Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski


Znaleziono 10293 przypisów.

wyżeną (daw., gw.) — wygnają. [przypis edytorski]

wyżeną (gw., daw.) — wygnają. [przypis autorski]

wyżena (gw., daw.) — wygoniła. [przypis autorski]

wyżenęła (daw.) — wygoniła. [przypis edytorski]

wyżenić (daw., gw.) — wygonić, wygnać. [przypis edytorski]

wyżenić (daw., gw.) — wypędzić, wygnać. [przypis edytorski]

wyżenie (daw. forma) — wygna. [przypis edytorski]

wyżenie (daw.) — wygoni. [przypis edytorski]

wyżeniem (daw.) — dziś popr.: wygnamy. [przypis redakcyjny]

wyżenie (starop.) — wygoni. [przypis edytorski]

Wyże to mnie zabili — wy żeście to mnie zabili; to wy mnie zabiliście. [przypis edytorski]

wyżgać (daw.) — wygonić. [przypis redakcyjny]

wyż (gw.) — skrócone: wy żeście. [przypis edytorski]

wyżka a. wyszka (reg., środ.) — miejsce położone wyżej, tu: wieża lub platforma obserwacyjna na wysokich słupach; por. ros. вышка: wieża. [przypis edytorski]

wyżka — mostek kapitański. [przypis edytorski]

wyżłobiały — dziś tylko: żłobiły. [przypis edytorski]

wyżlin — lwia paszcza, roślina ozdobna. [przypis edytorski]

Wyżnia a. Wysznia — polana na szczycie Gronia. [przypis edytorski]

Wyżnica — miasteczko w płd.-zach. części Ukrainy, położone nad Czeremoszem, blisko granicy z Rumunią; do 1939 r. na granicy polsko-rumuńskiej. [przypis edytorski]

wyżnik — dawna nazwa jednej z kart do gry, dama. [przypis redakcyjny]

wyżniki… niżniki — dawne nazwy figur w kartach. [przypis redakcyjny]

wyżnik — w grze w karty: starsza karta, najczęściej trzecia co do ważności: rycerz, walet, jopek. [przypis edytorski]

wyż (poet.) — wysokość. [przypis edytorski]

wyż rzeczony — wspomniany wyżej, wymieniony wcześniej. [przypis edytorski]

wyższa, średnia i niższa — w oryginale wysoka, średnia i niska. Nazewnictwo wyższa, średnia i niższa, zaproponowane przez Williama Lloyda Warnera (1898–1970) w odniesieniu do klas społecznych, upowszechniło się w socjologii mniej więcej w tym samym czasie, kiedy George Orwell pisał Rok 1984. Wprowadzamy je w tłumaczeniu dla ułatwienia lektury Czytelnikowi oswojonemu ze współczesną terminologią naukową (sam Orwell w dalszych partiach tekstu posługuje się formami w stopniu wyższym). [przypis edytorski]

Wyższe nad odblask światło bezpośrednie (…) miłość strawiła — Tu poeta porównuje krąg błogosławionych do odbitej tęczy na niebie, która podobna do pierwszej barwą i kształtem, a jednak świeci mniej żywo. Łuk drugi w stosunku takim jest do pierwszego, jak dźwięk echa do głosu, jaki odbija. Echo strawione miłością do Narcyza, równie jak Irys, czyli tęcza, posłanka Junony, znajoma z mitologii starożytnej. [przypis redakcyjny]

wyższe twory — To jest: obdarzone rozumem i wolną wolą. [przypis redakcyjny]

wyższych dziesięć tysięcy — tu: ironiczne określenie niewielkiej elity, małej grupy ludzi mających wpływ na lokalną społeczność. [przypis edytorski]

wyż to, panie — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy to wy, panie. [przypis edytorski]

wyż — tu: konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy wy. [przypis edytorski]

wyży — dziś popr.: wyżów. [przypis edytorski]

Wy zacziem zdieś (ros.) — co wy tu robicie. [przypis edytorski]

Wy zaś klaskajcie! — w staroż. Rzymie standardowa formuła zakończenia utworu (łac.: Acta est fabula, plaudite). [przypis edytorski]

wyzierać (gw.) — wyglądać, rozglądać się. [przypis edytorski]

wyzierać — wyglądać; spoglądać, wychylając się skądś. [przypis redakcyjny]

wyziewać — tu: wydmuchiwać. [przypis edytorski]

wyziewać życie — umierać. [przypis edytorski]

wyziewy, co z wody i ziemi wznosząc się w chmury stają się ciepłemi — Wyżej już objaśniliśmy, że według fizycznej teorii poety, burze tylko przez wybuch wyziewów z ziemi i wody powstają, że te wyziewy przez słońce do chłodnej sfery eteru podniesione stają się deszczem, który spadając na ziemię, karmi wszystkie strumienie i rzeki. [przypis redakcyjny]

wyzionąć swoje chucie — dziś raczej: wyżyć swoje chucie (pragnienia). [przypis edytorski]

wyzłacane pszenicą, posrebrzane żytem — Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, ks. I, w. 18. [przypis edytorski]

wyznaczanie wymiaru kary na siebie jest równoznaczne z przyznawaniem się do winy — Sokrates twierdził, że jest niewinny, konsekwentnie więc nie mógł podawać wniosku, by go ukarano. U Platona Sokrates skazuje się na dożywotnie żywienie kosztem państwa w prytanejonie (ratuszu) jako dobroczyńca narodu. Ostatecznie, na prośby przyjaciół, zgadza się na grzywnę 30 min (mina = 100 franków), dodając, że płacenia grzywny nie uważa za karę. Ksenofontowi wydaje się to niesmaczne i niekonsekwentne, dlatego podkreśla tu konsekwencję Sokratesa. Platon jednak, choć (pozornie) mniej konsekwentny, zdaje się bliższy prawdy i może być taki, gdyż był naocznym świadkiem procesu. [przypis tłumacza]

Wyznaczonym (…) do sprzedaży zdobyczy — zdobycz jest własnością państwa. Jeśli nie przewozi się jej do Sparty, poleca się pewnym ludziom, żeby zajęli się rozsprzedażą. Pieniądze wpływają do kasy państwowej; król otrzymuje jedną trzecią. [przypis tłumacza]

Wyznaję więc… — Scena ta jest, jak zaznaczyliśmy we Wstępie, ekspozycją, jedną z najżywszych i najoryginalniejszych, jakie istnieją w teatrze. Stara dama w irytacji swojej charakteryzuje (oczywiście z nieżyczliwą przesadą) cały personel domu oraz sytuację, która służy za punkt wyjścia komedii. [przypis tłumacza]

wyznała wszystko, co było prawdą — można znaleźć u Farinacciego wiele ustępów wyznań Beatrix; mają one dla mnie wzruszającą prostotę. [przypis autorski]

wyznańca — dziś: wyznawca. [przypis edytorski]

wyznań i narodowości — wyrazy „wyznań i narodowości” cenzor wykreślił. [przypis autorski]

Wyznania (fr. Les Confessions) — autobiograficzna powieść Jana Jakuba Rousseau, napisana w 1770, opublikowana w 1782, po śmierci autora. [przypis edytorski]

Wyznania Hrabiego de *** — utwór dość lekkiej treści, pióra Duclosa, późniejszego akademika i „historiografa Francji”. [przypis tłumacza]

Wyznaniem (…) o wyjątkowej doniosłości dla czytelnika Pałuby jest list z 5 lipca 1931, którym Irzykowski zareagował na (…) rozprawę Konińskiego. Zainaugurowana została w ten sposób (…) korespondencja dwu znakomitych krytyków, jaka wygasła dopiero w latach okupacji — listy Karola Irzykowskiego ocalały i znajdują się w posiadaniu wdowy po Karolu Konińskim, p. Stefanii Konińskiej, która zechciała je udostępnić autorowi wstępu. Listy Konińskiego spłonęły we wrześniu 1939 w Warszawie przy pożarze domu zamieszkałego przez Irzykowskiego. [1948]. Po zgonie S. Konińskiej listy Irzykowskiego do jej męża zostały w całości opublikowane w miesięczniku „Znak” 1965, nr 133–134. Życiorysy Irzykowskiego (mojego pióra): [K. Wyka,] Polski słownik biograficzny, t. X s. 166–170, Karola Ludwika Konińskiego i Karola Konińskiego (ojca), [K. Wyka,] Polski słownik biograficzny, t. XII. [przypis autorski]

Wyznanie wiary wikarego sabaudzkiego — głośny ustęp z Emila [traktatu pedagogicznego autorstwa Rousseau; red. WL]. [przypis tłumacza]

Wyznawajcie swoje grzechy jedni drugim — Jk 5, 16. [przypis edytorski]

wyznawałem jej nóżce to wszystko, co do czasu musiało spoczywać pod ciężką na ustach pieczęcią — wyjątkowo przekład wypadł może nazbyt wolny i tylko ściśle w stylu memuarów. W oryginale bowiem pisze Casanova: „Mais placé en face d'elle, le langage des pieds avoit toute l'eloquence désirable”. [przypis tłumacza]

wyznawam (daw.) — dziś: wyznaję. [przypis edytorski]

wyznawam (daw. forma) — dziś: wyznaję. [przypis edytorski]

wyznawcy proroka — mahometanie, wyznawcy Mahometa. [przypis edytorski]

Wyznawcy tej sekty objawiali swoją pobożność… — zob. Illustrations of the history and practice of the Thugs, London 1837; patrz także „Edinburgh Review”, Oct.–Jan. 1836–1837. [przypis autorski]

wyzobić (daw.) — wyjeść, wydziobać. [przypis redakcyjny]

wyzszej (starop. forma) — wyżej. [przypis edytorski]

wyzszy (starop. forma) — wyższy. [przypis edytorski]

wyzuć — tu: pozbawić. [przypis edytorski]

wyzuć — tu: rozebrać. [przypis edytorski]

wyzuł znikomą postawę — opuścił swoje doczesne ciało, tj. umarł. [przypis edytorski]

wyzuty z czego — pozbawiony czego. [przypis edytorski]

wyzuty z czegoś (daw.) — pozbawiony czegoś. [przypis edytorski]

wyzuwać (daw.) — pozbawiać. [przypis edytorski]

wyzwać na rękę — wyzwać na pojedynek (na broń ręczną, szable). [przypis edytorski]

wyzwać na rękę — wyzwać na pojedynek. [przypis edytorski]

Wyzwali mój gniew rzeczami, które nie są bóstwem — A które oni czcili jak bóstwo (złoty cielec). [przypis tłumacza]

wyzwanie rzucając — ὀνειδίζοντες, exprobrantes, Vorwürfe darüber machen zu wollen (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]

wyzwolił — uwolnił spod władzy majstra szewskiego, stając się samodzielnym pracownikiem. [przypis edytorski]

wyzwolinowy — z okazji wyzwolin, tj. zakończenia służby u majstra, momentu, od którego młody rzemieślnik z terminatora staje się czeladnikiem, może już pracować sam i decydować o sobie. [przypis edytorski]

wyzwoliny — zakończenie służby u majstra, moment, od którego młody rzemieślnik może już pracować sam i decydować o sobie. [przypis edytorski]

wyzywać na rękę (starop.) — wyzywać na pojedynek, wyzywać do walki. [przypis edytorski]

wżdyć (daw.) — konstrukcja z partykułą „ci”, skróconą do -ć, pełniącą funkcję wzmacniającą; znaczenie: jednakże, przecież jednak. [przypis edytorski]

wżdyć (starop. forma) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; wżdy: przynajmniej, choć, tylko, aby; zgoła, całkiem; przecież, wszakże. [przypis edytorski]