Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 430 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 169386 przypisów.
Eurypylos (mit. gr.) — syn Euajmona, wódz Tessalczyków, walczący w wojnie trojańskiej po stronie greckiej, zraniony strzałą przez Parysa; zob. Iliada XI 575–572. [przypis edytorski]
Eurypylos — syn Telefosa i Astiochy, siostry Priama, król Ketejczyków, w przekladzie Siemieńskiego nazywanych Ktejcami. [przypis edytorski]
Eurysteusz — stryjeczny brat „Alcyda”. W nocy, kiedy się miał urodzić Herkules, zapowiedział Jowisz (Zeus), że dziś urodzi się mąż potężny, mający panować całemu plemieniu, z którego pochodzi. Posłyszawszy to Junona (Hera), przyspieszyła urodzenie Eurysteusza, który w ten sposób uzyskał władzę nad swym stryjecznym bratem, Herkulesem, i zadał mu znane prace, jedną od drugiej trudniejszą. [przypis redakcyjny]
Eurytos (mit. gr.) — król Ojchalii, mistrz łucznictwa, który wg Odysei (VIII 224–228) został zabity przez boga Apollina, gdy zaproponował mu zawody łucznicze. Wg innej wersji zorganizował zawody łucznicze, których nagrodą była ręka jego córki, a kiedy Heraklesowi, którego uczył łucznictwa i który zwyciężył w zawodach, odmówił dotrzymania słowa, ten na czele armii napadł na Ojchalię i zabił go. [przypis edytorski]
Eurytos (mit. gr.) — król Ojchalii, ojciec pięknej Joli (gr. Iole), mistrz łucznictwa; zorganizował zawody łucznicze, których nagrodą była ręka jego córki. Kiedy Heraklesowi, zwycięzcy w zawodach, Eurytos odmówił dotrzymania słowa, ten na czele armii napadł na Ojchalię i zabił go. [przypis edytorski]
Eurytos — syn Melaneusa, władcy Ojchalii w Tessali, jego syn Ifitos podarował odziedziczony po nim łuk Odyseuszowi. [przypis edytorski]
Eustachy Rzymski — legendarny męczennik wczesnochrześcijański, znany jedynie ze średniowiecznej legendy; święty Kościoła katolickiego i prawosławnego. [przypis edytorski]
Eustachy Wołłowicz (…) ołtarz Najświętszej Panny — obacz: Akta kapituły wileńskiéj. [przypis autorski]
Eustacja — bohaterka dzieła The Return of the Native Hardy'ego (1878 r.). [przypis edytorski]
Eustacjus — Eustachy, brat Goffreda. [przypis redakcyjny]
Eustacjusz z Tesaloniki (ok. 1125–1193 lub 1198) — bizantyjski teolog, filolog, historyk, arcybiskup Tesaloniki od 1175, twórca prac teoretycznych poświęconych Homerowi: Parekbolàj ejs ten Homéru Iliáda (tytuł pol. Komentarz do Iliady Homera) i Parekbolàj ejs ten Homéru Odýssejan. [przypis edytorski]
Eustathius (ok. 1125–1193 lub 1198) — także: Eustathios, Eustatios, Eustacjusz z Tesaloniki; bizantyjski teolog, filolog, historyk, arcybiskup Tesaloniki od 1175 roku, twórca prac teoretycznych poświęconych Homerowi: Parekbolàj ejs ten Homéru Iliáda (tytuł pol. Komentarz do Iliady Homera) i Parekbolàj ejs ten Homéru Odýssejan. [przypis edytorski]
Euston — jedna z głównych stacji kolejowych w Londynie, w dzielnicy London Borough of Camden. [przypis edytorski]
eutanazja (z gr. euthanasia: dobra śmierć) — tu w pierwotnym znaczeniu: śmierć naturalna bez cierpień fizycznych lub psychicznych. [przypis edytorski]
eutanazja (z gr. euthanasia: dobra śmierć) — tu zapewne w pierwotnym znaczeniu: śmierć naturalna bez cierpień fizycznych lub psychicznych. [przypis edytorski]
Euterpe (mit. gr.) — muza poezji lirycznej. [przypis edytorski]
Euterpe (mit. gr.) — muza poezji lirycznej. [przypis edytorski]
Eutropiusz (320– po 387 n.e.) — historyk rzymski; autor zarysu dziejów Rzymu Brewiarium od założenia Miasta. [przypis edytorski]
Eutychusie, jeszcze jedno, nim ja tutaj wejdę — pełen obawy przed żoną, nie wie, czy bezpiecznie będzie wejść do domu. [przypis tłumacza]
Eutychus (z gr. εὐτυχής) — „szczęście przynoszący”, „szczęściarz”, może dlatego, że po części dzięki jego pomocy wszystko dobrze się kończy. [przypis tłumacza]
Eutydem — ulubieniec Kritiasa, przezwany Pięknym, zrazu niechętny wszelkiej filozofii, potem przyjaciel Sokratesa. [przypis tłumacza]
Eutyfron, Ion — tytułowi bohaterowie dwóch dialogów Platona. [przypis edytorski]
Eutyfron — kapłan ateński, tytułowy bohater dialogu Platona, w którym rozmawia z Sokratesem o pobożności i jej związku z etyką. [przypis edytorski]
Eutyfron — wieszczek ateński, tytułowy bohater jednego z dialogów Platona, w którym prowadzi z Sokratesem rozmowę o pobożności i jej związku z etyką. [przypis edytorski]
Euxinus — starożytna nazwa Morza Czarnego. [przypis redakcyjny]
Euzebiusz z Cezarei (ok. 264–ok. 340) — biskup, egzegeta i polemista, twórca dziejopisarstwa chrześcijańskiego, autor Historii kościelnej. [przypis edytorski]
Euzebiusz z Cezarei (ok. 264–ok. 340) — biskup, egzegeta i polemista, twórca dziejopisarstwa chrześcijańskiego, autor Historii Kościelnej. [przypis edytorski]
Euzebiusz z Teledy — syryjski mnich-asceta, założyciel klasztoru w pobliżu Aleppo; obwiązał się w pasie obręczą, którą przytwierdził łańcuchem do założonej na szyję obroży. [przypis edytorski]
euzoni, właśc. ewzoni (gr. Εύζωνες; ewzones: dosł. piękne pasy) — greckie elitarne oddziały wojskowe, najczęściej oddziały piechoty lekkiej a. piechoty górskiej; nazwa występująca już u Homera. [przypis edytorski]
Evasimus (…) laborandum est (łac.) — Uszliśmy rąk jednego nieprzyjaciela, drugi grozi nam sroższy, mianowicie burza. Módlmy się i pracujmy. [przypis redakcyjny]
„Evening Paper” — „New York Evening Post”. [przypis autorski]
„Evening Paper” — „New York Express”. [przypis autorski]
evening quarters are attractive (ang.) — wieczorne kwatery są atrakcyjne. [przypis edytorski]
eventa (łac.) — zdarzenia, wypadki. [przypis edytorski]
eventus acta probat (łac.) — wynik chwali czyny. [przypis redakcyjny]
Evenus — w innym przekładzie: Euenos. [przypis edytorski]
E vero! (wł.) — Prawda! [przypis edytorski]
e vero (wł.) — to prawda. [przypis edytorski]
Everyman's Library — wydawnictwo publikujące literaturę klasyczną, głównie z kanonu zachodniego, założone w 1905 w Londynie. [przypis edytorski]
everything-tight (ang. neol.) — taki, w którym wszystko jest ściśnięte, silnie przylegające do siebie. [przypis edytorski]
evictiones in fundo (łac.) — zabezpieczone na majątku. [przypis redakcyjny]
evidenter (łac.) — oczywiście. [przypis redakcyjny]
E vidi spiriti (…) andando — I ujrzałem duchy idące poprzez płomień [Przypis autora]. [przypis autorski]
Eviradnus, Fête chez Thérèse — wiersze Wiktora Hugo: Eviradnus, wchodzący w skład drugiej części poematu La Légende des siècles (Legenda wieków); Fête chez Thérèse: ze zbioru Les Contemplations (Zamyślenia, 1855). [przypis edytorski]
eviva! (hiszp.) — niech żyje. [przypis edytorski]
Eviva Italia! (właście evviva… wł.) — Niech żyją Włochy! [przypis redakcyjny]
Eviva l'arte! (wł.) — Niech żyje sztuka! [przypis edytorski]
Evöë! — okrzyk bachantek, kobiet towarzyszących pochodowi Dionizosa, wyrażający radość i nieskrępowaną wolność. [przypis edytorski]
Evoe Bachche — Wykrzyknik używany przy tańcach świąt Bachusowych, oznaczający wesołość i komiczność. [przypis autorski]
evoe! (łac.) — okrzyk radości. [przypis edytorski]
evoe (mit. gr.) — ekstatyczny okrzyk bachantek (czcicielek Dionizosa). [przypis edytorski]
evoe — okrzyk czcicielek Dionizosa. [przypis edytorski]
Evoe! — radosny, ekstatyczny okrzyk bachantek (czcicielek Dionizosa, boga wina i płodności). [przypis edytorski]
Evoe saboi Dionisos (gr.) — bądź pozdrowiony, boski Dionizosie. [przypis edytorski]
evvero? (wł. reg.) — czy naprawdę? [przypis edytorski]
Evviva (kors.) — niech żyje. [przypis edytorski]
evviva l'arte (wł.) — niech żyje sztuka. Przybliżony cytat z wiersza Kazimierza Tetmajera Evviva l'arte z Poezyj, Serii II (1894): „i chociaż życie nasze nic niewarte: / evviva l'arte!”. Wiersz ten, głosząc hasło „sztuki dla sztuki”, stał się bez mała programową deklaracją polskich modernistów. [przypis redakcyjny]
evviva l'arte (wł.) — niech żyje sztuka. [przypis edytorski]
Evviva l'Italia! (wł.) — Niech żyje Italia! [przypis edytorski]
Evviva Umberto il re (wł.) — Niech żyje król Umberto! [przypis edytorski]
Evviva! (wł.) — Niech żyje! [przypis redakcyjny]
Ewadna — żona jednego z siedmiu bohaterów dobywających Teb, Kapaneusa, kazała się razem z jego zwłokami żywcem spalić. [przypis redakcyjny]
Ewa, hrabia Szczerbic, Pochroń — bohaterowie powieści Stefana Żeromskiego Dzieje grzechu. [przypis edytorski]
[Ewakuacja Krakowa] — tytuł ten pochodzi od wydawcy. Utwór, napisany prawdopodobnie w roku 1915, drukujemy z niezatytułowanego rękopisu, będącego w posiadaniu p. Stanisława Piołun-Noyszewskiego; składa się on z trzynastu luźnych, po jednej stronie zapisanych i liczbowanych kartek formatu „handlowego” (29 cm x 22.5 cm) — tego samego, na którym jest napisana rzecz [W brzasku przedwiośnia]. [przypis redakcyjny]
Ewa Matuszewska ps. „Mewa” (1919–1944) — harcerka, uczestniczka obrony Warszawy w 1939 r., w powstaniu sanitariuszka w pułku „Baszta”, zamordowana przez Niemców 26 września. [przypis edytorski]
Ewa — mowa tu o Henryce Ewie Ankwiczównie. [przypis redakcyjny]
Ewander — występujący w Eneidzie król greckiej Arkadii, który miał przybyć do Italii, nad Tybr, i w miejscu późniejszego Rzymu, na wzgórzu, zwanym później palatyńskim, założyć miasto Pallantium. [przypis edytorski]
Ewangelią — dziś popr. forma D.lp: Ewangelię. [przypis edytorski]
ewangelia — dosł. dobra nowina; tu: zestaw zasad a. nauka moralna. [przypis edytorski]
ewangelia — tu w znaczeniu dosł.: dobra nowina. [przypis edytorski]
ewangelia (z gr. dosł.: dobra nowina) — tu w znaczeniu: księgi biblijne, głoszące wiarę chrześcijańską. [przypis edytorski]
ewangelicki — tu: ewangeliczny. [przypis edytorski]
Ewangelii — zgodnie z melodią wiersza wyraz ten należy czytać jako pięciosylabowy: E-wan-ge-li-i. [przypis edytorski]
Ewangeliji — Ewangelii; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
Ewangielia — dziś: Ewangelia. [przypis edytorski]
Ewangielija — dziś: Ewangelia. [przypis edytorski]
ewanieliczyć — ewangelizować. [przypis edytorski]
Ewa — pierwowzorem postaci jest Henrietta Ewa Ankwiczówna, poznana przez Mickiewicza w Rzymie w 1829 r.; poświęcił jej wiele wierszy (Do H***, Do mego Cziczerona). Scena dzieje się w okolicach Lwowa, tj. w Galicji, w zaborze austriackim, skąd pochodziła rodzina Ankwiczów (ściśle z Machowej koło Tarnowa). [przypis edytorski]
ewaporowanie (daw.) — wyparowanie, ulotnienie się. [przypis edytorski]
E. Waśkowski, Rozwój ustawodawstwa cywilnego w XIX wieku, Wilno 1926, s. 5 - 8. [przypis autorski]
E. Waśkowski, Rozwój ustawodawstwa cywilnego w XIX wiekuWilno 1926, s. 5–8. [przypis autorski]
E. Waśkowski, Rozwój ustawodawstwa cywilnego w XIX wiekuWilno 1926, s. 5 - 8. [przypis autorski]
Ewa — tu: Ewelina Hańska. [przypis edytorski]
Ewa — według Biblii pierwsza kobieta, żona Adama, matka wszystkich ludzi. [przypis edytorski]
Ewa — według Biblii pierwsza kobieta, żona Adama. [przypis edytorski]
Ewa, właśc. Ewa Liebeskind-Spiner — żona Dolka, członkini żydowskiego ruchu oporu; wysłana do Auschwitz Birkenau 19 stycznia 1943 r. [przypis edytorski]
ewazja (z łac.) — odparcie zarzutu, usprawiedliwienie. [przypis edytorski]
E. Wedel — firma cukiernicza funkcjonująca od roku 1851, producent wyrobów czekoladowych; nazwa pochodzi od imienia drugiego właściciela, Emila Wedla, któremu przedsiębiorstwo zostało podarowane w prezencie ślubnym. [przypis edytorski]
Ewelak — w oryginale ang.: Evelake. [przypis edytorski]
ewentus (z łac.) — wynik. [przypis edytorski]
ewentus (z łac.) — zdarzenie. [przypis edytorski]
ewent — wynik, skutek. [przypis redakcyjny]
Ewer a. Heber — prawnuk Sema. [przypis edytorski]
Ewers, Hanns Heinz (1871–1943) — niemiecki pisarz-mistyk, satanista, okultysta, autor operujący estetyką niesamowitości, grozy i horroru; był krótko członkiem NSDAP w początkowej fazie istnienia partii, jego twórczość była objęta patronatem Goebbelsa, szybko jednak doszło do zerwania powiązań, konfliktu i prześladowania pisarza, który nie podzielał antysemickiej polityki nazistów, a przy tym był tępiony za homoseksualizm (w 1934 r. większość jego dzieł została zakazana); do jego powieści Alraune (tłumaczonej na polski przez Jadwigę Przybyszewską) Stanisław Przybyszewski napisał wstęp-artykuł, wyd. osobno pt. Na marginesie tworu Ewersa (Lwów 1917); wyd. w 1921 r. Wampir. Powieść zdziczenia ze strzępów i barw została zakazana w Niemczech i USA i czekała 5 lat na publikację; do innych znanych utworów Ewersa należą opowiadania: Żydzi z Jêb, Dama tyfusowa, Moja matka, czarownica, Opętani. [przypis edytorski]
Ewers, Hanns Heinz (1871–1943) — niemiecki poeta oraz autor literatury grozy. [przypis edytorski]
Ewiana — tu: jak u Ewy, pierwszej kobiety. [przypis edytorski]
Ewias a. Euhias — bachantka, kobieta z orszaku boga wina Bachusa; określenie pochodzi od okrzyku związanego z kultem Bachusa okrzyku Euoe! [przypis edytorski]
ewicja (z łac.) — wyzucie z dóbr, pozbawienie posiadanego mienia. [przypis edytorski]
Ewigkeit (niem.) — wieczność. [przypis edytorski]
ewig Langweilige, das — wieczna nuda, wieczna nudność; prześmiewczy termin ukuty na wzór „das ewig Wiebliche” (wieczna kobiecość) Goethego. [przypis edytorski]
