Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159264 przypisów.

przyjm — dziś popr. forma trybu rozkazującego: przyjmij. [przypis edytorski]

przyjmi — dziś popr. forma trybu rozk.: przyjmij. [przypis redakcyjny]

przyjmieć — przyjmie cię. [przypis edytorski]

Przyjmijcież tedy nie to, co moje, lecz to, co wasze istotnie; ceńcie pod wagą nie zdolność pracownika, lecz złoto szczere, nie na naczynie wzgląd miejcie, lecz wino, którym się napełnia. — w oryginale fragment ten jest trójwierszem. [przypis edytorski]

Przyjmij (…) w dani. — Sposób „zemsty”, jaki obiera Alcest, czyni zeń w tej chwili figurę zdecydowanie komiczną, nie licząc, że jest mocno niedelikatnym wobec Elianty. Ale natury takie jak Alcest niewiele się liczą z psychologią drugich. [przypis tłumacza]

przyjmijże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

przyjmi — starop. forma rozkaźnika z końcówką –i, częsta w zabytkach w. XIV i XV. [przypis redakcyjny]

przyjmiż (starop. forma) — daw. forma trybu rozk. z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; dziś: przyjmijże, przyjmij koniecznie. [przypis edytorski]

przyjmować do łona — przytulać. [przypis edytorski]

przyjmować udział (daw.) — brać udział. [przypis edytorski]

przyjmował z niewzruszoną flegmą nowych panów, nowe rządy, nowe wiary, jakie mu po kolei narzucano — o jedynej większej akcji łotewskiej „Zemgoły” opowiada ruski latopis pod r. 1107: zwyciężyli wtedy wszystkich braci Wsiesławiczów i z drużyny ich zabili 9000 (liczba wydaje się znacznie przesadzoną). W 80 lat później, gdy biskup Meinhard i jego Liwowie gród Ikeskolę (Uexküll) murowali, napadli Zemgoły warownię i, nieświadomi murarskiego kunsztu, prostym zarzucaniem powrozów na mury kamienie ich do Dźwiny ściągnąć chcieli. Roku 1215 Estowie, wracając z wycieczki, pojmali właśnie letgolskiego Talibalda, który kryjówkę leśną przedwcześnie był opuścił, i piekli go u ognia, aby wydał pieniądze; gdy ten część tylko im wskazał, piekli go dalej, na co on: „bym wam wszystkie pieniądze, własne i synów moich, wskazał, przecież mnie zamęczycie” — więc im nic więcej nie wyjawił. I upiekli go żywcem, jak rybę. Synowie, mszcząc ojca, splądrowali wsie Estów, paląc je i piekąc żywcem wszystkich jeńców, dzieci zaś i niewiasty, bydło i konie uprowadzali; żadna kryjówka leśna nie uszła ich baczności. Niebawem sami synowie Talibalda więcej niż stu znaczniejszych Estów na pamiątkę ojca lub żywych spalili lub w inny sposób okrutnie zamęczyli; pomagała im reszta Łotwy i wyplenili ziemicę z ludzi i pokarmu. Jak na Litwie, tak i u Łotwy decydowały o wszystkim wyrocznie losów; wojnę wypowiadali rzucaniem dzid; sojusze utwierdzali na miecze; napad nieprzyjaciół udaremniali stawianiem żelaznych łapek itd. [przypis redakcyjny]

przyjmuję — jako dobrą wróżbę. [przypis tłumacza]

Przyjmuję wróżbę i czekam jej spełnienia (fr. J’en accepte l’augure et j’ose l’espérer) — cytat ze sztuki Cynna (Cinna ou la Clémence d’Auguste) Pierre'a Corneille. [przypis edytorski]

Przyjmuję, że ludzie doszli do tego punktu… — ujęcie w formie supozycji przyczyn, które skłoniły ludzi do zawarcia umowy społecznej, stwierdza raz jeszcze, że Russo daleki był od zamiaru, by przedstawiać umowę jako fakt historyczny. Nie interesuje go rzeczywisty przebieg tego procesu, nie śledzi za empirycznymi dowodami prawdziwości swych twierdzeń. Dla jego celu wystarcza mu przyjęcie za przesłankę takiego właśnie stanu ludzkości. A tego rodzaju przesłanka, niemająca wcale charakteru hipotezy odnoszącej się do historycznej rzeczywistości, potrzebna mu jest do uzasadnienia racjonalności umowy. Umowa, jeśli ma obowiązywać, musi być rozumna i musi wypływać z rozumnych pobudek. [przypis tłumacza]

przyjmujem — dziś popr. forma 2 os. lm cz.ter.: przyjmujemy. [przypis edytorski]

przyjść do czegoś (daw.) — zdobyć coś, zyskać; tu: jakeście do niej przyszli: jak ją dostaliście. [przypis edytorski]

przyjść do czubów — dojść do bitki, do walki. [przypis edytorski]

przyjść do skutku — dziś popr.: dojść do skutku. [przypis edytorski]

przyjść do sprawy (daw.) — sprawić, czyli wyrównać szyk. [przypis edytorski]

przyjść w pomoc — dziś popr.: przyjść z pomocą. [przypis edytorski]

przyjść w sukurs — przyjść na pomoc. [przypis edytorski]

przyjść w sukurs — przyjść z pomocą. [przypis edytorski]

przykaż im ciszą — nakaż im milczenie. [przypis edytorski]

przykazanie mistrza naszego etc. — Dz 15, 29. [przypis edytorski]

przykładać — przybijać do lądu. [przypis redakcyjny]

Przykład Cyrusa (…) — por. Ksenofont, Cyropaedia [Wychowanie Cyrusa], VIII, 9–11. [przypis tłumacza]

przykładem filozofa Biona (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Biona [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, IV, 46. [przypis tłumacza]

przykładne życie swoją nauką moralną — Wycieczka przeciw szerokiej tolerancji jezuitów w rzeczach moralności (Prowincjałki). [przypis tłumacza]

przykład podany przez Apiona, który miał być jego naocznym świadkiem (…) niejaki Androdus (…) — dzieło Apiona zaginęło, przykład znamy z przytoczenia przez Aulusa Gelliusa: Noctes Atticae (Noce attyckie), V, 14; por. też: Seneka, O dobrodziejstwach, II, 19. Bohater opowieści bardziej znany jest pod imieniem Androkles lub Androclus, wg późniejszego dzieła: Elian Klaudiusz, O właściwościach zwierząt, VII, 48. [przypis edytorski]

Przykład taki zawziętości daje Agaton — Mowa tu o znanej nam tylko z urywków tragedii Agatona Telefos. [przypis tłumacza]

przykład — tu: broń, strzelby. [przypis redakcyjny]

przykładu Cezara, który (…) nakazał (…) aby starali się kaleczyć w twarz — Plutarch, Gajusz Juliusz Cezar, 45 [w:] Żywoty sławnych mężów. [przypis tłumacza]

przykład Uriasza Hetejczyka — 2 Sam. [przypis edytorski]

przykłady — dziś popr. forma N.lm: przykładami. [przypis edytorski]

Przykłady łagodności i dobroci Cezara (…) niegodziwej sprawie — prawie wszystkie rysy tyczące Cezara w tym rozdziale zaczerpnął Montaigne ze Swetoniusza: Boski Juliusz ([w:] Żywoty cezarów). Toż samo następujący rozdział XXXIV oparty jest na wzmiankowanym dziele Swetoniusza oraz na własnych pismach Juliusza Cezara, zwłaszcza O wojnie galijskiej. [przypis tłumacza]

przykłady (starop. forma) — (między) przykładami. [przypis edytorski]

przykłady (starop. forma) — [za] przykładami. [przypis edytorski]

przykłonniejszy (starop.) — [forma lm:] skłonniejsi. [przypis redakcyjny]

przykłonny — skłonny; chętny. [przypis edytorski]

przykłonny (starop.) — skłonny. [przypis redakcyjny]

przyklaskiwa — dziś popr. forma: przyklaskuje. [przypis edytorski]

przyklęknął, chwycił w dłoń piasku — zwyczaj ludowy kazał przysięgać w ten właśnie sposób. [przypis redakcyjny]

przykop a. przykopa (starop.) — rów. [przypis edytorski]

przykopa — rów a. wał ziemny biegnący wzdłuż czegoś (np. drogi, miedzy oddzielającej pola itp.). [przypis edytorski]

przykopa (starop.) — rów. [przypis edytorski]

przykop (daw.) — rów biegnący wzdłuż czegoś, tutaj: grządek. [przypis redakcyjny]

przykop — rów biegnący wzdłuż czegoś; także: wał ziemny. [przypis edytorski]

przykowywam — dziś popr. forma: przykuwam. [przypis edytorski]

przykre wrażenie robi na osiadłego tutaj Europejczyka — dziś popr.: przykre wrażenie robi na osiadłym tutaj Europejczyku. [przypis edytorski]

Przykro jest znajdować się w wyjątku od reguły — Reguła głoszona przez przeciwników, iż od czasu utrwalenia Kościoła nie dzieją się już cudy. [przypis tłumacza]

przykrość odejmować (starop.) — usuwać przykrość (tzn. czynić przyjemnym). [przypis edytorski]

przykrszy (starop. forma) — przykrzejszy. [przypis redakcyjny]

przykrszy (starop. forma) — stopień wyższy od przykry, zamiast: przykrzejszy. [przypis redakcyjny]

przykrymi utarczki (daw. forma) — dziś: przykrymi utarczkami. [przypis edytorski]

przykrzyć (daw.) — nudzić się, odczuwać zniechęcenie. [przypis edytorski]

przykrzyć (gw.) — przykro coś odczuwać, nudzić się. [przypis edytorski]

przykrzyć się komuś — naprzykrzać się komuś, dokuczać komuś. [przypis edytorski]

przykrzyć się — nudzić. [przypis edytorski]

przykrzyć się — nudzić się. [przypis edytorski]

przykrzyć się (starop.) — stać się przykrym komu; nudzić się. [przypis edytorski]

przykrzyć sobie (daw.) — z przykrością, niechętnie znosić coś. [przypis edytorski]

Przy księżeńcu (gw.) — przy księżycu. [przypis edytorski]

przykucły — dziś raczej: przykucnięty. [przypis edytorski]

przykułać — przykuła cię (jednocześnie w tej konstrukcji cząstka -ć pełni funkcję partykuły wzmacniającej). [przypis edytorski]

przyłakomszym nabywać (starop.) — łakomiej kupować. [przypis edytorski]

przyłap a. przyłapa — płytka podcień ze słupów drewnianych ustawionych bezpośrednio przy ścianie domu. [przypis edytorski]

przyłap — płytki podcień utworzony przez wysunięty okap wsparty na drewnianych słupach ustawionych bezpośrednio przy ścianie domu. [przypis edytorski]

przyłbica — hełm rycerski z ruchomą osłoną opuszczaną na twarz. [przypis edytorski]

PrzyłękPrzyłęk Duży: wieś w woj. łódzkim, w pow. brzezińskim, w której mieszkał Reymont w zimie 1890–91. [przypis edytorski]

przyłóg — rola odłogiem leżąca. [przypis redakcyjny]

Przylądek Corrientes — tu: skalisty przylądek w Argentynie na 38°01' szer. południowej, na terenie ob. miasta Mar del Plata, pomiędzy plażami Chica i Varese; najbardziej wysunięty na południowy zachód punkt prowincji Buenos Aires. [przypis edytorski]

przylądek Finisterre — skalisty przylądek na zachodnim wybrzeżu hiszpańskiej Galicji; w starożytności błędnie uznawany za najdalej wysunięty na zachód punkt Płw. Iberyjskiego, „kraniec ziemi” (łac. finis terrae). [przypis edytorski]

przylądek Horatio — w płn.-wsch. części wyspy Bioko; w pobliżu znajduje się wysepka zwana wyspą Horatio. [przypis edytorski]

przylądek Japygium — Ἰαπυγίαν ἄκρα, Japygium (Cap Leuca albo Finisterre w Kalabrii). [przypis tłumacza]

Przylądek Jazona (tur. Yason Burnu) — przylądek na płd. wybrzeżu Morza Czarnego, położony na wsch. od rzeki Termodont, na terenie ob. wioski rybackiej Çaytepe; jego nazwa pochodzi od mitycznego przywódcy wyprawy po złote runo. [przypis edytorski]

Przylądek Kolonna, zwany niegdyś Sunium. [przypis autorski]

Przylądek Północny — (norw.) Nordkapp, skalisty przylądek klifowy w Norweskiej gminie Nordkapp. [przypis edytorski]

przylatał — dziś popr.: przylatywał. [przypis edytorski]

przylatam — dziś popr. forma 1 os. lp cz.ter.: przylatuję. [przypis edytorski]

przylepła — dziś: przylepiła się a. przylgnęła. [przypis edytorski]

przylgła — dziś popr.: przylgnęła. [przypis edytorski]

przylgłam — dziś popr.: przylgnęłam. [przypis edytorski]

przylgło — dziś: 3os. lp cz.przesz.: przylgnęło. [przypis edytorski]

przy licu na gorącym porwanych terminie — złapanych na gorącym uczynku. [przypis edytorski]

przylipła (gw.) — przylgnęła, przylepiła się. [przypis edytorski]

Przy małym terytorium i wielkiej pomyślności liczba obywateli łatwo mogła wzrosnąć i stać się ciężarem: toteż zakładali bez ustanku kolonie; sprzedawali się za żołnierzy, jak Szwajcarzy dzisiaj; nie zaniedbano niczego, co mogło zapobiec zbytniemu mnożeniu się dzieci — Gallowie, którzy byli w tym samym położeniu, czynili toż samo. [przypis autorski]