Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 455 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 115787 przypisów.

Naïc — fr. imię żeńskie. [przypis edytorski]

naigrawać się (daw.) — żartować, kpić. [przypis edytorski]

naigrawać się — drwić, naśmiewać się. [przypis edytorski]

naigrawać się — żartować z kogoś złośliwie, dokuczać. [przypis edytorski]

na ilustracją — dziś B.: ilustrację. [przypis edytorski]

Na innej znów wyspie — była to wyspa Arktonissos na morzu Marmara, obecnie półwysep. [przypis edytorski]

na intencją (daw.) — dziś: na intencję. [przypis edytorski]

nairytis — padelbus akis dairytis. [przypis edytorski]

naiwne z Tobą szepty, tajemnic ciche wyznania, rzewne Tobie łzy — dziś popr.: naiwnych z Tobą szeptów, tajemnic cichych wyznań, rzewnych Tobie łez. [przypis edytorski]

najada (mit. gr.) — boginka opiekująca się źródłem lub rzeką. [przypis edytorski]

najada (mit. gr.) — nimfa wodna. [przypis edytorski]

najada — w mitologii greckiej każda z nimf źródeł, potoków etc. [przypis edytorski]

najady (mit. gr.) — boginki wodne, opiekunki strumyków, jezior i źródeł. [przypis edytorski]

najady (mit. gr.) — nimfy, opiekunki strumyków, jezior i źródeł; Najadów: dziś popr. forma D.lm: Najad. [przypis edytorski]

najady (mit. gr.) — nimfy, opiekunki strumyków, jezior i źródeł. [przypis edytorski]

najady (mit. gr.) — nimfy wód śródlądowych. [przypis edytorski]

najady (mit. gr.) — nimfy wodne, opiekunki strumyków, jezior i źródeł. [przypis edytorski]

Najady (mit. gr.) — nimfy wszelkich wód lądowych: wodospadów, potoków, strumieni, źródeł rzek, jezior. [przypis edytorski]

Najady — nimfy wód. [przypis edytorski]

najady — w mit. gr. nimfy, opiekunki wód lądowych; obok nerejd, boginek morskich, wśród których najbardziej znaną była Tetyda, matka Achillesa. [przypis edytorski]

Na ja, gut. Judengebet ist beendet — No dobrze. Żydowska modlitwa zakończona. [przypis edytorski]

na jakążeś zbłąkał się — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika oraz partykułą wzmacniającą -że- (skróconą do -ż-); inaczej: na jaką zabłąkałeś się; na jakąż zabłąkałeś się. [przypis edytorski]

na jakiego planetę (daw.) — dziś: na jaką planetę (r.ż.). [przypis edytorski]

na jakieś słupach stałych i do obracania — w Atenach prawa nadane przez Solona zapisano na obrotowych trójściennych słupach, początkowo stojących na Akropolu, później przeniesionych na miejski rynek, by każdy mógł się z nimi zapoznać. [przypis edytorski]

na jaśnią dobędziemy — wydobędziemy na jaw; ujawnimy. [przypis edytorski]

na jaśnią — dziś: na światło. [przypis edytorski]

na jaśnię — dziś: na jasność; na światło dzienne. [przypis edytorski]

najbardziej katolickie dzieło Potockiego — poeta pierwotnie wyznawał arianizm, którego się wyrzekł, by nie być zmuszonym do emigracji. [przypis edytorski]

najbarziej (starop. forma) — dziś: najbardziej. [przypis edytorski]

najbeznadziejniejsze — dziś: najbardziej beznadziejne. [przypis edytorski]

najbezpośredniejszy — dziś: najbardziej bezpośredni. [przypis edytorski]

najbliższe przejście — chodzi zapewne o drogę przez Szpiglasową Przełęcz i Dolinę za Mnichem. [przypis edytorski]

najć (starop.) — znaleźć. [przypis edytorski]

najcelniejsze — tu: najlepsze, świetne. [przypis edytorski]

najcelniejszy (daw.) — najlepszy, najważniejszy. [przypis edytorski]

najcelniejszy (daw.) — najlepszy. [przypis edytorski]

najda — rodzaj ogniska skonstruowanego z dwóch dopasowanych do siebie drewnianych bali z umieszczonym pośrodku klinem. W tak utworzoną szczelinę sypie się rozżarzone węgle, które powodują żarzenie całości przez ponad dziewięć godzin. Ten typ ogniska jest często stosowany w tajdze. [przypis edytorski]

najdę (gw.) — znajdę. [przypis edytorski]

najdorzeczniejszy — najprawdopodobniejszy. [przypis edytorski]

najdowcipniejszy — najbardziej inteligentny, najsprytniejszy; tu: wymagający najwięcej sprytu, inteligencji. [przypis edytorski]

najdowować (starop. forma) — znajdować; tu: widzieć, postrzegać. [przypis edytorski]

najdystyngowańszą — dziś popr.: najbardziej dystyngowaną. [przypis edytorski]

najdzie — 3 os.lp od: naleźć, dziś: znaleźć. [przypis edytorski]

najdzieszli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy znajdziesz. [przypis edytorski]

najdzieszli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli znajdziesz. [przypis edytorski]

na jedenaście od sta (daw.) — określenie procentu kredytu a. zysku. [przypis edytorski]

na jednej nodze (pot.) — bardzo szybko. [przypis edytorski]

na jej błędy przystał (starop.) — tzn. tu: przyjął jej wiarę. [przypis edytorski]

Na jej głowie biała chustka — dziewczęta ukraińskie nosiły wianek, symbol dziewictwa, którego nie wolno było nosić mężatkom ani pannom z dzieckiem: musiały one okrywać włosy chustą lub czepcem. [przypis edytorski]

na Jerzego — w dniu św. Jerzego, tj. w liturgicznym kalendarzu prawosławnym: 23 listopada, w kalendarzu katolickim: 23 kwietnia. [przypis edytorski]

najeźnik (starop. forma) — dziś: najeźdźca. [przypis edytorski]

najezdców — dziś popr.: najeźdźców. [przypis edytorski]

najezdnicze zamachy żeglarzy północy — mowa o najazdach szwedzkich w XVII w. [przypis edytorski]

najezdzcom — dziś: najeźdźcom. [przypis edytorski]

najgłówniejszy — tu: najważniejszy, najbardziej zasadniczy. [przypis edytorski]

najgminniejszy — tu: najbardziej prostacki. [przypis edytorski]

najgórniejszy — najwznioślejszy. [przypis edytorski]

najgoręcsze (starop. forma) — dziś: najgorętsze. [przypis edytorski]

Najgorętsząm odbył — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: odbyłem najgorętszą (łaźnię). [przypis edytorski]

najgorszejszy (gw.) — najgorszy. [przypis edytorski]

najgorszym jest — dziś popr.: najgorsze jest; najgorsze. [przypis edytorski]

najgrawać (daw.) — naigrywać, szydzić, żartować. [przypis edytorski]

najgrawać się — dziś: naigrywać się; wyśmiewać się, szydzić. [przypis edytorski]

najgrawa — naigrywa, wyśmiewa się, szydzi. [przypis edytorski]

najgrawanie — dziś popr.: naigrawanie; tj. szydzenie, wyśmiewanie. [przypis edytorski]

Najjaśniejsza Monarchini — Katarzyna II Wielka (1729–1796), cesarzowa Rosji (od 1762). [przypis edytorski]

najkochańszy — dziś raczej: najukochańszy. [przypis edytorski]

najkrzepciej (daw.) — najsilniej, najmocniej; por. krzepki: silny, mocny. [przypis edytorski]

najkrzepciejszy (daw.) — najsilniejszy; por. krzepki. [przypis edytorski]

najkrzepszy — dziś popr.: najbardziej krzepki. [przypis edytorski]

najlepiej lubię — dziś popr.: najbardziej lubię. [przypis edytorski]

najlepszemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: najlepszymi. [przypis edytorski]

Najlepsze pojęcie nieskończoności daje ludzka głupota — Ernest Renan, Dialogi i fragmenty filozoficzne (parafraza). [przypis edytorski]

najliszszy — dziś popr. tylko forma złożona: najbardziej lichy. [przypis edytorski]

najlon (fonet. ang. nylon) — nylon, tkanina syntetyczna o dużej wytrzymałości, wynaleziona w 1935, zaprezentowana w 1938; nylony: damskie pończochy z takiej tkaniny, które w latach 40. i 50. XX w. z powodu swojej trwałości i przezroczystości stały się bardzo pożądane. [przypis edytorski]

najludzcejszy (daw.) — najbardziej ludzki. [przypis edytorski]

najlżejszy — tu: najbardziej beztroski, niepoważny, lekko podchodzący do życia; oryg. εὐχερεστάτῳ oznacza również: najmniej wrażliwy, niewybredny; w dialogu nie pojawia się uściślenie, z jakim konkretnie rodzajem zwierząt zbiega się rodzaj ludzki (w grupie dających się oswoić istot stadnych, żyjących w środowisku suchym, chodzących, bezrogich, niekrzyżujących się), współcześnie na ogół przyjmuje się, że chodzi o świnie. [przypis edytorski]

Najmanowie — lud żyjący dziś na terenie Kazachstanu i Afganistanu. W II poł. XII w. wyzwolili się z zależności od Kara Kitaju, a w 1204 r. zostali pokonani przez Czyngis-chana i wcieleni do imperium mongolskiego (ich terytoria stanowiły jego płd.-zach. część). Pochodzenia najmańskiego była najprawdopodobniej Töregene-katun (Turakina), żona Ugedeja (Ogotaja). Mongolski książę, który pokonał Najmanów, otrzymał dziedziczny tytuł Najman-bega, spadkobierca tego tytułu walczył po stronie Litwinów pod Grunwaldem, a potomkowie sprowadzonych przez niego wówczas Tatarów żyją do dziś na Białorusi i Podlasiu. [przypis edytorski]

najmiękciéj — dziś: najbardziej miękko. [przypis edytorski]

najmita — chłop pozbawiony wszelkiej własności, zmuszony zarobkować sprzedając swoją pracę, wynajmować się do pracy. [przypis edytorski]

najmita — pracownik rolny wynajmowany do robót polowych; chłop nieposiadający własnego gospodarstwa. [przypis edytorski]

najmitka — kobieta najmowana do prac polowych. [przypis edytorski]

Najmniejsza kula wśród gwiazd tych tysiąca w biegu swym śpiewa… — mowa o tzw. harmonii sfer, przepełniającej kosmos, niesłyszalnej dla ludzi muzyce; wg dawnej koncepcji pitagorejczyków, popularnej aż do XVII w., orbity (sfery) ciał niebieskich pozostają ze sobą w takich samych prostych stosunkach liczbowych jak dźwięki muzyki, zatem wszechświat rozbrzmiewa nieustającą harmonią, której ludzie nie słyszą, gdyż żyją wśród niej od urodzenia. [przypis edytorski]

najnieczulsze — dziś: najbardziej nieczułe. [przypis edytorski]

najniemożliwsze — dziś: najbardziej niemożliwe. [przypis edytorski]

najniemożliwszy — dziś popr.: najbardziej niemożliwy. [przypis edytorski]