Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 448 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 13132 przypisów.
Pawlikowski, Jan Gwalbert (1860–1939) — ekonomista, publicysta i polityk, historyk literatury, taternik; prof. ekonomii Akademii Rolniczej w Dublanach (1891–1904), prezes Rady Nadzorczej Banku Parcelacyjnego we Lwowie (1893–1905), wiceprezes Rady Nadzorczej Banku Melioracyjnego we Lwowie (1902–1912); członek Ligi Narodowej od 1902 (od 1905 r. w Komitecie Centralnym), współtwórca Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego w Galicji (w 1904, prezes w l. 1907–1915), od 1919 członek Rady Naczelnej Związku Ludowo-Narodowego; był założycielem i redaktorem (do 1935 naczelnym) czasopisma „Wierchy”, czynnie uprawiał taternictwo i speleologię w l. 1876–1881 (m.in. pierwsze wejście na Mnicha, 1879/1880), był jednym z pierwszych działaczy na rzecz ochrony przyrody i gorącym propagatorem utworzenia parku narodowego na terenie Tatr; autor prac o okresie mistycznym w poezji Juliusza Słowackiego. [przypis edytorski]
Pawlikowski, Mieczysław Gwalbert (1834–1903) — pisarz, działacz społeczny i polityczny, publicysta; uczestnik powstania styczniowego. [przypis edytorski]
Pawlikowski, Tadeusz (1861–1915) — dyrektor Teatru im. Słowackiego w latach 1893–1899 i 1913–1915, później teatru lwowskiego. [przypis edytorski]
Pawlikowski, Tadeusz (1861–1915) — dyrektor Teatru im. Słowackiego w latach 1893–1899 i 1913–1915, później teatru lwowskiego. [przypis edytorski]
Pawlikowski, Tadeusz (1861–1915) — reżyser, dyrektor teatralny. [przypis edytorski]
Pawlikowski, Tadeusz (1861–1915) — reżyser teatralny i operowy, dyrektor Teatru Miejskiego w Krakowie, a następnie we Lwowie. [przypis edytorski]
Pawlikowski, Tadeusz (1862–1915) — dyrektor teatru krakowskiego (w latach 1893–1899) i lwowskiego (1899–1906); reżyser. [przypis edytorski]
Pawlikowski — Tadeusz Pawlikowski, dyrektor Teatru Miejskiego w Krakowie w latach 1893–1899 i 1913–1915 oraz Teatru Miejskiego we Lwowie (1900–1906). Był również wybitnym reżyserem teatralnym. [przypis edytorski]
Pawluga, właśc. Paweł Michnowicz But (zm. 1638) — ataman kozacki, przywódca powstania chłopsko-kozackiego przeciw polskiemu panowaniu w 1637; po klęsce pod Borowicami schwytany i stracony w Warszawie. [przypis edytorski]
Pawluk, Paweł właśc. Michnowicz, Pawło (zm. 1638) — hetman kozacki, przywódca antypolskiego i antyszlacheckiego powstania kozackiego w 1637. [przypis edytorski]
Pawn Broker (ang.) — właściciel lombardu. [przypis edytorski]
Pawołocz — wieś na Ukrainie. [przypis edytorski]
pawołoki (z ros.) — tkaniny, zasłony. [przypis edytorski]
Paxabteilung (neol. z łac. pax: pokój, niem. Abteilung: oddział) — „bataliony pokoju”. [przypis edytorski]
Pax huic domui (łac.) — pokój temu domowi. [przypis edytorski]
pax (łac.) — pokój; pacem — B. lp: pokój. [przypis edytorski]
pax (łac.) — pokój. [przypis edytorski]
pax (łac.) — pokój; tu: proszę o pokój, pogódźmy się. [przypis edytorski]
pax (łac.) — pokój, tu: „Spokój!”. [przypis edytorski]
pax romana (łac.) — pokój rzymski; pokój narzucony podbitym ludom i utrzymywany zbrojnie. [przypis edytorski]
Pax — Stowarzyszenie „Pax”, świecka organizacja katolicka powstała w 1947 r., kierowana przez Bolesława Piaseckiego, przywódcę przedwojennego faszyzującego Ruchu Narodowo-Radykalnego Falanga i zrzeszająca działaczy z tego kręgu; organem „Paksu” był dziennik „Słowo Powszechne”, stowarzyszenie posiadało także własny Instytut Wydawniczy „Pax”. Organizacja była nastawiona na współpracę z powojennym rządem i dążyła do skupienia wokół siebie środowisk katolickich oraz przyjęcia funkcji wyłącznego ich reprezentanta w dialogu Kościoła z władzą PRL; popierała też wiele kontrowersyjnych działań władz (m.in. proces biskupa Kaczmarka, uwięzienie prymasa Stefana Wyszyńskiego, ruch „księży patriotów” itp.), czerpiąc w związku ze swoją postawą wiele wymiernych korzyści. Po 1991 r. na bazie struktur „Paksu” powstało Polskie Forum Chrześcijańsko-Demokratyczne, a w 1994 r. Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. [przypis edytorski]
Pax tecum! Pax, pax! (łac.) — Pokój z tobą! Pokój, pokój! [przypis edytorski]
„Pax” — utworzone w 1947 stowarzyszenie skupiające prawicowo-chrześcijańskie środowiska polityczne nastawione na współpracę z władzami komunistycznymi PRL. Na jego czele stanął Bolesław Piasecki. Z biegiem lat „Pax” rozluźnił swe więzi z władzami, nigdy jednak całkowicie się od nich nie uniezależnił. Prowadził m.in. bogatą działalność wydawniczą. [przypis edytorski]
Pax vobiscum (łac.) — pokój z wami. [przypis edytorski]
Pax vobiscum! (łac.) — pokój z wami. [przypis edytorski]
pax vobiscum (łac.) — pokój z wami. [przypis edytorski]
Pax vobiscum! (łac.) — Pokój z wami! [przypis edytorski]
pax vobiscum, nihil amplius (łac.) — pokój z wami, nic więcej. [przypis edytorski]
pax vobis (łac.) — pokój wam. [przypis edytorski]
paysannes (fr.) — chłopki. [przypis edytorski]
pays d'élection a. election (fr.) — w absolutystycznej Francji dzielnice, podlegające jurysdykcji urzędników królewskich (wybranych), w których przedstawiciel rządu królewskiego (intendent) rozdzielał podatki z pomocą urzędników wybranych na szczeblu lokalnym. [przypis edytorski]
pays d'état (fr.) — w absolutystycznej Francji prowincja królestwa, która zachowała swoje stany prowincjonalne (duchowieństwo, szlachtę i stan trzeci); ich zasadniczą rolą było negocjowanie wysokości podatku z komisarzami lub intendentami królewskimi, a następnie rozdzielanie go na diecezje i parafie oraz kontrolowanie jego poboru. [przypis edytorski]
pažaras — šiaurės pašvaistė. [przypis edytorski]
paź — chłopiec pełniący dawniej służbę przy określonej osobie na dworze (króla, cesarza, księcia itp.); tu: przy osobie burmistrza miasta. [przypis edytorski]
paź — chłopiec ze szlacheckiego rodu, pełniący służbę na dworze. [przypis edytorski]
paź — chłopiec ze szlacheckiego rodu służący na dworze. [przypis edytorski]
paź — chłopiec z rodziny szlacheckiej, usługujący monarsze a. magnatowi. [przypis edytorski]
paździerz — częściej w lm: paździerze: zdrewniałe części łodyg lnu lub konopi, oddzielane od włókien łykowych przez międlenie i trzepanie; wiór. [przypis edytorski]
paździerze — oddzielone od włókien części suchych łodyg konopi lub lnu. [przypis edytorski]
paździerze — suche odpady po pozyskiwaniu włókien z lnu bądź konopii. [przypis edytorski]
paździerze — zdrewniałe części łodyg lnu lub konopi. [przypis edytorski]
pažvalgos — pažiūros. [przypis edytorski]
pažvilgis — dab.: požiūris. [przypis edytorski]
pažvilgis — nuomonė, pažiūra. [przypis edytorski]
pažyčioti — skolintis. [przypis edytorski]
pażerny — dziś popr.: pazerny. [przypis edytorski]
pazdury — dziś popr.: pazury. [przypis edytorski]
paznogcia — dziś popr.: paznokcia. [przypis edytorski]
paznogcia (starop. forma) — dziś popr.: paznokcia. [przypis edytorski]
paznogcie — dziś popr.: paznokcie. [przypis edytorski]
paznokć — dziś popr. forma: paznokieć; tu forma skrócona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
paznokty — dziś popr.: paznokciami. [przypis edytorski]
pazomatys — vieta palei zomatą. [przypis edytorski]
Pazurkowski — w innej wersji: Chamiec. [przypis edytorski]
pazvanai — skambinimas varpais už mirusįjį. [przypis edytorski]
Pazyfae (mit. gr.) — królowa Krety, która zakochała się w świętym byku, podarowanym Minosowi przez boga mórz i oceanów Posejdona i urodziła Minotaura. [przypis edytorski]
Pazyfae (mit. gr.) — żona Minosa, króla Krety, która w wyniku klątwy zakochała się w świętym byku i urodziła Minotaura, pół byka, pół człowieka. [przypis edytorski]
Pazyfae (mit. gr.) — żona Minosa, króla Krety, która zakochała się w świętym byku, podarowanym Minosowi przez boga Posejdona, i urodziła Minotaura, pół byka, pół człowieka. [przypis edytorski]
Pazyfae — żona Minosa. [przypis edytorski]
Pazyfy — Pazyfae — żona Minosa. [przypis edytorski]
pchać do nosa cuchnący proszek pochodzący z Ameryki — tabakę, czyli sproszkowany tytoń, przeznaczony do zażywania przez nos; tabaka stała się popularna we Francji, odkąd w 1560 ambasador francuski w Hiszpanii przywiózł ją królowej Katarzynie Medycejskiej jako środek leczniczy na trapiące ją migreny. [przypis edytorski]
pchać się do fraka — zabiegać o posadę państwową; aluzja do obowiązującego w Rosji carskiej rozporządzenia, według którego przepisowym strojem urzędowym funkcjonariuszy państwowych średniego i wyższego stopnia był frak. [przypis edytorski]
Pchła (gw.) — popchnęła. [przypis edytorski]
pchnąć — tu: posłać. [przypis edytorski]
pchnąc — dziś popr. forma: pchając. [przypis edytorski]
pchnął w Letę — tj. w śmierć. [przypis edytorski]
pchnąłżebyś — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy pchnąłbyś. [przypis edytorski]
PCK — Polski Czerwony Krzyż, najstarsza polska organizacja humanitarna będąca członkiem Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, założona w 1919 r. [przypis edytorski]
P. Curie i Debierne zauważyli (…), że zjawisko to [wzbudzanie promieniotwórczości] przebiega prawidłowo i zawsze w tenże sam sposób, jeżeli odbywa się w naczyniu zamkniętym — [por.] „Comptes rendus”, 4 marca 1901. [przypis edytorski]
pczoła — dziś popr.: pszczoła. [przypis edytorski]
pczoła (starop.) — pszczoła. [przypis edytorski]
pczoły — dziś popr.: pszczoły. [przypis edytorski]
PD — prawdopodobnie literówka autora, chodzi raczej o SD (socjaldemokrację), lewicowy ruch społeczny wywodzący się z ruchu robotniczego. [przypis edytorski]
pęcełek (reg.) — węzełek, przen. dziecko, tu raczej: zarodek. [przypis edytorski]
péché originel (fr.) — grzech pierworodny. [przypis edytorski]
pęczak — gruba kasza z całego ziarna zboża (jęczmienia), pozbawionego łuski. [przypis edytorski]
pęcz (daw.) — pąki pokrywające krzew lub drzewo. [przypis edytorski]
pęcze a. pęcza — dziś: pąki. [przypis edytorski]
pęcze — dziś: pąki, pączki. [przypis edytorski]
pęcze — dziś raczej: pąki (kwiatów, tu: róż). [przypis edytorski]
pęcze — pąki, pączki. [przypis edytorski]
pęcze — pąki. [przypis edytorski]
pędrak — małe dziecko. [przypis edytorski]
pędrak (żart.) — małe dziecko. [przypis edytorski]
pędź (…) wzdłuż brzegu — wzdłuż wybrzeża Morza Czarnego, mijając kraj koczowniczych ludów scytyjskich. [przypis edytorski]
pędzą po suknach wytoczone słonie — w bilard grano kulami z kości słoniowej. [przypis edytorski]
pędzić się (daw. reg.) — pędzić. [przypis edytorski]
pędzić się — dziś: pędzić. [przypis edytorski]
pędzić się — dziś popr.: pędzić. [przypis edytorski]
pędzić się — dziś popr.: pędzić, tj. biec. [przypis edytorski]
pędzić (…) w konkury (daw.) — zalecać się, zabiegać o rękę. [przypis edytorski]
pędzlów — dziś popr. forma D.lm: pędzli. [przypis edytorski]
Pè far la to vendetta… (korsykański) — Aby się zemścić, bądź spokojny, tyle wystarczy (z pieśni pogrzebowej Vocero du Niolo). [przypis edytorski]
pęki rózg i siekiery — w starożytnym Rzymie najwyższym urzędnikom państwowym w miejscach publicznych jako asysta towarzyszyli funkcjonariusze zwani liktorami, nosząc przed nimi oznaki władzy: przewiązane wiązki rózeg, między którymi zatknięty był topór. [przypis edytorski]
pęknąć od żalu — obecnie: pęknąć z żalu. [przypis edytorski]
pęknął — dziś popr. forma: pękł. [przypis edytorski]
pėkščias — sen.: pėsčias. [przypis edytorski]
Péladan, Joséphin, znany też Sâr Péladan (1858–1918) — francuski powieściopisarz; utrzymywał, że pewien babiloński król pozostawił jego rodzinie tytuł ”Sâr”; założyciel odnowionego Bractwa Różokrzyżowców, które m.in. organizowało wystawy obrazów: na jednej z ulotek takiej wystawy znajdowały się schody usłane liliami. [przypis edytorski]
pępuszek (gw.) — kłębuszek. [przypis edytorski]
Pérès, Jean-Baptiste (1752–1840) — fr. fizyk, prawnik, bibliotekarz. [przypis edytorski]