Przypisy

Būdama pavojinga — čia: būdama pavojuje. [przypis edytorski]

būdė — įrankių galąstuvas. [przypis edytorski]

būriškai — kaip būras. Būru buvo vadinamas Mažosios Lietuvos valstietis lietuvis. [przypis edytorski]

buba (dziec.) — skaleczenie, ranka, bolące miejsce. [przypis edytorski]

Bubastis (gr.) — Per-Bastet, miasto we wschodniej Delcie, w pobliżu dzisiejszego Az-Zakazik. Centrum kultu bogini miłości i płodności Bastet, stolica 18. nomu Dolnego Egiptu. [przypis edytorski]

Bubisi — Bubi, grupa etniczna ze Środkowej Afryki, zamieszkująca wyspę Bioko (daw. Fernando Poo). [przypis edytorski]

bucefała (daw.) — rumak (od imienia konia Aleksandra Macedońskiego). [przypis edytorski]

Bucefał (gr. Bukefalos: byczogłowy) — ulubiony ogier Aleksandra Wielkiego, jeden z najsłynniejszych koni starożytności. [przypis edytorski]

Bucefał — koń Aleksandra Wielkiego. [przypis edytorski]

Bucefał — ulubiony ogier Aleksandra Wielkiego, jeden z najsłynniejszych koni starożytności. [przypis edytorski]

Bucefał (z gr. Βουκέφαλος, Bukefalos: byczogłowy) — imię konia Aleksandra III Wielkiego. [przypis edytorski]

buchacz (gw. środ.) — złodziej. [przypis edytorski]

buchalter (daw.) — księgowy. [przypis edytorski]

buchalteria — księgowość. [przypis edytorski]

buchalteria — księgowość, rachunkowość. [przypis edytorski]

buchalter (przestarz.) — księgowy. [przypis edytorski]

buchanda (gw.) — kradzież. [przypis edytorski]

Buchan, William (1729–1805) – szkocki lekarz, autor popularnej książki Domestic Medicine (Medycyna domowa), przetłumaczonej na niemal wszystkie języki europejskie. [przypis edytorski]

buchara — rodzaj cenionych dywanów wytwarzanych w Uzbekistanie w okolicach miasta Buchara, głównego miejsca handlu tymi wyrobami. [przypis edytorski]

bucharski — pochodzący z Buchary, miasta w Uzbekistanie. [przypis edytorski]

bucharski — pochodzący z Buchary, tj. Chanatu, a nast. Emiratu Buchary, państwa założonego przez Uzbeków w Azji Środkowej, istniejące w l. 1500–1920, mające swój ośrodek w Mawarannahrze (geogr. region między rz. Amu-daria a Syr-daria), lecz zmienny zasięg terytorialny, z dwoma ośrodkami miejskimi: Bucharą i Baktrą; od 1868 r. protektorat Rosji carskiej, zlikwidowany przez Rosję bolszewicką. [przypis edytorski]

buchasty (daw.) — szeroki, worowaty. [przypis edytorski]

buchciasty, buchasty (daw.) — bufiasty, szeroki. [przypis edytorski]

buchhalteria (z niem.) — dziś: buchalteria; prowadzenie ksiąg handlowych. [przypis edytorski]

buchnąć (pot.) — ukraść. [przypis edytorski]

buchnąć — wykonać gwałtowny ruch, uderzyć. [przypis edytorski]

buchta — zwój liny ułożonej tak, by można było w razie potrzeby natychmiast ją rozwinąć, bez ryzyka splątania. [przypis edytorski]

buciar (daw., pot.) — bucior. [przypis edytorski]

bucić się — chełpić się, przechwalać się. [przypis edytorski]

bucić się (daw.) — chełpić się, pysznić się. [przypis edytorski]

bucić się (daw.) — pysznić się, przechwalać się. [przypis edytorski]

Buckingham Palace — nazwa pałacu będącego siedzibą królów angielskich. [przypis edytorski]

Buckle, Henry Thomas, (1821–1862) — ang. filozof i historyk kultury, autor Historii cywilizacji w Anglii. [przypis edytorski]

Buckle, Henry Thomas (1821–1862) — ang. filozof i historyk kultury, jeden z gł. przedstawicieli pozytywizmu w historiografii, twórca podwalin socjologii; autor dzieła Historia cywilizacji w Anglii (1857–1861). [przypis edytorski]

Buckle, Henry Thomas (1821–1862) — ang. filozof i historyk kultury, twórca podwalin socjologii; jako autor dzieła Historia cywilizacji w Anglii, wydawanego w latach 1857–1861 i niemal natychmiast przetłumaczonego na polski, wpłynął na poglądy głoszone przez pozytywistów warszawskich. [przypis edytorski]

Buckle, Henry Thomas (1821–1862) — brytyjski filozof, historyk kultury i socjolog. [przypis edytorski]

Bucquoi — właśc. Karol Bonawentura de Longueval, hrabia de Bucquoy (1571–1621), dowódca walczący po stronie Habsburgów, zwycięzca w bitwie na Białej Górze. [przypis edytorski]

bucyna — rodzaj instrumentu dętego. [przypis edytorski]

Buczacki Jazłowiecki, Teodoryk (zm. 1456) — kasztelan halicki i kamieniecki, starosta podolski, obrońca Podola przed Tatarami. [przypis edytorski]

buczak — młody buk. [przypis edytorski]

Buczkowski, Leopold (1905–1989) — prozaik, poeta i artysta plastyk, autor m. in. eksperymentalnej powieści z czasów II wojny światowej Czarny potok. [przypis edytorski]

buda (daw. pot.) — szkoła (w żargonie uczniowskim). [przypis edytorski]

buda (pot.) — tu: szkoła. [przypis edytorski]

Budberg, Andriej von (1820–1881) — rosyjski dyplomata. Działając w porozumieniu z Budbergiem, francuska policja polityczna aresztowała w 1862 r. emisariuszy Komitetu Centralnego Narodowego, dzięki czemu Budberg wszedł w posiadanie wykazu objętych siecią konspiracji pułków nad Wisłą oraz opisów dróg przerzutowych broni zza granicy. [przypis edytorski]

Budda Gotama — właśc. Siddhartha Gautama, zwany „Buddą”, co oznacza „oświecony”, założyciel buddyzmu. Daty narodzin i śmierci nie są znane, najczęściej jego życie datuje się na V-VI w. p.n.e. W szerszym sensie słowo „Budda” oznacza każdego „oświeconego”. [przypis edytorski]

Budda (hind.: Oświecony, Przebudzony) — Budda Siakjamuni, własc. Siddhartha Gautama (prawdopodobnie 563–483 p.n.e.), twórca buddyzmu. Syn królewski, asceta, myśliciel i nauczyciel duchowy. Żył w płn. Indiach, przy dzisiejszej granicy z Nepalem. [przypis edytorski]

buddaizm (daw.) — buddyzm. [przypis edytorski]

Budda (sanskr.: oświecony), właśc. Siddhattha Gotama (ok. 563–483 p.n.e.) — książę z rodu Śakjów, mędrzec, założyciel buddyzmu; kiedy przez wiele dni medytował pod drzewem Bodhi, usiłował go kusić demon Mara, uosobienie pragnień i pożądań stanowiących przeszkody na drodze do oświecenia. [przypis edytorski]

Budda (sanskr.: oświecony), właśc. Siddhattha Gotama (ok. 563–483 p.n.e.) — książę z rodu Śakjów, mędrzec, założyciel buddyzmu. [przypis edytorski]

Budda Siakjamuni, właśc. Siddhattha Gotama (ok. 563–483 p.n.e.) — książę z rodu Śakjów, mędrzec, założyciel buddyzmu. [przypis edytorski]

Budda Siakjamuni, właśc. Siddhattha Gotama (ok. 563–483 p.n.e.) — książę z rodu Śakjów, mędrzec, założyciel buddyzmu. W szerszym sensie słowo „budda” oznacza każdego „oświeconego”. [przypis edytorski]

Budda — właśc. Siddhartha Gautama, zwany „Buddą”, co oznacza „oświecony”. Daty narodzin i śmierci nie są znane, najczęściej jego życie datuje się na V-VI w. p.n.e. Założyciel buddyzmu. W szerszym sensie: każdy „oświecony”. [przypis edytorski]

Buddensieg, Hermann (1893–1976) — pisarz i tłumacz niemiecki. [przypis edytorski]

Buddha a. Budda (sanskr.) — Oświecony. Przydomek Siddharty Gautamy, twórcy systemu religijnego zwanego buddyzmem. [przypis edytorski]

buddhi (z sanskr.) — rozum, intelekt. [przypis edytorski]

buddyjczyk — dziś: buddysta. [przypis edytorski]

buddystyczny — dziś popr.: buddyjski. [przypis edytorski]

Budel — Pudel. [przypis edytorski]

budem (ukr.) — będziemy. [przypis edytorski]

budesz byty (z ukr.) — będziesz bić. [przypis edytorski]

budesz ty sto hroszy warta (z ukr.) — Będziesz ty sto groszy warta. [przypis edytorski]

budesz zdochnyt — zdechniesz. [przypis edytorski]

Budiet dieło w szlapie (ros.) — sprawa zostanie załatwiona. [przypis edytorski]

budina — žadina. [przypis edytorski]

Budintoj (mit. litew.) — bóstwo czuwania, opieki, straży. [przypis edytorski]

budin — žadina. [przypis edytorski]

Budionny, Siemion Michajłowicz (1883–1973) — rosyjski, a potem radziecki dowódca wojskowy, kawalerzysta, dowódca I Armii Konnej, wsławionej istotnym wkładem w zwycięstwo bolszewików podczas rosyjskiej wojny domowej (1919–1921), biorącej także udział w walkach na froncie polskim. [przypis edytorski]

Budionny, Siemion Michajłowicz (1883–1973) — rosyjski, a potem radziecki dowódca wojskowy, kawalerzysta, dowódca I Armii Konnej, wsławionej istotnym wkładem w zwycięstwo bolszewików podczas rosyjskiej wojny domowej (1919–1921), biorącej udział w walkach także na froncie polskim. [przypis edytorski]

budka inwalidzka — w okresie międzywojennym uliczne kioski z wyrobami tytoniowymi w pierwszej kolejności przydzielano w dzierżawę inwalidom wojennym. [przypis edytorski]

budka — kapelusz ze sporym daszkiem osłaniającym twarz. [przypis edytorski]

budka kramna — stoisko na targowisku; kram. [przypis edytorski]

budnik — człowiek mieszkający w budzie, tj. w szałasie. [przypis edytorski]

budnik (daw.) — budzik. [przypis edytorski]

budnik — drwal, człowiek zajmujący się wyrębem lasu, mieszkający w budzie, tj. kurnej chacie, ziemiance. [przypis edytorski]

budny — powszedni. [przypis edytorski]

budny (ros. будни) — dzień powszedni. [przypis edytorski]

budować — umoralniać, zwłaszcza przez przykład. [przypis edytorski]

budowa — tu: budowla. [przypis edytorski]

budowl — dziś popr.: budowli; tu: wyraz skrócony ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]

budowniczowie Akryzjusza, dziada Perseuszowego (mit. gr.) — obdarzeni olbrzymią siłą jednoocy Cyklopi, którzy wznosili na rozkaz władcy Akryzjusza potężne budowle; wnukiem Akryzjusza był Perseusz. [przypis edytorski]

Budowniczy Solness — dramat Henrika Ibsena z 1892 r. [przypis edytorski]

budownik (daw.) — budowniczy. [przypis edytorski]

budowy — dziś popr. forma N. lm: budowami; tj. budowlami, budynkami. [przypis edytorski]

Bud' szczasływ… (z ukr.) — bądź szczęśliwy. [przypis edytorski]