Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski


Znaleziono 10158 przypisów.

wiązki błagalne — wiązki takie, wykonane z gałązek wawrzynu lub oliwek składali błagalnicy na ołtarzach bogów. [przypis redakcyjny]

wiązki podniósłszy błagalne — po szczęśliwym wysłuchaniu modłów błagalnicy usuwali wiązki z ołtarzy. [przypis redakcyjny]

wiązowce, a. obrostnice, Celtis (biol.) — rodzaj drzew liściastych, zaliczany dawniej do rodziny wiązowatych, obecnie do blisko spokrewnionych z nimi konopiowatych. [przypis edytorski]

wiadoma — dziś: wiadomo. [przypis edytorski]

wiadoma — tu: świadoma, znająca (ludzką przyszłość). [przypis edytorski]

wiadomej kategorii przestępców — to jest politycznych. [przypis tłumacza]

wiadomem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: wiadomym. [przypis edytorski]

wiadomość od Lasi przez pana Kudelskiego — Lasia Baranowska wyszła za mąż za Kudelskiego. [przypis redakcyjny]

wiadomość o śmierci Nerona — zamordowanie Nerona 9 czerwca 68 n.e. [przypis tłumacza]

wiadomość — tu: wiedza. [przypis edytorski]

Wiadomości dróg twoich nie chcemy — Jb 21, 14. [przypis edytorski]

„Wiadomości Literackie” — niezwykle ważny w dwudziestoleciu międzywojennym, opiniotwórczy tygodnik społeczno-kulturalny, założony i redagowany przez Mieczysława Grydzewskiego, wydawany w l. 1924–1939 w Warszawie; na jego łamach publikowali skamandryci, m.in. Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Kazimierz Wierzyński, Jan Lechoń, Jarosław Iwaszkiewicz, Józef Wittlin, Stanisław Baliński, Zuzanna Ginczanka, a także: Jerzy Liebert, Tadeusz Boy-Żeleński, Irena Krzywicka, Ksawery Pruszyński, Michał Choromański, Zbigniew Uniłowski, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska czy Karol Irzykowski; tu w 1933 r. debiutował Bruno Schulz. [przypis edytorski]

„Wiadomości Literackie”, nr 619 [Gide i jego „Corydon”] — tekst T. Żeleńskiego Gide'owskie problemy. [przypis edytorski]

„Wiadomości Literackie”, nr 624 [o „stylometrii” prof. Feuillerat] — tekst Nowe oblicze Prousta w niniejszym zbiorze. [przypis edytorski]

„Wiadomości Literackie”, nr 770 [o salonie pani de Loynes] — tekst Dama Fiołkowa w niniejszym zbiorze. [przypis edytorski]

„Wiadomości Literackie”, nr 789 [o salonie pani Aubernon] — tekst Akademia z wiktem zawarty w niniejszym zbiorze. [przypis edytorski]

Wiadomości Literackie — tygodnik kulturalno-literacki, wydawany w Warszawie w latach 1924–1939. [przypis edytorski]

„Wiadomości Warszawskie” — jeden z kolejnych tytułów gazety wydawanej od 1737 przez zakon jezuitów warszawskich, pod którym ukazywała się w latach 1765–1773. [przypis edytorski]

„Wiadomości z Pola Bitwy” — czasopismo wydawane w okresie powstania styczniowego przez Komitet Centralny Narodowy (do końca maja 1863 r. opatrywane pieczęcią), organ prasowy Rządu Tymczasowego, a następnie Rządu Narodowego; ukazywało się od 10 lutego 1863 r. do 9 kwietnia 1864 r. pod zmieniającym się tytułem: jako „Wiadomości z Pola Bitwy” od 10 lutego do 22 lipca 1863 r., jako „Doniesienia z Pola Bitwy” (na przełomie lipca i sierpnia 1863 r.), „Doniesienia z Placu Boju” (w sierpniu 1863 r.) i wreszcie jako „Wiadomości z Placu Boju” od 13 sierpnia do 9 kwietnia 1864 r. Odpowiedzialnym za druk był Józef Bohdan Wagner, podlegający Wydziałowi Prasy Rządu Narodowego. Pismo publikowało raporty Rządu Narodowego, informacje o przebiegu walki zbrojnej, stoczonych walkach, aktach terroru wojsk carskich (w rubryce pt. Rozboje moskiewskie, ukazującej się od od nr 4), a także wykazy poległych. Gazeta należała do najpopularniejszych z całej tajnej prasy powstańczej, zwłaszcza wśród warstw uboższych. [przypis edytorski]

Wiadomo, że król na mnie dosyć jest łaskawy — Ten Oront jest, bądź co bądź, nie lada figurą (choćby nawet trochę przesadzał), co tym bardziej rzuca nam światło na szacunek, jakiego Alcest musiał zażywać w świecie. Z poprzedniego wiersza widzimy, iż jedno słowo Oronta mogło rozstrzygnąć proces Alcesta na jego korzyść, co Alcest zupełnie puszcza mimo uszu. [przypis tłumacza]

wiadom (starop. forma) — świadom; powiadomiony. [przypis edytorski]

wiadom (starop. forma) — świadom; wiedząc. [przypis edytorski]

wiadomy (daw.) — znany. [przypis edytorski]

wiano — część majątku wnoszona do rodziny przez pannę młodą (żonę). [przypis edytorski]

wiano (daw.) — posag i wyprawa panny młodej; tu: synonim wianka dziewiczego, dziewczęcej cnoty. [przypis edytorski]

wiano (daw.) — posag panny młodej. [przypis edytorski]

wiano (daw.) — posag. [przypis edytorski]

wiano (daw.) — posag, wyprawa kobiety wychodzącej za mąż. [przypis edytorski]

wiano (daw.) — ślubny dar męża dla żony, zabezpieczenie posagu. [przypis edytorski]

wiano (daw.) — ślubny dar męża dla żony, zabezpieczenie posagu. Tu niejasne: czy chodzi o posag, który Witold zgromadził dla córki, czy może zebrał oznacza tu dostał. [przypis edytorski]

wiano — majątek własny wnoszony do wspólnego gospodarstwa przez żonę w momencie ślubu. [przypis edytorski]

wianować — tu ogólnie: wyposażać. [przypis edytorski]

wiano — za czasów Homera narzeczony wypłacał wiano (hedna) ojcu panny młodej. [przypis edytorski]

wian pogrzebny daję na twe czoło — zmarłych wieńczono, jako tych, którzy ukończyli walkę życia, agon wygrali przed tymi, co tu jeszcze żyją — jeszcze nie dościgli kresu. [przypis tłumacza]

wian — wieniec, tj. przen. zwycięstwo. [przypis edytorski]

wian z dębu — wieniec dębowy dawano za uratowanie życia obywateli. [przypis edytorski]

Wiara — (eigentlich: der Glaube, die christliche Religion) ist ein vielfach gebrauchter Anruf an eine Menge Volkes, besonders Soldaten, von derselben Kraft, wie der des Cäsar: Quirites! Er hat eine religiöse Färbung, und hängt mit dem Glauben zusammen, daß es Polens Bestimmung sei, das Christentum gegen das heidnische Morgenland zu verteidigen. (Vergl. V. 973, 1017, ferner den Pan Tadeusz von Mickiewicz zu Ende des dritten Buches). — Towarzystwo: schwer gerüstete, aus polnischem Adel bestehende, pancerni: leicht gerüstete Kürassiere. [przypis tłumacza]

wiara grecka — dawne określenie prawosławia, wyznania chrześcijańskiego, które Słowianie wschodni przyjęli z greckojęzycznego Bizancjum. [przypis edytorski]

wiara greko-rosyjska — religia prawosławna. [przypis edytorski]

wiara jego „nie jest maską, mówi Kuno Fischer, lecz pancerzem, jest twierdzą… — por. Kuno Fischer, „Nathan der Weise”. Ideen und Charaktere der Dichtung, Stuttgart 1877. [przypis autorski]

Wiara jest treścią (…) istota — Słowa św. Pawła z listu jego do Żydów [dziś: List do Hebrajczyków; red. WL], rozdz. 11, w. 1. Dwa te wiersze dosłownie wypisane są z przekładu Pisma Św., Wulgaty Wujka. [przypis redakcyjny]

Wiara katolicka pilnie i często naucza, aby każdy Boga się bał, a króla czcił, jako Piotr ś. nauczył — 1 P 2, 17. [przypis edytorski]

Wiara katolicka pilnie i często naucza, aby każdy Boga się bał, a króla czcił, jako Piotr ś. nauczył, aby każdy urzędom, królowi i sprawcom jego podlegał, aby się ich miecza bał, aby o nieposłuszeństwo ku nim sumnienie miał — zob. 1 P 2, 13–19 i Rz 13, 1–7. [przypis edytorski]

Wiara, Nadzieja, Miłość — trzy teologiczne cnoty chrześcijańskie, wymieniane przez św. Pawła (1 Kor 13,12–13). [przypis edytorski]

wiara — tu: wiarygodność. [przypis edytorski]

wiara w najwyższej opiece — dziś z B.: wiara w najwyższą opiekę. [przypis edytorski]

Wiara w postęp nieograniczony… — Jan Gwalbert Pawlikowski, Mistyka Słowackiego, s. 445. [przypis autorski]

Wiara w prawa rządzące postępkami i myślami ludzi nie tylko nie przygnębia nas (…) wszelka działalność bowiem opiera się na przewidywaniu, a przewidywanie jakichkolwiek wypadków niemożliwym jest bez przekonania o ich prawidłowości — S. Brzozowski, Hipolit Taine i jego poglądy na filozofię, psychologię, historię, Warszawa 1902, s. 11–12. [przypis autorski]

Wiara w upiory powszechna na Wschodzie. Turcy zowią je Wardulacha; Grecy równie ich się boją i mnóstwo o nich prawią strasznych powieści. [przypis autorski]

wiardunek — dawna moneta polska, równa czwartej części grzywny. [przypis edytorski]

wiardunk (daw.) — podatek, czwarta część grzywny. [przypis edytorski]

wiarę strzymać (daw.) — dotrzymać słowa. [przypis edytorski]

wiarogodny — dziś popr.: wiarygodny. [przypis edytorski]

Wiarołomstwo, które wielbił, na nim w końcu się skrupiło! — Kefisofont, przyjaciel Eurypidesa, który miał współpracować przy tworzeniu dramatów jego, rozszerzył to współpracownictwo i na żonę mistrza. To wyszło na jaw i dlatego to podobno Eurypides porzucił Ateny i wyjechał do Macedonii. [przypis tłumacza]

wiarować (daw.) — wystrzegać się. [przypis edytorski]

wiarować się (starop.) — strzec się, unikać. [przypis redakcyjny]

wiarozmienny (daw.) — niedochowujący wiary, niedotrzymujący słowa. [przypis edytorski]

wiarus — stary żołnierz. [przypis edytorski]

wiary, której moc i siła Ciebie po wodach wzburzonych wodziła — Wzmianka o cudzie wspomnianym w Ewangelii św. Mateusza, w rozdz. 14: „A ujrzawszy go chodzącego po morzu, zatrwożyli się. A Jezus mówił: miejcie ufność, jam jest, nie bójcie się. A Piotr odpowiadając rzekł: Panie, jeżeliś ty jest, każ mi przyjść do siebie po wodach. A on rzekł: przyjdź. I wystąpiwszy Piotr z łódki chodził po wodzie, aby przyszedł do Jezusa”. [przypis redakcyjny]

wiary nie dotrzymywać (daw.) — łamać dane słowo; por. wiarołomstwo. [przypis edytorski]

Wiary nie mamy (…) dotarliśmy do przyczyn jej zmian i złudzeń — W. Jabłonowski, Chwila obecna, Warszawa 1901, s. 94–95 (Smutek współczesny). [przypis autorski]

wiater (gw.) — wiatr; tu: powonienie, węch. [przypis edytorski]

wiatra — dziś popr. forma: wiatru. [przypis edytorski]

wiatr, czułem (…) lekkie poruszenie skrzydła — Skrzydło anioła, który w tej chwili zjawił się, znowu starło znak z czoła poety; znak grzechu, z którego czuł się być oczyszczonym. [przypis redakcyjny]

wiatrek (starop. forma) — wiaterek. [przypis edytorski]

wiatr langwedocki — staroż. Circius. [przypis tłumacza]

wiatrówka — tu: prosta w kroju kurtka, używana przez radykałów, wyraźnie odróżniająca noszącego od osoby o umiarkowanych poglądach, wychodzącej na ulicę w eleganckim płaszczu. [przypis edytorski]

wiatrówka — tu: prosta w kroju kurtka, używana przez radykałów, wyraźnie odróżniająca noszącego od osoby o umiarkowanych poglądach, wychodzącej na ulicę w eleganckim płaszczu. [przypis edytorski]

Wiatr od morza — zbiór opowiadań, bajek, reportaży i relacji historycznych dotyczących m. in. Pomorza, autorstwa Stefana Żeromskiego, wyd. 1922. [przypis edytorski]

wiatrom krzywo — nie podoba się wiatrom (więc potrząsają nim). [przypis redakcyjny]

Wiatrom on igrającym bisiory nadstawiałBissior albo bisson, rodzaj materii u starożytnych, bardzo drogiej; jakiego jednak był gatunku i koloru, o tym pewnej nie mamy wiadomości. Tu się rozumie o żaglach z kosztownej materii w ogólności. [przypis redakcyjny]

Wiatrom rozumie (…) — zna zjawiska meteorologiczne. [przypis edytorski]

wiatronogi (poet.) — szybki w biegu, pędzący jak wiatr. [przypis edytorski]

wiatronogów rżące mnóstwo hasa — Zamiast: mnóstwo rżących wiatronogów, [tj.] koni (alipedes). Zwracamy uwagę czytelników na tę zamianę epitetów, również właściwą starożytnym poetom, a którą jak szczęśliwie mowa nasza, bogata w odmiany przymiotników i imiesłowów, naśladować może, przekonywamy się z częstych i podobno jedynych przykładów w poezji Trembeckiego. [przypis redakcyjny]

wiatr suszy me kości (…) gdzie mnie (…) rzucił pod klątwą zgaszonych pochodni — W średnich wiekach, zwyczajem z dawna przyjętym w kościele przy chowaniu ciał umarłych, którzy za życia ulegli klątwie kościoła, nie odprawiano żadnych modlitw za ich dusze, a księża w znak, że umarły wyłączonym jest od oglądania światła wiary, gasili nad zwłokami jego świece i pochodnie. [przypis redakcyjny]

wiatr w ziemi zamknięty — Według owoczesnej fizyki z wyziewów ziemi powstają wiatry. [przypis redakcyjny]

wiatry — chodzi o Eurosa i Notosa. [przypis edytorski]

wiatrze — dziś popr.: wietrze. [przypis edytorski]

wiatyk (łac. viaticum: prowiant na drogę) — w chrześcijaństwie (zwł. w katolicyzmie) komunia święta podawana choremu na łożu śmierci; stanowi ona pokarm w drodze do życia wiecznego: stąd nazwa. [przypis edytorski]

wiatyk — w chrześcijaństwie (zwł. w katolicyzmie) komunia podawana choremu na łożu śmierci. [przypis edytorski]

wiatyk — w chrześcijaństwie (zwł. w katolicyzmie) komunia święta podawana choremu na łożu śmierci. [przypis edytorski]

wiatyk (z łac. viaticum: prowiant na drogę) — w chrześcijaństwie (zwł. w katolicyzmie) komunia święta podawana choremu na łożu śmierci; ma ona stanowić „pokarm w drodze do życia wiecznego”: stąd nazwa. [przypis edytorski]

Wiaźma — miasto w Rosji, na płn.-wsch. od Smoleńska. [przypis redakcyjny]