Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6447 przypisów.
Tefteos — Τεφθέος (N), Τεφθαῖος (D). [przypis tłumacza]
te gębusie (gw.) — dziś popr.: tę gębusię. [przypis edytorski]
Tegea, Megalopolis, Asea i Pallantion — wszystkie w płd.-wsch. kącie Arkadii; Tegea, pierwotnie większa od Mantinei, zawsze z nią w nieprzyjaznych stosunkach; Megalopolis zbudowane w 371 r. jako stolica Związku Arkadyjskiego [Ligi Arkadyjskiej]. [przypis tłumacza]
Tegea — stolica Arkadii, najwierniejszy sprzymierzeniec Sparty. Po bitwie pod Leuktrami wybuchły tam zamieszki wewnętrzne i wreszcie Tegea złączyła się z Tebanami; po ich stronie walczyła później pod Mantineją (362 r.). [przypis tłumacza]
Tegea — stolica Arkadii, najwierniejszy sprzymierzeniec Sparty podczas wojny peloponeskiej. [przypis edytorski]
tegejski — arkadyjski, z ojczyzny Ewandra. [przypis edytorski]
Tegmina (…) cortex — Vergilius, Aeneida, VII, 742. [przypis tłumacza]
te góry nazywają Wiedyńskie — tj. Góry Wiedeńskie, jedno z przedmieść Moskwy, powstałe w czasach cara Piotra Wielkiego, zamieszkałe przez cudzoziemców, głównie Niemców; zwane też Niemiecką Słobodą. [przypis edytorski]
tegoć — konstrukcja z partykułą ci, skróconą do -ć; znaczenie: tego właśnie. [przypis edytorski]
tegoć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
tego ci (…) nie wierzę — dziś popr.: w to ci nie wierzę. [przypis edytorski]
tego, co dowodził pod Troją — według Iliady Homera dowódcą Achajów w bitwie pod Troją był Agamemnon. [przypis edytorski]
tego, co (…) obrazowe — Rzeczy polemiczne, uwagi np. o pisarzach albo panowaniu tego lub owego króla odłożywszy raczej do pism innych. [przypis redakcyjny]
tego, co sobie postawił za cel swej fachowej pracy jako historyk, nie był w stanie dokończyć — Do dziejów 1863 wyszły dotąd z prac śp. Gillera: 1. Trzy tomy Historia powstania narodu polskiego 1861 do 1863 roku, obejmuje tylko dzieje spisków i powstań od 1831 do 1860, jak i ocenę najważniejszych prac innych autorów, dotyczących 1863 r. Miało być tomów 10. 2. Dwa tomy Polska w walce (miało być 6) obejmujące zbiór pamiętników i życiorysów uczestników powstania 1863. 3. Aleksander hr. Wielopolski. Lwów, 1878. 4. Karol Ruprecht. Lwów, 1875. [przypis redakcyjny]
Tego dnia, gdyś na wojnę krew swą wyprawował (…) — strofy (5–9). Wenecjańska flota płynęła w górę Padu ku Ferrarze; ostrzeliwana z lądu skutecznie przez Alfonsa, wysadziła wojsko na ląd, które się oszańcowało na brzegu. Hipolit posłał do szturmu na szańce silny oddział pod dowództwem Herkulesa Kantelmo, syna księcia Sory, i Aleksandra Ferrufina. Szturm się nie udał; Ferrufin uszedł, Aleksander dostał się w ręce najemników słowiańskich, którzy nie mogąc się między sobą zgodzić na to, do kogo jeniec ma należeć, pozbawili go życia. [przypis redakcyjny]
Tego doświadczyłem w Wilnie — Aleksander Fredro zachorował w Wilnie na tyfus, śród którego był wziętym w niewolę. [przypis redakcyjny]
Tego i bieda przyciska, i los mu się czasem uśmiecha — Iliada XXIV 530. [przypis edytorski]
tego imienia dziedzicem zostaje / Które Cyceronowi Rzym (…) wprzód daje — tj. imienia „ojca ojczyzny”. [przypis redakcyjny]
tego kawalera — Ajschines przywiązywał wiele wagi do powierzchowności i utrzymywał miłostki. [przypis tłumacza]
tego, który na niej siedzi — Bonifacy VIII. [przypis redakcyjny]
tego, który wielkie wojsko pod Troję przyprowadził — wodzem naczelnym wyprawy Achajów na Troję był Agamemnon, król Myken, brat Menelaosa. [przypis edytorski]
Tego, który z nimi zawarł przymierze — σύμμαχον [symmachon: sojusznik, sprzymierzony, od słowa symmachia, dosł.: wspólna walka, przymierze dla wspólnej walki, w staroż. Grecji sojusz, związek obronny lub zaczepno-obronny państw; red. WL], auxiliatori, des Bundesgottes (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
tego lekarza, który „wart tyle, co moc ludzi innych” — Homer, Iliada XI 514 (Idomeneus do Nestora, wzywając go, żeby ranionego lekarza Machaona czym prędzej wywiózł rydwanem z pola bitwy). [przypis edytorski]
tegom chciał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: tego chciałem. [przypis edytorski]
tegom doznał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: tego doznałem. [przypis edytorski]
tegom nie przewidział —- konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: tego nie przewidziałem. [przypis edytorski]
tego momentu — w tym momencie. [przypis edytorski]
tego morza, do którego wpada — Morza Kaspijskiego, które faktycznie jest wielkim bezodpływowym słonym jeziorem. [przypis edytorski]
tegom przypomnieć sobie nie mógł — inaczej: tego (…) nie mogłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
Tegom też pewna, że mię nie miłuje… itd. (w. 37–42) — mowa o Pyrrusie. [przypis redakcyjny]
tego narodu — aluzja do Francuzów, której ilustrację znajdziemy w opisie klęski pod Waterloo w powieści Pustelnia Parmeńska. [przypis tłumacza]
tego nie napije — tym nie przejmie. [przypis redakcyjny]
tego nowego orderu (…) — Order św. Ducha, ustanowiony za Henryka III, w r. 1578. [przypis tłumacza]
Tego podnieść, ani utrzymać nie zdoła stan szlachecki — Miasta Koronne i Litewskie dawały Rzeczypospolitej Podatek Protunkowy [Podatek Protunkowy, tj. tymczasowy (łac. pro tunc: na teraz), wprowadzany dla natychmiastowego zasilenia Skarbu i wpłacony na poczet zamierzonych podatków wieczystych (stałych); S.Cz.] Znoszą tę ofiarę z łatwością i bez wielkiego uciemiężenia. Stan szlachecki w tak wielkiej potrzebie Rzeczypospolitej, chociaż dopiero pierwszy raz podatek płaci, chociaż tysiąc razy więcej od miast ma powodów obowiązku i wdzięczności dla Ojczyzny, przecież nie uczynił tej ofiary. Owszem, już wyrzeka, „że podatki wielkie, że wkrótce nie będzie czego bronić; już dwie trzech części Instrukcji w materii podatków waruje [tj. zastrzega się przeciwko wymiarowi podatku; S.Cz.]” etc., etc., etc. Ta obojętność w ofiarach dla kraju po tylu nieszczęściach, jakich szlachcic polski doświadczył, jest niepojętą: trzeba by go tylko na rok tu w kordon [kordon: części kraju odpadłe od Polski w r. 1772 i kordonem opasane; S.Cz.] pod despotyzm, gdzie i podatek wielki płacić trzeba, i sposób do wybrania intraty [intrata: dochody; S.Cz.] z dóbr odjęty: choć się pszenica lub żyto urodzi, tego sprzedawać nie wolno (Staszic). [przypis autorski]
tegoroczne srogie mrozy popsowaly oziminy, śniegi do Świątek stały na polach, a po wsiach ludzie chwastami się żywili — J. Bielski, Kronika polska. [przypis autorski]
tegorzeczny (daw.) — mówiący o tym; o tej treści. [przypis edytorski]
tegośmy nie uczynili — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: tego nie uczyniliśmy. [przypis edytorski]
tego starca wyobrażał, Którego król dla rady najwięcej poważał — tj. Nestora. [przypis edytorski]
tego — w domyśle: tego śpiewania. [przypis redakcyjny]
Tegoż dnia rano Komenda Miasta wezwała do siebie komendanta żandarmerii, rotmistrza Friedla… — należy dodać, że dnia 1 listopada 1918 r. z rana Komenda Żandarmerii w Tarnobrzegu otrzymała od eksponowanego oficera sztabowego w Przemyślu depeszę w języku niemieckim treści następującej: „W razie gdyby jakaś partia polska przyszła do tamtejszej komendy i zażądała rozbrojenia, należy bez rozlewu krwi dać się rozbroić, wszystkie podwładne posterunki o tym natychmiast zawiadomić”. [przypis autorski]
tegoż nas domieścisz (starop.) — tam nas doprowadzisz. [przypis edytorski]
Tegoż tedy dnia przydało się, iż Sara córka Raguelowa w Rages… — Tb 3, 7–8, w tłum. Jakuba Wujka. [przypis edytorski]
tego zdania jest pewien uczony o smaku zresztą trafnym i delikatnym — Klotz, Homerische Briefe, s. 33 i nast. [przypis redakcyjny]
teherański almanach — na wzór znanego Almanachu Gotajskiego, rocznika genealogicznego zawierającego informacje o europejskich rodach arystokratycznych. [przypis edytorski]
Tehuantepec — miasto w płd. Meksyku, w stanie Oaxaca, w powiecie Tehuantepec. [przypis edytorski]
te (i inne jeszcze) cechy… — scena zastraszenia Papkina wezwaniem służących (III. 4, w. 266 i n.) bardzo przypomina analogiczną scenę w Punijczyku Plauta, p. wyżej, s. XXI. [przypis tłumacza]
tej, co się zajmuje dziećmi naszej służby — dziećmi niewolnic zajętych zwykle cały czas pracą domową zajmowała się kobieta osobno do tego przeznaczona. [przypis tłumacza]
tej doby (daw.) — w tym czasie. [przypis edytorski]
tej gorącości (daw.) — dziś popr. forma r.m.: tego gorąca. [przypis edytorski]
tej krzywdy nie ma mieć na pieczy (starop.) — ma nie dbać, nie troszczyć się o tę krzywdę. [przypis redakcyjny]
tej, którą ze wszystkich ludzi najbardziej kochałem — tak ciepłego tonu o kobiecie i o żonie, jak u Ksenofonta, nie spotykamy u innego greckiego prozaika owej doby. [przypis tłumacza]
tej lekturze — Tzn. lekturze tego dzieła. [przypis tłumacza]
Tej mądrości jako ognia, którego nie ubywa, od Mojżesza na sprawowanie ludu, gdy jemu samemu ciężkie było, udzielił Pan Bóg siedmidziesiąt mężom, którzy wzięli na ten urząd Ducha Bożego — zob. Lb 11, 16–17. [przypis edytorski]
tej nocy (…) uciekli do Fioniej — opis Paska nieścisły; w szturmie brali udział również Austriacy, zaś twierdza była już zniszczona poza jednym szańcem i na nim tylko bronili się Szwedzi. [przypis edytorski]
tej pogody — tej sposobności. [przypis redakcyjny]
tej poziomsze skały — bardziej poziome w stosunku do tej skały. [przypis edytorski]
Tejresjasz (mit. gr.) — ślepy wróżbita, który 7 lat przeżył jako kobieta, bohater wielu mitów. [przypis edytorski]
Tejrezjasz (mit. gr.) — niewidomy wróżbita tebański; obdarzony długim życiem, którego część przeżył jako kobieta. [przypis edytorski]
Tejrezjasz (mit. gr.) — ślepy wróżbita obdarzony długim życiem, którego część przeżył jako kobieta. [przypis edytorski]
Tejrezjasz (mit. gr.) — wróżbita, który część życia przeżył jako kobieta. [przypis edytorski]
Tejrezjasz — wieszczek tebański. [przypis redakcyjny]
tej świece — dziś: tej świecy. [przypis edytorski]
Tejtrasja (gr. Τείθρας) — jedna ze staroż. gmin ateńskich (demów), położona ok. 20 km na wsch. od Aten, na terenie ob. miasta Pikermi. [przypis edytorski]
Tej wiersze najuczeńszej wdzięczne białej głowy — mowa o Wiktorii Kolonna, małżonce Franciszka z Peskary; sławi ją Ariost w Pieśni XXXVII 12–20. [przypis redakcyjny]
tej wspaniałej kolonii — mowa o Wolnym Państwie Kongo, funkcjonującym w latach 1885–1908. [przypis edytorski]
tejże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: tej właśnie. [przypis edytorski]
teka (pot.) — stanowisko ministra. [przypis edytorski]
Teka Stańczyka — pamflet polityczny autorstwa Józefa Szujskiego, Stanisława Tarnowskiego, Ludwika Wodzickiego i Stanisława Koźmiana (grupy konserwatystów, nazywanych potem stańczykami), opublikowany początkowo w krakowskim „Przeglądzie Polskim” (1869), a następnie jako osobny druk (1870); pamflet ten miał formę 20 listów pisanych rzekomo przez Stańczyka, błazna Zygmunta Starego i krytykował szlachtę polską za awanturnictwo oraz anarchię, obciążał ją winą za utratę własnej państwowości, równie krytycznie odnosił się do powstań narodowych, proponował zaś jako program pozytywny działanie w ramach struktur politycznych Austro-Węgier. [przypis edytorski]
Tekelich, Rakoczych, Nadastych — Emeryk Tököly, sędzia najwyższy Węgier (judex curiae), Nadasdy, książę siedmiogrodzki Rakocsy (syn najeźdzcy Polski), przywódcy powstania węgierskiego przeciwko Leopoldowi I w r. 1671 z powodu usiłowania zaprowadzenia absolutyzmu na Węgrzech. [przypis redakcyjny]
teket (z tur.) — zakon. [przypis edytorski]
tekha — chodzi zapewne o drewno z drzewa tekowego od czasów prehistorycznych wykorzystywane do konstrukcji statków i ich wyposażenia, ponieważ naturalnie zawiera ono znaczne ilości substancji oleistych i kwasu krzemowego, przez co nie nasiąka wodą, a także nie jest narażone na niszczenie przez szkodniki. Drzewa tekowe występują w płd. i płd.-wsch. Azji, tworząc lasy monsunowe. [przypis redakcyjny]
Tekieli — Tököly, Emeryk (1656–1705), przywódca rokoszan węgierskich, przez sułtana ogłoszony królem węgierskim; po ustąpieniu Turków z Węgier, opuszczony przez swych stronników, schronił się do Turcji, gdzie zm. 1705 r. [przypis redakcyjny]
tekka (ang. teak) — drzewo rosnące w Indiach, odznaczające się niezwykłą twardością i trwałością, używane zwłaszcza do budowy okrętów. [przypis tłumacza]
Tekmessa — córka frygijskiego króla Teleutasa, wzięta w niewolę przez Ajasa Wielkiego, bohatera Iliady Homera. [przypis edytorski]
te koło — dziś: to koło. [przypis edytorski]
te kolorowe okna — witraże wg projektów Stanisława Wyspiańskiego i Józefa Mehoffera, wykonane w latach 1890–1891. [przypis edytorski]
Te Komisje od nikogo, tylko od Sejmu zawisłemi będą. — te słowa usunięto w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]
Tekst do mszy śpiewanej — utwór Marii Konopnickiej jest poetycką wersją mszy świętej. Kolejne strofy odpowiadają fragmentom liturgii Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
Tekst niemieckiej ustawy z 1901 roku w wersji pierwotnej dostępny jest pod adresem http://de.wikisource.org/wiki/Gesetz_betreffend_das_Urheberrecht_an_Werken_der_Literatur_und_der_Tonkunst (dostęp 11.03.2014), §22. [przypis autorski]
Tekst porozumienia TRIPS dostępny pod adresem: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=DD:11:21:21994A1223(17):PL:PDF (dostęp 30.04.2012 r.). [przypis autorski]
Tekst wiersza wg wyd.: Bolesław Leśmian, Poezje, oprać. J. Trznadel, s. 293–295. [przypis autorski]
Tekst wiersza wg wyd.: Bolesław Leśmian, Poezje, oprac. J. Trznadel, Warszawa 1965, s. 157–158. [przypis autorski]
Tekst zaczyna się od słów: Ecce sedes hic Tonantis — dowiedziałem się później, że słowa te były pomysłu Santeuila i że pan de Linant przywłaszczył je sobie po cichu. [przypis autorski]
te, które odnosiły się jedynie do gminu, najsurowsze ze wszystkich — Infimos. Leg. 3 §. Legis, ad leg. Cornel. de sicariis. [przypis autorski]
te, które tyczyły pierwszych dostojników państwa — Sublimiores. [przypis autorski]
te, którymi karano osoby niższego stanu — Medios. [przypis autorski]
Tekue — Θεκουὲ (N), Θεκωὲ (D); obie formy także w LXX; תְּקוֹעַ (2 Sam 14, 2); dziś Tekû'a. [przypis tłumacza]
tela drugie (gw.) — drugie tyle, dwa razy tyle. [przypis edytorski]
tela — groty. [przypis redakcyjny]
tela (gw.) — tyle. [przypis autorski]
tela (gw.) — tyle. [przypis edytorski]
tela (gw.) — tyle, tak dużo. [przypis edytorski]
tela (gw.) — tylu, tak wielu. [przypis edytorski]
Telamona syn — Ajas. [przypis edytorski]
Telamona wielki syn — Ajas Wielki, dzielny wojownik grecki. [przypis edytorski]
tela ore (łac.) — pociski twarzą. [przypis redakcyjny]
Telauges — może syn Pitagorasa, znany ze swej wstrzemięźliwości, lecz i nadmiernego zaniedbania swej powierzchowności. [przypis tłumacza]
Telchinowie — właśc. bóstwa morskie, później kowale i rzeźbiarze z wyspy Rodos. [przypis edytorski]
Telef, król Mydów (…) gryząc (…) formuły pandeletejskie — aluzja do tragedii Eurypidesa Telephos. Telef, król Myzji, zraniony w bitwie przez Achillesa, nie mogąc wygoić rany, udał się po radę do wyroczni delfickiej. Wyrocznia orzekła, że ranę uleczy tylko ten, kto ją zadał. Aby nie być poznanym przez Greków, przebrał się Telef za żebraka i tak zbliżył się do Achillesa, który mu ranę opatrzył, zasypawszy ją rdzą, zeskrobaną ze swej peliońskiej włóczni. Czym były „pandeletejskie formuły”, nie wiemy. [przypis tłumacza]
Telef (mit. gr.) — syn Heraklesa i Auge, według mitu popełnił samobójstwo, rzucając się ze skały Gibraltaru po tym, jak zginęła Helena wraz z jego nienarodzonym dzieckiem. [przypis edytorski]
