Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 448 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10150 przypisów.
W głębszym gładzonych ciosów leżą stosy lesie — inaczej: w głębszym lesie leżą stosy gładzonych ciosów. [przypis edytorski]
w główki — w miejsce, gdzie spoczywa głowa. [przypis redakcyjny]
w główną aleją (daw.) — dziś: w główną aleję. [przypis edytorski]
W główną partię „Pałuby” wpisane zostały trzy książki (…) — Irzykowski dzieli Pałubę na następujące warstwy: „Pałuba jest zlepkiem następujących warstw: 1) fakta; 2) zdania, teorie, jakie o tych faktach mają działające osoby; 3) dialektyka samych faktów, tj. różne inne możliwe sposoby pojmowania ich, których osoby działające nie uwzględniły, tudzież wnioski stąd wysunięte; 4) co ja jako autor sądzę o każdym z poprzednich trzech punktów; 5) tło moich zapatrywań filozoficznych i estetycznych, bez którego nie można zrozumieć Pałuby, tak jak ja chcę, żeby ją rozumiano”. Winien jestem wyjaśnić stosunek swojego podziału do warstw, które sam Irzykowski wyróżnia. Powieść właściwa to jego warstwa pierwsza i druga, quasi-powieść analityczna to trzy warstwy dalsze. Irzykowski w swoim schemacie nie dostrzega, że na płaszczyźnie zetknięć pomiędzy pierwszą a drugą grupą pokładów powstaje również quasi-powieść trzecia: o samym pisaniu utworu. I dlatego chociaż zaproponowany wyżej schemat liczebnie wydaje się szczuplejszy od podziału Irzykowskiego, w istocie obejmuje więcej zjawisk. [przypis autorski]
w głos — dziś: na głos. [przypis edytorski]
w głos — głośno. [przypis edytorski]
w głowach — od tej strony łóżka, gdzie znajduje się głowa leżącego człowieka. [przypis edytorski]
w głowie mu się pomieszało, bo oto pewnej soboty podbiegł do bóżnicy trzymając w ręku woreczek z tałesem i tefilin — w sobotę nie używa się tefilin do modlitwy, tylko w powszednie dni. [przypis tłumacza]
w głusz — dziś popr. B. lp.: głuszę. [przypis edytorski]
Wg. Locke'a konieczność zawłaszczania nie jest równoznaczna z własnością. Pisze on, że „musiała pojawić się konieczność zawłaszczania w taki czy inny sposób”. J. Locke, Dwa traktaty o rządzie…, s. 181, §26. [przypis autorski]
w gniazdzie — dziś popr.: w gnieździe. [przypis edytorski]
W gniewie na ojca mordy sam się zabił — popełnił samobójstwo uniesiony gniewem na morderstwa popełnione przez ojca. [przypis edytorski]
w górę podciągnął zwierzę, aż zawisło ponad ziemią — dorosły łoś waży ok. 400–700 kg. [przypis edytorski]
W godzinie (…) gdy Wenus (…) pierwsze promienie rzucała na górę — Wenus, gwiazda zaranna. [przypis redakcyjny]
w godzinie — w jednej chwili. [przypis redakcyjny]
W gorących klimatach, ludzie mają mniej potrzeb: mniej kosztuje utrzymać żonę i dzieci — Na Cejlonie człowiek żyje za dziesięć groszy na miesiąc; jada tam tylko ryż i rybę. [przypis autorski]
w goście — dziś popr.: w gości. [przypis edytorski]
w granicy tylko jest nieskończony — jest nieskończony tylko do pewnych granic. [przypis edytorski]
w Grecji o zburzeniu Troi wprzód wiedziano, nim posłaniec przybył — dzięki sygnałom ogniowym rozpalanym na szczytach gór wzdłuż wybrzeży; por. Ajschylos, Agamemnon. [przypis edytorski]
w Grimmie i w panu Tronchin […] bez jakiejkolwiek przewiny z mej strony wobec którego z nich — dałem temu ostatniemu przydomek „kuglarza” dopiero w długi czas po wybuchu jego jawnej nieprzyjaźni i po krwawych prześladowaniach, jakie wzniecił przeciwko mnie w Genewie i gdzie indziej. Usunąłem nawet ten przydomek, kiedy stałem się w zupełności ofiarą jego zabiegów. Niskie sposoby zemsty niegodne są mego serca, a nienawiść nigdy nie zdołała się w nim zagnieździć. [przypis autorski]
w grocie Marsa — zwanej potem Lupercal. [przypis edytorski]
w grodach rzeskich — w miastach Rzeszy. [przypis edytorski]
w grodzie Sieciecha — w Sieciechowie nad Wisłą, niedaleko Kozienic. [przypis edytorski]
w gromadnego liczbie zakonnika — sens: wśród tłumu zgromadzonych zakonników. [przypis edytorski]
W. Grosheide, Transition from guild regulation to modern copyright law — a view from the Low Countries, [w:] L. Bently, U. Suthersanem, P. Torremas, Global Copyright. Three hundred years since the Statute of Anne, from 1709 to cyberspace, s. 81. [przypis autorski]
W. Grosheide, Transition from guild regulation…, za: M. Rose, Authors and Owners. The invention of copyright, London 1994, s. 84. [przypis autorski]
w grotach Kentucky — chodzi o Jaskinię Mamucią, najdłuższą jaskinię świata, o łącznej długości korytarzy równej ok. 650 km, znajdującą się w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kentucky. [przypis edytorski]
w groźnej miedzi — hartowana miedź była używana do wyrabiania broni. [przypis edytorski]
w grudniu [1677 r.] (…) ukazał się tom [„Opera Posthuma”] — Jak doniósł Schuller Leibnizowi, zob. J. Freudenthal, Lebensgeschichte Spinozas, 1899, 205 i 206. [przypis tłumacza]
W grudniu 1840 r, po przywiezieniu zwłok Napoleona — Napoleon I Bonaparte zmarł na zesłaniu na Wyspie Świętej Heleny w 1821; w roku 1840 jego szczątki sprowadzono do Francji i 15 grudnia po uroczystym pogrzebie złożono w sarkofagu w Kościele Inwalidów w Paryżu. [przypis edytorski]
w gruncie nie dbam o nic, tylko o to, co jest myślą i jej wypowiedzeniem. Gdzie to się kończy, kończy się moje uczucie — S. Brzozowski, Pamiętnik, Lwów 1913, s. 27. [przypis autorski]
w gruncie — od podstaw. [przypis redakcyjny]
w gruzach ich zakazano odgrzebywać i szukać pozostałych szczątków, bo Cezar sam wszystek ten łup miał zagarnąć — Swetoniusz [Żywot Nerona 38]. [przypis autorski]
Wg starych wierzeń korzeń pokrzyku (w kształcie człowieka) wyrwany z ziemi krzyczy tak przeraźliwie, że ludzie słyszący jego wrzaski wpadają w obłęd. [przypis redakcyjny]
w gurę (starop. forma) — w górę. [przypis edytorski]
W gwiazdę Polski — w innej wersji tekstu: „W tęczę Franków”; jest to nawiązanie do rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]
w gwiazdy sianą — nakrapianą gwiazdami. [przypis edytorski]
w Hadu — skrót od: w Hadesu. [przypis edytorski]
w Hadze odbywa się konferencja, na której mówi się o pokoju — pierwsza taka konferencja, zainicjowana przez cara Mikołaja II, odbyła się w 1899 r.; jej wynikiem było podpisanie tzw. konwencji haskich, czyli międzynarodowych umów regulujących prawa konfliktów zbrojnych (konwencje 1899, 1904, 1907), a także ochrony dóbr kultury (1954) czy legalizacji dokumentów (1961). [przypis edytorski]
w haftowaniu subtelnej roboty,/ Zrównać jej Pallas (…) nie mogła — aluzja do umiejętności Arachne i jej rywalizacji z Ateną. [przypis edytorski]
W haśle Jezus i Maryja widzi Skwarczyńska jeden z elementów ewokowania konfederacji barskiej, w której istniał wybitny kult „imienia Jezus i kult Marii”. [przypis redakcyjny]
What did you expect from Chicago? (ang.) — Czego Pan się spodziewa po Chicago? [przypis edytorski]
whateffer — przekręcone z ang. what ever: cokolwiek. [przypis redakcyjny]
what is that (ang.) — co to jest; tu: co to znaczy [przypis edytorski]
What is your name? (ang.) — Jak się nazywasz? [przypis edytorski]
What man dost thou dig it for?… (ang.) — dla jakiego człowieka to kopiesz? (pytanie skierowane do grabarza). [przypis edytorski]
What's happened? (ang.) — Co się stało? [przypis edytorski]
w Hekaty chórach śpiewał, a do jej kapliczek plwał — opowiadano o niestosownym zachowaniu poety Kinesjasa w pobliżu świątyni Hekaty. [przypis edytorski]
w Helladzie i Osadach — w Grecji i jej koloniach. [przypis edytorski]
w „Hellenikach” — forma odzwierciedlająca fakt, że w jęz. greckim będące tytułem dzieła słowo Hellenika to rzeczownik w liczbie mnogiej, oznaczający sprawy Hellenów, a zatem odpowiadający polskiemu „Helleniki”. [przypis edytorski]
w „Hellenikach” — forma odzwierciedlająca fakt, że w jęz. greckim będące tytułem dzieła słowo Hellenika to rzeczownik w liczbie mnogiej, oznaczający sprawy Hellenów, a zatem odpowiadający polskiemu „Helleniki”. [przypis edytorski]
w „Helli” syn zamierzający matkę wydać poznał ją — Tragedia Helle zupełnie jest nieznana. Najlepiej jednak nadaje się wypadek ostatni… — Jakkolwiek Arystoteles uznaje za najlepszy wypadek, w którym czyn straszny zamierzony nie przychodzi do skutku przez to, że osoby się poznają, nie pozostaje to w żadnej sprzeczności ze zdaniem, że najlepsza tragedia jest ta, w której przez przełom jest przejście ze szczęścia w nieszczęście, gdyż pathos, chociaż jest jedną z trzech części fabuły, nie jest według Arystotelesa częścią w tragedii niezbędnie potrzebną, po wtóre niekoniecznie potrzebną w miejscu, gdzie główny w tragedii węzeł, jak to pokazują i przykłady przytoczone. [przypis tłumacza]
When do we move? (ang.) — Kiedy ruszamy? [przypis edytorski]
where are you (ang.) — gdzie jesteś. [przypis edytorski]
Where are you going to? (ang.) — Dokąd zmierzacie? [przypis edytorski]
Where is my sleeping-room? My sleeping-room (ang.) — Gdzie jest moja sypialnia? Moja sypialnia. [przypis edytorski]
w hesperyskim sadzie — w ogrodzie Hesperyd rosły, według podań greckich, drzewa o złotych owocach. [przypis redakcyjny]
w hierarchii — w porządku władz według stopniowania. [przypis redakcyjny]
Whig a. Whigamore — w żargonie spiskowców oznaczało tych, którzy byli ulegli rządom króla Jerzego. [przypis autorski]
whisk (ang.) — wist, gra karciana; od whisk: machnąć, śmignąć. [przypis edytorski]
whiskers (ang.) — bokobrody. [przypis edytorski]
whist (ang.) — milczenie [w XVII w. w Anglii karciana gra w wista była znana jako whisk, od czasownika znaczącego: machnąć, śmignąć, później nazwa uległa zmianie, zapewne pod wpływem wykrzyknienia whist: cicho, cisza; red. WL]. [przypis tłumacza]
Whistler, James Abbot McNeill (1834–1903) — amer. malarz działający w Anglii; związany z wczesną fazą impresjonizmu, znany z portretów i pejzaży. [przypis edytorski]
Whistler, James Abbot McNeill (1834–1903) — amerykański malarz działający w Anglii; związany z wczesną fazą impresjonizmu, znany z portretów i pejzaży. [przypis edytorski]
Egon Erwin Kisch, Raj amerykański, Raj amerykański. Część pierwsza
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
w Historii naturalnej duszy (…) w pierwszym jej wydaniu — Pewne dane przemawiają za tym, że późniejsze wydania Historii naturalnej duszy (zwłaszcza rozdz. VII) opracowane zostały pod wpływem Człowieka-maszyny. [przypis tłumacza]
w Hiszpanii, we Francji i w Grecji ciągłe przeciw Rzymianom bunty — określenia ahistoryczne użyte przez autora; chodzi o hist. krainy Iberii, Galii i Grecji włączone jako prowincje do państwa rzymskiego. [przypis edytorski]
Whitechapel — dzielnica Londynu od XVII w. zamieszkiwana głównie przez biedotę i rozmaitego rodzaju przestępców; obfitowała w domy publiczne, szynki i meliny, uchodziła za najniebezpieczniejszą; tu swoich morderstw dokonywał w 1888 r. domniemany seryjny morderca Kuba Rozpruwacz (ang. Jack the Ripper). [przypis edytorski]
Whitechapel — dzielnica w Londynie, w której znajdowały się XIX-wieczne teatry: Effingham i The Pavilion. [przypis edytorski]
Whitechapel — uboga dzielnica Londynu w płn.-wsch. części miasta (East End), centralna ulica Whitechapel (nazwa od kapliczki pod wezwaniem Marii z Nazaretu) jest przedłużeniem drogi pamiętającej jeszcze czasy rzymskie i prowadzącej z Londynu przez Aldgate na wschód; w XVI w. dzielnica słynęła z niewielkich zakładów rzemieślniczych i produkcyjnych (w jednej z tamtejszych odlewni powstał symbol stolicy, Big Ben), od XVII w. zaczął się upadek dzielnicy, która w wieku XVIII słynęła z licznych domów publicznych, przestępczości, nędzy, powszechnego alkoholizmu, przeludnienia i wielkiej liczby bezdomnych; w epoce wiktoriańskiej Whitechapel uważana była za najniebezpieczniejszy obszar metropolii, na tym terenie doszło w latach 1888–1891 do 11 morderstw uznanych za dzieło tajemniczego seryjnego mordercy nazwanego Kubą Rozpruwaczem. [przypis edytorski]
Whitechapel — uboga dzielnica Londynu w płn.-wsch. części miasta (East End); w epoce wiktoriańskiej uważana była za najniebezpieczniejszy obszar metropolii. [przypis edytorski]
white, colored (ang.) — biały, kolorowy. [przypis edytorski]
Whitefield, George (1714–1770) — anglikański duchowny, jeden z założycieli metodyzmu; zwolennik nauki o predestynacji; jedna z czołowych postaci pierwszego wielkiego przebudzenia w Wielkiej Brytanii i w kolonialnej Ameryce; cieszący się wielką popularnością kaznodzieja, w swoich kazaniach posługiwał się dialogami lub monologami, wygłaszał je w teatralny, emocjonalny sposób. [przypis edytorski]
Whitehall — ulica w środkowej części Londynu (w gminie Westminster), wokół której skupione są budynki rządowe; jej nazwa jest często używana jako synonim brytyjskiego rządu. [przypis edytorski]
Whitehead, Alfred North (1861–1947) — angielski filozof i matematyk. [przypis edytorski]
white rose (ang.) — biała róża (tu: nazwa perfum). [przypis edytorski]
Whitman — o Whitmanie pisał Brzozowski, jak tu się wyraża, „niesprawiedliwie i sucho” w Legendzie Młodej Polski w rozdziale XII (Dusza samotna). [red. WL]. [przypis redakcyjny]
Whitman, Walt (1819–1892) — amerykański poeta, eseista i publicysta, jedna z najważniejszych i najbardziej wpływowych postaci w literaturze amerykańskiej, w swoich utworach łączył postawę humanisty z realizmem i transcendentalizmem; nazywany ojcem wiersza wolnego, autor budzącego kontrowersje tomiku Źdźbła trawy (1855). [przypis edytorski]
Whitman, Walt (1819–1892) — jeden z najwybitniejszych poetów amerykańskich, piewca jednostkowej wolności, zwolennik demokracji. [przypis edytorski]
Whitman, Walt (1819–1892) — jeden z ważniejszych poetów amerykańskich, prekursor wiersza wolnego, autor m. in. zbioru wierszy Źdźbła trawy (Leaves of grass). [przypis edytorski]
Whitman, Walter a. „Walt” (1819–1892) — amerykański poeta i prozaik, jeden z prekursorów współczesnej literatury amerykańskiej. [przypis edytorski]
who ever (…) sight (ang.) — Któż kochał, jeżeli nie pokochał z pierwszego wejrzenia. [przypis tłumacza]
whole and steadily (ang.) — całościowo i nieprzerwanie. [przypis edytorski]
w hordach — chodzi o hordy tatarskie, które porywały kobiety. [przypis redakcyjny]
W Horebie — Pwt 16–19. [przypis tłumacza]
Who's it, Luke (ang.) — kto to jest, Łukaszu. [przypis edytorski]
w Huszt uwięziono legionistów — w lutym 1918 część żołnierzy Polskiego Korpusu Posiłkowego, formacji utworzonej przez Austro-Węgry we wrześniu 1916 z Legionów Polskich, w proteście przeciwko podpisaniu pokoju brzeskiego przebiła się przez front austriacko-rosyjski i połączyła się z II Korpusem Polskim w Rosji. Większości nie udało się przebić i zostali oni osadzeni przez austro-węgierskie władze wojskowe w obozach w Huszt i Marmarosz-Sziget na Węgrzech, oskarżeni o zdradę. [przypis edytorski]
Wiącek, Wojciech (1869–1944) — działacz i publicysta ludowy, wójt Machowa, poseł do austriackiej Rady Państwa, senator RP. [przypis edytorski]
wiąd — dziś popr.: uwiąd, więdnięcie. [przypis edytorski]
wiązadły (…) umocowan — dziś: wiązadłami umocowany. [przypis edytorski]
Wiązania grzecznej Helenki — chodzi o książkę Klementyny Hoffmanowej z d. Tańskiej, Wiązanie Helenki. Książeczka dla małych dzieci uczących się czytać, przez Autorkę „Pamiątki po dobrej matce”, Warszawa 1823. [przypis edytorski]
wiązanie (daw.) — podarek imieninowy. [przypis edytorski]
wiązanie (daw.) — podarunek imieninowy. [przypis edytorski]
wiązanie (daw.) — prezent imieninowy lub urodzinowy. [przypis edytorski]
wiązanie — podarunek imieninowy. [przypis edytorski]
wiązanie stropu — element łączący ze sobą elementy konstrukcyjne stropu. [przypis edytorski]
wiązanie — tu: prezent imieninowy; imieniny Anny przypadają 26 lipca. [przypis edytorski]
Wiązankę szczegółów, rzucających światło na byt starolitewski (…) — tu można by nadmienić, że znaki litewskie, przed chrześcijańską (ruską) Pogonią, nosiły „głowy ludzkie z czarnemi włosami”; takie powiewały np. nad wieżami bełskimi roku 1352, nim chorągwi węgierskiej króla Ludwika ustąpiły. Szczegóły bytu wielkoksiążęcego, np. z dworu Giedymina, otoczonego radą przyboczną, przyjmującego posłów w osobnej sali, pomijamy, jako wpływy obcej kultury. [przypis redakcyjny]
wiąz — drzewo o ząbkowanych liściach, drobnych kwiatach i płaskich, okrągłych owocach. [przypis edytorski]
wiązka wiórów — dziś raczej: garść, kupka wiórów. [przypis edytorski]
wiązki błagalne — wiązki takie, wykonane z gałązek wawrzynu lub oliwek składali błagalnicy na ołtarzach bogów. [przypis redakcyjny]
