Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 465 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6139 przypisów.
okola — dziś popr.: okala. [przypis edytorski]
okolica — tu: otoczenie (w oryginale niem. Gesichtskreis: horyzont, widnokrąg, pole a. zakres widzenia). [przypis edytorski]
okolica — zaścianek, wieś drobnoszlachecka. [przypis edytorski]
okolice Saint–Germain — prawdopodobnie Prus ma na myśli wymieniony w poprzednim rozdziale bulwar St. Germain. [przypis redakcyjny]
okoliczna szlachta — drobna szlachta, żyjąca w okolicach, tj. w zaściankach. [przypis edytorski]
okolicznie (daw.) — korzystając z okoliczności, z okazji. [przypis edytorski]
okoliczni panowie i szlachta (…) hojną ręką przykładali się do fundacji, budowy i ozdoby kiernowskiego kościoła — z papierów kościelnych. [przypis autorski]
okoliczności, których pani nie wie — dziś popr.: okoliczności, których pani nie zna. [przypis edytorski]
okoliczności (…) zmusiły mnie do odarcia powieści z jej literackich szat pogardy i oburzenia — Conrad wspomina tu o swej przeróbce na scenę powieści Tajny agent. [przypis tłumacza]
okolicznych spędzono mieszkańców (…) gmach ów runął i rozpadł się w gruzy — Tacyt [Roczniki] XV, 34. [przypis autorski]
okolny (daw.) — okalający, otaczający. [przypis edytorski]
okolny — dziś: dookolny; okalający. [przypis edytorski]
okolny — dziś: okólny, czyli okoliczny, sąsiedni. [przypis edytorski]
okolny — tu: okolony, otoczony; por. okalać: utworzyć obwódkę, otok wokół jakiegoś przedmiotu. [przypis edytorski]
okolona — z[amiast:] otoczona. Niepodobna, zdaje się, szczęśliwiej utworzyć wyrazu. [przypis redakcyjny]
Okoń Eugeniusz (1881–1949) — ksiądz katolicki, działacz polskiego ruchu ludowego, prezes Chłopskiego Stronnictwa Radykalnego, współorganizator tzw. republiki tarnobrzeskiej, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz I kadencji w II RP. [przypis edytorski]
Oko naszego rozumu (…) — Arystoteles, Metafizyka II, 1. [przypis tłumacza]
Okon — dziś popr.: Oconee, ob. nazwa rzeki oraz hrabstwa w Georgii, na płn. od Florydy. [przypis edytorski]
Oko niezdolne (…) dla swoich — Biblia, 1 Kor, 2:9. [przypis tłumacza]
o kontrakciech — dziś popr. forma Msc.lm: o kontraktach. [przypis edytorski]
o konwi się co narychlej pytać (starop.) — brać się do pijatyki. [przypis redakcyjny]
Okopcone szkło — do znalezienia plam w „oślepiającym blasku swego ideału”, tak jak dla uniknięcia utraty wzroku obserwuje się Słońce przez okopcone nad ogniem szkło. W XVII w. dzięki teleskopom odkryto ciemne plamy na powierzchni Słońca. [przypis edytorski]
okopiny — tu: okopywanie ziemniaków; czynność pielęgnacyjna przy hodowli roślin. [przypis edytorski]
okopy — dziś popr. forma N.lm: okopami. [przypis edytorski]
Okopy Św. Trójcy — dawna warownia przy ujściu Zbrucza do Dniestru, pod Kamieńcem Podolskim. W Nie-Boskiej komedii (1835) Krasiński przedstawił Okopy Św. Trójcy jako ostatnią twierdzę, gdzie broni się arystokracja. [przypis redakcyjny]
okopy szwedzkie — okopy z czasów potopu szwedzkiego (1655–1660). [przypis edytorski]
oko — tu: oczko na kości do gry. [przypis edytorski]
okowa — kajdany, łańcuchy (zwykle występuje w lm: okowy). [przypis edytorski]
okowane (starop.) — okute. [przypis edytorski]
okowany — okuty. [przypis edytorski]
okowany — skuty kajdanami. [przypis edytorski]
okowany (starop.) — okuty. [przypis edytorski]
okowany — w kajdanach. [przypis edytorski]
okowita (daw.) — mocna wódka lub nieoczyszczony spirytus; z łac. aqua vitae: woda życia. [przypis edytorski]
okowita (daw.) — wódka. [przypis edytorski]
okowita (daw., z łac. aqua vitae: woda życia) — wódka, mocny alkohol. [przypis edytorski]
okowita (daw., z łac. aqua vitae: woda życia) — wódka, mocny alkohol. [przypis edytorski]
okowita — mocna wódka lub nieoczyszczony spirytus. [przypis edytorski]
okowita — wódka; źródłosłów: aqua vitae (łac.), woda życia. [przypis edytorski]
okowita — wódka; źródłosłów: aqua vitae (łac.), woda życia. [przypis edytorski]
okowy — daw. forma N.lm; dziś popr.: okowami (tj. kajdanami, łańcuchami). [przypis edytorski]
okowy (daw.) — kajdany. [przypis edytorski]
okowy — dziś popr. forma N. lm: okowami. [przypis edytorski]
okowy — kajdany. [przypis edytorski]
okowy (starop.) — kajdany. [przypis edytorski]
okowywa — dziś popr. forma: okuwa. [przypis edytorski]
okowy — więzy, kajdany. [przypis edytorski]
o Kozacze — dziś popr. forma Msc: o Kozaku. [przypis edytorski]
oko (…) zwyczajne słońcu — w wyd. III: „słońca”, co jest prawdopodobnie pomyłką drukarską, poprawioną przez Czubka, którą to poprawkę wprowadził też Kleiner. [przypis redakcyjny]
okpił J-go — Jerzego Lubomirskiego. [przypis redakcyjny]
okrągłe jezioro — zapewne chodzi o Wielki Staw. [przypis edytorski]
okrągły dom — tu: ateński prytanejon, centrum administracyjne miasta, gdzie urzędowali prytanowie i podejmowano delegacje z innych państw. [przypis edytorski]
okrąglak — okorowany pień drzewa. [przypis edytorski]
okrążne (daw.) — opłata. [przypis edytorski]
okraj — brzeg, skraj. [przypis edytorski]
okrajek — brzeżek. [przypis edytorski]
okraj (reg.) — skraj, kraniec. [przypis edytorski]
okrasa (daw.) — ozdoba. [przypis edytorski]
okrasa (daw.) — ozdoba. [przypis redakcyjny]
okrasa (daw.) — ozdoba, upiększenie. [przypis edytorski]
okrasa (daw.) — przybranie, ozdoba. [przypis edytorski]
okrasa — tłuszcz dodawany do potrawy. [przypis edytorski]
okrasić — tu: ozdobić. [przypis edytorski]
okraszony — o potrawie: z dodaną okrasą, czyli tłuszczem. [przypis edytorski]
okręciech (daw.) — dziś popr. Ms. lm: okrętach. [przypis edytorski]
okręg szadryński, ros. Шадринский уезд — ujezd był jednostką administracyjną wchodzącą w skład guberni Imperium Rosyjskiego, odpowiadającą polskiemu powiatowi; Szadrinsk: miasto w Rosji, na Nizinie Zachodniosyberyjskiej, w obwodzie kurgańskim, stolica rejonu szadryńskiego. [przypis edytorski]
okręg — tu: dawny odpowiednik powiatu. [przypis edytorski]
okręta — dziś popr. firma M.lm: okręty. [przypis edytorski]
okręta — dziś popr. forma M.lm: okręty. [przypis edytorski]
okrętem jechać — dziś raczej: płynąć okrętem. [przypis edytorski]
okręt Mayflower — okręt, na którym w okolice dzisiejszego nadmorskiego Plymouth (Massachusetts) przybyli 20 listopada 1620 r. purytanie, protestanccy uchodźcy na tle religijnym z Anglii, w liczbie 102 osób, którym towarzyszyło 30 członków załogi statku. [przypis edytorski]
okrętny — tu: okrętowy; marynarz. [przypis edytorski]
okręty kolonialne, które prowadzą handel z Europą, muszą zarzucić kotwicę w Anglii — Akt żeglugi morskiej z r. 1660. Jedynie czasu wojny mieszkańcy Bostonu i Filadelfii posyłali okręty z towarem prosto na Morze Śródziemne. [przypis autorski]
okręty płynące po morzach księżycowych — dawni astronomowie ciemne obszary na tarczy Księżyca uważali za tereny pokryte wodą, dlatego nazywano je morzami, zatokami, bagnami i jeziorami; współcześnie wiadomo, że są to ciemne, pokryte zastygłym bazaltem równiny, mimo to zachowano dawne łacińskie nazwy tych formacji. [przypis edytorski]
określa strój swoich senatorów i obywateli innym, nieco zbliżonym terminem — gown: luźna suknia (zwykle kobieca). Wyraz toge, który kładą niektóre wydania w II, 3 Koriolana, jest niezbyt trafną poprawką tekstu. Najprawdopodobniej powinno tu być throng (natłok). [przypis tłumacza]
określę ją słowami Silvio Paganiego: „la bestialita razionale” — [wł.: racjonalne bestialstwo; red. WL]; Zdziechowski, Walka o duszę młodzieży, s. 46. [przypis autorski]
określenia czci (…) i pogardy — Zob. Przyp. do Tw. 52. [przypis redakcyjny]
określenia etyczne (…) u Kanta — por. Wstęp. [przypis redakcyjny]
Określenia — Por. List 9 (dawniej 27) § 1 5, List 4 § 2 i List 10 (dawniej 28) § 1 oraz poniżej Przyp. 2 do Tw. 8 pod 1) i 2). [przypis redakcyjny]
określenia wesołości (…) przyjemności (…) posępności (…) przykrości (…) należą raczej do ciała i są tylko rodzajami radości albo smutku — Zob. o tych Przyp. do Tw. 11. [przypis redakcyjny]
Określenia wzruszeń — W tym zbiorze są pominięte następujące określenia: uznania i potępienia z Przyp. do Tw. 29, nieustraszonego i bojaźliwego z Przyp. do Tw. 51, niechęci z Przyp. do Tw. 52, dzielności, przytomności umysłu, obrzydzenia i przesytu z Przyp. do Tw. 59, przybyło zaś określenie małoduszności pod 29. [przypis redakcyjny]
określenia zmysłu wewnętrznego musimy porządkować zupełnie takim samym sposobem jak zjawiska w czasie, i jak zjawiska zmysłów zewnętrznych porządkujemy w przestrzeni (…) — nie pojmuję, jak można znajdować tyle trudności w tym, że zmysł wewnętrzny od nas samych doznaje działania. Każdy akt uwagi może nam dać tego przykład. Rozsądek przynagla w nim zawsze zmysł wewnętrzny zgodnie z połączeniem, jakie ma w myśli, do wewnętrznego oglądania, odpowiadającego rozmaitości w syntezie rozsądku. Jak dalece działa to zazwyczaj na umysł, każdy w sobie samym dostrzec może. [przypis autorski]
określenie człowieka — autor zapewne ma na myśli swoją definicję człowieka z Topiki: „istota dwunożna”. [przypis edytorski]
określenie filozofii Schopenhauera jako „świetnej mozaiki” (glänzendes Mosaik) z różnych systemów dane przez W. Windelbanda — por. Windelband, op. cit., 353. [przypis redakcyjny]
określenie niektórych pisarzy, że miłość jest chęcią miłującego do połączenia się z rzeczą umiłowaną — Mianowicie kartezjańczyków. Zob. Descartes, De pass. an. II, 79. [przypis redakcyjny]
Określenie światopoglądu jest u Walickiego następujące: „struktura sensowna, system wartości poznawczych, etycznych i estetycznych, wewnętrznie koherentny w ramach właściwego sobie stylu” — [por.] A. Walicki, W kręgu konserwatywnej utopii. Struktura i przemiany rosyjskiego słowianofilstwa, Warszawa 1964, s. 8. [przypis autorski]
określi jego rolę Potocki, a Przybyszewski przyklaśnie tym słowom: „to się ziściło” — S. Przybyszewski, Moi współcześni, II, s. 87 (Wśród swoich). Po raz pierwszy w ten sposób określił rolę Przybyszewskiego i jemu podobnych pisarzy J. Zakrzewski w artykule Nowa sztuka, „Głos” 1898, nr 5: „Zdaje się, że są oni tą przednią strażą nowego pokolenia, strażą, co ginie, padając pod przemocą wrogich żywiołów, aby oczyścić drogę następcom”. [przypis autorski]
określonem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników i imiesłowów przym. r.n.; dziś tożsama z r.m.: określonym. [przypis edytorski]
okres czasu — błąd logiczny i stylistyczny; dziś popr.: czas a. okres; „(…) po tak długim czasie”. [przypis edytorski]
okres czasu — błąd logiczny (pleonazm); prawidłowe jest użycie jednego ze słów: okres a. czas. [przypis edytorski]
okresić (daw.) — opisać, określić. [przypis edytorski]
okresić (daw.) — opisać, okreslić. [przypis edytorski]
okresie czasu — błąd logiczny; jedynie czas odmierzamy okresami, należy więc pisać: „w tym czasie” albo „w tym okresie”. [przypis edytorski]
okresie czasu — dziś błąd stylistyczny (pleonazm); popr.: (o tym) okresie lub: (o tym) czasie. [przypis edytorski]
okres jurajski — drugi okres ery mezozoicznej, od 201 do 145 mln lat temu. [przypis edytorski]
okres — retorycznie ukształtowane zdanie złożone, stanowiące całość znaczeniową. [przypis edytorski]
okres (tu daw.) — zdanie, fraza. [przypis edytorski]
okres (tu daw.) — zwrot, zdanie. [przypis edytorski]
okres — tu: okręg. [przypis edytorski]
okres — tu: zdanie. [przypis edytorski]
