Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10736 przypisów.
Klucz Salomona — łac. Clavicula Salomonis — księga magiczna przypisywana biblijnemu królowi Salomonowi, który w średniowieczu uważany był za czarownika. [przypis edytorski]
klucz sklepieniowy (archit.) — zwornik, element wiążący sklepienie. [przypis edytorski]
klucz — tu daw: majątek ziemski, obszar (kilka czy kilkadziesiąt wsi lub folwarków) należący do jednego właściciela albo dzierżawcy. [przypis edytorski]
klucz — tutaj: wielki majątek ziemski. [przypis redakcyjny]
klucz (…) utrzymać na kółku — tj. zachować dostęp do pomieszczenia (w tym przypadku skarbca) i możność dysponowania jego zawartością. [przypis edytorski]
klucz wiolinowy, skrzypcowy (muz.) — znak na początku pięciolinii oznaczający, że dźwięk G notowany jest na drugiej linii od dołu. [przypis edytorski]
kluczy i ceremoniałów, których świadomość przypisują Alighieremu — porównaj: Rozprawę powyższą Wittego, a także Feriusa Boissarda: Dante révolutionnaire et socialiste, mais non hérétique. Paryż 1858, wydanie 2-ie. [przypis autorski]
klucz żurawi — układ ptaków podczas lotu, przybierający kształt litery V. [przypis edytorski]
kluger Bub — niem. mądry chłopak. [przypis edytorski]
Kluk, Jan Krzysztof (1739–1796) — polski przyrodnik, rysownik i ksiądz katolicki, kanonik kruszwicki, brzeski i inflancki. [przypis edytorski]
Klupffell — popr. Klüpfel, Emanuel Christoph (1712–1776), teolog niemiecki. [przypis edytorski]
klusków — dziś popr. klusek. [przypis edytorski]
klusków — dziś popr.: klusek. [przypis edytorski]
kluza — okrągły otwór w burcie statku, przez który przechodzi łańcuch kotwiczny. [przypis edytorski]
kluza (starop.) — zamknięcie, więzienie. [przypis redakcyjny]
kluza (z wł. chiusa) — zamknięcie, więzienie. [przypis redakcyjny]
kluzę — otwór w dziobie statku na łańcuch kotwiczny. [przypis autorski]
Kluzjum — miasto w Etrurii; dziś: Chiusi. [przypis edytorski]
Klyde — ang. Clyde. [przypis edytorski]
Klytajmestra (mit. gr.) — żona i zabójczyni Agamemnona. [przypis edytorski]
K. M. A. — Koło Miłośników Avonlea (por. Ania z Avonlea). [przypis tłumacza]
K. Marks, cytat za: K. Zaradkiewicz, Instytucjonalizacja wolności majątkowej…, s. 23. [przypis autorski]
k matce (starop.) — ku matce, do matki. [przypis edytorski]
k mej rzeczy (starop.) — tu: do mej mowy, mojej mowie (tj. „temu, co mam rzec”). [przypis edytorski]
kmet — kmieć; samodzielny gospodarz. [przypis edytorski]
Kmicic, Andrzej — chorąży orszański, główny bohater powieści historycznej Potop autorstwa Henryka Sienkiewicza. W utworze przeszedł wewnętrzną przemianę: zmienił nazwisko na Babinicz, ze szlachcica-awanturnika stał się honorowym rycerzem, obrońcą prawowitego króla i wiary katolickiej. Jedną z pierwszych zasług Kmicica było wysadzenie kolubryny, tj. wielkiej armaty, z której wojska szwedzkie bombardowały Jasną Górę podczas oblężenia. [przypis edytorski]
Kmicic, Andrzej — postać fikcyjna, bohater powieści Henryka Sienkiewicza (1846–1916) pt. Potop. [przypis edytorski]
Kmicic, Samuel — późn. chorąży orszański, starosta krasnosielski i strażnik litewski, „sławny i odważny pułkownik” wg Niesieckiego; pierwowzór bohatera powieści Henryka Sienkiewicza. [przypis redakcyjny]
kmieć — chłop, mieszkaniec wsi, gospodarz. [przypis edytorski]
kmieć — chłop z własnym gospodarstwem, opłacający czynsz. [przypis edytorski]
kmieć (daw.) — chłop, gospodarz wiejski, rolnik. [przypis edytorski]
kmieć (daw.) — chłop; kmieci a. kmiecy: chłopski. [przypis edytorski]
kmieć (daw.) — chłop, zamożny gospodarz. [przypis edytorski]
kmiećmi — dziś popr. forma N.lm: kmieciami; kmieć: chłop, członek ludności wiejskiej. [przypis edytorski]
kmieć — wieśniak, chłop. [przypis edytorski]
kmieć — w średniowieczu zamożny chłop, który posiadał własne gospodarstwo. [przypis edytorski]
kmieć — zamożny chłop posiadający własne gospodarstwo. [przypis edytorski]
kmieć — zamożny chłop, posiadający własne gospodarstwo. [przypis edytorski]
kmieć — zamożny gospodarz wiejski, chłop. [przypis edytorski]
kmiecich — dziś popr.: kmiecych. [przypis edytorski]
kmieciów — dziś popr. forma D.lm: kmieci. [przypis edytorski]
kmieciówna — chłopska córka; kmieć: chłop. [przypis edytorski]
kmiecy — chłopski (od: kmieć, używanego w mowie potocznej). [przypis edytorski]
kmiecy — chłopski; przym. od wyrazu: kmieć. [przypis edytorski]
kmiecy — chłopski. [przypis edytorski]
k'miejscu (daw.) — ku miejscu, do miejsca. [przypis edytorski]
k'miescu (daw.) — do miejsca; tu: do posady. [przypis edytorski]
kmiotaszek — zdrobn. od: kmiot, kmiotek; chłop, przedstawiciel ludu. [przypis edytorski]
kmiotek (lekcew.) — człowiek niewykształcony, zwykle ze wsi. [przypis edytorski]
Kmiotek pochodzenia litewskiego jest wysoki (…) Rusin wzrost ma średni (…) — na tę różnicę plemion sąsiednich z sobą i podobnych, a jednak różnych obyczajami, kilku piszących zwróciło już uwagę: „Litwin ma wzrost niższy, czoło nie tak jak Sławianin otwarte, oczy mniejsze i przymglone, cerę bledszą, wyraz twarzy cichszy i głębszy”. Mickiewicz, Rzecz o literaturze słowiańskiej. Lekcja 22. (Warszawa 1858). Podawca nam tych postrzeżeń, różni się z Mickiewiczem co do wzrostu Litwinow, bo pierwszy mówi, że wzrost jego jest wyższy, drugi, że niższy od Sławianina. Różnica pochodzi stąd, że Mickiewicz zbierał swoje postrzeżenia pod Kownem, nasza zaś notatka jest z okolic Wilna. Sama właściwa Litwa ma swoje rasowe różnice. [przypis autorski]
Kmita, Filon (1530–1587) — starosta orszański, dowódca wojskowy. [przypis edytorski]
kmoszki — kumoszki. [przypis edytorski]
kmotr a. kumoter, a. kum (daw.) — ktoś bliski; powinowaty. [przypis edytorski]
kmotr a. kumoter (daw.) — kum, ojciec chrzestny; później również bardziej ogólnie jako poufałe określenie grzecznościowe. [przypis edytorski]
kmotr (daw.) — tu: kum, przyjaciel, kumpel. [przypis edytorski]
kmotr (daw.) — tu: ojciec chrzestny. [przypis edytorski]
kmotr — kumoter, kum, druh; Franciszka Ksawerego Branickiego łączyła w latach młodości przyjaźń ze Stanisławem Augustem. Później stał się jednak przeciwnikiem króla. [przypis redakcyjny]
kmotr, kumotr — dawne określenie grzecznościowe, gdzie indziej także: kum, ojciec chrzestny. [przypis edytorski]
kmotr, kumotr — kum, ojciec chrzestny; także jako dawne określenie grzecznościowe. [przypis edytorski]
kmotr — kumotr, kum; określenie rodzaju powinowactwa, tu: ojciec dziecka dla chrzestnego tegoż dziecka. [przypis edytorski]
kmotr (starop.; z łac. compater: współojciec) — ojciec chrzestny; później również bardziej ogólnie: kum, powinowaty. [przypis edytorski]
kmotr — tu: kum, przyjaciel, kumpel. [przypis edytorski]
kmotr (z średniow. łac. compater: współojciec) — kum, ojciec chrzestny. [przypis edytorski]
KM — tu: Komitet Miejski. [przypis edytorski]
knafel (starop.) — [tu:] znaczyć to ma pieczęć herbowną, dawniej na szyi noszoną. [przypis redakcyjny]
knafle (daw.) — duże guziki do zapinania na pętelki. [przypis edytorski]
knafle (starop.) — guziki. [przypis redakcyjny]
knaga — rozwidlony drewniany lub metalowy kołek, przyśrubowany do pokładu lub burty jednostki pływającej i służący do mocowania ruchomych lin, np. cumowniczych. [przypis edytorski]
k'nam a. ku nam (daw.) — do nas, w naszym kierunku. [przypis edytorski]
knaster — ceniony gatunek tytoniu. [przypis edytorski]
knecht (starop.) — sługa, żołnierz. [przypis redakcyjny]
knecht — żołnierz piechoty niemieckiej, pachołek; tu użyte w charakterze obelgi. [przypis edytorski]
knecht — żołnierz piechoty, piechur; tu raczej: giermek rycerza zakonu. [przypis edytorski]
knecht — żołnierz piechoty w dawnym wojsku niemieckim. [przypis edytorski]
knecht (z niem.) — giermek; pomocnik rycerza, pachołek; żołnierz pieszy. [przypis edytorski]
knecht (z niem.) — giermek, pomocnik rycerza, pachołek; żołnierz pieszy. [przypis edytorski]
knecht (z niem. Knecht: parobek) — żołnierz pieszy w daw. wojsku niem. [przypis edytorski]
knecht (z niem.) — żołnierz piechoty; pachołek; giermek. [przypis edytorski]
knecht (z niem.) — żołnierz śedniowiecznej piechoty. [przypis edytorski]
knedle (z niem.) — okrągłe pierogi z ciasta mączno-ziemniaczanego nadziewane owocami, serem czy mięsem. [przypis edytorski]
knefliczki (starop.) — guziczki. [przypis redakcyjny]
kneippowskie sandały — sandały w stylu Sebastiana Kneippa (1821–1897), bawarskiego księdza, propagatora naturalistycznej metody leczenia, obejmującej hydroterapię, ćwiczenia, dietę i ziołolecznictwo. [przypis edytorski]
Kneipp, Sebastian (1821–1897) — bawarski ksiądz katolicki, propagator hydroterapii, urozmaiconej i pełnej diety oraz ziołolecznictwa. [przypis edytorski]
knemidny (neol.) — z gr. knemis, tj. „nagolenica”. [przypis edytorski]
Kneph — egipski bóg Chnum, opiekun wylewów Nilu, stwórca ludzi, których uformował z gliny na kole garncarskim. [przypis edytorski]
kneź — kniaź; tytuł władcy. [przypis edytorski]
kneziów gród — daw. forma D. lp; dziś: gród knezia. [przypis edytorski]
kniahinia (rus.) — księżna, tu: królowa. [przypis edytorski]
kniahini (daw., reg.) — księżna. [przypis edytorski]
kniahini (daw.) — żona księcia ruskiego lub litewskiego. [przypis edytorski]
kniahini (rus.) — księżna. [przypis edytorski]
kniahini (z ros.) — księżna [przypis autorski]
kniahini (z ukr.) — księżna na Rusi. [przypis edytorski]
kniahini (z ukr.) — księżna na Rusi, żona kniazia. [przypis edytorski]
Kniaź chocze uże umeraty (z białorus.) — książę chce już umierać. [przypis edytorski]
kniaź (daw.) — książę. [przypis edytorski]
kniaź (daw.) — książę; także: władca państwa plemiennego. [przypis edytorski]
kniaź (daw.) — tytuł księcia panującego na Rusi i na Litwie. [przypis edytorski]
kniaź Grzegorz Trubecki opowiada w prześlicznej, po śmierci jego wydanej książce — por. Krasnaja Rossija i swiataja Ruś, Paryż 1931, YMCA Press, s. 16–17. [przypis autorski]
kniaź — książę. [przypis edytorski]
