Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 116305 przypisów.

ładan — rodzaj żywicy stosowanej w kadzidłach. [przypis edytorski]

Łada — w mitologii słowiańskiej bogini miłości, płodności, wiosny i wegetacji, a także zgody (tj. ładu; stąd nazwa); u Jana Długosza miała być boginią wojny, odpowiadającą Marsowi w mit. rzym. [przypis edytorski]

ładnemi — dziś popr.: ładnymi. [przypis edytorski]

Ładniem się zasypał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ładnie się zasypałem (tj. wsypałem się, wpadłem). [przypis edytorski]

Ładno! Ładno! Rebiata, możetie dalsze rabotat'… (ros.) — W porządku, w porządku, dzieciaki, możecie sobie dalej pracować, tylko na jutro potrzeba mi pięćdziesiąt rubli. [przypis edytorski]

Ładnowski, Bolesław (1841–1911) — polski aktor teatralny, pedagog oraz reżyser. [przypis edytorski]

Łado a. Łada — bóstwo słowiańskie, wymieniane przez chrześcijańskich kronikarzy jako bóstwo wojny (męskie) lub płodności (żeńskie); dziś badacze powątpiewają w autentyczność tych przekazów. [przypis edytorski]

Łado a. Łada — domniemane bóstwo słowiańskie, wymieniane przez chrześcijańskich kronikarzy jako bóstwo wojny (męskie) lub płodności (żeńskie); dziś badacze powątpiewają w autentyczność tych przekazów. [przypis edytorski]

Łado a. Łada — rzekome bóstwo słowiańskie, bożek piękności. [przypis edytorski]

Ładoga — największe jezioro Europy (15 na świecie), obecnie położone w Rosji (do 1940 r. częściowo w Finlandii), na płn.-wsch. od Petersburga. [przypis edytorski]

ładować — tu: ustawiać, stawiać na stole. [przypis edytorski]

ładownemi rzeki uciskał komiegami (daw.) — szyk przestawny, inaczej: uciskał rzeki ładownymi statkami. [przypis edytorski]

ładowny — tu: wypełniony. [przypis edytorski]

ładuga (daw.) — ładunek. [przypis edytorski]

ładuga — ładunek. [przypis edytorski]

Ładysław z Gielniowa a. Władysław z Gielniowa (ok. 1440–1505) — bernardyn, błogosławiony Kościoła katolickiego, jeden z najwybitniejszych poetów średniowiecznych, autor m.in. pieśni Jezusa Judasz przedał za pieniądze nędzne. [przypis edytorski]

ładyszka — gliniany dzbanek do przechowywania mleka, bez ucha i dziobka. [przypis edytorski]

ładzić (daw., gw.) — doprowadzać do ładu, porządkować. [przypis edytorski]

ładzić (daw.) — porządkować. [przypis edytorski]

ładzić — porządkować, wprowadzać ład. [przypis edytorski]

ładziłoś — tu skrót od: ładziło się; układało się, przygotowywało się. [przypis edytorski]

łagiew (daw.) — naczynie podróżne. [przypis edytorski]

łagiewka a. łagiew — naczynie podróżne. [przypis edytorski]

łagiewka (daw.) — dzbanek a. bukłak. [przypis edytorski]

łagodne oko błękitu — księżyc. [przypis edytorski]

łagodnie — w oryg. niem. lange: długo. [przypis edytorski]

łagodnymi kroki — dziś: łagodnymi krokami. [przypis edytorski]

łagodnymi słowy (daw. forma) — dziś: łagodnymi słowami. [przypis edytorski]

łagodnymi usty — dziś popr. forma N.lm: (…) ustami. [przypis edytorski]

łagrowy — obozowy; przym. od łagier (ros. лагерь: obóz), obóz pracy przymusowej w Rosji radzieckiej i w Związku Radzieckim. [przypis edytorski]

łagwiew — naczynie do przechowywania i transportowania wody, napojów i innych płynów. [przypis edytorski]

łajać (daw.) — ostro krytykować. [przypis edytorski]

łajać (daw.) — ostro krytykować, strofować. [przypis edytorski]

łajać — ganić, gniewać się. [przypis edytorski]

łajać — ostro krytykować, strofować. [przypis edytorski]

łajać — ostro strofować, ganić. [przypis edytorski]

łajać (starop.) — narzekać, skarżyć się, ubliżać, znieważać. [przypis edytorski]

łajać (starop.) — narzekać, skarżyć się; ubliżać, znieważać. [przypis edytorski]

łajanie (starop.) — narzekanie, skargi, ubliżanie, znieważanie. [przypis edytorski]

łajba (pot.) — łódź, statek. [przypis edytorski]

łajdactwo patriarchy Jakuba względem Chamora, króla Salem, i jego ludu — syn Chamora porwał i zgwałcił córkę Jakuba, po czym chciał ją poślubić; król zaproponował wówczas przymierze i wspólne zamieszkiwanie kraju przez oba ludy; w odpowiedzi synowie Jakuba podstępnie namówili Chamora i jego ludzi na obrzezanie, a następnie, bezsilnych po tym zabiegu, wymordowali. [przypis edytorski]

łajdus on jest — mowa oczywiście o księdzu, nie o Panu Jezusie. [przypis edytorski]

łajka — średniej wielkości pies z grupy szpiców, hodowany w północnej Rosji, głównie na Syberii, do polowań i jako pies zaprzęgowy. [przypis edytorski]

łakoć (daw.) — przysmak. [przypis edytorski]

łakocie — słodycze (obecnie ten wyraz nie ma liczby pojedynczej). [przypis edytorski]

łakomić się — pragnąć coś zdobyć dla siebie, mieć chęć na coś. [przypis edytorski]

łakomiec (daw.) — człowiek łakomy, łakomczuch; chciwiec. [przypis edytorski]

łakomiec — dziś raczej: łakomczuch. [przypis edytorski]

łakomo — dziś: łakomie. [przypis edytorski]

łakomo — dziś popr.: łakomie. [przypis edytorski]

Łakomstwo u wszytkich na głowie, od małego do wielkiego począwszy — Jr 6, 13. [przypis edytorski]

łakomy — chciwy. [przypis edytorski]

łakomy — tu: budzący zainteresowanie i chęć posiadania, por. „łakomy kąsek”. [przypis edytorski]

łakotka — łakoć, smakołyk. [przypis edytorski]

łakotki (daw.) — łakocie, smakołyki. [przypis edytorski]

łakotki (daw.) — łakocie; smakołyki. [przypis edytorski]

łakotki — smakołyki. [przypis edytorski]

łamać się — tu: walczyć z kimś a. czymś. [przypis edytorski]

Łamał wierzby na biedaku — chodzi o wierzbowe rózgi służace do wymierzania kar cielesnych. [przypis edytorski]

łamane szczyty — tu: spadziste dachy. [przypis edytorski]

łamanie kołem — forma średniowiecznej egzekucji. [przypis edytorski]

Łamanych skał rządniejsze poczyniwszy składy — tj. ułożywszy złomy skał bardziej porządnie, planowo. [przypis edytorski]

łamiąc nad głową swą ramiona — starożytny gest żałoby. [przypis edytorski]

łańcuch (ang. chain) — tu: sieć sklepów. [przypis edytorski]

łańcuch — tu: atrybut niewolnictwa. [przypis edytorski]

łańcuchy, dary — dziś popr. forma N. lm: łańcuchami, darami. [przypis edytorski]

łanią — dziś popr. forma B. l. poj.: łanię. [przypis edytorski]

łania — mowa o łani cerynickiej, którą Herkules ścigał aż do krainy Hyperborejczyków. [przypis edytorski]

łan — obszar ziemi, na której coś się uprawia, np. łan pszenicy. [przypis edytorski]

łan — obszar ziemi przeznaczonej do uprawy, wydzierżawiony osadnikowi. [przypis edytorski]

Łanskoj, Wasilij Siergiejewicz (1754–1831) — generał rosyjski, za udział w stłumieniu insurekcji kościuszkowskiej w 1794 awansowany na stopień generała majora, generał-gubernator Księstwa Warszawskiego w latach 1813–1815. [przypis edytorski]

łapać ryby przed niewodem (przysł.) — przedwcześnie cieszyć się z osiągnięcia planowanych, ale niepewnych korzyści, traktować je jako pewne. [przypis edytorski]

łapacz — agent policyjny, szpicel. [przypis edytorski]

łapacz (gw.) — policjant. [przypis edytorski]

łapaczka — prawdop.: coś usiłującego wzbudzić zainteresowanie. [przypis edytorski]

łapaczów — dziś popr. forma D. lm: łapaczy. [przypis edytorski]

łapajcie — dziś: łapcie. [przypis edytorski]

łapaj (daw., pot.) — pies gończy. [przypis edytorski]

łapaj — dziś popr.: łap, łapcie! [przypis edytorski]

łapcie — buty plecione z łyka lub skóry. [przypis edytorski]

łapciuch (pot. pogard.) — łachmaniarz, nędzarz. [przypis edytorski]

łapeć (daw.) — but zrobiony (wyplatany) z łyka (tj. znajdującej się pod korą tkanki drzew i krzewów), słomy, itp. [przypis edytorski]

łapiduch (pogard.) — sanitariusz, pielęgniarz lub lekarz, w szczególności wojskowy. [przypis edytorski]

łapie — zarówno wrony, jak i gawrony mają raczej nogi i pazury niż łapy. [przypis edytorski]

Łappa, Antoni — prezes sądu głównego wileńskiego, marszałek powiatu trockiego (1805–1809). [przypis edytorski]

Łapserdak — ktoś, kto chodzi podarty, w zniszczonych ubraniach lub potocznie: nicpoń, łobuz. [przypis edytorski]

łapserdak — ktoś, kto chodzi podarty, w zniszczonych ubraniach lub potocznie: nicpoń, łobuz. [przypis edytorski]

łapserdak — łobuz, ale także obdartus, ktoś w podartym ubraniu. [przypis edytorski]

łapserdak — nicpoń, łobuz; także człowiek nędznie ubrany. [przypis edytorski]

łapserdak (pot.) — nędzarz; nicpoń, łobuz. [przypis edytorski]