Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 6197 przypisów.

Odległość (…) przekracza normę dopuszczalną w sobotę — w sobotę wolno Żydowi odbyć drogę nie dłuższą niż dwa tysiące kroków. [przypis tłumacza]

od lekkiego wiatru (starop.) — przez lekki wiatr (prowadzona). [przypis edytorski]

od majestatu i stanów — tj. od króla i sejmu. [przypis redakcyjny]

OD-man — członek służby porządkowej (Ordnungsdienst) w getcie; były to oddziały zorganizowane podczas II wojny światowej przez okupacyjne władze hitlerowskie, częściowo podlegające Judenratom, tj. samorządom żydowskim, w istocie zaś (choćby ze względu na hierarchię rang) podporządkowane policji niemieckiej. [przypis edytorski]

„Od Matana do Nachaliel i od Nachaliel do Bamot” — Matana i Nachaliel to nazwy miejscowości, w których Izraelici odpoczywali podczas wędrówek przez pustynię do Ziemi Obiecanej. Rabbi używa tych nazw jako gry słów: Matana po hebrajsku znaczy dar; Nachaliel —- dziedzictwo, Bamot —- podwyższenie. Sens tego: Przez Dar, jakim jest Tora, do podwyższenia. [przypis tłumacza]

odmaterializowanie socjalizmu — oddzielenie socjalizmu od materialistycznej filozofii. [przypis edytorski]

od (…) matki (…) ofiarowany (daw.) — ofiarowany przez matkę. [przypis edytorski]

odmawiać — tu: odciągać kogoś namową od czegoś, przekonywać do niezrobienia czegoś. [przypis edytorski]

odmęt satalijski — wir satalijski (dawna Attalia) naprzeciw Cypru. [przypis tłumacza]

odmęty płomienne — tu: lawa. [przypis edytorski]

Od mego cienia blask więcej czerwony — Im jaśniejszy blask słoneczny, tym bezbarwniejszy. Dlatego to miejsce, na które padał cień poety, oświecone było blaskiem więcej czerwonym, co było powodem zadziwienia patrzących nań duchów. [przypis redakcyjny]

od Mety aż do Capo di Monte — miejscowość Meta nad wsch. krańcem Zatoki Sorrentyńskiej, odległa o ok. 7 km od wzgórza Capo di Monte na zach. krańcu zatoki. [przypis edytorski]

odmiał — mielizna, płycizna. [przypis edytorski]

odmiał — piaszczysta wydma, łacha przesunięta przez wiatr na ląd. [przypis edytorski]

odmiał — płytkie miejsce na rzece a. morzu; łacha. [przypis edytorski]

odmiany — dziś popr. forma N. lm: odmianami. [przypis edytorski]

od miasta w ćwierci (…) mili (starop.) — ćwierć mili od miasta. [przypis edytorski]

od miasta wyspę najbliższą mijają / W której tylko źwierzowie pomniejszy mieszkają — Belwedere; Alfons wzniósł na niej piękne budowle i założył park, w którym trzymał rzadkie zwierzęta i ptaki. [przypis redakcyjny]

odmiatanie (daw.) — wzgardzanie, odtrącanie. [przypis edytorski]

odmięcz (daw.) — odwilż (tu użyte metaforycznie). [przypis edytorski]

odmieniec — istota „nieczysta” (por. lud. „z piekła odmieniec”). [przypis redakcyjny]

odmieniec jaskiniowy, Proteus anguinus (biol.) — gatunek ślepego płaza ogoniastego, zamieszkujący wapienne jaskinie płd. Europy. [przypis edytorski]

odmienionać — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]

odmienne są źródła rozkoszy umysłowej — O tej rozkoszy mówi autor obszerniej w Discours sur le bonheur (Oeuvres philosophiques, Berlin 1775, t. II. s. 140–141). [przypis tłumacza]

odmiennie — tu: niestale, niejednakowo. [przypis redakcyjny]

odmienność (starop.) — zmienność. [przypis edytorski]

odmienność (starop.) — zmienność. [przypis redakcyjny]

odmienny (starop.) — zmienny, niestały. [przypis redakcyjny]

odmienny (starop.) — zmienny. [przypis redakcyjny]

odmienny (starop.) — zmienny, zmieniającej się. [przypis redakcyjny]

odmienny (starop.) — zmienny, zmieniający się; odmienne nieba, tu: zmienne losy. [przypis edytorski]

odmienny (starop.) — zmienny, zmieniający się. [przypis edytorski]

odmłodzon (daw.) — rzeczownikowa forma przymiotnika, dziś: odmłodzony. [przypis edytorski]

od mnogiej zgrajej — przez liczną zgraję. [przypis redakcyjny]

odmówić (daw.) — namówić do porzucenia dotychczasowego miejsca pracy a. przebywania. [przypis edytorski]

odmówić — tu: przekonać do odejścia. [przypis edytorski]

odmówił wreszcie przyjęcia tytułu Augusta (…) zabronił przysięgać na swe imie jak na świętość… — Dio Cassius [Historia rzymska LVII, 2–10, por. też Swetoniusz, Żywot Tyberiusza 26]. [przypis autorski]

odmówione godności — Staszic sam, jak twierdzi w Krótkim rysie życia, był ofiarą tych stosunków. [przypis redakcyjny]

Od mocy, co wszystko zakuwa w obroże… — Goethe, Die Geheimnisse. [przypis edytorski]

od moczu dochód — podatek od toalet publicznych. [przypis edytorski]

od molów zjedzonym — dziś popr.: przez mole zjedzonym. [przypis edytorski]

odmowa pogrzebu — samobójcom i wolnomyślicielom Kościół katolicki odmawiał pochówku, co było powodem ataków liberalnej opozycji na rząd, wspierający katolicyzm jako oficjalną religię Francji. [przypis edytorski]

odmowę głosujących — odmowa uchwalenia rządowi pruskiemu podatków była powodem rozwiązania sejmu pruskiego. [przypis redakcyjny]

odmowny komu (starop.) — tu: odmówiony komu. [przypis edytorski]

odmykać — otwierać. [przypis edytorski]

odmyślić się — dziś raczej: rozmyślić się. [przypis edytorski]

Odnajduję typ kołtuna (…) w panu 120 — w adwokacie Ciabatta, mieszkającym pod numerem 120 przy ulicy Vignaccia; Stendhal nazywa go także Battacia. [przypis redakcyjny]

odnajmywał — dziś popr.: odnajmował. [przypis edytorski]

odniało (daw.) — dzień się zrobił. [przypis redakcyjny]

odniało (starop.) — dzień się zrobił. [przypis redakcyjny]

od nich (daw.) — przez nich. [przypis edytorski]

od nich mile przyjmowana — przez nich przyjmowana z zamiłowaniem (z chęcią; jako miła, sprawiająca im przyjemność). [przypis edytorski]

od nich (starop. forma) — przez nich; krwią od nich naznaczonem śladem: śladem naznaczonym przez nich krwią. [przypis edytorski]

od nieba — dziś popr.: przez niebo. [przypis edytorski]

od niedogarków (daw.) — z powodu niedopalonych resztek. [przypis redakcyjny]

od niego (daw.) — tu: przez niego. [przypis edytorski]

od niego (starop.) — przez niego. [przypis edytorski]

od niego — tu: w znaczeniu „od ciebie”, „od pana”. [przypis edytorski]

od niej (daw.) — przez nią. [przypis edytorski]

Od niemałego czasu z sobą się gniewali/ I despekty (…) wyrządzali / Dla Trufaldyna — z okrutnym i chytrym Trufaldynem, królem Baldachu, prowadził wojnę Rynald; sprzymierzeńcami Trufaldyna byli: Gryfon, Akwilant i inni rycerze (Bojardo, Orlando zakochany, Księga I, Pieśń XIII i n.). [przypis redakcyjny]

odnieść (starop.) — dziś: donieść; zanieść odpowiedź. [przypis edytorski]

odnieść (starop.) — tu: donieść (wieść), dostarczyć. [przypis edytorski]

odnieść — tu: otrzymać wynagrodzenie. [przypis edytorski]

odnieść za upominek (starop.) — dostać jako upominek; dostać w prezencie. [przypis edytorski]

odniesienie (daw.) — doniesienie, donos. [przypis edytorski]

odniewieścić — pozbawić cech niewieścich, tj. kulturowo tradycyjnie przypisywanych kobietom: łagodności, delikatności, strachliwości i niezdolności do czynu. [przypis edytorski]

odniózwszy (starop. forma) — odniósłszy (imiesłów od odnieść [ranę]). [przypis edytorski]

odnoga daleko zachodziła w głąb lądu — odnogi takie nazywają Szkoci firth, co odpowiada szwedzkim fiordom. [przypis tłumacza]

odnośne wnioski stawiali Eubulos, Aristofon i Diopejtes — Jakieś nieporozumienie. Najmniej jest prawdopodobne, by Eubulos wywoływał przesilenia polityczne z tak błahych powodów; działalność Aristofona z Azenii kończy się jeszcze za trwania pierwszej wojny z Filipem; Diopejtes, zapewne mówca wymieniony u Hyperejdesa, nie generał. Być może, że Demostenes, mówiąc o zdarzeniach związanych z zakończeniem pierwszej wojny, zręcznie wymienia jako zarzewie całej dyskusji z Filipem polityczne protesty… z samego początku wojny. Nawet wielbiciele Demostenesa nie chwalą tego dowcipu. [przypis tłumacza]

Odnośnie do sądów pańskich, Ludwik Św., pozwalając im zadać fałsz, chciał, aby sprawa szła przed trybunał króla — Ale, jeżeli kto nie zadał fałszu, a chciał apelować, nie przyjmowano apelacji. [przypis redakcyjny]

odnośnie jednak do innych mocarstw jest tym panem jedynie na zasadzie prawa pierwszego zawłaszczającego, jakie otrzymało od poszczególnych jednostek… — własność jest instytucją prawa pozytywnego, a prawa jednego państwa nie obowiązują państw innych. Mają one jedynie moralny obowiązek uszanować pierwszeństwo faktycznego posiadania. Pomimo że prawo własności jednego państwa nie wiąże państw innych, że jest w stosunku do nich tylko posiadaniem, to jednak organizacja społeczna, użyczając jednostce całej swojej siły, zabezpiecza także i przeciwko tym państwom posiadanie jednostki o wiele skuteczniej, niżby to mógł uczynić człowiek samotny, skazany wyłącznie na własne siły. [przypis tłumacza]

odnosić (daw.) — tu zbierać, dostawać. [przypis edytorski]

odnosi od niej — [tu:] oddala [się]. [przypis redakcyjny]

odnotować jednak warto tytuł artykułu Ignacego Matuszewskiego o Maeterlincku (…) — I. Matuszewski, Szekspir fin-de-siècle'u „Przegląd Tygodniowy” 1891, nr 20. Por. też W. Feldman, Fin de siècle, „Kurier Codzienny” 1890, nr 224. [przypis autorski]

odnową — powtórzeniem. [przypis redakcyjny]

od nowiu miesiąca — tj. od pierwszego dnia miesiąca: w starożytnej Grecji każdy miesiąc rozpoczynał się od nowiu księżyca i trwał do do następnego nowiu. [przypis edytorski]

Odoard — mąż Gildylippy, bohater chrześcijański. [przypis redakcyjny]

Odoard — O. Malaguzzi z Reggio, krewny Ariosta, nie spełnił pokładanych w nim nadziei poety. [przypis redakcyjny]

od obcych we śrzodku poznany — Zdobyty od obcych, którzy się aż do środka przedarli. [przypis redakcyjny]

o dobro pospolitem (daw. forma) — dziś Msc.lp: o dobru pospolitym (tj. powszechnym, społecznym). [przypis edytorski]

O dobry stary Mantuańczyku! — urodzony w Mantui wł. poeta Baptysta Spagnoli (1447–1516), zwany Mantuanus, był autorem Eklog (1498), napisanych stosunkowo prostą łaciną i wykorzystywanych w szkołach angielskich do jej nauczania. [przypis edytorski]

O dochodach Atheńskich, przełożył Antoni Bronikowski (…) Cynegetyk czyli Łowiectwo… — tych obu pisemek nie wymienia Estreicher w Bibliografii pod „Xenofon”. Zwrócił mi na nie uwagę dr Adolf Bednarowski. [przypis tłumacza]

Od odsłonięcia „mechanizmu duchowego” histerii zależy nieskończenie wiele (…) nic przynajmniej przeciwko temu nie przemawia — A za tym tylko to, że nikt jeszcze nie widział histerycznie zmienionej tkanki. [przypis autorski]

od oka — dziś: na oko. [przypis edytorski]

O dolce amiga, popr.: O dulce… (hiszp.) — O słodka przyjaciółko. [przypis edytorski]

O dolce far niente (wł.) — O słodkie nicnierobienie. [przypis edytorski]

Odol — firma niemiecka produkująca pastę do zębów. [przypis edytorski]

odometr — przyrząd do mierzenia kroków. [przypis tłumacza]

O doniosłości klasy robotniczej — w spisie treści wiersz występuje pod tytułem siersza. [przypis edytorski]