Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10950 przypisów.
Korbut, Gabriel (1862–1936) — pedagog, autor Literatury polskiej, przewodnika bibliograficznego zbierającego informacje o tekstach opublikowanych w języku polskim. [przypis edytorski]
korcić — tu: nurtować, ciekawić, zastanawiać. [przypis edytorski]
korcy (daw.) — dziś D. lm.: korców; korzec: daw. jednostka objętości produktów sypkich (ziarna, mąki itp.), licząca w XIX w. ok. 128 litrów i podzielna na 32 garnce. [przypis edytorski]
korcy (daw.) — dziś forma D.lm.: korców; korzec: daw. jednostka objętości produktów sypkich (ziarna, mąki itp.), licząca w XIX w. ok. 128 litrów i podzielna na 32 garnce. [przypis edytorski]
korcy — dziś popr. forma D.lm.: korców; korzec: daw. jednostka objętości produktów sypkich (ziarna, mąki itp.); korzec rzymski (modius) liczył ok. 10,5 litra. [przypis edytorski]
korcy — dziś popr. forma D. lm: korców. [przypis edytorski]
korcy — dziś popr. forma: korców; korzec: daw. miara objętości ciał sypkich, wynosząca 128 litrów (korzec warszawski). [przypis edytorski]
korczak — czerpak. [przypis autorski]
Korczak, Janusz — właśc. Henryk Goldszmit (1878 a. 1879–1942), lekarz, pedagog, autor książek dla dzieci (Król Maciuś Pierwszy, Kajtuś czarodziej) oraz o ich wychowaniu (Prawo dziecka do szacunku). Twórca demokratycznego systemu wychowawczego, kierownik żydowskiego Domu Sierot w Warszawie (1912–1942) oraz sierocińca dla dzieci polskich Nasz Dom (1919–1936) mieszczącego się na Bielanach w Warszawie. Zginął w hitlerowskim obozie zagłady w Treblince wraz z wychowankami swojego zakładu. [przypis edytorski]
korczyk — daw. jednostka objętości ciał sypkich, dzielona na 16 garnców i równa ok. 60 kg. [przypis edytorski]
Korczyn — fikcyjna nazwa majątku, którego pierwowzorem była wieś Miniewicze, leżaca na terenie dzisiejszej Baiałorusi. [przypis edytorski]
Kordaks (…) Pyrshicum — Starożytne tańce Greków. [przypis tłumacza]
kord — broń sieczna, duży sztylet lub krótki miecz. [przypis edytorski]
kord (daw.) — krótki miecz. [przypis edytorski]
kord (daw.) — pierwotnie krótki miecz a. długi nóż, ogólnie: broń sieczna. [przypis edytorski]
Kordecki — powieść historyczna Józefa Ignacego Kraszewskiego (1812–1887). [przypis edytorski]
kordegarda — wartownia, pomieszczenie dla strażników wojskowych. [przypis edytorski]
kordegarda — wartownia straży pałacowej. [przypis edytorski]
kordegarda (z fr. corps de gardes) — wartownia. [przypis edytorski]
kordegarda (z fr.) — wartownia dla straży. [przypis edytorski]
kordelas — broń biała; długi nóż służący głównie do patroszenia zwierzyny. [przypis edytorski]
kordelas —broń biała, długi prosty lub zakrzywiony nóż myśliwski do skłuwania i patroszenia upolowanej zwierzyny. [przypis edytorski]
kordelas — długi nóż myśliwski, służący do oprawiania upolowanej zwierzyny; niegdyś również element uzbrojenia. [przypis edytorski]
kordelas — długi nóż myśliwski, służący do oprawiania upolowanej zwierzyny; niegdyś również element uzbrojenia, używany głównie przez marynarzy; tu: jako wytrzymała broń, którą można było wyrąbywać sobie drogę. [przypis edytorski]
kordelas — długi nóż myśliwski, służący do oprawiania upolowanej zwierzyny; niegdyś również element uzbrojenia, używany głównie przez marynarzy. [przypis edytorski]
kordelas — długi nóż myśliwski, służący do oprawiania upolowanej zwierzyny oraz jako element uzbrojenia marynarzy. [przypis edytorski]
kordelas — długi nóż myśliwski, służący do oprawiania upolowanej zwierzyny. [przypis edytorski]
kordelas — długi nóż myśliwski służący do oprawiania upolowanej zwierzyny. [przypis edytorski]
kordelas — lekko zakrzywiona, krótka szabla z osłoną dla dłoni (jelcem kabłąkowym), używana w XVII–XIX w., głównie przez marynarzy, będąca jednym z charakterystycznych elementów wyposażenia pirata. Kordelas był bronią wytrzymałą, którą można było wyrąbywać sobie drogę przez ciężkie liny i płótno, a równocześnie z powodu dość krótkiego ostrza poręczną w walce w zwarciu na zatłoczonym statku, wśród takielunku i pod pokładem, skuteczniejszą niż długie rapiery lub szpady, ponadto skuteczne posługiwanie się nim wymagało mniej szkolenia. [przypis edytorski]
kordelas — nóż myśliwski, służący do dobijania i patroszenia upolowanej zwierzyny. [przypis edytorski]
kordelas — rodzaj noża myśliwskiego. [przypis edytorski]
Kordelia — postać kobieca z tragedii Król Lear Szekspira; najmłodsza z córek tytułowego bohatera, w przeciwieństwie do swoich sióstr dobra i szczera; zgładzona w więzieniu po przegranej bitwie. [przypis edytorski]
kordiał — bł. przekładu, gdyż kordiał to długo leżakujący napój alkoholowy. [przypis edytorski]
kordiał (daw.) — lek wzmacniający serce a. trunek. [przypis edytorski]
kordiał (daw.) — lek wzmacniający serce. [przypis edytorski]
kordiał (daw.) — lek wzmacniający (szczególnie serce; łac. cor, cordis: serce, cordialis: serdeczny); szlachetny trunek. [przypis edytorski]
kordiał (daw.) — lek wzmacniający (szczególnie serce; łac. cor cordis: serce, cordialis: serdeczny); szlachetny trunek. [przypis edytorski]
kordiał (daw.) — lek wzmacniający (szczególnie serce; od łac. cordialis: serdeczny); później: wyborny trunek. [przypis edytorski]
kordiał (daw.) — mocny trunek lub lek na serce. [przypis edytorski]
kordiał (daw.) — wzmacniający trunek lub lekarstwo w płynie. [przypis edytorski]
kordiał (daw.; z łac. cor, cordis: serce) — mocny trunek; niegdyś: przyrządzana na ziołach nalewka uważana za lek wzmacniający serce. [przypis edytorski]
kordiał — lek. [przypis edytorski]
kordiał — napój pokrzepiający. [przypis redakcyjny]
kordiał — tu: lekarstwo. [przypis edytorski]
kordialnie — serdecznie. [przypis edytorski]
kordialnie — serdecznie. [przypis redakcyjny]
kordialnie (z łac. cor, D. cordis: serce, cordialis: serdeczny) — serdecznie, przyjaźnie. [przypis edytorski]
kordialnie (z łac.) — serdecznie. [przypis edytorski]
kordialny (daw.) — serdeczny. [przypis edytorski]
kordialny specyfik — tu: kordiał, lekarstwo. [przypis edytorski]
kordialny (z łac.) — serdeczny. [przypis edytorski]
Kordian — dramat romantyczny Juliusza Słowackiego, opublikowany w 1834. [przypis edytorski]
kord — krótka szabla, używana zazwyczaj przez niższe warstwy społeczeństwa. [przypis edytorski]
kord — krótki miecz. [przypis edytorski]
Kordoba — miasto w Andaluzji, w płd. Hiszpanii, stolica prowincji o tej samej nazwie; w średniowieczu (756–1031) stolica muzułmańskiego emiratu i kalifatu pod panowaniem dynastii Umajjadów, stanowiła największe miasto Europy, ważny ośrodek nauki, kultury i sztuki; jeden z najcenniejszych zespołów zabytkowych świata, ze wspaniałymi dziełami architektury mauretańskiej. [przypis edytorski]
Kordoba — miasto w płd. Hiszpanii, w Andaluzji. [przypis edytorski]
Kordon — Postenkette. [przypis edytorski]
kordon — tu: granica między zaborami. [przypis edytorski]
kordon — tu w znaczeniu militarnym: ciąg posterunków wojskowych rozstawionych wzdłuż granicy państwa lub strategicznej linii obrony. [przypis edytorski]
kordon (z fr.) — tu: granica między zaborcami. [przypis edytorski]
kord — rodzaj broni siecznej, zwł. krótki miecz. [przypis edytorski]
kord — rodzaj krótkiego miecza bądź ogólnie: broń biała sieczna. [przypis edytorski]
kord — rodzaj krótkiego miecza. [przypis edytorski]
kord — rodzaj szabli. [przypis edytorski]
kord (starop.) — krótki miecz. [przypis edytorski]
kord — szabla. [przypis edytorski]
korduan (daw.) — kurdyban, garbowana skóra zdobiona wytłoczeniami, malowana we wzory i złocona a. srebrzona, używana daw. jako obicie mebli. [przypis edytorski]
Korduba (łac. Corduba) — dziś: Kordoba, miasto w płd. Hiszpanii, stolica prowincji o tej samej nazwie. [przypis edytorski]
Kordubeńczyk — mieszkaniec miasta Korduby (Kordowa) w Hiszpanii, tu zamiast: Hiszpan. [przypis redakcyjny]
kord — wszelka broń biała sieczna lub rodzaj krótkiego miecza. [przypis edytorski]
kordybant — rzemieślnik wytwarzający wyroby z barwionej i wytłaczanej skóry koźlej. [przypis edytorski]
kordygarda (z fr.) — izba w strażnicy żołnierskiej (na odwachu). [przypis redakcyjny]
Kordyliery — łańcuch górski w zach. części Ameryki Płn.; w tradycji anglojęzycznej nazwa the Cordilleras obejmuje również południowoamerykańskie Andy. [przypis edytorski]
kord (z tur. i pers. kardas) — jednosieczna broń biała, pierwotnie krótki miecz albo długi sztylet używany przez uboższe warstwy społeczne, od XVI w. synonimiczne określenie szabli. [przypis edytorski]
kord (z tur.) — miecz, szabla. [przypis redakcyjny]
Korea — Κορέα, hebr. Kirjath (?), dzisiejsze Kûriyût (Boettger), Kariüt (Kiepert). [przypis tłumacza]
Korea Północna — Utworzona 9 września 1948 r. komunistyczna Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna jest państwem, w którym do dzisiaj panuje bezwzględny totalitaryzm, prawa człowieka są rutynowo łamane, a ludność w latach 1995-1999 nawiedziła klęska głodu spowodowana nieudolnym zarządzaniem reżimu. [przypis edytorski]
Korea — wg autora potoczna nazwa warszawskiego osiedla między ulicami Domaniewską a Woronicza. [przypis edytorski]
Korecki, Samuel — jeden z najwaleczniejszych wojowników polskich, dostał się pod Cecorą (1620) po raz drugi do niewoli tureckiej i, wtrącony do Jedykułu w Stambule, poniósł śmierć na rozkaz sułtana. [przypis redakcyjny]
Koredz — Niccolo da Corregio z domu Viskontich, poeta, autor sonetów i dwu poematów w stancach. [przypis redakcyjny]
Koreiszowie a. Kurajszyci — największe plemię Mekki; z niego wywodził się Mahomet. [przypis edytorski]
korek (gw.) — korepetytor. [przypis edytorski]
korek — obcas. [przypis edytorski]
korek — tu: obcas. [przypis edytorski]
korektura — poprawki usterek w uchwalonym prawie; ogólnie: usuwanie usterek, korekta. [przypis edytorski]
korelat — odpowiednik. [przypis edytorski]
korelatywny — zależny. [przypis edytorski]
koreliai (lenk.) — karoliai. [przypis edytorski]
korepetytor — daw. osoba zobowiązana do wspólnego powtarzania (zgodnie z dosł. znaczeniem nazwy tej funkcji) z uczniem przerabianych lekcji po szkole i przygotowywania zadań domowych; często był to jedynie nieco starszy uczeń, mieszkający wspólnie z grupą młodszych kolegów na stancji (tj. w mieszkaniu specjalnie wynajmowanym uczniom a. studentom pochodzącym spoza miejscowości, w której znajdowała się szkoła czy uniwersytet). [przypis edytorski]
Korespondencja Woltera z księciem pruskim — późniejszym królem Prus, Fryderykiem II Wielkim (1712–1786); korespondencja ta, zapoczątkowana listem Fryderyka do Woltera w sierpniu 1736, trwała z przerwami ponad 40 lat. [przypis edytorski]
Korespondencja Zebrzydowskiego, wyd. Wisłocki, nr. 377. [przypis autorski]
korespondencja — związek, styczność. [przypis redakcyjny]
korfirst — właśc. Kurfirst, tytuł książąt niem. [przypis edytorski]
Korfu — wyspa grecka w północnej części Morza Jońskiego. [przypis edytorski]
Korfu — wyspa u północno-zachodnich brzegów Grecji. [przypis redakcyjny]
Korfu — wyspa w płn. części Morza Jońskiego, w czasach Casanovy pod władzą Wenecji. [przypis edytorski]
Koriat a. Michał Giedyminowicz (ok. 1306 - ok. 1365) — książę nowogródzki, syn Giedymina, wielkiego księcia litewskiego; stryj króla polskiego, Władysława Jagiełły. [przypis redakcyjny]
korim — klękanie podczas modlitwy w Jom Kipur. [przypis tłumacza]
Koriolan — dramat opowiada losy na wpół legendarnego Rzymianina Koriolana na podstawie tekstu Życia Koriolana, będącego częścią Żywotów sławnych mężów Plutarcha. Z tego źródła Szekspir zapożyczył ogólną fabułę razem z większością postaci sztuki (Koriolan, Tytus Larcjusz, Kominiusz, Meneniusz Agryppa, Sycyniusz Welutus, Juniusz Brutus i Tullus Aufidiusz, który w źródłach staroż. występuje jako Attius Tullius, oraz matka i żona Koriolana). [przypis edytorski]
Koriolan, Gnejusz (a. Gajusz) Marcjusz (łac. Gnaeus Marcius Coriolanus) — postać na poły legendarna, której historia (opowiedziana przez Liwiusza, Plutarcha i in.) wiązać się miała z początkami państwa rzymskiego; przydomek „Coriolanus” zyskał sobie na pamiątkę tego, że dzięki swej odwadze i zdolnościom strategicznym walnie przyczynił się do zwycięstwa Rzymian nad plemieniem Wolsków w 493 p.n.e. i zdobycia miasta Corioli; dwa lata później został wezwany przed sąd ludowy, gdy w obliczu głodu zaproponował rozdzielenie dostaw zboża z Sycylii w zamian za cofnięcie pro-plebejskich uchwał senatu z 494 r. p.n.e. (jego stanowisko polit. koncentrowało się wokół ochrony praw patrycjuszy, był m.in. zwolennikiem likwidacji instytucji trybunów); nie stawił się przed sądem, został skazany zaocznie i udał się na wygnanie: schronił się wówczas właśnie u Wolsków, a następnie wraz z tymi, których niegdyś zwyciężył jako dowódca rzymski, najechał Lacjum i oblegał Rzym; chcąc go przebłagać, by odstąpił od oblężenia, senat dwukrotnie wysyłał do niego posłów, a trybuni unieważnili swój wyrok banicji; Korolian pozostał nieczuły na wszelkie pojednawcze gesty, dopiero gdy z poselstwem wyprawiono kobiety, w ich liczbie jego żonę i matkę, na widok tej ostatniej poniechał chęci zdobycia miasta i wycofał wrogie wojska; swej matce Weturii, która postawiła go przed alternatywą: albo jest jej synem albo wrogiem, miał odrzec, że uratowała Rzym, lecz zgubiła syna; postać Koroliana funkcjonowała jako znak niezłomności przekonań politycznych (w sensie obrony wartości konserwatywnych) i bezgranicznej miłości synowskiej zarazem. [przypis edytorski]
