Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8025 przypisów.
na świętego Piotra i Pawła — 29 czerwca; w oryginale: Lammas, czyli święto plonów, święto chleba, celebrowane od zachodu słońca 31 lipca do zachodu słońca 1 sierpnia. [przypis edytorski]
na Święto Jańskie — na dzień Świętego Jana, a właśc. w wigilię św. Jana w kalendarzu chrześcijańskim obchodzono święto u progu lata (w nocy z 23 na 24 czerwca; noc świętojańska, zw. też nocą Sobótki a. nocą Kupały) święto ustanowione dla zasymilowania przez tradycję chrześcijańską prastarego święta pogańskiego (znanego również w krajach anglosaskich jako ang. Midsummer, niem. Mittsommerfest; por. A Midsummer Night's Dream Shakespeare'a), związanego z przesileniem letnim i obrzędami płodności. [przypis edytorski]
na święty Jerzy — 23 kwietnia. [przypis edytorski]
na święty Marcin — 11 listopada; na ziemiach ruskich: 25 października. [przypis edytorski]
na święty Michał — 11 listopada. [przypis edytorski]
na święty Michał — 29 września. [przypis edytorski]
na świeżo malowane wrota nie patrzą filozofowie — we frazeologizmie: patrzeć, gapić się jak cielę na malowane wrota (tj. intensywnie i bezmyślnie). [przypis edytorski]
na św. Jan — święto Narodzenia św. Jana Chrzciciela 24 czerwca (ustanowione przez Kościół katolicki dla przezwyciężenia prastarej tradycji uroczystości Nocy Kupały, obchodzonej w okresie przesilenia letniego, przypadającego 21–22 lub 23-24 czerwca). [przypis edytorski]
na s. 310 — patrz rozdz. XVI. [przypis edytorski]
na sądziech — dziś popr. forma Msc.lm: na sądach. [przypis edytorski]
na sądziech — dziś popr. forma Msc.lm: na sądach. [przypis edytorski]
na sądziech — dziś popr.: na sądach. [przypis edytorski]
na sad — dziś popr.: do sadu. [przypis edytorski]
nasadka — pułapka na lisy i tchórze. [przypis redakcyjny]
nasadlony — nasmarowany sadłem. [przypis edytorski]
nasadzać — nasyłać, przygotowywać zasadzki. [przypis edytorski]
nasadzać się (daw.) — przygotowywać zasadzkę. [przypis edytorski]
nasadzić (daw.) — nasłać. [przypis edytorski]
nasadzić — tu: nasłać. [przypis edytorski]
na sago — na ukos. [przypis edytorski]
na Saksy (pot.) — określenie emigracji zarobkowej, pochodzące od nazwy Saksonii, częstego w XIX w. celu tych wyjazdów za pracą. [przypis edytorski]
na salą — daw. forma B.lp r.ż.; dziś: na salę. [przypis edytorski]
Na salę wchodzi dworzanin z berłem, za nim zaś drugi, który niesie obrus… — Cyt. za: Leigh Hunt, Miasto (The Town), str. 408, opowiadanie starego podróżnika. [przypis autorski]
na samę (…) zmierza — zmierza ku (niej) samej. [przypis redakcyjny]
na samej sztuce — od kiedy nie męstwo i liczba rozstrzygają o zwycięstwie, ale umiejętność i technika; por. Uwagi, rozdz. Wojsko. [przypis redakcyjny]
nasamprzód a. najsamprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód (daw.) — tu: najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód — najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód (przestarz.) — najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód trzeba zbadać zdolności umysłowe (…) zbadać granicę między mniemaniem a wiedzą — Locke w Przedmowie i pierwszych trzech paragrafach swego Essay concerning human understanding, ogłoszonego dopiero w 1690 r. [przypis tłumacza]
nascentes (łac.) — zrodzone. [przypis edytorski]
Nascentes (…) pendet (łac.) — „Z chwilą narodzin zaczynamy umierać i początek zahacza się o koniec” (Manilius, Astronomica, IV, 16; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
na schwał (daw.) — nadzwyczaj, wyjątkowo, nader. [przypis redakcyjny]
na schwał — nadzwyczajnie, doskonale. [przypis edytorski]
na schwał — zdrowo wyglądający, dobrze zbudowany, silny. [przypis edytorski]
nascy (gw.) — nasi. [przypis edytorski]
na (…) scy z Rzymu uciekają — w wydaniu źródłowym brak dwóch stron tekstu pomiędzy fragmentami „stojącego we drzwiach, na” a „scy z Rzymu uciekają”. [przypis edytorski]
nas dla (starop.) — dla nas. [przypis edytorski]
na, sehen Sie (niem.) — zobaczymy. [przypis edytorski]
na sejmiech — dziś popr. forma Msc.lm: na sejmach. [przypis edytorski]
na senat… (in senatum) — czysto rzymskie pojęcia o „senacie”, który niby stanowią w domu Periplektomenusa: on sam, Palestrio, Pleusikles i Filokomazjum. W najpełniejszej liczbie (frequens senatus), co było do ważności uchwał rzymskiego senatu rzeczą konieczną. [przypis tłumacza]
na sesją — dziś popr. forma B. lp: na sesję. [przypis edytorski]
na sfery — do nieba wyniesiony. [przypis redakcyjny]
nas (gw.) — nasz. [przypis edytorski]
Nashe, Tomasz (1567–1601?) — pisał również dramaty i jest autorem jednej z pierwszych angielskich powieści. [przypis tłumacza]
Nash, John Forbes (1928–2015) — amerykański matematyk, który wniósł zasadniczy wkład w teorię gier, laureat nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii; od 1959 cierpiał na schizofrenię paranoidalną; na podstawie jego biografii powstała książka oraz film pt. Piękny umysł. [przypis edytorski]
nash — samochód firmy Nash Motors, amerykańskiego przedsiębiorstwa branży motoryzacyjnej z siedzibą w Kenosha, założonego przez Charlesa Williamsa Nasha, daw. dyrektora generalnego General Motors; przedsiębiorstwo istniało w latach 1916–1957, zajmując się produkcją samochodów osobowych. Marka należała do amerykańskiego koncernu American Motors. [przypis edytorski]
Nashua — miasto w Stanach Zjednoczonych (w stanie New Hampshire). [przypis edytorski]
nasiąkniony (daw.) — dziś: nasiąknięty. [przypis edytorski]
nasiąść — osiąść. [przypis redakcyjny]
nasiadł się — tu: zawziął się. [przypis edytorski]
na się (daw.) — na siebie. [przypis edytorski]
na się — dziś: na siebie. [przypis edytorski]
na się — dziś popr.: na siebie. [przypis edytorski]
na siebie tylko pamiętna — myśląc tylko o sobie. [przypis edytorski]
na siebie uraził — rozgniewał na siebie. [przypis edytorski]
Na siedemnasty — skrócone od: idzie mi na siedemnasty rok; rozpoczęłam siedemnaście lat. [przypis edytorski]
nasieka — broń podobna do maczugi. Nasiekę wykonywano w ten sposób, że siekierą albo toporem nasiekiwano młode dęby lub brzozy i w powstałe szpary wciskano ostre kamienie. W ciągu kilku lat kamienie wrastały w drzewo, które po ścięciu było groźną bronią. [przypis redakcyjny]
na sienie (daw. forma) — dziś: na sianie. [przypis edytorski]
na sienie (daw. forma) — na sianie. [przypis edytorski]
nasi — katolicy. [przypis tłumacza]
nasi (książę), chacham (mędrzec), Aw Beit-Din (przewodniczący Izby Sądowej) — trzy tytuły w kolejności ich znaczenia zarezerwowane dla najważniejszych członków sanhedrynu. [przypis tłumacza]
nasi — najwyższy tytuł, jakim obdarzano przywódcę duchowego Żydów. Nasi odpowiada tytułowi „książę”. [przypis tłumacza]
nasiona znowu i rośliny od innych bóstw — od Demeter, bogini zbóż, pól uprawnych i rolnictwa, oraz Dionizosa, boga winnej latorośli. [przypis edytorski]
na siostrzyczkę mało my dbali — dziś popr.: o siostrzyczkę mało dbaliśmy. [przypis edytorski]
na Sipylu — Sipylus (łac.), Sypilos (gr.): góra w Azji Mniejszej, na którą została przeniesiona przez trąbę powietrzną skamieniała Niobe. [przypis redakcyjny]
Na skały igle — aluzja do Kordiana na Mont Blanc. [przypis redakcyjny]
na skazę (starop.) — na zgubę. [przypis redakcyjny]
na skórze piętno wypalę — jak piętnowano zbiegłych niewolników. [przypis edytorski]
na skoro (ros.) — byle prędzej. [przypis edytorski]
naskręcano wiór smolnych — dziś popr. forma: naskręcano wiórów (…). [przypis edytorski]
na skrzypcu — naczynie do ciągnienia złoczyńców dla wyciągnienia od nich jakiego zeznania. [przypis redakcyjny]
nas, którzy stanowiliśmy, prawem kaduka, codzienną kompanię Stacha. — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: „Sylwester” w Paonie (od lewej do prawej: Rakowski, Boy, Dagny, Janikowski, Oszacki, Antoni Wysocki, Przybyszewski, Starzewski, aktorka d'Yllier, Alfred Wysocki). [przypis edytorski]
naskuść — dziś popr.: naskubać. [przypis redakcyjny]
na skutek istniejących przepisów o służbie wojskowej — Dziennik Praw Królestwa Polskiego, I, s. 150, 363 i nast.; II, s. 135. [przypis redakcyjny]
Na sławu! Na szczastie (ukr.) — na sławę, na szczęście. [przypis redakcyjny]
na słomie lecz, żebrak — prawdopodobnie: położyć się na słomie jak żebrak. [przypis edytorski]
nasłuchać — dziś: nasłuchać się. [przypis edytorski]
na służbie — w miejscu, gdzie się przechowuje naczynia stołowe. [przypis redakcyjny]
Nas, mówią, wielu. — ślad rosyjskiej składni, pomijającej orzeczenie; po polsku raczej: Nas, mówią, jest wielu. lub: Mówią, że jest ich dużo. [przypis edytorski]
na smoka — bo Adrastos, najprzedniejszy wśród najeźdźców, miał smoka wyrzeźbionego na tarczy. [przypis redakcyjny]
na smugu — na łące. [przypis edytorski]
Na smutek, co się skarży — Smutek jest tu uosobiony (w pacholęciu) [raczej: „na smutek, na który się skarży” pacholę mało zważają obecni przy tej skardze; Red. WL]. [przypis redakcyjny]
Na smutną wieść przyjechał stary komisarz — Werter popełnił samobójstwo w mieście; komisarz przyjechał z leśniczówki. [przypis redakcyjny]
nasnadniejszy (starop. forma) — najsnadniejszy; tj. najłatwiejszy. [przypis edytorski]
nasnadniejszy (starop.) — najłatwiejszy. [przypis redakcyjny]
nas — Niemców (wg. objaśnienia tłumacza). [przypis edytorski]
na sobotę każdy ma rybę i rosół z kluskami — w judaizmie sobota, czyli szabat (z hebr.) lub szabas, jest dniem świętym, którego uroczysty charakter podkreśla się m.in. wspólnym świątecznym posiłkiem. [przypis edytorski]
nas obu — Werter utożsamia swój los z losem parobczaka. Już w liście z 4 września 1772 porównywał się z nim. [przypis redakcyjny]
na sofie (in lecto) — sofy, pokryte kobiercami, na których biesiadnicy leżeli przy stołach. [przypis tłumacza]
Naso — Owidiusz (Publius Ovidius Naso, 43 p.n.e.–18 n.e.) był jednym z najwybitniejszych, ale też ostatnich wielkich rzymskich poetów. Znany głównie z twórczości o tematyce miłosnej. Napisał Sztukę kochania oraz Pieśni miłosne, a także poemat epicki Metamorfozy. [przypis edytorski]
na sparze (starop.) — na widoku; spara: szpara. [przypis edytorski]
na spasenie Lacham (z ukr.) — na ratunek Polakom. [przypis redakcyjny]
naspisz się (starop.) — naśpisz się. [przypis edytorski]
naspiżować (daw.) — zaopatrzyć w żywność. [przypis edytorski]
naspiżowany (daw.) — zaopatrzony w żywność. [przypis edytorski]
na spódnicę — tu domyślnie: tkaninę na uszycie spódnicy. [przypis edytorski]
nasprawować (daw.) — sporządzić, przygotować. [przypis edytorski]
na sprobunek (daw.) — na spróbowanie. [przypis edytorski]
