Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 456 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7210 przypisów.

bielizna (daw.) — biała suknia (zwykle zakładana na noc do snu lub pod wierzchnie, barwne i ozdobne szaty). [przypis edytorski]

bielizna (daw.) — tu: odzież lniana. [przypis edytorski]

bielizna stołowa (daw.) — tkaniny używane przy nakrywaniu stołu: obrus i serwetki. [przypis edytorski]

bielizna — tu daw.: nakrycie stołu, obrus. [przypis edytorski]

bielizna — tu: pościel. [przypis edytorski]

bielizna — tu: pościel. [przypis edytorski]

bieliznę oddaje za dom — bieliznę oddaje do prania poza domem. [przypis edytorski]

bielmo — mączysty miąższ ziarna. [przypis edytorski]

bielmo — zmętnienie rogówki w oku. [przypis edytorski]

bielmo — zmętniona rogówka w oku. [przypis edytorski]

bielnik — urządzenie do bielenia tkanin. [przypis edytorski]

Bielski, Marcin (1495–1575) — renesansowy historyk i poeta satyryczny. [przypis edytorski]

Bielski, Marcin (ok. 1495–1575) — historyk, renesansowy poeta, pisarz i kronikarz. [przypis edytorski]

Bielsk — miasto na płd. od Białegostoku. [przypis redakcyjny]

Bieńkowski, Zbigniew (1913–1994) — poeta, tłumacz literatury francuskiej i rosyjskiej, żołnierz Armii Krajowej. [przypis edytorski]

Bien, bien, merci! (fr.) — Dobrze, dobrze, dziękuję! [przypis edytorski]

bien élevès (fr.) — dobrze wychowane. [przypis edytorski]

bien entendu (fr.) — ma się rozumieć. [przypis edytorski]

bien merci (fr.) — pięknie dziękuję. [przypis edytorski]

bientôt (fr.) — wkrótce. [przypis edytorski]

bierać (daw.) — przyjmować. [przypis edytorski]

bierać się (daw.) — zabierać się za coś co jakiś czas. [przypis edytorski]

bierać — zabierać wiele razy. [przypis edytorski]

biera (daw.) — kostka, los. [przypis edytorski]

bierali (przestarz.) — forma czasu przesz. niedokonanego od czasownika: brać; dziś popr.: brali. [przypis redakcyjny]

biera — tu: los (dosł.: kostka do gry). [przypis edytorski]

Bierbaum, Otto Julius (1865–1910) — niemiecki prozaik, poeta i dziennikarz ur. w Zielonej Górze (wówczas: Grünberg); autor dziennika podróży odbytej samochodem (Eine empfindsame Reise im Automobil, 1903) oraz niem. adaptacji baśni o Pinokiu: Przygody Zaepfel Kerna (1905); wydawca pism „Die freie Bühne” (dosł. „Wolna Trybuna” a. „Wolna Scena”), „Pan” i „Die Insel” (dosł. „Wyspa”); autor powieści pt. Stilpe (1897), w której prześmiewczo został przedstawiony Stanisław Przybyszewski o osobie Kasimira der Fugenorglera; z jego powieści Yankeedoodlefahrt (1909) pochodzi niem. popularne powiedzenie: Humor ist, wenn man trotzdem lacht (tzn. humor jest wtedy, jeśli mimo wszystko się śmiejemy). [przypis edytorski]

Bierdiajew, Nikołaj (1874–1948) — rosyjski filozof personalista, zwolennik apokatastazy; głosił potrzebę „nowego średniowiecza”, powrotu do ideałów życia duchowego. [przypis edytorski]

Bierdiajew, Nikołaj Aleksandrowicz (1874–1948) — rosyjski filozof, jeden z największych myślicieli prawosławnych XX wieku. [przypis edytorski]

bierdżadła — haki. [przypis autorski]

bieretek (daw.) — berecik; beret, biret; nakrycie głowy aksamitne, zwykle okrągłe. [przypis edytorski]

bieretek (starop.) — [zdrobn.: biret] czapka, ubiór głowy. [przypis redakcyjny]

bier (gw.) — bierz. [przypis autorski]

bierka a. biera— gra, kostka, przen.: los. [przypis redakcyjny]

bier (niem.) — piwo. [przypis edytorski]

bierność, która wynika dla matki z czynnego ssania dziecka — Bezwzględność dzieci przy wykonywaniu ruchów, zachciewanie się wszystkiego, do czegokolwiek je prze chwilowa chętka, samolubnie ślepe żądanie i chwytanie, wymaga od kobiety w stopniu dość znacznym tej bierności, którą objawia ona wszędzie w życiu płciowym (w ściślejszym znaczeniu). [przypis autorski]

bierny — tu: taki, który bierze. [przypis edytorski]

bierwiono — belka; kłoda. [przypis edytorski]

bierwiono — duży kawał drewna przeznaczony na opał; polano, szczapa. [przypis edytorski]

bierwiono —kawałek drewna oczyszczony z gałęzi, przeznaczony na opał. [przypis edytorski]

bierwiono — kawałek drewna oczyszczony z gałęzi, przeznaczony na opał. [przypis edytorski]

bierwiono — pień; kawałek drewna przeznaczony do budowy lub na opał. [przypis edytorski]

bierwionowy — przym. utworzony od rzecz. bierwiono (ociosany i okorowany pień drzewa). [przypis edytorski]

bierwono — tu: belka. [przypis edytorski]

bierząc (starop.) — forma imiesłowowa: biorąc. [przypis edytorski]

Bierz (…) całem! — W komedii tej Molier umie z przedziwnym artyzmem utrzymywać Alcesta między szlachetną powagą a komizmem; jest wzniosły, kiedy się porusza w sferze górnych uczuć; jest komiczny, kiedy schodzi z tym samym wielkim rozmachem na grunt małostek życia. Jest w Alceście coś z Don Kichota, szlachetnego a komicznego razem rycerza z Manczy. W tej chwili Alcest, którego Filint umyślnie, zdaje się, drażni swymi zachwytami, jest w swoich szeptanych wybuchach komiczny. Filint jest z pewnością zbyt wytrawnym znawcą, aby mieć złudzenia co do sonetu Oronta; chwali go trochę przez uprzejmość, trochę może dlatego, że Oront jest możnym panem, po trosze zaś robi sobie niewinne widowisko kosztem Oronta i Alcesta razem. [przypis tłumacza]

bierzcie ryf — zrefujcie żagiel, tj. zmniejszcie jego powierzchnię za pomocą służących do tego linek. [przypis edytorski]

bierzę od ciebie (starop.) — odchodzę od ciebie; bierzyć: brać się, zbierać się wyruszać (w drogę). [przypis edytorski]

bierze je z czystego rozumu — czysty rozum jest według Kanta zdolnością poznawania a priori. Poznanie aprioryczne zaś jest, według niego, poznaniem niezależnym od doświadczenia, które przeto posiada apodyktyczną pewność, tzn. absolutną konieczność. I tu zatem występuje tak dla Kanta charakterystyczne przeciwstawienie wiedzy apriorycznej i aposteriorycznej (empirycznej), czerpiącej wyłącznie z doświadczenia. (Por. Wstęp, s. 13 i n. ). [przypis tłumacza]

Bierze list — zapewne mowa o Walencju; w oryginale nie ma tutaj didaskaliów. [przypis edytorski]

bierze tu wolę w bardzo obszernym znaczeniu, jako prasiłę, energię, popęd — por. Lessing, op. cit., s. 82; Windelband, op. cit., s. 359; Volkelt, op. cit., s. 148 i 167; Paulsen, op. cit., s. 78 oraz w [dołączonym tu] Słowniku [hasło]: „wola”. [przypis redakcyjny]

Bierz ją, nie bierz, jak masz chęci (…) — Wiersz ten jest trawestacją ronda Wilhelma Cretin. [przypis tłumacza]

bierzmo (daw.) — bierwiono, belka. [przypis edytorski]

Bierzmuj się — przy bierzmowaniu otrzymuje się nowe imię. Nim to podstarzała Zofia powinna zastąpić imię chrzestne. [przypis redakcyjny]

„Bierz — powiada Eklezjasta — rzeczy wedle oblicza i smaku (…)Biblia, Koh 3:22. [przypis edytorski]

bieśnica — kobieta złośliwa, podstępna. [przypis autorski]

biesaga — torba, sakwa. [przypis edytorski]

biesagi (daw.) — podwójny worek do przewieszania przez ramię lub siodło; sakwa. [przypis edytorski]

biesagi (daw.) — podwójny worek przewieszany przez ramię albo przywiązywany do siodła. [przypis edytorski]

biesagi (daw.) — podwójny worek, przewieszany przez ramię lub przez siodło. [przypis edytorski]

biesagi — podwójny worek lub torba ze skóry. [przypis edytorski]

biesagi (przestarz.) — podwójny worek, który można przewiesić przez ramię lub przez siodło. [przypis edytorski]

bies — diabeł, demon. [przypis edytorski]

Biesiada literacka — pismo literacko-polityczne o profilu narodowo-demokratycznym, wychodzące w Warszawie w latach 1876–1917. [przypis edytorski]

Biesiada z bratem Karolem (Różyckim). 1845 roku dnia 1 października. Góra Ezel — kanton Schwyz (Paryż 1845). Drk, Bourgogne i Martinet. [przypis autorski]

biesiadopłoch (neol.) — ten, kto psuje nastrój uczty. [przypis edytorski]

biesiadować (tu daw., z rus.) — rozmawiać, gwarzyć. [przypis edytorski]

Biesiadowski pisze…Pamiętniki dyplomaty sowieckiego (przekład polski), Poznań, s. 129–130. [przypis autorski]

biesiady (…) którym się Ojciec Święty Urban Ósmy dziwił — Opisywano wielokroć i malowano ową legacją rzymską. Ob. [zob.; red. WL] Kucharz doskonały, przemowa: «Ta legacja wszystkiemu zachodniemu Państwu wielkiém będąc podziwieniem, ogłosiła w rozum nieprzebranego Pana jako i splendor domu i aparament stołu (…) że jeden z książąt Rzymskich rzekł: Dziś Rzym szczęśliwy, mając takiego Posła». Nb. [nota bene (łac): warto zauważyć; red. WL.] Czerniecki sam był kuchmistrzem Ossolińskiego. [przypis autorski]

biesiady (starop.) — [tu:] rozmowy, zabawy. [przypis redakcyjny]

biesi — biesy; diabły. [przypis edytorski]

biesić się — daw. wpadać w złość. [przypis edytorski]

biesiedzie — dziś popr. forma Msc. lp: biesiadzie. [przypis edytorski]

biesowa kuma — związana z biesem, znajoma diabła. [przypis edytorski]

bies — w przedchrześcijańskich wierzeniach Słowian: zły duch, demon; od czasów chrześcijańskich bies jest synonimem diabła. [przypis edytorski]

Biesy — powieść Fiodora Dostojewskiego, opublikowana w 1873 roku. [przypis edytorski]

Bieszczadowski, Mikołaj (1923–1917) — poeta i tłumacz. [przypis edytorski]

bies — zły duch, diabeł. [przypis edytorski]

bies — zły duch, diabeł. [przypis edytorski]

Bietris — Beatrycze z Prowansji (ok. 1234–1267), żona Karola I, króla Sycylii. [przypis edytorski]

bieżąc (starop.) — idąc, zmierzając, dążąc. [przypis edytorski]