Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5280 przypisów.
dzień świętego Ludwika — 25 sierpnia. [przypis edytorski]
dzień świętego Michała Archanioła — święto chrześcijańskie w zachodniochrześcijańskich kalendarzach liturgicznych przypadające 29 września; obchodzone od V w., w średniowieczu stanowiło jedno ze świąt nakazanych. [przypis edytorski]
dzień świętego Piotra i Pawła — jedno ze świąt w kościele katolickim, obchodzone 29 czerwca. [przypis edytorski]
dzień św. Szczepana — święto katolickie obchodzone 26 grudnia. [przypis edytorski]
dzień św. Wawrzyńca męczennika — 10 sierpnia; tu: bitwa z Pomorzanami w 1109 r. pod Nakłem. [przypis edytorski]
dzień sybirski — tu: dzień polarny. [przypis edytorski]
dzieńszczyk (z ros.) — ordynans. [przypis edytorski]
dzień umarłych boży — w Attyce i Jonii odwiedzano groby zmarłych i składano im ofiary podczas wiosennego święta Antesteriów. [przypis edytorski]
dzień uroczysty Wniebowzięcia Bożej Rodzicy — 15 sierpnia. [przypis edytorski]
dzień Wniebowstąpienia Najświętszej Panny Marii — święto obchodzone w kościele katolickim 15 sierpnia. [przypis edytorski]
dzień Wniebowzięcia Najświętszej Panny — święto katolickie obchodzone 15 sierpnia. [przypis edytorski]
dzień Wojciechowy, przy końcu kwietnia — 23 kwietnia kościół katolicki obchodzi wspomnienie Jerzego i Wojciecha. [przypis edytorski]
Dzień Zaduszny — święto zmarłych, obchodzone w kościele chrześcijańskim począwszy od X w. dnia 2 listopada, dzień po święcie Wszystkich Świętych. [przypis edytorski]
dzienga (z ros.) — pieniądze. [przypis edytorski]
dzienieśmy (…) mieli (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: mieliśmy dzień. [przypis edytorski]
Dzienniczek — Dzienniczek Justysi, komedia Józefa Kościelskiego (1845–1911). [przypis edytorski]
dziennikarski sklepik — dziś: kiosk. [przypis edytorski]
Dziennik narodowy — czasopismo wychodzące na emigracji w latach 1840–1847. [przypis edytorski]
„Dziennik Trévoux”, fr. Journal de Trévoux — wpływowy francuski miesięcznik wydawany w Trévoux w latach 1701–1782. Został założony przez jezuickiego teologa, większość autorów stanowili jezuici. Po wygnaniu zakonu z Francji w 1772 jego redaktor, jezuita Guillaume François Berthier, zrezygnował z prowadzenia pisma, wówczas miesięcznik próbowali prowadzić inni redaktorzy. [przypis edytorski]
„Dziennik uczonych”, fr. „Journal des Savants” — pierwsze w Europie czasopismo naukowe zajmujące się literaturą, powstałe w 1665, objęte patronatem króla Francji. [przypis edytorski]
Dziennik uwodziciela — ostatni utwór pierwszej części zbioru Albo–albo (duń. Enten-Eller), opublikowanego przez Kierkegaarda pod pseudonimem Victor Eremita (łac. zwycięski pustelnik) w Kopenhadze, w 1843 roku. [przypis edytorski]
dzi entwiklunk (zniekszt. niem. die Entwicklung) — rozwój. [przypis edytorski]
dziergana czarno — tu: z wzorem wyhaftowanym czarną nitką. [przypis edytorski]
dzierlatka — gatunek skowronka. [przypis edytorski]
dzierlatka — tu: gatunek skowronka. [przypis edytorski]
dzierżać (daw.) — dzierżyć, trzymać. [przypis edytorski]
dzierżak — dłuższa część cepa trzymana w ręku przy młóceniu. [przypis edytorski]
dzierżawiec — dziś popr. forma D.lm: dzierżawców. [przypis edytorski]
Dzierżawin — Gawriła Romanowicz Dierżawin (1743–1816), poeta rosyjski, przedstawiciel klasycyzmu, autor poematu Boh (Bóg). [przypis edytorski]
dzierżawne — opłata za dzierżawę; czynsz, podatek płacony z tytułu dzierżawy ziemi. [przypis edytorski]
dzierżeć (daw.) — trzymać. [przypis edytorski]
dzierży arendą (daw.) — dzierżawi majątek ziemski, młyn lub karczmę. [przypis edytorski]
dzierżyć (daw.) — trzymać. [przypis edytorski]
François-René de Chateaubriand, Przygody ostatniego z Abenserażów
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
dzierżyć (daw.) — trzymać; tu: dotrzymywać słowa. [przypis edytorski]
dzierżyć (daw.) — trzymać, tu: posiadać. [przypis edytorski]
dzierżyć (daw.) — trzymać, tu: posiadać. [przypis edytorski]
dzierżyć się (starop.) — trzymać się. [przypis edytorski]
dzierżyć się — trzymać się. [przypis edytorski]
dzierżyć — trzymać, mieć; dzierżały miejsce: zajmowały miejsce. [przypis edytorski]
dzierżyć — trzymać. [przypis edytorski]
dzierżym — dzierżymy. [przypis edytorski]
Dzierżyński, Feliks (1877–1926) — polski i radziecki rewolucjonista i polityk; współzałożyciel SDKPiL, brał udział w rewolucji 1905 roku w Królestwie Polskim, kilkakrotnie aresztowany przez służby carskie, dwukrotnie zesłany na Syberię; po rewolucji październikowej organizator i kierownik radzieckich służb bezpieczeństwa (Czeka i GPU). [przypis edytorski]
dzierży (ros.) — trzymaj. [przypis edytorski]
Dzierzanowski — własc. Michał Dzierżanowski herbu Grzymała (1725–1808), awanturnik, przez jakiś czas miał przebywać na służbie fr. gubernatora Indii, podobno został też samozwańczym królem Madagaskaru (jak nieco później Maurycy Beniowski), po powrocie członek konfederacji barskiej, dowodził nieudaną próbą opanowania Krakowa, skazany przez konfederatów na banicję. [przypis edytorski]
dzierzgany (daw.) — haftowany. [przypis edytorski]
Dzieś (gw.) — gdzieś. [przypis edytorski]
dziesiąci (starop. forma) — dziesięciu. [przypis edytorski]
dziesiątego sierpnia — 10 sierpnia 1792 r. lud paryski zdobył pałac królewski Tuileries i osadził króla Ludwika XVI wraz z rodziną w więzieniu. [przypis edytorski]
dziesiątemu zakazać, powiedzieć itp. (daw., pot.) — niejednemu, każdemu. [przypis edytorski]
Dziesiątka umundurowana staje nagle zdziwiona — ta sprawa była bardzo głośna w krakowskim getcie. [przypis edytorski]
Dziesięć a dwa — dziś raczej „dziesięć i dwa”. [przypis edytorski]
dziesięć — dziś popr. o dzieciach: dziesięcioro. [przypis edytorski]
dziesięćkroć — dziś popr.: dziesięciokrotnie. [przypis edytorski]
dziesięć mil [angielskich] — ok. 16 km. [przypis edytorski]
dziesięć Murzynów — dziś popr. forma: dziesięciu Murzynów a. dziesięcioro Murzynów. Pierwsza z tych form jest właściwa, jeśli grupa składała się z samych chłopców, druga, mająca zastosowanie do grupy dziewczynek i chłopców, wydaje się bardziej prawdopodobna, ponieważ autor chciał przekonać czytelników, że „dzikie” dziewczynki są równie sprawne i waleczne jak chłopcy. [przypis edytorski]
dziesięć od sta (daw.) — dziesięć procent. [przypis edytorski]
dziesięć od sta — dziesięć procent. [przypis edytorski]
dziesięć temu wydołają (starop.) — dziś: dziesięciu temu podoła. [przypis edytorski]
dziesięcią okręgi — dziś popr.: dziesięcioma okręgami. [przypis edytorski]
dziesięcina — daw. podatek płacony na rzecz kościoła; jedna dziesiąta zbiorów lub dochodów. [przypis edytorski]
dziesięcina — daw. podatek, wynoszący 10% wartości zbiorów a. dochodów. [przypis edytorski]
dziesięcina — podatek na rzecz duchowieństwa stanowiący jedną dziesiątą dochodów a. zbiorów. [przypis edytorski]
dziesięcina — podatek religijny wynoszący jedną dziesiątą dochodów (zbiorów), pobierany przez duchowieństwo od chłopów (najczęściej w naturze). [przypis edytorski]
dziesięcina — podatek w naturze, 1/10 plonów oddawana na rzecz kościoła. [przypis edytorski]
dziesięcina — podatek w naturze, dziesiąta część plonów, oddawana Kościołowi. [przypis edytorski]
dziesięcina — podatek w naturze na rzecz Kościoła, w ramach którego oddawano 1/10 plonów. [przypis edytorski]
dziesięcina — podatek w naturze płacony na rzecz kościoła w postaci 1/10 zebranych plonów. [przypis edytorski]
dziesięcina — podatek w wysokości 1/10 zbiorów pobierany przez kościół od chłopów. [przypis edytorski]
dziesięcina — podatek w wysokości dziesiątej części zbiorów lub dochodów, płacony dawniej na rzecz Kościoła. [przypis edytorski]
dziesięcina — tu: dawna rosyjska miara powierzchni gruntu, równa ok. 1,1 ha. [przypis edytorski]
dziesięcina — tu: ros. miara powierzchni ziemi równa 1,09 ha. [przypis edytorski]
dziesięcinny — tj. składany w ramach podatku kościelnego na wsi, tj. dziesięciny, stanowiącego dziesiątą część zbiorów. [przypis edytorski]
dziesięcioletnie klęski — wojna trojańska trwała dziesięć lat. [przypis edytorski]
dziesięcio palcami — dziś: dziesięcioma palcami. [przypis edytorski]
dziesięciornasób — dziś: dziesięciokrotnie; por. dwójnasób. [przypis edytorski]
dziesięciosążniowy — mierzący dziesięć sążni; sążeń: miara długości wynosząca ok. 1,7–2 m. [przypis edytorski]
dziesiętnik — dowódca dziesięciu żołnierzy; tu: niższy funkcjonariusz policji lub milicji. [przypis edytorski]
dzieucha (gw.) — dziewucha, dziewczyna. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
dzieuch (gw.) — dziewuch, dziewczyn. [przypis edytorski]
dzieuczata (białorus.) — dziewczęta. [przypis edytorski]
Dzieuka dziawica pierestań maju łapu… (białorus.) — Dziewczyno-dziewico przestań moją łapę… [przypis edytorski]
dzieusze (gw.) — dziewczynie. [przypis edytorski]
dzieuszy (gw.) — kobiecy. [przypis edytorski]
dzieuszyne (gw.) — dziewczęce. [przypis edytorski]
dzieuszyn (gw.) — dziewczyński, dziewczęcy. [przypis edytorski]
dzieuszyny (gw.) — dziewczęcy. [przypis edytorski]
dzieuszyny (gw.) — dziewczyński, dziewczęcy. [przypis edytorski]
dziewanna — lecznicza roślina o wysokiej łodydze i żółtych kwiatach. [przypis edytorski]
dziewanna — roślina o intensywnie żółtych kwiatach. [przypis edytorski]
dziewanna — roślina zielna z niewielkimi żółtym kwiatami na wysokiej łodydze. [przypis edytorski]
dziewczęty — dziś popr. forma N.lm: dziewczętami. [przypis edytorski]
dziewczęty kraśnemi — dziś popr. forma N. lm: krasnymi (tj. ładnymi) dziewczętami. [przypis edytorski]
Dziewczę z buzią jak malina — pieśń z towarzyszeniem fortepianu, kompozycja Jana Karola Galla (1856–1912) do słów Mariana Gawalewicza (1852–1910), będących tłumaczeniem wiersza Heinricha Heinego. [przypis edytorski]
Dziewczyna o lnianych włosach — częściej: Dziewczyna o włosach jak len (fr. La fille aux cheveux de lin, 1910), prosty muzycznie utwór francuskiego kompozytora Claude'a Debussy'ego, inspirowany wierszem Leconte'a de Lisle'a. [przypis edytorski]
dziewczyna — tu: panna, osoba niezamężna. [przypis edytorski]
dziewczyna — tu: służąca. [przypis edytorski]
dziewczy (starop.) — dziewczęcy. [przypis edytorski]
dziewiąci — dziś popr.: dziewięciu. [przypis edytorski]
Dziewiąta, Norymberscy — skrótowo o utworach: Dziewiąta Symfonia Beethovena oraz Śpiewacy norymberscy Wagnera. [przypis edytorski]
dziewica (daw.) — młoda, niezamężna kobieta. [przypis edytorski]
