Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | zoologia
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3501 przypisów.
głosy (starop. forma) — głosami. [przypis edytorski]
Głosy wśród nocy — Głosy wśród nocy. Studia nad przesileniem romantycznym kultury europejskiej, dzieło Brzozowskiego z 1912 roku. [przypis edytorski]
Głos z lewej strony — ducha złego, z prawej — anioła.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]
głową nałożyć — zginąć. [przypis edytorski]
Głowacki, Bartosz (ok. 1758–1794) — chłopski żołnierz powstania kościuszkowskiego, kosynier, awansowany do stopnia chorążego. [przypis edytorski]
Głowacki, Bartosz (ok. 1758–1794) — polski chłop, kosynier w czasie insurekcji kościuszkowskiej; w bitwie pod Racławicami (1794) zdobył działo rosyjskie, gasząc lont czapką, za co został mianowany chorążym, otrzymał także nazwisko Głowacki; stał się symbolem chłopskiego bohaterstwa w walce o niepodległość. [przypis edytorski]
głowa cukru — forma, jaką do pocz. XX w. nadawano cukrowi rafinowanemu na potrzeby handlu: stożkowata bryła z zaokrąglonym wierzchołkiem, o średnicy podstawy od kilkudziesięciu centymetrów do metra i zróżnicowanej wadze; taką głowę cukru należało następnie rozdrobnić (rozłupać na kawałki, utrzeć w moździerzu), aby móc używać cukru do celów spożywczych. [przypis edytorski]
Głowa Cukru — góra w Rio de Janeiro w Brazylii, położona nad zatoką Guanabara, wznosząca się na wys. 396 m n.p.m., mająca kształt, jaki do pocz. XX w. nadawano cukrowi rafinowanemu na potrzeby handlu: stożkowatej bryły z zaokrąglonym wierzchołkiem. [przypis edytorski]
Głowa Karola siedziała mu jeszcze mocno na karku — mowa o Karolu I Stuarcie (1600–1649), królu Anglii i Szkocji, który w wyniku wojny domowej został obalony przez poddanych i ścięty. [przypis edytorski]
głowa na mnie nie dla znaku — głowę mam nie od parady, tj. umiem myśleć. [przypis edytorski]
głowa — przen.: rzecz najgłówniejsza. [przypis edytorski]
głowa — tu: rozum, opinia, zdanie. [przypis edytorski]
głowa wygolona na wierzchu — mowa o tzw. tonsurze; tonsura, stosowana od roku 633 do 1972, była kręgiem wygolonym na głowie zakonnika, oznaczającym jego przynależność do stanu duchownego. [przypis edytorski]
głowa wygolona — tonsura, znak przynależności do stanu duchownego. [przypis edytorski]
głowa źle mi robiła — kalka z fr. la tête m'a fait mal; sens: bolała mnie głowa. [przypis edytorski]
głowę mam ogoloną — — mowa o tzw. tonsurze; tonsura, stosowana od roku 633 do 1972, była kręgiem wygolonym na głowie zakonnika, oznaczającym jego przynależność do stanu duchownego. [przypis edytorski]
głowę schylić głęboko — popr. raczej: głowę schylić nisko. [przypis edytorski]
głowę swoję — dziś: głowę swoją. [przypis edytorski]
głowić się — zastanawiać się. [przypis edytorski]
Głowiński, Michał (ur. 1934) — historyk i teoretyk literatury, autor prozy wspomnieniowej. [przypis edytorski]
głownią ciężarna — Hekabe (Hekube), żona Priama, króla Troi, której śniło się przed narodzinami Parysa, że wyda na świat płonącą pochodnię. [przypis edytorski]
głownią — dziś forma B.lp r.ż.: głownię. [przypis edytorski]
głownia — palące się bądź żarzące się polano. [przypis edytorski]
głownia — palący się lub spalony kawałek drewna. [przypis edytorski]
głownia — palący się lub spalony kawałek drewna, tu: pochodnia. [przypis edytorski]
głownia — płonące lub żarzące się polano. [przypis edytorski]
głownia — płonący lub żarzący się kawałek drewna. [przypis edytorski]
głownia — tlący się kawałek drewna. [przypis edytorski]
głownia — żarzący się kawałek drewna. [przypis edytorski]
głowonogi — gromada morskich mięczaków; posiadają tułów i głowę, z której odchodzi osiem a. dziesięć ramion, które są prawdopodobnie przekształconą nogą. [przypis edytorski]
głowo obrzezanych — starożytni Egipcjanie praktykowali obrzezanie, o czym wspomina grecki historyk Herodot i potwierdzają egipskie dzieła sztuki. [przypis edytorski]
głowy — część łóżka lub innego legowiska, gdzie kładzie się głowę. Tu: podłoga obok tej części. [przypis edytorski]
głowy — część legowiska, gdzie kładzie się głowę. [przypis edytorski]
głowy — dziś popr. forma N. lm: głowami. [przypis edytorski]
głowy — dziś popr.: głowami. [przypis edytorski]
Głowy-m im zniżył — zniżyłem ich głowy. [przypis edytorski]
głowy sobie strojem — dziś: głowy sobie stroimy. [przypis edytorski]
głucha — w oryg. niem. düstere und dumpfe, raczej: mroczna i dziwna. [przypis edytorski]
głuchem — dziś popr. forma N.lp: głuchym. [przypis edytorski]
głuchoniemota — brak umiejętności mówienia wynikający z utraty słuchu. [przypis edytorski]
głuchowie (starop.) — głuchoniemi. [przypis edytorski]
głupcem był — tu: głupcem byłem. [przypis edytorski]
Głupia, że za ojcem nie poszła — wg eposu ang. poety Lydgate'a Troy Book (Księga trojańska, 1420), kiedy ojciec Kresydy, kapłan Kalchas, na prośbę króla Priama udał się do wyroczni Apollina w Delfach, żeby dowiedzieć się o wynik wojny, Apollo zakazał mu powrotu do Troi i doradził przyłączenie się do Greków. [przypis edytorski]
głupie — dziś popr.: głupio. [przypis edytorski]
głupie (starop. forma) — dziś: głupio. [przypis edytorski]
głupim nie jestem — dziś M. zam. N.: głupi nie jestem. [przypis edytorski]
głupio — jako wariant do tego określenia tłumacz podał też: bezrozumnie. [przypis edytorski]
Głupi! o sobie dobrze mów! — słowa z monologu Ryszarda III Szekspira. [przypis edytorski]
głupiś (daw.) — jesteś głupi. [przypis edytorski]
głupiś — dziś: jesteś głupi. [przypis edytorski]
głupość (gw.) — głupstwo, głupota. [przypis edytorski]
głuptak — średniej wielkości ptak morski gnieżdżący się kolonijnie na wybrzeżach. [przypis edytorski]
głuszyć — ogłuszać uderzeniem. [przypis edytorski]
głużyć — gaworzyć; tu: plotkować. [przypis edytorski]
głużyć — gaworzyć, wydawać nieartykułowane dźwięki. [przypis edytorski]
Gladiator konający — oryginalna rzeźba powstała prawdopodobnie w latach 230–220 p.n.e. Rzymska kopia znana jest jako „Umierający Gal” lub „Umierający gladiator”. Obecnie znajduje się w Muzeum Kapitolińskim w Rzymie. [przypis edytorski]
Gladiator — tradycyjna nazwa starożytnej rzeźby Umierający Gal. [przypis edytorski]
gladiatory (daw. forma) — dziś: gladiatorzy. [przypis edytorski]
gladiatory (daw. forma) — dziś: gladiatorzy. [przypis edytorski]
glajchszaltować (z niem.) — ujednolicać, zrównywać na siłę. [przypis edytorski]
Glamis hath murdered sleep, and therefore Cawdor shall sleep no more! — Macbeth shall sleep no more (ang.) — Glamis sen zabił, dlatego też Kawdor / Nie zaśnie; Makbet nigdy nie zaśnie (Shakespeare, Makbet, akt II, sc. 3, tłum. Józef Paszkowski). [przypis edytorski]
glanc (daw., z niem. Glanz) — blask. [przypis edytorski]
glanc — niem. blask, połysk. [przypis edytorski]
glanc — tu: blask. [przypis edytorski]
glancunek — sprzątanie do połysku. [przypis edytorski]
glanc (z niem. Glanz) — połysk, blask. [przypis edytorski]
glanc (z niem.) — połysk, blask. [przypis edytorski]
glanc (z niem.) — połysk. [przypis edytorski]
glansować — nadawać połysk. [przypis edytorski]
glans — połysk. [przypis edytorski]
Glanvill, Joseph (1638–1680) — ang. filozof i demonolog. [przypis edytorski]
glasa — błyszcząca tkanina. [przypis edytorski]
glasa (fr.) — tkanina bawełniana, błyszcząca z jednej strony, z drugiej matowa. [przypis edytorski]
Glasgow — największe miasto Szkocji. [przypis edytorski]
Glass, Stefan (1895–1932) — polski matematyk i poeta; przyjaciel S. I. Witkiewicza, autor publikacji nt. nieeuklidesowych geometrii Cayleya-Kleina i specyficznej geometrii płaskiej (Sur les géometries de Cayley et sur une géométrie plane particulière, 1926). [przypis edytorski]
Glastonbury — miasto w płd.-zach. Anglii, znane m.in. z mitów związanych z Józefem z Arymatei, Graalem i legendami arturiańskimi; mnisi tamtejszego, założonego w VIII w., benedyktyńskiego opactwa po pożarze w 1184 roku w celu pozyskania środków od pielgrzymów ogłosili, że Glastonbury to legendarna wyspa Avalon i że odkryli grób króla Artura i Ginewry. [przypis edytorski]
glauki (gr.) — barwy morza. [przypis edytorski]
Glaukon — być może komentator Homera wspomniany w Poetyce Arystotelesa. [przypis edytorski]
Glaukos (mit. gr.) — rybak z Beocji, który po zjedzeniu magicznego ziela zyskał nieśmiertelność, jednak jego ciało stało się na wpół rybie, przemienił się w bóstwo morskie. [przypis edytorski]
Glaukos — przodek Glaukosa walczącego w wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]
Glauk — syn władcy Likii, potężny sprzymierzeniec Trojan. [przypis edytorski]
Glaukus a. Glaukos (mit. gr.) — człowiek, który zdobył nieśmiertelność i stał się bóstwem morskim, wieszczkiem. Brał udział w wyprawie Argonautów jako budowniczy statku i sternik. [przypis edytorski]
Glaukus, Glaukos — miasto portowe czasów hellenistyczno-rzymskich, nad Morzem Śródziemnym, ok. 100 km na zachód od Aleksandrii. [przypis edytorski]
Glaukus — rybak beocki, przemieniony po utonięciu w bożka morskiego. [przypis edytorski]
glazura — typ szkliwa służącego do pokrywania wyrobów ceramicznych. [przypis edytorski]
glebae adscriptae (łac.) — dosł. przypisani ziemi. [przypis edytorski]
glebae adscripti (łac.) — dosłownie: przypisani do ziemi; dzierżawcy gruntów. [przypis edytorski]
glebae adscriptus (łac.) — przypisany do ziemi. [przypis edytorski]
gleczerowych — lodowcowych (z niem. der Gletscher — lodowiec). [przypis edytorski]
gleczer (z fr.) — lodowiec. [przypis edytorski]
Gleichnis (niem., daw.) — przenośnia, porównanie; alegoria, symbol. [przypis edytorski]
gleichschaltet (niem.) — ujednolicone. [przypis edytorski]
Gleichschaltung (niem.) — ujednolicenie. [przypis edytorski]
Gleisbauer (niem.) — pracownik torowy. [przypis edytorski]
glejta — czerwonożółta lub żółta odmiana tlenku ołowiu, używana na polewy garnków, do wyrobu kitu oraz jako barwnik do farb. [przypis edytorski]
glejt (daw.) — list żelazny, dokument wystawiany przez władzę, zapewniający swobodę poruszania się po podlegającym jej terenie. [przypis edytorski]
glejt (daw.) — „list żelazny”, wystawiona przez władze przepustka, pozwalająca podróżować przez dane terytorium. [przypis edytorski]
glejt — dokument wystawiony przez jakąś władzę zezwalający osobie, która go posiada, na przejazd przez dane terytorium i zapewniający jej bezpieczeństwo. [przypis edytorski]
glejt — dokument wystawiony przez władze, zezwalający posiadaczowi na przejazd przez podległe im terytorium i zapewniający mu bezpieczeństwo osobiste; inaczej: list żelazny, list bezpieczeństwa. [przypis edytorski]
glejt — dosł.: wydany przez władze dokument, zapewniający bezpieczeństwo osobiste przy przejeździe przez dany teren. [przypis edytorski]
