Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159093 przypisów.

Tableau! (fr.: obraz) — co za scena! [przypis edytorski]

tableau (fr.: obraz) — jako wykrzyknienie: oto scena! (ośmieszająca kogoś). [przypis edytorski]

tableau (fr.) — obraz. [przypis edytorski]

tableau (fr.) — obraz; tu: oto obrazek. [przypis edytorski]

tableau (z fr.) — wydarzenie stawiające jakąś osobę w śmiesznym położeniu. [przypis edytorski]

table d’hôte (fr.) — dosł: stół gospodarza; przen.: posiłki podawane w hotelu, pensjonacie itp. wszystkim gościom o ustalonej porze i w stałej cenie. [przypis edytorski]

table-d'hôte (fr.) — menu proponujące parudaniowy posiłek w kilku wariantach. [przypis edytorski]

table d'hôte (fr.) — posiłki podawane w hotelu, pensjonacie itp. wszystkim gościom o ustalonej porze i w stałej cenie. [przypis edytorski]

table d'hôte (fr.) — rodzaj kilkudaniowego posiłku w hotelu, który podaje się wszystkim gościom o ustalonych godzinach i po określonej wcześniej cenie. [przypis edytorski]

table d'hôte (fr.: stół dla gości) — posiłki w hotelu lub pensjonacie, podawane o stałych porach wszystkim gościom. [przypis edytorski]

table d'hôte — stałe menu. [przypis edytorski]

Tablica szmaragdowa (łac. Tabula Smaragdina) — krótki tekst hermetyczny, którego autorstwo przypisywano Hermesowi Trismegistosowi; wysoko ceniony przez średniowiecznych alchemików islamskich i europejskich jako podstawowy w ich sztuce: wierzono, iż zawiera tajemnicę uzyskania kamienia filozoficznego (substancji umożliwiającej przekształcanie metali nieszlachetnych w szlachetne: złoto lub srebro). [przypis edytorski]

Tablice synchronistyczne — w niniejszej publikacji z przyczyn technicznych podajemy treść tablic w jednej kolumnie, nie w formie tabeli. [przypis edytorski]

tabliczka s. 317 w. 21 — patrz rozdział XVII: „(…) widocznie za dnia podczas odwiedzin na cmentarzu tabliczka z tym wspomnieniem sama się wynurzyła (…)”. [przypis edytorski]

tabliczka z rysikiem — dawniej zestaw złożony z rysika i łupkowej, ścieralnej tabliczki służył do nauki pisania i rachowania uczniom początkowych klas w szkołach elementarnych (podstawowych); zeszytów oraz maczanych w atramencie piór używano dopiero w następnych latach nauki. [przypis edytorski]

Tabliczki! Warto, abym na nich umieścił, że można się uśmiechać, a być łotrem — fraza „My tables — meet it is I set it down” z aktu I, sc. 5 Hamleta Shakespeare'a w tłum. Józefa Paszkowskiego. [przypis edytorski]

tablinum (łac.) — pokój gościnny. [przypis edytorski]

tablinum — pracownia i gabinet pana domu. [przypis redakcyjny]

tablydot — zniekształcone fr. table-d'hôte: menu proponujące parudaniowy posiłek w kilku wariantach. [przypis edytorski]

tabor — formacja bojowa z połączonych ze sobą wozów. [przypis edytorski]

Tabor — góra (562 m n.p.m.) w płn. Izraelu, 17 km na zach. od Jeziora Genezaret, na której według trzech ewangelii biblijnych dokonało się przemienienie Chrystusa, ujawnienie jego boskości. [przypis edytorski]

Tabor — góra (562 m n.p.m.) w płn. Izraelu, 17 km na zach. od Jeziora Genezaret. Wymieniona w Biblii; jest uważana za miejsce, w którym Jezus ukazał się uczniom w swojej boskiej chwale, dlatego zbudowano tam Bazylikę Przemienienia Pańskiego. W bitwie pod górą Tabor w 1799 r. wojska fr. pod wodzą Napoleona Bonaparte zmusiły do ucieczki przeważające siły tureckie. [przypis edytorski]

Tabor — góra, na której według Ewangelii dokonało się przemienienie Chrystusa, ujawnienie jego boskości. [przypis edytorski]

Tabor — góra w płn. Izraelu, na której według trzech ewangelii biblijnych dokonało się przemienienie Chrystusa, ujawnienie jego boskości. [przypis edytorski]

Tabor — Ἰταβύριον, hebr. תָּבוֹר, wierch, LXX Ταιθβὼρ, Θαβὼρ, Ἰταπύριον, dziś Dżebel-et-Tôr (dosłownie: Szczyt Wierch), Dżebel-et-Tûr (Boettger, Riehm). Uderzające jest, że Dżebel-et-Tor nazywają także Garizim, Górę Oliwną, wreszcie Górę Synaj. Górę Oliwną nazywano także Górą Światła, czyli Jasnogórą; nazwę Tabor wywodzono od Tabô-'ôr (rozświetlenie). Wszystkie te trzy góry owiane są właśnie tego rodzaju legendami i tradycjami obrządków (Garizim), w których pierwiastek ognia i zjawisk świetlnych jest podstawowy. Zdaje się, że do tych legend starano się nakręcić pochodzenie nazwy, która dziś składa się z dwóch jednej treści wyrazów, tylko archaicznego Tur i współczesnego Dżebel, co razem daje nazwę „góry”, która się zwie „górą”. [przypis tłumacza]

Tabor — Ἰταβύριον. [przypis tłumacza]

tabor — środki transportu pozostające do dyspozycji wojska. [przypis edytorski]

tabor — szereg wozów, z których na postojach tworzy się obóz, aby podróżującym łatwiej było się bronić; w taborach obozowały ludy koczownicze oraz wojska w pochodzie. [przypis edytorski]

tabor — wojskowe środki transportu. [przypis edytorski]

tabor — wozy konne w podróży. [przypis edytorski]

ta branża właśnie się odbiła od dna (…) tendencje rynku wydają się nadzwyczaj obiecujące — fragment o giełdzie, od „ta branża”, pominięty w wydaniach polskich. [przypis tłumacza]

Ta broń, która bestyej garła pozbawiła — tj. miecz, który też trzeba rozumieć przez wyraz ogólniejszy broń (strofa 35, w. 1). [przypis redakcyjny]

tabulam rasam (łac.) — czystą tablicę. [przypis tłumacza]

tabulam rasam (łac.) — czystą tablicę; tu: umysł bez zapisanych w nim doświadczeń. [przypis edytorski]

tabula rasa (łac.) — czysta karta. [przypis edytorski]

tabula rasa (łac.) — czysta tablica, tu: dusza a. umysł bez zapisanych w nim doświadczeń. [przypis edytorski]

tabula rasa (łac.) — czysta tabliczka, symbol niewiedzy bądź braku założeń na dany temat. [przypis edytorski]

Tabula rasa! (łac.) — nie zapisana tablica, czysta karta. [przypis redakcyjny]

tabula rasa (łac.) — niezapisana tablica; termin filozoficzny u Arystotelesa określający stan umysłu nowo narodzonego człowieka. [przypis edytorski]

tabula rasa — niezapisana tablica. [przypis tłumacza]

tabuńczyk — człowiek strzegący stada koni. [przypis edytorski]

tabunny — obfitujący w konie. [przypis edytorski]

tabun — stado koni; tu: przenośnie. [przypis edytorski]

tabu — świętość, moc święta. [przypis autorski]

tabu — silny zakaz kulturowy robienia czegoś; także czynność, rzecz a. osoba objęta takim zakazem; pierwotnie: nietykalność, świętość. [przypis edytorski]

tabu — wyraz polinezyjski, oznacza urok, wyodrębnienie rzeczy świętych lub przeklętych, coś jakby zaczarowane koło. [przypis tłumacza]

Ta była złość Sodomska: hardość, nasycenie chleba i dostatek, i próżnowanie, a iż ręki do nędznego i ubogiego nie ściągnęli — Ez 16, 49. [przypis edytorski]

Tace, fatua! (łac.) — milcz, głupia. Słów tych użył Zygmunt do Bony w innych okolicznościach. Przeździecki, Jagiellonki polskie… [przypis autorski]

ta cena byłaby żydowską — to wygórowana cena. [przypis edytorski]

Ta chłosta wymierzana przez społeczeństwo dzieciom, których nędza i zaniedbanie… — ci, co polecają chłostę, twierdzą, że ból i upokorzenie czynią zatwardziałych uległymi. Przytaczano np. fakt, że prosta groźba chłosty skłoniła jednego więźnia do uległości. To jednak nie przeszkodziło mu po wyjściu z więzienia nowe przestępstwo popełnić. Okaże się też, że ani jeden z tych, których chłostą skłaniano do posłuszeństwa, nie poprawił się. Powracają w tym samym stanie zdziczenia do społeczeństwa, które przez brutalne i okrutne kary mnoży występki wynikające z brutalności i okrucieństwa. [przypis autorski]

Ta chorągiew mym własnym sumptem jest nabyta — dowódca organizował oddział na własny koszt. [przypis edytorski]

Tachos — król Egiptu [(362–360 p.n.e.)], nieuznającego perskiej zwierzchności, syn i następca Nektanebo I. Gdy Ariobarzanes podniósł bunt, połączył się z nim i z Datamesem. [przypis tłumacza]

tachta (daw.) — rodzaj dużej kanapy bez oparcia; tapczan. [przypis edytorski]

tachtarawan — lektyka niesiona przez konie lub muły. [przypis autorski]

Tach toczyno… — zniekształcone ros. так точно, tak toczno: tak jest. [przypis tłumacza]

tacite (łac.) — milcząco. [przypis redakcyjny]

Tacito (…) concipimus (łac.) — „Chyłkiem, półgębkiem tylko szeptamy złe śluby” (Lucanus, Pharsalia, V, 104,; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Tacitum (…) bonoque est (łac.) — „Lubię chodzić po lasu balsamicznych ścieżkach,/ Rozważając, co godne mędrca i poczciwca” (Horatius, Epistulae, I, 4, 7; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

tacjanie — współwyznawcy Tacjana Syryjczyka (ok. 120–ok. 180), pisarza, teologa i apologety, ucznia Justyna Męczennika, który po śmierci nauczyciela powrócił na Wschód i stanął na czele grupy enkratyków („wstrzemięźliwych”), odrzucających małżeństwo i jedzenie mięsa. [przypis edytorski]

Tacjusz — król Sabinów. [przypis edytorski]

ta, co Europę z Azyą spuściła — Helena, dla której Grecy (Europa) walczyli z Trojanami (z Azją). [przypis redakcyjny]

Ta, co wszechwidzi swoimi oczyma — Beatrycze. [przypis redakcyjny]

ta, co z Rzymu króle czystością wygnała — Lukrecja, żona Tarkwiniusza Kollatyna, nie mogąc przeżyć hańby zgwałcenia, zabiła się sama i stała się przez to przyczyną wypędzenia rodziny królewskiej z Rzymu. [przypis redakcyjny]

Tacy byli za Machabeuszów oni, jako je Pismo zowie, viri iniqui, którzy do obcych panów biegając… — por. 2 Mch 3; 1 Mch 1, 10–13; 2 Mch 4, 7–14, o żydowskich zdrajcach i inicjatorach hellenizacji społeczeństwa, współpracujących z syryjskimi władcami z dynastii Seleucydów. [przypis edytorski]

ta cytata — dziś popr. forma r.m.: ten cytat. [przypis edytorski]

Tacyt (Historiae V, 2) i Justinus (XXXVI, 2) zostawili nam świadectwo historycznej podstawy Księgi Wyjścia, które jest nader pouczające i w najwyższym stopniu ciekawe dla oceny historycznej podstawy innych ksiąg Starego Testamentu. Czytamy tam, że faraon nie chciał dłużej tolerować w czystym Egipcie intruzów żydowskich, dotkniętych wstrętnymi i plugawymi chorobami (świerzbem), które groziły epidemią Egipcjanom, dlatego kazał ich okrętami zawieźć na brzeg Arabii i tam wysadzić. Prawdą jest, że wysłano za nimi oddział żołnierzy egipskich, lecz nie po to, aby ich przyprowadzić z powrotem (byli przecież zesłańcami), lecz odebrać im skradzione złote naczynia z świątyń — skradzione, bo któż by takiej hołocie czegoś pożyczył! Prawdą jest także, że zamiar Egipcjan został udaremniony przez kataklizm przyrody. W pustyni arabskiej był wielki brak wody. Wtedy jakiś śmiałek obiecał dostarczyć wody, gdy lud go usłucha i pójdzie za nim. Oto proza, na której zbudowano poezję Księgi Wyjścia. Że przy tym Justinus (tj. Pompejus Trogus) popełnia anachronizm (tzn. anachronizm według naszych przypuszczeń, opierających się na Ks. Wyjścia), wcale mnie to nie razi, gdyż sto anachronizmów nie przedstawia dla mnie takiej trudności, jak jedno miraculum [łac.: cud; red. WL]. Z powyżej cytowanych dwóch klasyków rzymskich widzimy także, jak bardzo u wszystkich ludów i we wszystkich czasach żydzi byli pogardzani. Może to w części stąd pochodzić, że byli oni jedynym narodem, który człowiekowi nie przypisywał istnienia pozagrobowego, dlatego pewnie uważano ich za zwierzęta, wyrzutki ludzkości, lecz i za wielkich mistrzów w kłamstwie. [przypis autorski]

Tacyt (ok. 55–120) — najwybitniejszy historyk rzymski, jego główne dzieła to Dzieje i Roczniki. [przypis edytorski]

Tacyt (…) przyznaje zarazem, że życiem sobie cześć powszechną zyskałaad gloriam vertit. [przypis autorski]

Tacyt — Publius Cornelius Tacitus (ok. 55–120), jeden z najsłynniejszych historyków rzymskich. [przypis edytorski]

Tacyt — Publius Cornelius Tacitus (ok. 55–120), rzymski historyk, znany z obiektywizmu. [przypis edytorski]

Tacyt, Publiusz Korneliusz (ok. 55–120) — wybitny historyk rzym., autor m.in. Roczników oraz Dziejów, opisujących historię Rzymu w I w. n.e. [przypis edytorski]

Tacyt, Publiusz Korneliusz (ok. 55–120) — wybitny historyk rzymski, autor m.in. Roczników oraz Dziejów, opisujących historię Rzymu w I w. n.e. [przypis edytorski]

Tacyt — rzymski pisarz, autor dzieła O pochodzeniu i kraju Germanów, napisanego około roku 98. [przypis edytorski]

Tacyt, właśc. Publius Cornelius Tacitus (ok. 55–120) — wybitny historyk rzym., autor m.in. Roczników oraz Dziejów, opisujących historię Rzymu w I w. n.e. [przypis edytorski]

Tacyt, właśc. Publius Cornelius Tacitus (ok. 55–120) — wybitny historyk rzymski, autor m.in. Roczników oraz Dziejów, opisujących historię Rzymu w I w. n.e. [przypis edytorski]

Tacyt, właśc. Publius Cornelius Tacitus (ok. 55–120) — wybitny historyk rzymski. [przypis edytorski]

Tacyt, właśc. Publius Cornelius Tacitus (ok. 55–120) — wybitny historyk rzymski; w swoich pracach starał się o rzetelność i obiektywizm. [przypis edytorski]

Tacyt — właśc. Publiusz Korneliusz Tacyt (ok. 55–120), wybitny historyk rzym., autor m.in. Roczników oraz Dziejów, opisujących historię Rzymu w I w. n.e. [przypis edytorski]

Tacyt zauważa, że za panowania Ottona…Dzieje I, 85. [przypis tłumacza]

Ta cywilizacja Rusi zasługuje na podstawie takich świadectw, jako też Roxolanji Klonowicza, na odrębne przedstawienie. [przypis autorski]

taczać — turlać, obtaczać w czymś. [przypis edytorski]

taczalnik — narzędzie do ostrzenia noży i toporów. [przypis edytorski]

taczanka — dwukołowy pojazd z zaprzęgiem konnym, uzbrojony w ciężki karabin maszynowy. [przypis edytorski]

Ta część jego [Krzywickiego] analizy w niejednym przypomina tezy i sposób argumentacji Wacława Nałkowskiego w studium „Forpoczty ewolucji psychicznej i troglodyci”Forpoczty. Książka zbiorowa napisana przez W. Nałkowskiego, M. Komornicką i C. Jellentę, Lwów 1895, s. 5–50. [przypis autorski]

Ta (…) część utworu (…) [r]ozwijana w szeregu uzupełnień już po śmierci Lucjana Rydla tworzonych — Bliższe szczegóły o wspomnianych uzupełnieniach znaleźć można w książce Stefana Nowińskiego, Wojna z czasem (s.181–186): Jasełka L. Rydla w teatrze krakowskim). [przypis redakcyjny]