Przypisy

Alcyd (mit. gr.) — przydomek Heraklesa. [przypis edytorski]

Alcyd (mit. gr., z rzym. Alcides) — heros Herkules. [przypis edytorski]

Aleksander (mit. gr.) — Parys, królewicz trojański. [przypis edytorski]

Aleksander (mit. gr.) — Parys, syn Priama, uwiódł i porwał Helenę, piękną żonę Menelaosa, wywołując w ten sposób wojnę trojańską. [przypis edytorski]

Alkestis, łac. Alcestis (mit. gr.) — córka Peliasa, żona Admeta, króla Feraj, która zgodziła się umrzeć, by przedłużyć życie mężowi. [przypis edytorski]

Alkinoos (mit. gr.) — król Feaków mieszkających na wyspie Scherii, ojciec Nauzykai; przyjął w gościnę powracającego spod Troi Odyseusza i wyprawił go na Itakę; na jego dworze Odyseusz opowiadał dzieje swojego powrotu spod Troi, co zajmuje księgi IX–XII Odysei. [przypis edytorski]

Alkmena (mit. gr.) — żona Amfitriona, króla Teb, uwiedziona przez Zeusa który przybrał postać jej męża urodziła Heraklesa. [przypis edytorski]

Alkmeon (mit. gr.) — syn Amfiaraosa i Eryfili; zgodnie z wolą ojca pomścił jego śmierć, zabijając matkę, za co był ścigany przez boginie zemsty, Erynie. [przypis edytorski]

Alkmeon (mit. gr.) — zabił własną matkę, Eryfilię. [przypis edytorski]

Allekta a. Alekto (mit. gr.) — jedna z Erynii; bogini nieubłaganego, niepohamowanego gniewu (jej imię znaczy tyle co: „niestrudzona”). [przypis edytorski]

Altea (…) porodziła głownię (mit. gr.) — Altea, królowa kalidońska, otrzymała we śnie proroctwo, według którego jej nowonarodzony syn, Meleager, miał żyć tak długo, póki nie spali się głownia, płonąca wówczas w domowym ognisku. Altea schowała więc głownię, ale kiedy po latach Meleager wdał się w spór z jej bratem, włożyła żagiew w ogień, powodując śmierć syna, po czym popełniła samobójstwo. Proroczy sen o urodzeniu płonącej głowni miała natomiast Hekabe, królowa Troi, w związku z czym swojego syna, Parysa-Aleksandra, kazała porzucić na pustkowiu. Wychowany przez pasterzy, Parys przyczynił się potem rzeczywiście do upadku Troi, porywając Helenę. [przypis edytorski]

Amaltea (mit. gr.) — koza, która karmiła małego Zeusa, kiedy jako niemowlę został ukryty w grocie na Krecie; ułamany róg Amaltei wdzięczny Zeus pobłogosławił, obdarzając go cudowną właściwością stałego napełniania się pożywieniem, stąd „róg Amaltei”: róg obfitości. [przypis edytorski]

Amazonka (mit. gr.) — kobieta należąca do plemienia wojowniczek znad Morza Czarnego; przen.: kobieta uprawiająca jazdę konną. [przypis edytorski]

Amazonki (mit. gr.) — plemię kobiet-wojowniczek. [przypis edytorski]

Amazonki (mit. gr.) — plemię kobiet-wojowniczek; wg różnych opowieści miały zamieszkiwać wybrzeża M. Czarnego, Trację lub podnóża Kaukazu. Z Amazonkami walczyli greccy herosi: Bellerofont, Herakles i Tezeusz. Pod koniec wojny trojańskiej przybyły na odsiecz Troi; ich przywódczyni, Pentezilea, poległa w walce Achillesem. [przypis edytorski]

Amazonki (mit. gr.) — plemię kobiet-wojowniczek; wg różnych opowieści miały zamieszkiwać wybrzeża M. Czarnego, Trację lub podnóża Kaukazu. [przypis edytorski]

Amazonki (mit. gr.) — plemię wojowniczych kobiet. [przypis edytorski]

Amazonki (mit. gr.) — plemię wojowniczych kobiet. [przypis edytorski]

Amazonki (mit. gr.) — plemię wojowniczych kobiet; tu przen. amazonka: dzielna kobieta. [przypis edytorski]

Amazonki (mit. gr.) — plemię wojowniczych kobiet; tworzyły społeczność wyłącznie kobiecą; z potomstwa, pochodzącego z krótkotrwałych związków z mężczyznami, wychowywały jedynie dziewczęta, żeby podtrzymać ród. [przypis edytorski]

Amazonki (…) z groźną Pentezileą (mit. gr.) — Amazonki miały być plemieniem kobiet-wojowniczek, córek boga Aresa; wg różnych wersji mitu miały zamieszkiwać wybrzeże Morza Czarnego, Trację, centralną Scytię na lewym brzegu Dunaju bądź płn. wybrzeże Azji Mniejszej u podnóża Kaukazu; Pentezilea, ich przywódczyni, przybyła na czele Amazonek na odsiecz Troi i tam poległa w walce Achillesem. [przypis edytorski]

ambrozja (mit. gr.) — pokarm bogów olimpijskich. [przypis edytorski]

ambrozja (mit. gr.) — pokarm bogów. [przypis edytorski]

ambrozja (mit. gr.) — pokarm bogów, zapewniający im nieśmiertelność. [przypis edytorski]

ambrozja (mit. gr.) — pokarm (czasem też napój) bogów, zapewniający nieśmiertelność. [przypis edytorski]

ambrozja (mit. gr.) — pokarm (czasem też napój) bogów, zapewniający nieśmiertelność. [przypis edytorski]

ambrozja (mit. gr.) — pożywienie bogów, zapewnia nieśmiertelność. [przypis edytorski]

Amfion (mit. gr.) — syn Zeusa i Antiope, królowej Teb; wg legendy zbudował mury Teb, grając na lutni w taki sposób, że posłuszne mu kamienie przemieściły się na właściwe miejsca. [przypis edytorski]

Amfion (mit. gr.) — syn Zeusa i królewny tebańskiej Antiope, król Teb, muzyk i poeta. [przypis edytorski]

Amfion (mit. gr.) — wielki śpiewak i muzyk, bliźniaczy brat Zetosa, syn Zeusa i Antiope; razem z bratem zbudował mury obronne greckiego miasta Teby w Beocji: kiedy Zetos borykał się z dźwiganiem kamieni, Amfion grał na lirze otrzymanej od boga Hermesa, a jego kamienie w takt muzyki ustawiały się na odpowiednich miejscach. [przypis edytorski]

Amfitrion (mit. gr.) — król Teb, mąż Alkmeny; król bogów Zeus pod nieobecność Amfitriona przybrał jego postać, odwiedził Alkmenę i spłodził z nią słynnego herosa Heraklesa. [przypis edytorski]

Amfitryjon (mit. gr.) — dziś: Amfitrion, syn króla Tyrynsu, dzielny wojownik, mąż Alkmeny, jednej z kochanek boga Zeusa; tu: człowiek gościnny, gospodarz, organizator zabawy. [przypis edytorski]

Amfitryta (mit. gr.) — córka Nereusa, porwana i poślubiona przez Posejdona, władczyni mórz. [przypis edytorski]

Amfitryta (mit. gr.) — jedna z najbardziej znanych boginek morskich, żona Posejdona. [przypis edytorski]

Amfitryta (mit. gr.) — jedna z nereid, najpiękniejsza z córek Okeanosa, żona Posejdona. [przypis edytorski]

Amfitryta (mit. gr.) — królowa morza; Okeanida, córka Okeanosa i Tetydy a. Nereida, córka Nereusa i Doris, żona Posejdona, matka Trytona. [przypis edytorski]

Amfitryta (mit. gr., mit. rzym.) — jedna z Nereid, żona Posejdona (w mit. rzym. Neptuna), władczyni mórz. [przypis edytorski]

Amfitryta (mit. gr.) — żona boga Posejdona, królowa mórz. [przypis edytorski]

Amfitryta (mit. gr.) — żona Posejdona, wraz z nim sprawowała władzę nad morzami; bogini uosabiająca piękno morza. [przypis edytorski]

Amor (mit. gr.) — bóg miłości. [przypis edytorski]

Anadyomene (mit. gr.) — przydomek bogini miłości Afrodyty, która narodziła się z piany morskiej u wybrzeży Cypru: Afrodyta Anadyomene (gr. „wynurzająca się z morza”) to obraz namalowany przez Apellesa, słynne w starożytności przedstawienie narodzin Afrodyty zjawiającej się z morza, które stało się inspiracją dla późniejszych artystów. [przypis edytorski]

Ananke (mit. gr.) — bogini konieczności, los; matka Mojr. [przypis edytorski]

Ananke (mit. gr.) — bogini konieczności, nieuchronności. [przypis edytorski]

Ananke (mit. gr.) — bogini konieczności, nieuniknionego losu; matka Mojr; przen.: przeznaczenie. [przypis edytorski]

Ananke (mit. gr.) — bogini przeznaczenia i nieuchronnego losu. [przypis edytorski]

Anchizes (mit. gr.) — ojciec Eneasza. [przypis edytorski]

Andromacha, Hekabe, Priam (mit. gr.) — postacie z Iliady, członkowie trojańskiej rodziny królewskiej: Priam: król Troi, mąż Hekabe, ojciec Hektora; Hekabe: żona Priama, matka Hektora; Andromacha: żona Hektora; coś z tych łzawych rzeczy o losach Andromachy lub Hekaby, czy Priama: Iliada VI 370–502, XXII 437–515; XII 430–436, XXIV 747–759; XXII 408–428, XXIV 144–717. [przypis edytorski]

Andromacha (mit. gr.) — żona królewicza trojańskiego Hektora, matka Astianaksa; po upadku Troi została niewolnicą Neoptolemosa (a. Pyrrusa), syna Achillesa, i z tego związku urodziła trzech synów: Pergamosa, Pielosa i Molossosa; tego ostatniego zabiła z zazdrości o niewolnicę żona Neoptolemosa, Hermiona. [przypis edytorski]

Andromeda (mit. gr.) — córka etiopskiego króla, przykuta do skały i wydana na łup potworowi, została uwolniona przez Perseusza. [przypis edytorski]

Andromeda (mit. gr.) — córka króla Etiopii, Cefeusza (syna Zeusa) i Kasjopei, oddana na pożarcie smokowi morskiemu, wielorybowi (pustoszącemu kraj za bluźnierstwo Kasjopei, która twierdziła, że jest piękniejsza od Nereid). Ocalił Andromedę Perseusz, który poślubił ją zabiwszy potwora. [przypis edytorski]

Andromeda (mit. gr.) — królewna etiopska poświęcona w ofierze dla przebłagania Posejdona zagniewanego na jej matkę (która pyszniła się, że jest piękniejsza od Nereid), została przykuta do skały i pozostawiona na pożarcie Ketosa, potwora morskiego; w ostatniej chwili uratował Andromedę Perseusz, zabijając potwora. [przypis edytorski]

Antenor (mit. gr.) — członek starszyzny trojańskiej, doradca króla Troi, Priama; radził oddać Helenę, żeby zapobiec konfliktowi z Grekami. [przypis edytorski]

Anteusz (mit. gr.) — olbrzym pokonany przez Heraklesa; zyskiwał siły dotykając ziemi, więc Herakles musiał go w czasie walki trzymać w powietrzu. [przypis edytorski]

Anteusz (z łac.) a. Antajos (mit. gr.) — syn Posejdona i Gai (Ziemi), olbrzym żyjący w Libii, który zmuszał przechodzących do walki zapaśniczej, a wyczerpanych zmaganiami zabijał; pozostawał niezwyciężony, gdyż zyskiwał siły, dotykając ziemi; kiedy walczący z nim Herakles zorientował się, dlaczego nie może go pokonać, uniósł go w powietrze i zmiażdżył w uścisku. [przypis edytorski]

Antifates (mit. gr.) — wódz Lastrygonów, którzy zaatakowali Odyseusza. [przypis edytorski]

Antilochus (mit. gr.) — syn Nestora, starego bohatera wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

Antiope (mit. gr.) — Amazonka, siostra Hippolity. [przypis edytorski]

Antygona (mit. gr.) — córka króla Edypa, władcy Teb. Kiedy Edyp po odkryciu swej winy tragicznej (nieświadomie zamordował ojca oraz poślubił matkę) wyłupił sobie oczy i udał się na samowolne wygnanie z Teb do Kolony, Antygona towarzyszyła mu i otoczyła nieszczęsnego opieką. [przypis edytorski]

Apolla wóz (mit. gr.) — słońce; Apollo, bóg piękna, opiekun sztuk, zsyłający natchnienie, przebywający stale na Parnasie w otoczeniu dziewięciu Muz, syn Zeusa i Leto, bliźniaczy brat Artemidy, patronował także jasnowidztwu, był opiekunem wyroczni, bogiem światła i słońca, nosił przydomek Febus, co z gr. (fojbos) oznacza „promienny” i bywał ze słońcem utożsamiany (choć bóstwem samej planety był Helios). [przypis edytorski]

Apollinowy (mit. gr.) — pochodzący od Apollina, boga muzyki i przewodnika Muz. [przypis edytorski]

Apollo Delficki (mit. gr.) — bóg wieszczbiarstwa Apollo jako opiekun świątyni w Delfach, ze słynną wyrocznią. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca i światła, klasyczny ideał męskiego piękna. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca i światła, klasyczny ideał męskiego piękna. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca i światła, opiekun sztuki, przewodnik dziewięciu muz, klasyczny ideał męskiego piękna. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, opiekun sztuki, przewodnik dziewięciu muz, klasyczny ideał męskiego piękna; jego atrybutami były łuk i lira. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, opiekun sztuki, przewodnik dziewięciu muz, klasyczny ideał męskiego piękna. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, opiekun sztuki, przewodnik dziewięciu muz, klasyczny ideał męskiego piękna. Sokrates wcale nie był piękny jako model Apollina: w dialogu Platona Uczta Alkibiades stwierdza, że Sokrates z wyglądu jest najpodobniejszy do do sylena (towarzysza Dionizosa, boga wegetacji i wina); w epoce klasycznej sylenów wyobrażano jako łysych starców z wyłupiastymi oczyma, grubymi wargami i płaskim, zadartym nosem. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, opiekun sztuki, przewodnik dziewięciu muz. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, opiekun wieszczbiarstwa, sztuk i nauk, przewodnik dziewięciu muz, patronujących różnym rodzajom twórczości. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, opiekun wieszczbiarstwa, sztuk i nauk, przewodnik dziewięciu muz, patronujących różnym rodzajom twórczości; klasyczny ideał męskiego piękna; opiekun świątyni w Delfach, ze słynną wyrocznią. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, opiekun wieszczbiarstwa, sztuk i nauk. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci, przewodnik dziewięciu muz; do jego sławnej wyroczni w Delfach zwracali się o udzielenie przepowiedni w ważnych dla siebie sprawach zarówno władcy i wysłannicy państw, jak i prywatne osoby. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci, przewodnik dziewięciu muz; jego atrybutami były lira i łuk; zabił Pytona, olbrzymiego węża nasłanego na jego matkę przez Herę. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci, przewodnik dziewięciu muz; opiekun świątyni w Delfach, ze słynną wyrocznią; jego atrybutami były łuk i lira. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci, przewodnik dziewięciu muz; opiekun świątyni w Delfach, ze słynną wyrocznią. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci, przewodnik dziewięciu muz. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci, przewodnik dziewięciu muz. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci, przewodnik dziewięciu muz. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, tu występujący w roli symbolu męskiego piękna. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr., mit. rzym.) — bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa, uzdrawiania i gwałtownej śmierci, przewodnik dziewięciu muz. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — najpiękniejszy z bogów, opiekun sztuki. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — przewodnik dziewięciu muz, bóg sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — przewodnik muz, bóg sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — syn Zeusa i Latony, bliźniaczy brat Artemidy, bóg światła (zwany był też Febus, tzn. jaśniejący), jasnowidzenia i gwałtownej śmierci; opiekun sztuk i nauk, jego orszak stanowiły Muzy patronujące poszczególnym dziedzinom sztuk. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — syn Zeusa i Latony, bliźniaczy brat Artemidy, bóg światła (zwany był też Febus, tzn. jaśniejący), jasnowidzenia i gwałtownej śmierci; opiekun sztuk i nauk, jego orszak stanowiły Muzy patronujące poszczególnym dziedzinom sztuk. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — syn Zeusa i Latony, bliźniaczy brat Artemidy, bóg światła (zwany był też Febus, tzn. jaśniejący), jasnowidzenia i gwałtownej śmierci; opiekun sztuk i nauk, jego orszak stanowiły Muzy patronujące poszczególnym dziedzinom sztuk. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — syn Zeusa i Leto, bóg słońca, sztuki i wróżbiarstwa. [przypis edytorski]

Arachne (mit. gr.) — mistrzyni tkania i haftu, przez zazdrosna Atenę zamieniona w pająka. [przypis edytorski]

Arachne (mit. gr.) — prządka, która wyzwała na pojedynek tkacki boginię Atenę i za swą pychę została zamieniona w pająka. [przypis edytorski]

Arachne (mit. gr.) — prządka, która wyzwała na pojedynek tkacki boginię Atenę, za swą pychę została zamieniona w pająka. [przypis edytorski]

Arachne (z gr. pająk; mit. gr.) — lidyjska dziewczyna, mistrzyni tkactwa, która zuchwale odważyła się zmierzyć w tej dziedzinie z Ateną. Na tkaninie Ateny ukazani zostali bogowie olimpijscy oraz ich potęga, a także (aluzyjnie) kary, jakie ponoszą ludzie za okazaną wobec bogów pychę. W odpowiedzi Arachne utkała obraz przedstawiający związki miłosne bogów z ziemiankami. Rozzłościło to dziewiczą boginię, która podarła pracę dziewczyny, a ją samą pobiła czółnem tkackim. Arachne powiesiła się z rozpaczy, ale Atena w akcie skruchy za swój postępek ożywiła ją pod postacią pająka, mistrza tkackiego w świecie zwierząt. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny; gwałtowny, brutalny i okrutny; kochanek Afrodyty, bogini miłości. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i bitewnego szału; gwałtowny, brutalny i okrutny. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i bitewnego szału; jego rzymskim odpowiednikiem jest Mars. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i bitewnego szału. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i szału bitewnego; jego rzymskim odpowiednikiem jest Mars. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i szału bojowego. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny; przedstawiano go jako brutalnego, okrutnego i zawsze skłonnego posunąć się do gwałtu. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny. [przypis edytorski]