Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160198 przypisów.
Kłajpeda — miasto portowe na Litwie, zamieszkałe przez liczną ludność niemiecką, zaanektowane przez hitlerowców w roku 1939. [przypis edytorski]
kłaki do piłki — dawniej piłki tenisowe wypychano wełną, sierścią zwierzęcą lub włosami. [przypis edytorski]
kłaki i wapno — zaprawa murarska. [przypis edytorski]
kłaki z działa — armaty ładowano wówczas od lufy, wsypując proch, następnie pakuły, splątane odpady włókna lnu lub konopi, które miały uszczelniać lufę, a na końcu kulę. [przypis edytorski]
kłamać po łacinie (…) znaczy tyle co iść przeciw swemu sumieniu — Mentire, quasi contra mentem ire. [przypis tłumacza]
kłamać uczucie — udawać uczucie. [przypis edytorski]
kłamam — dziś popr.: kłamię. [przypis edytorski]
kłamany (daw.) — nieprawdziwy, udawany. [przypis edytorski]
Kłamca (fr. Le Menteur) — komedia Pierre'a Corneille'a z 1644; w scenie 5 aktu II jej bohater, Dorante, zdumiewa się szybkimi zmianami w Paryżu. [przypis edytorski]
kłam (daw.) — kłamstwo; fałsz. [przypis edytorski]
kłam — dziś: zakłamanie. [przypis edytorski]
Kłamią i oszukują się na wyprzódki — Por. Montaigne, Apologia Rajmonda Sebond [w:] Próby II, 12. [przypis tłumacza]
Kłamliwą bowiem sławę wnet próba w nic rozwiewa — podobnie jak fałszywą przyjaźń („Prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie”). [przypis tłumacza]
kłamliwszy, najkłamliwszy — dziś: bardziej kłamliwy, najbardziej kłamliwy. [przypis edytorski]
kłamny (daw.) — kłamliwy. [przypis edytorski]
kłamny — kłamliwy. [przypis edytorski]
kłamstwoli — konstrukcja z partykułą pytajną -li; znaczenie: czy kłamstwo. [przypis edytorski]
kłamstwo nigdy nie skalało ust dziecięcia Słońca — Uważano,że Peruwiańczyk nigdy nie kłamał. [przypis autorski]
kłam zadać komuś — dowieść komuś, że jego twierdzenie jest nieprawdziwe. [przypis edytorski]
kłaniać się (starop.; tu forma 3 os., lp, r.m.: kłaniał się) — oświadczyć się. [przypis redakcyjny]
Kłaniaj mu — Norwidowi. [przypis redakcyjny]
kłaniam — forma pozdrowienia mająca odcień lekceważenia. [przypis redakcyjny]
kłaniam uniżenie — formuła pożegnania (właśc. kłaniam się uniżenie); tu: żartobliwie, a nawet ironicznie grzeczna. [przypis edytorski]
kłapouch — osioł. [przypis edytorski]
kłaść — tu: przedstawiać. [przypis edytorski]
kłaść — tu: wieszać. [przypis redakcyjny]
kłaść — tu: zakładać. [przypis edytorski]
K. Łaski, Wykłady z makroekonomii. Gospodarka kapitalistyczna bez bezrobocia, Warszawa 2015, s. 34. [przypis autorski]
kłęb — dziś popr.: kłąb. [przypis edytorski]
kłębek Ariadny (mit. gr.) — kłębek, który królewna kreteńska Ariadna rzuciła Tezeuszowi, aby mu ułatwić wydostanie się z labiryntu. [przypis redakcyjny]
kłębie — kość przy karku zwierząt. [przypis redakcyjny]
Kłejpeda, właśc. Kłajpeda — miasto portowe w zach. części Litwy, położone na wybrzeżu Morza Bałtyckiego, nad Zalewem Kurońskim, u ujścia rzeki Dangi. [przypis edytorski]
kłóć — wymłócona słoma. [przypis redakcyjny]
kłócą się retorykę polityki, o formy przyszłe, o szkielet jakiegoś narodu przyszłego, nie myśląc, czy się to dziecko urodzi — Mickiewicz, List do Stefana Garczyńskiego, Paryż, 5 marca 1833. [przypis edytorski]
kłóccie — dziś popr. pisownia: kłóćcie; kłócić — tu: zakłócać. [przypis edytorski]
kłócić — tu: kłócić się a. mieszać się. [przypis edytorski]
kłócić — tu: niepokoić. [przypis edytorski]
kłócić — tu: zakłócać. [przypis edytorski]
kłócić — zakłócać. [przypis edytorski]
kłócisz się ze żoną — nie chce się żonie Menechma narazić, by nie stracić możliwości jakiegoś zaproszenia. [przypis tłumacza]
kłódka — tu: mała kłoda. [przypis edytorski]
kłódka — tu raczej: rygiel. [przypis edytorski]
kłół (starop. forma ort.) — 3.os. lp cz. przesz.; dziś popr.: kłuł, od kłuć. [przypis edytorski]
kłóteń — dziś: kłótni. [przypis edytorski]
kłótnia między (…) Pupilusem, którego słowa (…) pełne były plugastwa, a drugim, którego słowa pełne były octu — odwołanie do: Horacy, Satyry I, 7. [przypis tłumacza]
kłótni bogiń, ani jej rozstrzygnięcia za sprawą Temidy i Zeusa — na wesele Tetydy i Peleusa nie zaproszono bogini niezgody Eris, która urażona, przyszła na nie i rzuciła pomiędzy gości złote jabłko z napisem „dla najpiękniejszej”. Wywołało to spór o pierwszeństwo między Herą, Ateną i Afrodytą, rozstrzygnięty z rozkazu Zeusa sądem Parysa. W zamian za przychylny werdykt Parys otrzymał od Afrodyty obiecaną rękę Heleny, żony króla Sparty, Menelaosa, co stało się przyczyną wojny trojańskiej. Mniej jednoznaczne sformułowania oryginału sugerują, że w tym fragmencie chodzi raczej o walkę bogów podczas wojny trojańskiej, zaczętą od kłótni podczas zebrania zwołanego przez Tetydę na rozkaz Zeusa (Iliada XX 1–74). [przypis edytorski]
kłótnie z Fryderykiem — Fryderyk I, cesarz rzymsko-niemiecki. [przypis redakcyjny]
Kłobuk a. Poroniec (mit. słow.) — psotny demon, znany na terenach Polski płn. u granic z Prusami, na Warmii i Mazurach oraz w krajach Bałtów; zamieszkiwał leśne zagłębienia terenu, jary i wykroty, oraz dziuple w drzewach, przedstawiany najczęściej jako czarny kogut lub czarna zmokła kura; parał się złodziejstwem: również w interesie domu, którego bywał duchem opiekuńczym; aby wyhodować demona trzeba było zakopać pod progiem martwy, poroniony płód: po kilku dniach pojawiał się Poroniec. [przypis edytorski]
kłoć — rodzaj rośliny, tu: chwast. [przypis edytorski]
kłoć — słoma z wymłóconego zboża. [przypis edytorski]
kłoć (starop.) — słoma zmierzwiona, zbita. [przypis redakcyjny]
kłomla a. kłomka — sieć rybacka rozpięta na drewnianej trójkątnej ramie. [przypis edytorski]
kłonić — chylić. [przypis edytorski]
kłonica — drąg, przytrzymujący drabiny albo skrzynię wozu konnego. [przypis edytorski]
kłonica — drąg, przytrzymujący drabiny (tj. boki) albo skrzynię wozu konnego. [przypis edytorski]
kłonica — element konstrukcyjny wozu drabiniastego. [przypis edytorski]
kłonica — element wozu, drąg drewniany mocujący drabiny (burty wozu). [przypis edytorski]
kłopić się (daw.) — bić, tłuc się. [przypis edytorski]
kłopotać się (daw.) — martwić się. [przypis edytorski]
kłopotać się — martwić się, niepokoić się czymś. [przypis edytorski]
kłopot, co dni ziemianina zatruwa — ustawiczna troska o pogodę. [przypis edytorski]
kłopotny (starop.) — kłopotliwy, pełen kłopotów, zmartwień; zgodne z kłopotnem mieszkanie żywotem: mieszkanie zgodne z kłopotnym żywotem (szyk przestawny). [przypis edytorski]
kłosie (starop.) — udział ziemi. [przypis redakcyjny]
kłosu — dziś popr. forma D. lp: kłosa. [przypis edytorski]
„Kłosy” — tygodnik ilustrowany poświęcony sztuce i nauce. Wychodził w Warszawie w latach (1860–1890). [przypis edytorski]
Kłosy — warszawski tygodnik ilustrowany, którego głównymi tematami były literatura, sztuka i nauka. Wydawany w latach 1865–1890. [przypis edytorski]
kłus — bieg czworonożnego zwierzęcia, w trakcie którego jednocześnie podnosi ono nogi znajdujące się na przekątnej. [przypis edytorski]
kłus — chód konia, polegający na tym, że dwie przeciwległe kończyny (prawa przednia i lewa tylna a. odwrotnie) odbijają się od podłoża jednocześnie. [przypis edytorski]
kłus — dwutaktowy bieg konia, w trakcie którego jednocześnie podnosi nogi znajdujące się na przekątnej. [przypis edytorski]
kłus — szybki, dwutaktowy chód konia, podczas którego naraz unosi on lewą tylną i prawą przednią nogę. [przypis edytorski]
kłusze (daw.) — biegnie, kłusuje; od: kłusić: szybko iść, biec. [przypis edytorski]
kłusze (daw.) — biegnie; od: kłusić: szybko iść, biec. [przypis edytorski]
kłusze (daw.) — kłusuje, biegnie. [przypis edytorski]
kłusze (daw.) — kłusuje; kłusić: szybko biec, spieszyć się. [przypis edytorski]
kłusze (daw.) — od: kłusić: biec a. jechać szybko. [przypis edytorski]
kłusz się (daw.) — uciekaj. [przypis edytorski]
kłusz sie (daw.) — biegnij; od: kłusić: szybko iść, biec. [przypis edytorski]
kływy — posiadający kły. [przypis edytorski]
kły wyzywa wieków — nie lęka się wieków, czasu wszystko niszczącego, który od poety kłami uzbrojony. Podobnie w Owidiuszu: „Dentes aevi” [tj. zęby wieku; red. WL] Metam[orphoses] XV, 255. [przypis redakcyjny]
kłyźnić się (gw.) — kłócić się. [przypis edytorski]
kłyźnienia (gw.) — kłótnie, skłócanie. [przypis edytorski]
kłyźnienie (gw.) — kłótnia. [przypis edytorski]
kłyżnić się — kłócić się. [przypis edytorski]
kląć się — zaklinać się. [przypis edytorski]
kląć — tu: zaklinać, przyzywać zaklęciami. [przypis edytorski]
kląć w żywe kamienie — kląć bardzo dosadnie. [przypis edytorski]
klął się (…) Wodą a Powietrzem — por. Diogenes Laertios, Życie Pitagorasa [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, VII, 6. [przypis tłumacza]
kląskać — tu: śpiewać. [przypis edytorski]
klątwa (daw.) — przysięga; por. czas. zaklinać kogoś. [przypis edytorski]
klątwa Kaliksta, przed dwustu laty rzucona komecie— Kometa Halleya 1456 r. [przyp. red.: Wedle Ciaconiusa (Vitae pontificum II, 982), gdy kilka dni ukazywała się na niebie kometa, cała czerwona, z długim ogonem, a astronomowie przepowiadali straszny mór, głód i wszelakie klęski, Kalikst IV, chcąc odwrócić gniew Boży, zarządził kilkudniowe suplikacje, ażeby to wszystko, co ludziom groziło, obrócić na Turków, tych wrogów chrześcijańskiego imienia]. [przypis autorski]
klątwa (tu daw.) — przysięga. [przypis edytorski]
klątwa — tu: przysięga; por. wyrażenie: kląć się na coś. [przypis edytorski]
klątwa — tu: przysięga. [przypis edytorski]
klątwy, którą Barak ugodził Merosa — por. Sdz 5, 23; wg targumu klątwę rzucił Barak (gdyż mieszkańcy miasta Meros nie pomogli mu przeciwko Siserze), nie Anioł Pański. [przypis edytorski]
klabing (z ang. clubbing) — spędzanie wolnego czasu w klubach, przy muzyce i w towarzystwie ludzi o podobnych zainteresowaniach. [przypis edytorski]
klacza — dziś popr.: klacz. [przypis redakcyjny]
Klaczce (…) o okrutnem nieszczęściu, które go spotkało — Klaczko stracił w tym czasie ojca. [przypis redakcyjny]
klacz — dziś popr. forma D.lm: klaczy. [przypis edytorski]
Klaczko, Julian (1825–1906) — polski krytyk literacki, historyk sztuki i publicysta; ur. w Wilnie jako Jehuda Lejb, pochodził z zamożnej kupieckiej rodziny żydowskiej; uzyskał doktorat z filozofii na uniwersytecie w Królewcu w 1847 r.; brał czynny udział w wydarzeniach Wiosny Ludów na terenie Wielkopolski, a po upadku zrywu udał się do Paryża; w wyniku rozczarowań przemianami sytuacji politycznej w Europie, a także dzięki osobistemu wpływowi Zygmunta Krasińskiego (został nauczycielem synów poety oraz uzyskał jego poparcie przy wejściu w środowisko emigracyjne) stopniowo porzucił dotychczasowe stanowisko ideowe; zmienił również wyznanie na katolickie oraz nazwisko (1856); współpracował z polskim emigracyjnym monarchistycznym środowiskiem konserwatywno-liberalnym, tzw. Hotelem Lambert, został członkiem Komitetu Wydawniczego Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu, był współwydawcą „Wiadomości Polskich” w Paryżu, współpracował także z „Revue de Paris”, „Revue Contemporaine” oraz „Revue des Deux Mondes”. W hołdzie swemu protektorowi opublikował po polsku i po francusku monografię na temat twórczości Krasińskiego zatytułowaną Poeta bezimienny (1862; wersja fr. obejmuje również tło literackiej epoki i nosi tytuł La poesie polonaise au dix-nuevieme siecle et le poete anonyme). Podczas powstania styczniowego działał w dyplomacji, a po jego upadku osiadł w Galicji i stał się rzecznikiem współdziałania z rządem austriackim i działaczem krakowskiego środowiska konserwatywnego. W 1870 został austriackim radcą dworu przy Ministerstwie Spraw Zagranicznych, w latach 1870–1871 był posłem na Sejm Krajowy z obszaru Galicji, następnie został członkiem Akademii Umiejętności w Krakowie (1872); otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. [przypis edytorski]
Klaczko, Julian (1825–1906) — ur. w Wilnie jako Jehuda Lejb, polski krytyk literacki i historyk sztuki pochodzenia żydowskiego, także publicysta polityczny i eseista związany z krakowskim środowiskiem konserwatywnym; był prywatnym nauczycielem synów Zygmunta Krasińskiego, współpracował z Hotelem Lambert, zyskał sobie tytuł c.k. radcy dworu. [przypis edytorski]
