starop. forma) — dziś: ciężki; tu: przyczyniający kłopotów, trudów. [przypis edytorski]
cięszki (starop. forma ort.) — dziś popr.: ciężki. [przypis edytorski]
ciężący — dziś popr. forma: ciążący. [przypis edytorski]
ciężą — dziś popr. forma: ciążą. [przypis edytorski]
ciężało — dziś popr.: ciążyło. [przypis edytorski]
ciężar gatunkowy — ciężar właściwy, ciężar 1 cm3 danego ciała wyrażony w gramach. [przypis redakcyjny]
ciężar spadł mi z piersi — fraz.; dziś popr. ciężar spadł mi z serca. [przypis edytorski]
Ciężką bo miał zimę — szyk przestawny: Bo ciężką miał zimę. [przypis edytorski]
ciężkich lat po-kozowych — po dwu i pół letnim pobycie w więzieniu, władze narzuciły Narcyzie mieszkanie w Lublinie (1852); [koza (daw.): areszt, więzienie; red. WL]. [przypis redakcyjny]
ciężkie czaty (…) sprawiałem — pełniłem trudną wartę. [przypis edytorski]
ciężkie inkwizycje — badania na mękach. [przypis redakcyjny]
ciężkiej zgryzoty, która może i woli tkwić za plecami jeźdźca — nawiązanie do słów ody rzym. poety Horacego (Pieśni III, 1): Za plecami jeźdźca siedzi czarna troska. [przypis edytorski]
ciężkie terminy — problemy. [przypis edytorski]
ciężki młot cyklopów (…) na Marsa wiecznotrwałą zbroję — zbroję Marsa, boga wojny w mit. rzym., wykuli w kuźni Hefajstosa, boskiego kowala, jego pomocnicy, cyklopi. [przypis edytorski]
ciężkim lub smutkiem nas dręcząc — szyk przestawny; inaczej: lub ciężkim smutkiem nas dręcząc. [przypis edytorski]
ciężki* (starop.) — tu w znaczeniu: srogi. [przypis redakcyjny]
ciężkość* (starop.) — męka, wielki ból, wielkie zmartwienie. [przypis redakcyjny]
ciężko się widziało (starop.) — wydawało się [to] ciężkie (trudne). [przypis edytorski]
ciężkoż wam widzieć co równego — trudno wam będzie zobaczyć coś podobnego. [przypis edytorski]
ciężkozbrojnej piechoty — hoplitów. [przypis tłumacza]
cięższe są błędy dokonane z żądzy niż z gniewu — wedle nauki stoików wszystkie grzechy były równe, gdyż wszystkie są przeciwne rozumowi. [przypis tłumacza]
ciężyć — dziś: ciążyć. [przypis edytorski]
ciężyć — dziś popr.: ciążyć. [przypis edytorski]
cięży (daw. forma) — dziś: ciąży. [przypis edytorski]
cięży — dziś popr.: ciąży. [przypis edytorski]
Ciebie chcę za spadkobiercę — Ta darowizna przychodzi dość nieprzygotowanie; dodać należy, iż prawnie byłaby niedopuszczalna ze względu na to, że Orgon ma dzieci. Może rozmyślnie użył Molier tego nieprawdopodobnego rysu, aby tym dobitniej podkreślić, że jesteśmy w sferze komedii. Komedii i prawdy zarazem, gdyż zręczne opanowywanie ludzi i wyłudzanie spadków i darowizn było jednym z punktów działalności nabożnych kongregacji. Gdyby Orgon miał nie rodzone dzieci, ale np. bratanków, rzecz byłaby zupełnie możliwa. [przypis tłumacza]
Ciebie — dziś popr.: Cię. [przypis edytorski]
ciebiem ujrzał — cię ujrzałem. [przypis edytorski]
ciebie też uwięzi — aluzja do wydarzeń z Odysei Homera, gdzie główny bohater uniknął czaru syren, zatykając załodze uszy woskiem, a samemu przywiązując się do masztu, by słyszeć ich śpiew. [przypis edytorski]
ciebzie (reg.) — ciebie (wymowa kurpiowska). [przypis edytorski]
cieciorka — samica cietrzewia. [przypis edytorski]
ciecza — dziś popr. forma M.lp: ciecz. [przypis edytorski]
cieczy balsamowej — ὀποβάλσαμον. [przypis tłumacza]
ci Egipcjanie, którzy stanowili oddzielną siłę zbrojną — bratanek króla Nektanebo, późniejszy król Nektanebo II, który prowadził osobną armię na Syrię, zbuntował się przeciw swemu władcy i sam sięgnął po koronę królewską. [przypis tłumacza]
cie (gw.) — cię, ciebie. [przypis edytorski]
cie (gw.) — cię. [przypis edytorski]
cie… (gw.) — wykrzyknienie: patrzcie, widzicie. [przypis edytorski]
Cie! (gw.) — (wykrzyknienie) Ty! [przypis edytorski]
ciejbe — jak gdyby. [przypis autorski]
ciejbe — niby, jakby, jak. [przypis edytorski]
cieką — dziś popr.: ciekną. [przypis edytorski]
ciekawam (daw.) — forma skrócona od: ciekawa jestem. [przypis edytorski]
ciekawam — dziś raczej: jestem ciekawa. [przypis edytorski]
ciekawam — forma skrócona; inaczej: ciekawa jestem. [przypis edytorski]
ciekawam — forma skrócona od: ciekawa jestem. [przypis edytorski]
ciekawam — skrócone od: ciekawa jestem. [przypis edytorski]
Ciekawe to było widowisko w minionym wieku patrzeć na bezsilne zabiegi Anglików, aby wprowadzić u siebie demokrację. Ponieważ ci, którzy kierowali sprawami, nie posiadali cnoty, ponieważ ambicje ich drażniło powodzenie tego, który na najwięcej się ważył — Cromwell. [przypis tłumacza]
ciekawiec — dziś popr.: ciekawski. [przypis edytorski]
Ciekaw jestem, co ujrzę tam… — fragment norweskiej pieśni Over de høje fjælde (Nad wysokimi górami) z tekstem Bjørnstjerne Bjørnsona (1832–1910) i muzyką Mortena Eskesena (1826–1913); modyfikacja w przekładzie wprowadzona została dla zachowania liczby zgłosek zgodnej z oryginalnym wersem. [przypis edytorski]
Ciekawość moją podbechtałeś niepomału, donosząc o powtórnej edycji — mowa o Nie-boskiej Komedii, której pierwsza edycja pojawiła się w r. 1835. Druga edycja pojawiła się w Paryżu w końcu 1836, wydanie Jełowieckiego i Spółki. [przypis redakcyjny]
ciekawość (…) urosła — dziś popr.: ciekawość wzrosła. [przypis redakcyjny]
ciekawości (daw.) — dziś: rzeczy ciekawe, warte zobaczenia, ciekawostki. [przypis edytorski]
ciekawszą jestem Aspazji (…) onego czasu pisząc (…) — mowa o Pogance, której bohaterka nosi imię Aspazji. [przypis redakcyjny]
Ciekawy i znamienny jest rodowód tego efektu z „Tragedyą Danta”, którym J. Klaczko kończy swą książkę, niby uroczystym epilogiem i zarazem ostateczną formułą geniuszu poety. Owoż, popierwsze, charakterystyka Danta jako kosmopolity jest dziełem Wegelego, co zresztą autor Wieczorów Florenckich przyznaje, ale tenże Wegele jest także ojcem pomysłu o tragiczności w losach idei Danta, czego z wielką — mniemam, ujmą dla prawdy i ścisłości — Klaczko nie zaznaczył. Godzi się wszakże objaśnić, że znakomity dziejopis niemiecki rozumie doskonale i uznaje całkowicie, iż ta idea imperium rzymskiego, którą wyszkicował Dante, nie ma w sobie nic prawdy, nie jest zgoła historyczną, jest mystyczną i właśnie jako taka i jako własna fikcya — dodam od siebie — podatną do wszelkich utopii (W. 356–7). Może więc być mowa jedynie o tragiczności tkwiącej w spełznieniu planu odbudowania światowładczej i wedle Danta opatrznościowej Romy. Lecz Roma – to tylko forma idei dantejskiej. Duch jej przetrwał niespożycie. Sam Wegele znakomicie osłabia i nawet do zera sprowadza w innych miejscach swego cennego dzieła to, co wyrzekł był o sprzeczności owej. Powiada bowiem trafnie, że Dante wolał okupić jedność Włoch (dodajmy — i ludów) małem ustępstwem dla obcego monarchy niż oddać je, jak przeciwnicy na poćwiertowanie przez własnych witeziów. Lecz nawet ten obezwładniony gdzieindziej motyw Wegelego można uważać prawie za lapsus calami, a więc za cóś niegodnego bynajmniej naśladownictwa. Całkiem też słusznie wykrzyknie Witte z powodu dzieła Wegelego i zarzutu, że Dante popełnił błąd „Jeżeli to było niedorzecznością (szukanie w światłem, przez Boga zesłanem, cesarstwie ratunku na tyranię dynastów i plebsu) — no, to, zaiste, jedną z najszlachetniejszych — niedorzecznością, którą z nim dzielili najlepsi i najrozumniejsi jego współcześnicy i najgorętsi patryoci (Witte tom I 77). Jakoż sam Wegele woła: „Ale dokąd wiódł drogowskaz przyszłości, to dostrzegł Dante swym orlim wzrokiem, i ta myśl stanowi właściwe, plenne ziarno wszystkich jego scholastycznych i mystycznych wywodów. „Pokój, Wolność i Sprawiedliwość” — toć to są ostatecznie najwyższe wymagania, które państwo i po dzień dzisiejszy sobie stawia”. Autor Wieczorów zaś umiłował sobie „stylowe” traktowanie Danta, jako wielkiego zjawiska „gotyckiego”; „tragedya” bezowocności pomogła więc zamknąć je (żeby snadź nie zepsuć stylu) w granicach epoki gotyckiej. Sądzę, że wielki utopista przyszłości — nie przeszłości — wolałby prędzej, aby pisma jego potraktowano ogniem, niż tym archaicznym złotym pyłem mumii. [przypis autorski]
ciekawym — forma skrócona; inaczej: ciekawy jestem. [przypis edytorski]
ciekawym — forma skrócona od: ciekawy jestem. [przypis edytorski]
ciekawym — skrócenie: ciekawy [jeste]m. [przypis edytorski]
ciekawym — skrócone od: ciekaw jestem (przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
ciekawym — skrócone od: ciekawy jestem. [przypis edytorski]
ciekawym — tu: ciekawy jestem. [przypis edytorski]
ciekawym — tu skrót od: ciekawy jestem. [przypis edytorski]
Ciekawy to przyczynek do problemu, do jakiego stopnia u Russa linia talentu pociągnęła za sobą linię życia — nie mniej ciekawym jest ustęp w Wyznaniach, opowiadający (Część druga), jak jego niedomaganie pęcherza stało się główną przyczyną, iż uchylił się od audiencji u króla i przyjęcia pensji królewskiej, a w następstwie pchnęło go w objęcia ideologii republikańskiej. Zważywszy olbrzymi wpływ Russa na kształtowanie się umysłowości współczesnej, a zwłaszcza jej dynamikę, można sobie bez cienia żartu zadać pytanie, czy gdyby pęcherz jego był zdrowszy, czy rewolucja francuska byłaby przyszła do skutku, a w każdym razie, czy w tej samej formie? [przypis tłumacza]
cieklina (neol.) — coś, co cieknie. [przypis edytorski]
Ciekuny — daw. wieś, dziś pole i pastwisko we wsi Juchnowiec Dolny, w pow. białostockim. [przypis edytorski]
cielątko — tu przen. głupiec. [przypis edytorski]
ciel brouillé (fr.) — zachmurzone niebo (także: niebo zagniewane). [przypis edytorski]
cielęce lata — wczesna młodość. [przypis edytorski]
cielęta liżą kogoś (reg.) — jest komuś zimno. [przypis edytorski]
Cieletnice — dziś: Sulęcin na płd. od Gorzowa; wówczas miejscowość w Brandenburgii. Wojsko zapewne najpierw dotarło do Międzyrzecza należącego jeszcze do Polski. [przypis redakcyjny]
ciel (fr.) — niebo. [przypis edytorski]
cielica (daw.) — jałówka (młoda krowa). [przypis edytorski]
Cielo! (hiszp.) — Niebiosa! [przypis edytorski]
Cielos, luego tu (…) me (hiszp.) — O nieba, więc ty mię kochasz! Gotów jestem stracić sto tysięcy zwycięstw, uciec z pola bitwy. [przypis tłumacza]
ciemięga (daw.) — człowiek niezdarny, niedołęga. [przypis edytorski]
ciemięga (przestarz.) — człowiek niezdarny, niedołęga. [przypis edytorski]
ciemięga — uciemiężenie. [przypis edytorski]
ciemię — górna część czaszki. [przypis edytorski]
ciemięstwo — prześladowanie. [przypis edytorski]
ciemięstwo — ucisk, prześladowanie. [przypis edytorski]
ciemięstwo — ucisk, prześladowanie. [przypis edytorski]
ciemiężyć — uciskać, wyzyskiwać, dręczyć. [przypis edytorski]
ciemienie (gw.) — popr.: ciemię; tył głowy. [przypis edytorski]
ciemierzyca, właśc. ciemięrzyca — silnie trująca roślina z rzędu liliowców; unikana przez zwierzęta z powodu jej gorzkiego smaku; sproszkowany korzeń ciemiężycy wywołuje silne kichanie, kaszel i łzawienie. [przypis edytorski]
ciemń — przestarzale: ciemność. [przypis edytorski]
ciemna — karcer więzienny. [przypis edytorski]
ciemne łona wieczystego mroku — Hades. [przypis redakcyjny]
ciemnia — ciemnica, ciemna cela. [przypis edytorski]
ciemnia — dziś: ciemność. [przypis edytorski]
ciemnia (poet.) — ciemność, mrok. [przypis edytorski]
ciemnia (tu daw.) — ciemność. [przypis edytorski]
