Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 115552 przypisów.
ćwierć (daw.) — tu: zapewne chodzi o używane dawniej drewniane naczynie. [przypis edytorski]
ćwierć kopy — 15; kopa — 60. [przypis edytorski]
ćwierć południka — autor południkiem (méridien) nazywa zamkniętą, zbliżoną do okręgu linię na powierzchni Ziemi, przechodzącą przez bieguny i obiegającą ją wokół. Obecnie południkiem nazywa się połowę takiej linii, od bieguna do bieguna. Stąd też wg obecnej terminologii metr jest równy w przybliżeniu jednej dziesięciomilionowej części połowy południka. [przypis edytorski]
ćwierć — trzy miesiące. [przypis edytorski]
ćwierć — wypłacany kwartalnie żołd. [przypis edytorski]
Ćwierciakiewiczowa — autorka niezwykle popularnej w okresie międzywojennym książki kucharskiej. [przypis edytorski]
Ćwierciakiewiczowa — autorka popularnych w XIX i na pocz. XX w. książek kucharskich. [przypis edytorski]
Ćwierczakiewicz, Józef (1822–1869) — działacz polityczny, dziennikarz; przedstawiciel Komitetu Centralnego Narodowego; komisarz Rządu Narodowego w Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
Ćwierczakiewiczowa, Lucyna, właśc. Lucyna von Bachman — primo voto Staszewska, secundo voto Ćwierczakiewicz; niezwykle popularna postać XIX-wiecznej Warszawy, cieszyła się sympatią m.in. Bolesława Prusa, autorka poczytnych książek podejmujących tematykę prowadzenia gospodarstwa domowego oraz kuchni (m.in. wielokrotnie wznawiane 365 obiadów za pięć złotych, Warszawa 1860); współpracowała z czasopismami „Bluszcz” (gdzie w l. 1865–1894 prowadziła dział mody i gospodarstwa domowego) oraz „Kurier Warszawski”; od 1870 r. prowadziła przy ul. Królewskiej 3 w Warszawie salon, w którym podejmowała gości przyrządzanymi przez siebie daniami. [przypis edytorski]
ćwiertować — dziś popr.: ćwiartować. [przypis edytorski]
ćwiertowane — dziś: ćwiartowane. [przypis edytorski]
ćwiertują — dziś popr.: ćwiartują. [przypis edytorski]
ćwik (daw.) — człowiek ćwiczony, doświadczony, szczwany; wyjadacz. [przypis edytorski]
ćwik (daw.) — doświadczony, przebiegły człowiek. [przypis edytorski]
ćwik (daw.) — ktoś doświadczony, przebiegły, chytry. [przypis edytorski]
ćwik (daw.) — spryciarz. [przypis edytorski]
ćwik (daw.) — tu: kapłon, wykastrowany, specjalnie utuczony młody kogut; wyglądać jak ćwik: być zarumienionym. [przypis edytorski]
ćwik (daw.) — zuch, spryciarz (także: istota niedojrzała lub nieokreślona pod względem płci). [przypis edytorski]
ćwik — zuch. [przypis edytorski]
čypdyti — skriausti. [przypis edytorski]
čysta (sl.) — čia: skaisti. [przypis edytorski]
čyžė — duoklė, mokestis. [przypis edytorski]
caballero (daw. hiszp.) — kawaler, szlachcic. [przypis edytorski]
Caballero, Francisco Largo (1869–1946) — hiszpański działacz związkowy i polityk, od września 1936 do maja 1937 premier rządu republikańskiego. [przypis edytorski]
caballero (hiszp.) — kawaler. [przypis edytorski]
caballero (hiszp.) — kawaler; szlachcic. [przypis edytorski]
caballero (hiszp., lm.: caballeros) — kawaler; szlachcic. [przypis edytorski]
Cabanellas, Miguel (1872–1938) — oficer hiszpański, jedna z czołowych postaci przewrotu wojskowego w 1936 i rebeliantów podczas hiszpańskiej wojny domowej. [przypis edytorski]
caban (gw.) a. czaban (daw.) — duży wół lub baran. [przypis edytorski]
Cabanis, Pierre (1757–1808) — lekarz króla Francji Ludwika XVI, filozof, przyczynił się także do rozwoju psychologii. [przypis edytorski]
cabanista — zwolennik Pierre'a Cabanisa (1757–1808), fr. lekarza-fizjologa, oświeceniowego empirysty i materialisty. [przypis edytorski]
Cabaret du Néant (fr.) — kabaret śmierci. [przypis edytorski]
Cabet, Étienne (1788–1856) — francuski teoretyk wczesnego socjalizmu. [przypis edytorski]
cabildo (hiszp.) — ratusz. [przypis edytorski]
caboco, częściej: caboclo — brazylijskie określenie potomka miejscowych Indian i Europejczyków, niekiedy oznaczające Indianina, który wskutek działań kolonizatorów utracił przynależność plemienną i porzucił tradycyjny tryb życia. [przypis edytorski]
Cabourg — nadmorska miejscowość w Normandii. [przypis edytorski]
Cabrera, Pedro de — teolog hiszpański z zakonu hieronimitów, autor de Sacramentis in genere (…) (1611). [przypis edytorski]
cacao-choix — likier kakaowy otrzymywany z ziarna lub proszku kakaowego, zawiera 25-35% alkoholu. [przypis edytorski]
cachas, właśc. cachaça — popularny rodzaj alkoholu w Brazylii. [przypis edytorski]
cachet (fr.) — piętno, znamię, znak. [przypis edytorski]
cackać (daw.) — pieścić. [przypis edytorski]
cacko — daw. zabawka, później: ozdoba. [przypis edytorski]
cacko (daw.) — zabawka. [przypis edytorski]
cacko (starop.) — oboczna forma pisowni występująca w staropolszczyźnie XVI w. u Reja: czacz, czaczko. [przypis edytorski]
cacko (starop.) — także formy: czaczko, czacz. [przypis edytorski]
cacko — tu: zabawka. [przypis edytorski]
cacko — zabawka, ozdoba; kunsztownie wykonany przedmiot. [przypis edytorski]
cadaver, cadaveris (łac.) — trup, ruina; tu M. lm cadavera: trupy, ruiny. [przypis edytorski]
cadaver (łac.) — trup. [przypis edytorski]
cadeau (fr.) — podarunek. [przypis edytorski]
cadeau (fr.) — prezent, podarek. [przypis edytorski]
Cadenette — Haartracht mit geflochtenem Zopf. [przypis edytorski]
Cadogan Square — plac mieszkalny w zachodnim Londynie. [przypis edytorski]
Ca' d'Oro — pałac w Wenecji, położony nad Canal Grande; nazwa nawiązuje do złoceń polichromii, jaką była niegdyś ozdobiona fasada, stanowiąc przykład gotyku weneckiego; pałac wzniesiono w l. 1421–1440 na zamówienie kupca weneckiego Marino Contariniego; wygląd zewn. budowli charakteryzuje się asymetrią: lewa część fasady to portyk z umieszczonymi nad nim dwupiętrowymi loggiami, zaś prawą część stanowi lita ściana pokryta marmurem z nielicznymi otworami; wewn. dziedziniec w kształcie litery C zawiera ozdobną studnię (marmur weroński 1427) oraz schody z białego marmuru, wiodące do wejścia oraz dalej ku galerii na piętrze. [przypis edytorski]
cadyk — charyzmatyczny przywódca odłamu judaizmu (chasydyzmu), zwany też rebe. [przypis edytorski]
cadyk (z hebr. dosł.: sprawiedliwy) — Żydzi zazwyczaj nazywają tak słynnych rabinów, uczonych, bogobojnych mężów słynących ze sprawiedliwości, dobroci i pobożności; także: charyzmatyczny przywódca duchowy chasydów. [przypis edytorski]
cadyk (z hebr. dosł.: sprawiedliwy) — Żydzi zazwyczaj nazywają tak słynnych rabinów, uczonych, bogobojnych mężów słynących ze sprawiedliwości, dobroci i pobożności; także: charyzmatyczny przywódca duchowy chasydów; zwolennicy chasydów wierzyli m.in. w moc czynienia cudów przez cadyków. [przypis edytorski]
cadyk — zwany również rebe, charyzmatyczny przywódca wspólnoty chasydzkiej, otoczony czcią; wzór pobożności, sprawiedliwości i pokory dla wspólnoty. [przypis edytorski]
cadyk — zwany również rebe; wzór pobożności, sprawiedliwości i pokory; ponadto: otoczony czcią, charyzmatyczny przywódca wspólnoty chasydzkiej. [przypis edytorski]
caeterum censeo (łac.) — niezmiennie twierdzę. [przypis edytorski]
caeterum censeo (łac.) — poza tym uważam… (aluzja do rzymskiego polityka, Katona Starszego, każde przemówienie w Senacie kończącego zdaniem „poza tym sądzę, że Kartaginę należy zniszczyć”). [przypis edytorski]
caeterum censeo (łac.) — uporczywe twierdzenie. [przypis edytorski]
café chantant (fr.) — dosł. śpiewająca kawiarnia; początki tego typu kawiarni sięgają XVIII wieku, ale największą popularność zyskały na przełomie XIX i XX wieku. Słuchano w niej piosenek i oglądano skecze. [przypis edytorski]
café-chantant(fr.) — kawiarnia z występami artystycznymi i śpiewem; kabaret. [przypis edytorski]
café chantant (fr.) — kawiarnia z występami artystycznymi i śpiewem; kabaret. [przypis edytorski]
Café Club — dawny warszawski lokal z dancingiem, znajdujący się w kamienicy Istomina na rogu Alei Jerozolimskich i Nowego Światu. [przypis edytorski]
Café Club — kawiarnia mieszcząca się w nieistniejącej już kamienicy na rogu Alei Jerozolimskich i Nowego Światu. [przypis edytorski]
café concert a. café chantant (fr.) — kawiarnia z występami artystycznymi i śpiewem; kabaret. [przypis edytorski]
café-restaurant (fr.) — kawiarnia-restauracja. [przypis edytorski]
cafetería (hiszp.) — tu: plantacja kawy. [przypis edytorski]
Cagliostro, Alessandro (1743–1795) — wł. awanturnik i alchemik. [przypis edytorski]
Cagliostro, Alessandro di, właśc. Giuseppe Balsamo (1743–1795) — włoski awanturnik, alchemik, samozwańczy magik, zasłynął na wielu królewskich dworach Europy, gdzie uprawiał różne sztuki okultystyczne. [przypis edytorski]
Cagliostro — właśc. Giuseppe Balsamo (1743–1795) włoski awanturnik, alchemik i okultysta. [przypis edytorski]
Cahagnet, Louis-Alphonse (1809–1885) — fr. badacz somnambulizmu i mediumizmu, napisał Magnétisme. [przypis edytorski]
Cahouet — główny nadzorca posiadłości pani d'Epinay. [przypis edytorski]
Caillavet de, Gaston Arman (1869–1915) — fr. dramatopisarz. [przypis edytorski]
Caillavet, Gaston Arman de (1869–1915) — francuski dramatopisarz, współautor (wraz z Robertem de Flers) wielu komedii satyryczno-obyczajowych. [przypis edytorski]
Caillavet i Flers — dwaj francuscy dramaturdzy współpracujący w latach 1901–1915. [przypis edytorski]
Caillié, René (1799–1838) — francuski podróżnik i odkrywca, badacz Afryki Zachodniej; w 1828 jako pierwszy Europejczyk dotarł do Timbuktu i powrócił do Europy z opisem. [przypis edytorski]
Cairo — miasto położone w stanie Illinois. W czasach, kiedy dzieje się akcja książki, Illinois był stanem wolnym od niewolnictwa, otoczonym dwoma stanami niewolniczymi: Missouri i Kentucky. [przypis edytorski]
cajgowy (z niem. Zeug: tkanina) — tkanina bawełniana a. wełniana o splocie skośnym łamanym, cechująca się wytrzymałością i z tego względu używana do wyrobu odzieży roboczej. [przypis edytorski]
cajgowy (z niem. Zeug: tkanina) — tkanina bawełniana a. wełniana o splocie skośnym łamanym, cechująca się wytrzymałością i z tego względu używana do wyrobu odzieży roboczej. [przypis edytorski]
cajgowy (z niem. Zeug: tkanina) — zrobiony z cajgu, tj. mocnej, taniej tkaniny bawełnianej a. wełnianej, która z powodu rodzaju skośnego splotu układała się w podłużne paseczki, używanej do wyrobu ubrań roboczych. [przypis edytorski]
cajg — prawdop. z niem. Zeuge: świadek, tu: znak potwierdzający autentyczność monety. [przypis edytorski]
cajg — rodzaj mocnej tkaniny bawełnianej. [przypis edytorski]
cajkowy — wykonany z cajgu (z niem. Zeug): grubego, mocnego materiału płóciennego, bawełnianego lub wełnianego o skośnym splocie. [przypis edytorski]
cake-walk (ang.) — taniec towarzyski Murzynów amerykańskich. [przypis edytorski]
cake-walk — taniec towarzyski o żywym tempie, łączący kroki polki, marsza i two-stepa oraz ruchy ciała naśladujące tańce murzyńskie; na przełomie XIX i XX wieku popularny początkowo w Stanach Zjednoczonych, a następnie w Europie. [przypis edytorski]
cake walk — taniec towarzyski o żywym tempie, łączący kroki polki, marsza i two-stepa oraz ruchy ciała naśladujące tańce murzyńskie; na przełomie XIX i XX wieku popularny początkowo w Stanach Zjednoczonych, a następnie w Europie. [przypis edytorski]
całą ich [wołów] setkę kazał zakatrupić — mowa o hekatombie, tj. uroczystej ofierze ze stu wołów, składanej bogom przez starożytnych Greków przy specjalnych okazjach. [przypis edytorski]
całą unieść szyję — tu: ujść z życiem. [przypis edytorski]
cała nasza publika — sens: całe nasze życie publiczne. [przypis edytorski]
całe gromady wyłącznie dwupłciowe, wyposażone w „prawidłową obupłciowość” — tzn. obupłciowość jest u nich stanem normalnym, występującym powszechnie. [przypis edytorski]
całej parady (pot., iron.) — całej, już skończonej sprawy. [przypis edytorski]
całem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: całym. [przypis edytorski]
całem — dziś popr. forma: całym. [przypis edytorski]
całe nocy (…) pokutować musieli (daw. forma) — dziś całe noce (…). [przypis edytorski]
całe towarzystwo… — przywódcy hebertystów, w tym Vincent, Ronsin i Hébert, zostali aresztowani 13 marca 1794 r. [przypis edytorski]
całka (mat.) — pojęcie matematyczne, rodzaj sumy nieskończenie wielu nieskończenie małych wielkości, stosowanej dla wielkości zmieniających się w sposób ciągły. [przypis edytorski]
całka (mat.) — pojęcie matematyczne, rodzaj sumy nieskończenie wielu nieskończenie małych wielkości, stosowanej dla wielkości zmieniających się w sposób ciągły; symbolem całki jest pionowa kreska z zagięciami na końcach (stąd „fajka”), pochodząca od wydłużonej litery „s”. [przypis edytorski]
