Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 460 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159135 przypisów.

podwika — kobieta; od chusty, potem pasa pod brodą, noszonego przez kobiety. [przypis edytorski]

podwikarz — kobieciarz; od starop. podwika: noszona przez kobiety biała płócienna chusta osłaniająca głowę i szyję a. młoda dziewczyna. [przypis edytorski]

podwikarz — kobieciarz. [przypis edytorski]

podwika (starop.) — kobieta; od chusty osłaniającej głowę i szyję, noszonej przez kobiety. [przypis edytorski]

podwika (starop.) — niewiasta; [kobieta]. [przypis redakcyjny]

podwika (starop.) — [tu:] zasłona, zawinięcie głowy. [przypis redakcyjny]

podwika — tu: kobieta. [przypis edytorski]

pod Wissemburgiem i Reichshoffen — pod Wissemburgiem i Reichshoffen w Alzacji zadali Prusacy klęskę Francuzom w r. 1870. [przypis redakcyjny]

podwłośnik (daw.) — luźne okrycie sięgające pasa lub kolan używane podczas czesania i pudrowania a. strzyżenia włosów; czasem w gospodarstwie domowym noszone latem przez cały dzień. [przypis edytorski]

podwłośnik — kaftan chroniący odzież przy czesaniu lub pudrowaniu. [przypis edytorski]

podwójną kredą — prawdop.: zawyżając ceny. [przypis edytorski]

podwójne Triony — gwiazdozbiory: Wielka i Mała Niedźwiedzica. [przypis edytorski]

podwójności natury ludzkiej (…) zwycięstwo nad samym sobą i klęska — M. Podraza-Kwiatkowska, Tragiczna wolność, w: Z problemów literatury polskiej XX wieku. Młoda Polska, s. 154–173. [przypis autorski]

podwójnych nieszczęść sprawca — tj. nie­szczęść zarówno dla zwyciężonych, jak i dla zwycięzców, albo­wiem drogą ceną krwi najlepszych bohaterów okupują oni zwy­cięstwo. [przypis redakcyjny]

podwójny nelson — chwyt zapaśniczy, w którym stojąc za przeciwnikiem wsuwa się ręce pod jego pachy i oburącz naciska na głowę. [przypis edytorski]

podwójny — tu: dwuuszny. [przypis edytorski]

podwójonego — tu: mającego 2 zamiast 3 pocztowych. [przypis redakcyjny]

podwój (starop.) — drzwi; na podwoju (wesprzeć się): na drzwiach, w drzwiach, na odrzwiach (skrzydłach drzwi). [przypis redakcyjny]

podwórcowy (daw.) — przym. od rzecz. podwórzec (daw.): okazałe podwórze, dziedziniec. [przypis edytorski]

podwoda (daw.) — obowiązek dostarczenia przez ludność środka transportu do dyspozycji władzy. [przypis edytorski]

podwoda (daw.) — pojazd obowiazkowo dostarczany przez ludność organom administracji państwowej. [przypis edytorski]

podwoda — jedna z posług komunikacyjnych wobec władcy (księcia), ustanowiona prawnie w średniowieczu i polegająca na obowiązku zapewnienia władcy a. osobom podróżującym z jego polecenia koni wierzchowych lub wozu z zaprzęgiem i woźnicą. [przypis edytorski]

podwoda — jedna z posług komunikacyjnych wobec władcy (księcia), wywodząca się jeszcze z prawa średniowiecznego: obowiązek zapewnienia władcy a. osobom podróżującym z jego polecenia koni wierzchowych; również: konie wierzchowe (użyczane na tych prawach). [przypis edytorski]

podwoda — obowiązek dostarczenia przez ludność środka transportu (wozu z zaprzęgiem) na rzecz władz lub wojska (daw. także dworu); również: taki wóz wraz z woźnicą. [przypis edytorski]

podwoda — obowiązkowy transport zapewniany przez chłopów. [przypis edytorski]

podwoda — pojazd cywilny zarekwirowany przez wojsko. [przypis edytorski]

podwoda — usługa komunikacyjna organizowana przez chłopów. [przypis edytorski]

podwoda — usługa komunikacyjna polegająca na zorganizowaniu przez chłopów transportu dla kogoś z dworu. [przypis edytorski]

podwoda — wóz z zaprzęgiem dostarczany przez chłopów na żądanie władz, wojska lub dworu. [przypis edytorski]

podwodnego statku, uwięzłego w Bizercie — prototypowy francuski okręt podwodny Farfadet zatonął 5 lipca 1905 roku w Bizercie, tracąc 14 członków załogi. [przypis edytorski]

podwodowy — tu daw.: transportowy. [przypis edytorski]

podwody — konie wierzchowe. [przypis edytorski]

podwody — przymusowy transport dla wojska, wykonywany przez właścicieli wozów i koni. [przypis edytorski]

pod wodzą Satyrosa, najzuchwalszego z nich — w 404 r., więc przed pani miesiącami jeszcze, był Satyros członkiem Rady. [przypis tłumacza]

podwodzić (starop.) — tu: podżegać. [przypis edytorski]

podwoje (daw.) — drzwi dwuskrzydłowe. [przypis edytorski]

podwoje — drzwi. [przypis edytorski]

podwoje — drzwi, wrota. [przypis edytorski]

podwoje — duże, podwójne drzwi wejściowe. [przypis edytorski]

podwoje — dwuskrzydłowe drzwi. [przypis edytorski]

podwoje — dwuskrzydłowe drzwi, z reguły odznaczające się rozmiarem i ozdobnością. [przypis edytorski]

podwoje — okazałe, dwuskrzydłowe drzwi. [przypis edytorski]

podwoje — podwójne drzwi a. brama. [przypis edytorski]

podwoje — podwójne drzwi. [przypis edytorski]

podwoje — wielkie, dwuskrzydłowe drzwi. [przypis edytorski]

podwojski — niższy urzędnik. [przypis edytorski]

podworzec a. podwórzec (daw.) — podwórze, dziedziniec. [przypis edytorski]

podworzec (daw.) — okazałe podwórze, dziedziniec. [przypis edytorski]

podworzec (daw.) — podwórze, dziedziniec. [przypis edytorski]

pod wpływem namowy — Agesilaosa. [przypis tłumacza]

pod wpływem Russa — Rousseau, który w swojej naturze miał tyle z Mizantropa (pobyt jego w „Pustelni” i drobne siatki światowo-kobiece, w których się szamoce, łudząco przypominają Alcesta w salonie Celimeny!) wytoczył Molierowi proces w obronie ośmieszonego Alcesta (w słynnym Liście do d'Alemberta), dając tym początek przeróżnym fantazjom na temat Mizantropa. [przypis tłumacza]

pod wschodem (starop.) — pod schodami. [przypis edytorski]

pod wsią Gemą — Γήμα, albo Ginea, גַּנִּ֛ים = „źródło w ogrodzie”, (Joz. 19, 21, Wujek: Engannim), prawdopodobnie dzisiejsze Dżenin, po drodze z Jerozolimy do Nazaretu. [przypis tłumacza]

podwstępny — tu: początkowy. [przypis edytorski]

pod wstydu liściami — pod strażą wstydu. [przypis redakcyjny]

pod wtór — do wtóru. [przypis edytorski]

podwyższenia chciwość (daw.) — usilna chęć wywyższenia się; pożądanie uzyskania wyższej pozycji (w hierarchii urzędów, hierarchii społecznej itp.). [przypis edytorski]

podwyższyć książęciem — mianować księciem. [przypis edytorski]

Pod względem oświaty, będącej pod zarządem sekretarza spraw wewnętrznych, posiadała Liberia w r. 1880 43 szkoły rządowe… — Patrz: Message of the President of the Republic of Liberia to the second session of the 17-th legislature, December 1880. Published by Authority, Monrowia. T. W. Howard Printer. 1880. [przypis autorski]

pod względem średniówki — używam terminu „średniówka”, właściwego językowi polskiemu, gdyż odpowiada on zarówno pojęciu „cezury”, jak „dierezy”. Anglicy również posługują się zwykle ogólnikowym pause (przystanek). [przypis tłumacza]

pod względem sensu — „quoad mentem”. Appuhn 271 przekłada: „en l'égard de l'esprit” i objaśnia 544, że gdy pierwsze dwa warunki dotyczą rzeczy określanej, nasz warunek dotyczy rozumu określającego i chroni od pomieszania własności z prawdziwymi przymiotami, dzięki którym poznajemy rzecz samą, jak powiedziano w Tr. br. I, 1 dop. 4 i I, 2 tuż przed pierwszym dialogiem (możemy dodać jeszcze: w I, 7 dop. 1). W tej myśli przełożyli też Kirchmann 40: „in Bezug auf die Seele”, Stern 55 i również Gebhardt 46: „in Bezug auf den Geist”, a także Boyle § 97: „as far as the mind is concerned”. Saisset 338 całkiem opuszcza to miejsce. Inne zrozumienie znajdujemy już u Böhmera 1860, 274, który objaśnia, że te wyrazy oznaczają przeciwieństwo do domniemanego „quoad grammaticam”, tj. że chodzi o sens rzeczownikowy, nie słowo. Przyklaskuje temu Elbogen 28. Tak przełożył już Ewald 84: „in Absicht auf den Sinn”, a także White 54, który wyjaśnia, że chodzi o przeciwstawienie twierdzenia na słowach i w umyśle. Pierwsze zrozumienie jest wprawdzie dosłowniejsze, ale spotyka się z następującymi trudnościami: 1) te wyrazy znajdują się w środku zdania, a nie na początku, 2) takie znaczenie ich nadawałoby im wartość jedynie systematyzującą, a autor nigdy przy wyliczeniach nie wdaje się w opowiadanie, jak systematyzuje, 3) systematyzowanie z pomocą tych wyrazów dla przeciwstawienia trzeciego warunku pierwszym dwóm byłoby niezgrabnością wobec tego, że mamy jeszcze czwarty warunek. Jeżeli przyjrzymy się określeniom rzeczy wiecznej, wyliczonym w powyżej wymienionych miejscach Tr. br., owym przymiotnikom i czasownikom o zmiennej postaci gramatycznej, łatwo zrozumiemy potrzebę warunku pod III i zarazem zastrzeżenia, że chodzi o sens, a nie o postać. Zastrzeżenie takie samo jest zastosowane już raz wyżej w. 4, w zdaniu, które zapewne jest dopiskiem. Można przypuszczać, że dopisek ten został uczyniony przez autora po napisaniu wyrazów „quoad mentem” dla zastosowania tej samej myśli w innym miejscu pobliskim. [przypis tłumacza]

podybać (daw.) — poczłapać; pójść. [przypis edytorski]

po Dydonie — obacz spojrzenie Dydony na wspaniałym szkicu Guerina w pałacu luksemburskim. [przypis autorski]

podymne — podatek od dymu (od każdej chaty). [przypis redakcyjny]

Podździe — Poggio; [dziś] miasto Puy nad górną Loarą w departamencie Haute-Loire we Francji; z Podździu: z Poggio. [przypis redakcyjny]

podź (gw.) — pójdź, chodź. [przypis edytorski]

podź (gw.) — pójdź. [przypis edytorski]

podźwignienie (daw. forma) — dziś podźwignięcie; podniesienie. [przypis edytorski]

podźwignienie (daw. forma) — dziś: podźwignięcie; wydźwignięcie. [przypis edytorski]

podźwignienie — dziś popr.: podźwignięcie. [przypis edytorski]

podźwigniono — dziś popr. forma: podźwignięto; podniesiono, postawiono. [przypis edytorski]

podżary — niejednolitej maści, podpalany. [przypis edytorski]

podżec (daw.) — podpalić. [przypis edytorski]

podżeg a. podżega (daw.) — podżeganie; podszept, namowa do złego. [przypis redakcyjny]

podżeg (daw.) — zachęta (por. „podżegać”). [przypis edytorski]

podżegnięty — namówiony do zrobienia czegoś złego. [przypis edytorski]

pod Żółtymi Wodami — przegrana przez Polaków bitwa z Kozakami w roku 1648. [przypis edytorski]

podżyć (gw.) — doświadczyć, przeżyć trudności, wycierpieć. [przypis edytorski]

podżyły — podstarzały. [przypis edytorski]

pod zawiasy bramy † w ciemności — krzyżyk oznacza, że tekst jest w tym miejscu zepsuty; τῆς πύλης † ἐν σκότῳ τότε γὰρ ἐξαπίνης (N); τῆς πύλης ἐν σκότῳ ἐξαπίνης τ' (D). [przypis tłumacza]

podział każdego stulecia na trzy pokolenia jest dziełem Herodota — Herodota, Hist. Lib., II, cap. 142. [przypis autorski]

Podział na prawa osobiste i prawa majątkowe kwestionował Stefan M Grzybowski, wskazując, że z punktu widzenia odpowiedzialności odszkodowawczej nie da się przeprowadzić ostatecznej linii demarkacyjnej pomiędzy jednymi i drugimi, a jedynie zaznaczyć, gdzie leży punkt ciężkości. Jego zdaniem zarówno prawa autorskie, jak i prawa własności można scharakteryzować jako prawa chroniące zarówno interesy majątkowe, jak i interesy osobiste. Por. szerzej: S. M. Grzybowski, Ochrona osobista stosunku do dzieła po śmierci twórcy, Kraków 1933, s. 54 i n. oraz 380 i n. [przypis autorski]

podział na szkoły, kierunki, epoki jest zawsze sztuczny (…) zawsze odrzucali — Miriam „Modernizm” i poszukiwacze arcydzieł, „Chimera” 1904, t. VII, s. 131; przedruk w: Pro arte, Warszawa 1914, s. 107. [przypis autorski]

podział nikczemnych — udziałem słabych, niedołężnych. [przypis redakcyjny]