Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159860 przypisów.

wirydarz (daw., z łac.) — ozdobny, ocieniony ogród. [przypis edytorski]

wirydarz (daw., z łac.) — ozdobny, zacieniony ogród. [przypis edytorski]

wirydarz (daw.; z łac. viridarium: ogród, park) — czworoboczny wewnętrzny dziedziniec, otoczony krużgankami (długimi gankami), często z ogrodem lub studnią. [przypis edytorski]

wirydarz (daw.; z łac. viridarium: ogród, park) — czworoboczny wewnętrzny dziedziniec, otoczony krużgankami (długimi gankami), często z ogrodem lub studnią; dawna nazwa małego ozdobnego ogrodu. [przypis redakcyjny]

wirydarz (daw.; z łac. viridarium: ogród, park) — wewnętrzny dziedziniec, otoczony krużgankami (długimi gankami), często z ogrodem lub studnią. [przypis edytorski]

wirydarz — dziedziniec klasztorny a. ogród wewnątrz murów budynku, otoczony krużgankami. [przypis edytorski]

wirydarz — kwadratowy ogród na terenie klasztoru. [przypis edytorski]

wirydarz (łac.) — ogródek. [przypis edytorski]

wirydarz — ogród umieszczony w wewnętrznym dziedzińcu budynku, najczęściej klasztornego. [przypis edytorski]

wirydarz — ogród w obrębie murów klasztornych. [przypis edytorski]

wirydarz (starop.) — ogród. [przypis redakcyjny]

wirydarz (stpol.) — ogród ozdobny. [przypis redakcyjny]

wirydarz — wewnętrzny dziedziniec, otoczony krużgankami (długimi gankami), często z ogrodem lub studnią. [przypis edytorski]

wirydarzyk (starop.) — ogródek. [przypis edytorski]

wirydarzyk (z łac.) — ogródek wewnątrz murów budynku. [przypis edytorski]

wirydarz (z łac.) — ogród. [przypis redakcyjny]

wirydarz (z łac. viridarium: ogród, park) — ogród wewnątrz murów klasztornych, zwykle z fontanną a. sadzawką pośrodku. [przypis edytorski]

wirydarz (z łac. viridarium: ogród, zieleniec) — dziedziniec, ogród. [przypis redakcyjny]

wirydarz — (z łac. viridis: zielony) niewielki, zacieniony ogród ozdobny. [przypis edytorski]

wiry Kartezjusza — Kartezjusz objaśnia rozwój układu kosmicznego i ruchy ciał niebieskich za pomocą mechanistycznej teorii wirów. Cząstki materii były od początku świata w ruchu wirowym około pewnych punktów środkowych. W punktach tych musiały się skupiać cząstki drobniejsze, powstałe wskutek wzajemnego ścierania się cząstek większych w ich ruchu wirowym. Tak powstały rozmaite większe i mniejsze ciała kosmiczne. Niektóre z tych ciał kosmicznych (planety, Ziemia, Księżyc) utraciły swą samoistność, gdyż zostały porwane przez wiry zataczające się dokoła większych ciał. Również ciężkość ciał tłumaczył Kartezjusz uciskiem wywieranym przez prądy wirowe na cząstki materii, uciskiem, który pcha te cząstki ku ciałom kosmicznym lub przynajmniej utrzymuje je w pobliżu. [przypis tłumacza]

wiściarz — gracz w wista, wist: daw. gra w karty podobna do brydża, popularna w XVIII i XIX w. [przypis edytorski]

wiśniak — nalewka wiśniowa, dziś częściej: wiśniówka. [przypis edytorski]

Wiśnicz Mały — wieś w w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, gdzie znajdowało się słynne więzienie. [przypis edytorski]

wiśniowemi drzewy — dziś popr. forma N. lm: wiśniowymi drzewami. [przypis edytorski]

wiśniowiecczyk — żołnierz księcia Wiśniowieckiego. [przypis redakcyjny]

Wiśniowiecka, Gryzelda Konstancja z domu Zamoyska (1623–1672) — księżna, żona księcia Jeremiego Wiśniowieckiego (1612–1651), matka przyszłego króla Polski, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis redakcyjny]

Wiśniowiecka, Gryzelda Konstancja z domu Zamoyska (1623–1672) — księżna, żona księcia Jeremiego Wiśniowieckiego (1612–1651), matka przyszłego króla Polski, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Dymitr (1628–1682) — wojewoda bełski; 1668 hetman polny; 1678 wojewoda krakowski; 1680 kasztelan krakowski. [przypis redakcyjny]

Wiśniowiecki, Dymitr Jerzy herbu Korybut (1631–1682) — książę, krewny i wychowanek Jeremiego Wiśniowieckiego (1612–1651), w późniejszych latach wybitny polityk, hetman wielki koronny, wojewoda i kasztelan krakowski, wojewoda bełski, starosta wielu ziem na Ukrainie. [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Jeremi — książę na Wiśniowcu i Łubniach, wojewoda ziem ruskich; znany z czasów wojen kozackich; zm 1651. [przypis redakcyjny]

Wiśniowiecki, Jeremi Micha herbu Korybutł (1612–1651) — książę, dowódca wojsk polskich w walkach z Kozakami; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis redakcyjny]

Wiśniowiecki, Jeremi Michał herbu Korybut (1612–1651) — książę, dowódca wojsk polskich w walkach z Kozakami; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Jeremi Michał herbu Korybut (1612–1651) — książę, dowódca wojsk polskich w walkach z kozakami; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Jeremi, zwany Jaremą (1612–165) — książę, dowódca wojsk polskich w walkach z kozakami; odegrał znaczącą rolę w tłumieniu powstania Chmielnickiego; znany z brutalności i stosowania okrutnych represji; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Michał (zm. 1616) — książę, magnat kresowy, starosta owrucki, żonaty z córką hospodara wołoskiego, Jeremiego Mohyły, ojciec księcia Jeremiego Wiśniowieckiego (1612–1651); podobno zabiła go trucizna, podana w komunii świętej. [przypis redakcyjny]

Wiśniowiecki reżet i ja budu; on wiszajet i ja budu (z ukr.) — Wiśniowiecki zabija i ja będę, on wiesza i ja będę. [przypis redakcyjny]

Wiśniowiec — miasteczko z zamkiem nad Horyniem, na płd. od Krzemieńca. [przypis redakcyjny]

Wiśniowiec — miasto w zach. części Ukrainy, ok. 100 km na wschód od Lwowa, rezydencja Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]

Wiśniowski, Sygurd (1841–1892) — polski pisarz, reportażysta, tłumacz, felietonista, podróżnik; w 1862 udał się do Australii, gdzie spędził 10 lat, odwiedzając w tym czasie również Nową Zelandię i Fidżi; w 1873 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie spędził kolejne 10 lat; jego reportaże z podróży do Australii i Ameryki należą do klasyki reporterskiej. [przypis edytorski]

wiśny (daw.) — gibki, giętki, uginający się, elastyczny. [przypis edytorski]

wiśny (daw.) — giętki, gibki. [przypis redakcyjny]

wisać (starop.) — tu: zwisać. [przypis edytorski]

Wis (gw.) — wiesz; mazurzenie i podwyższenie artykulacji głoski e. [przypis edytorski]

wis (gw.) — wiesz. [przypis edytorski]

wished the death of the Duke of Blacas — pragnąłem śmierci księcia Blacas. [przypis redakcyjny]

wisieć — tu: zależeć. [przypis edytorski]

wi sie (gw.) — wie się; rozumie się. [przypis edytorski]

wisielczy humor — bardzo zły humor; zdolność żartowania w dramatycznych sytuacjach. [przypis edytorski]

wisielec — karta tarota, przedstawiająca człowieka powieszonego głową do dołu, ze skrzyżowanymi nogami. [przypis edytorski]

Wisielec — karta tarota, przedstawiająca człowieka powieszonego głową do dołu, ze skrzyżowanymi nogami. [przypis edytorski]

wisielec — tu: osoba, która zasługuje na śmierć przez powieszenie. [przypis edytorski]

wisień — dziś popr. forma D. lm: wiśni. [przypis edytorski]

wiskać — prawdopodobnie od iskać, drapać. [przypis edytorski]

wisk (daw.) — wist, gra w karty dla dwóch par, protoplasta brydża. [przypis edytorski]

wiskozymetr — lepkościomierz, przyrząd do pomiaru lepkości cieczy. [przypis edytorski]

Wiskus — prawdopodobnie chodzi o przyjaciela Horacego, również poetę rzymskiego. [przypis edytorski]

Wisła —najdłuższa polska rzeka; miasto w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim. [przypis edytorski]

Wisła — najdłuższa rzeka w Polsce. [przypis edytorski]

Wisła — w oryginale: il Po. [przypis redakcyjny]

w islamie — tu: w krajach muzułmańskich. [przypis edytorski]

Wismar — pierwotnie gród słowiański Wyszomierz a. Wyszomir; miasto w Meklemburgii, port hanzeatycki nad Morzem Bałtyckim, po wojnie trzydziestoletniej znalazł się w posiadaniu Szwecji (do 1903 r.), dziś w Niemczech. [przypis redakcyjny]

Wisna — właśc. Wisznu, jeden z aspektów Boga w hinduizmie. [przypis edytorski]

Wisnowska, Maria (1861–1890) — polska aktorka teatralna, zastrzelona w Warszawie przez kochanka, oficera gwardii carskiej. Na kanwie tej historii powstało wiele utworów literackich. [przypis edytorski]

Wissmann, Herman von (1853–1905) — niemiecki odkrywca i administrator w Afryce; od 1881 współpracownik Niemieckiej Spółki Wschodnioafrykańskiej, latach 1883–1885 w służbie belgijskiego króla Leopolda II, dla którego badał Afrykę Centralną; w 1888 mianowany komisarzem Rzeszy na obszar Niemieckiej Afryki Wschodniej z zadaniem stłumienia antyniemieckiego powstania lokalnej ludności, a następnie gubernatorem (1895–1896) tej kolonii. [przypis edytorski]

wist — czteroosobowa gra w karty. [przypis redakcyjny]

wist — daw. gra w karty podobna do brydża, popularna w XVIII i XIX w. [przypis edytorski]

wist — gra karciana dla czterech osób grających w dwóch parach, wywodząca się z Anglii, niezwykle popularna w XVIII i XIX w.; protoplasta brydża. [przypis edytorski]

wist — gra karciana dla czterech osób, popularna w XVIII i XIX w., poprzednik brydża. [przypis edytorski]

wist — gra karciana. [przypis edytorski]

wist — gra pełną talią kart, w której uczestniczą dwie pary osób grające przeciw sobie. [przypis edytorski]

wist — gra pełną talią kart, w której uczestniczą dwie pary osób, grające przeciw sobie. [przypis edytorski]

wist — gra pełną talią kart, w której uczestniczą dwie pary osób, grające przeciw sobie; tu: forma przym.: wistowy. [przypis edytorski]

wist — gra w karty. [przypis redakcyjny]

W istocie (…) ku sobie.Alcest, stateczny i otoczony powszechnym szacunkiem, byłby kochankiem, na którego dewotka mogłaby sobie pozwolić, nie negując swego świątobliwego charakteru. [przypis tłumacza]

W istocie, tęgi mnich z tego człowieka — aluzja do hipokryzji, którą niedowiarkowie uważają za częstą u mnichów. Sykstus V był mnichem żebrzącym i prześladowanym w swoim zakonie. Zobacz jego życiorys u Gregoria Leti, zabawnego historyka, który kłamie nie częściej od innych. Feliks Peretti został zamordowany w 1580; jego wuj został papieżem w 1585. [przypis autorski]

wistoczone — istotne [właściwe, przypisane. Red. WL]. [przypis redakcyjny]

wisus — dawne słowo określające urwisa, psotnika. [przypis edytorski]

wisus (daw.) — urwis, psotnik. [przypis redakcyjny]

wiszącemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników i imiesłowów przym. r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wiszącymi. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — nawis skalny. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — urwisko. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — urwisko, skała. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — urwisko; także: roślina czepna; gęste, splątane, zwieszające się zarośle. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — zarośnięte urwisko górskie. [przypis edytorski]

wiszar — kożuch roślin (czyli pło), trzcin i paproci, porastających torfowisko położone na stromym zboczu; torfowisko wiszące. [przypis edytorski]