Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8840 przypisów.
małmazja — słodkie, aromatyczne czerwone wino, bardzo kosztowne, wyrabiane w krajach położonych nad Morzem Śródziemnym, nazwane od miasta Malvasia na Peloponezie. [przypis edytorski]
małmazja — słodkie, aromatyczne, czerwone wino z krajów śródziemnomorskich; pierwotnie wyrabiane ze szczepu winogron malvasia w okolicach miasta Malvasia na Peloponezie. [przypis edytorski]
małmazja — słodkie, aromatyczne, czerwone wino z krajów śródziemnomorskich; pierwotnie wyrabiane ze szczepu winogron malvasia w okolicach miasta Malvasia na Peloponezie, potem również w innych miejscach, w tym na Wyspach Kanaryjskich i na Maderze; w Polsce ceniono małmazję z Krety; nazwa wina stanowiła synonim luksusowego trunku. [przypis edytorski]
małmazja — słodkie, ciemne wino greckie, przen. przysmak. [przypis edytorski]
małmazja — słodkie, ciemne wino; kosztowny rarytas. [przypis edytorski]
małmazja — słodkie wino greckie. [przypis edytorski]
małmazja — słodkie wino pochodzące z południa Europy. [przypis redakcyjny]
małmazja — słodkie wino. [przypis edytorski]
małmazja — wino spod miasta Napoli di Malvazia w Morei, wino kreteńskie od góry Marmy. [przypis redakcyjny]
małmazyja — małmazja; wino greckie (z Krety). [przypis edytorski]
małmazyje (starop.) — pierwotnie nazwa ciemnych, aromatycznych win produkowanych w okolicach miasta Malvasia na Peloponezie; tu: słodkie wina. [przypis edytorski]
małobaczny — nieuważny. [przypis edytorski]
mało było księżniczek, których prześcieradeł nie przesłano by kardynałowi — tj. prześcieradeł poplamionych krwią menstruacyjną, jako dowód, że są dojrzałe fizycznie. [przypis edytorski]
małoć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci (skróconą do -ć). [przypis edytorski]
mało ci (…) zostawił — konstrukcja z partykułą „ci”, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
mało co (starop.) — niewiele. [przypis edytorski]
mało (…) co (starop.) — zaledwie, trochę. [przypis redakcyjny]
Mało dbam, że ze Wschodu przybyli pasterze… — poeta wspomina tu o nieudowodnionej dostatecznie hipotezie, że państwo egipskie zostało założone przez potomków biblijnego Chama, którzy przybyli ze wschodu. [przypis redakcyjny]
mało dba o to, aby go zrozumiano, byleby tylko pisał i mówił in forma — satyra Rabnera. [przypis autorski]
mało dotąd niepokojoną — τέως λανθάνουσαν; parum cognitam; das bis dahin unbekannte (?), Clementz; [pominięto tłum. na rosyjski]; mało dotąd niepokojoną Brytanię: A wyprawa Cezara do Brytanii w r. 55 i 54 p.n.e.? Słowa powyższe mogą się stosować do tego ostatniego wedle Swetoniusza Żywota Juliusza Cezara XXV: „Aggressus est et Britannos, ignotos antea” etc. [przypis tłumacza]
małoduszność — Powyżej nie było mowy o tym wzruszeniu. Zob. inne jego określenie niżej w Przyp. do Tw. 57. Cz. IV. [przypis redakcyjny]
mało dziesięć razy — co najmniej dziesięć razy. [przypis edytorski]
Małogoszcz — miasto w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim. [przypis edytorski]
mało karku nie nadkręcił — dziś: mało karku nie skręcił. [przypis edytorski]
Mało małym nie zginął — Priama przed zemstą Heraklesa uratowała siostra Hezjona. [przypis redakcyjny]
mało miał na tem (starop. konstrukcja) — mało mu było tego. [przypis edytorski]
mało miał na tem (starop. konstrukcja) — tego było mu mało. [przypis edytorski]
mało miał na tem (starop.) — mało mu tego było. [przypis edytorski]
Małom jej słuchał — przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: mało jej słuchałem. [przypis edytorski]
Małom (…) — Mało mówiłem; przykład ruchomości końcówek fleksyjnych czasowników. [przypis edytorski]
małom nie dostał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: mało nie dostałem. [przypis edytorski]
małom (…) nie złamał — mało nie złamałem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
małomowny — dziś popr.: małomówny. [przypis edytorski]
mało na tym macie (starop. konstrukcja) — mało wam tego. [przypis edytorski]
mało pamięta, co pisał Skrzyneckiemu — Andrzej Towiański, List do Adama Mickiewicza, 27 stycznia 1843 [w:] Współudział Adama Mickiewicza w sprawie Andrzeja Towiańskiego. Listy i przemówienia, Paryż 1877, t. 1, s. 74. [przypis edytorski]
mało przed tym (starop.) — niedawno. [przypis redakcyjny]
mało rozumieć o sobie — dziś: nie mieć o sobie wygórowanego mniemania; nie być zarozumiałym. [przypis edytorski]
Małorusin (daw.) — Ukrainiec. [przypis edytorski]
małoruski — dotyczący Małorusi (hist.); dziś: ukraiński. [przypis edytorski]
mało słychany (starop.) — rzadko słyszany; o którym rzadko słychać (się słyszy). [przypis edytorski]
mało (starop.) — nieco, trochę. [przypis edytorski]
mało (starop.) — trochę, nieco. [przypis edytorski]
mało (starop.) — trochę, niewiele. [przypis edytorski]
mało (starop.) — trochę; postój mało: poczekaj chwilę. [przypis edytorski]
mało (starop.) — trochę; poznać mało: trochę się dowiedzieć. [przypis edytorski]
mało (starop.) — trochę. [przypis edytorski]
mało (starop.) — trochę. [przypis redakcyjny]
mało (starop.) — tu: trochę. [przypis edytorski]
mało tobie po Owidiuszu, po Horacjuszu — jako nie wielce oddany w młodości naukom, nie dziw, że w Horacjuszu nie smakował; wreszcie można to uważać jedynie jako radę dla obywateli wiejskich. [przypis redakcyjny]
mało troszczyłem się o te kradzieże; nie były one pierwszą sprawką tej ręki — znalazłem w jego Elementach muzyki wiele rzeczy zaczerpniętych z tego, co napisałem o tej sztuce dla Encyklopedii i co oddałem w jego ręce na wiele lat przed ogłoszeniem tych Elementów. Nie wiem, jaki miał udział w książce zatytułowanej Słownik sztuk pięknych, ale znalazłem tam artykuły przepisane dosłownie z moich i to na długi czas, zanim też same artykuły ukazały się w Encyklopedii. [przypis autorski]
mało tysiąc razy — więcej niż tysiąc razy. [przypis edytorski]
małoumny (daw.) — niewiele rozumny. [przypis edytorski]
mało weźrzawszy w ziemię (starop.) — krótko popatrzywszy w ziemię. [przypis edytorski]
mało wiele (daw., gw.) — niewiele. [przypis edytorski]
mało wiele (daw., gw.) — niewiele, trochę. [przypis edytorski]
małowiele (daw., gw.) — niewiele, trochę. [przypis edytorski]
mało wiele (gw.) — trochę, niedużo. [przypis edytorski]
mało wiele (gw.) — trochę. [przypis edytorski]
małowiele (gw.) — trochę. [przypis edytorski]
mało wiele — niewiele, niezbyt wiele. [przypis edytorski]
mało-wiele — trochę. [przypis edytorski]
małowierny [rozum] (starop.) — mało mający wiary. [przypis redakcyjny]
mało że (starop.) — omalże, prawie. [przypis edytorski]
małoż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
małoż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
mało — zaledwie, trochę. [przypis redakcyjny]
mało za uczynek nie stoi — jest prawie tym samym, co uczynek. [przypis edytorski]
Małpą naszą ścigam — mowa o małpie, chowanej w domu, por. wyżej w 171. [przypis tłumacza]
małpa „hamadria” — prawdopodobnie Papio hamadryas, tj. pawian płaszczowy. [przypis edytorski]
małpa — ladacznica, kobieta lekkich obyczajów, tu: jako wyzwisko. [przypis edytorski]
małpa (starop.) — ladacznica. [przypis edytorski]
małpa — we fr. żargonie drukarskim: pracownik drukarni składający tekst z czcionek; zecer; por. pierwsza część cyklu, Dwaj poeci. [przypis edytorski]
Małpeczka — Fade imitateur [fr.: słaby, kiepski (dosł.: mdły) naśladowca; red. WL]. [przypis autorski]
małpi chleb — potoczna nazwa jadalnych owoców baobabu właściwego (Adansonia digitata), które są przysmakiem małp. [przypis edytorski]
małpie gruczoły — nawiązanie do słynnych, prowadzonych we Francji badań S. Woronowa (1866–1951) nad przeszczepianiem tkanki z jąder małp do jąder mężczyzn w celu przywrócenia młodzieńczej energii i zdrowia. [przypis edytorski]
małpie lata — zwrot taki mniej więcej, jak nasz „ruski miesiąc”. [przypis tłumacza]
małpka żałobniczka — colobus caudatus. [przypis autorski]
małpy zaprowadzić do piekła — nawiązanie do angielskiego przysłowia z czasów elżbietańskich (występuje też w Poskromieniu złośnicy, akt II, scena 1), mówiącego, że kobiety, które umierają jako panny, wiodą małpy do piekieł; jego pochodzenie jest niejasne; być może zajmowanie się małpami miało być pośmiertną karą za sprzeczne z naturą unikanie posiadania dzieci; być może miało podtekst lub znaczenie związane z lubieżnością, jaką przypisywano małpom. [przypis edytorski]
mały czas wyszedł (starop.) — niewiele czasu minęło. [przypis edytorski]
Mały Ejolf — tytułowy bohater sztuki (Lille Eyolf) Henryka Ibsena z 1894 r.; niepełnosprawny chłopiec, którego wychowaniem postanawia się zająć ojciec, Alfred Allmers, powróciwszy z górskiej wyprawy, zamiast kontynuować pracę nad swym dziełem zatytułowanym „Odpowiedzialność człowieka”; Ejolf najbardziej pragnie wieść życie normalnego chłopca, mimo sparaliżowanej nogi, ojciec stara się skierować jego aspiracje ku wznioślejszym celom; chłopiec ostatecznie utopił się w morzu, podążając za zaklinaczką szczurów. [przypis edytorski]
mały Fiat — prawdopodobnie mowa o modelu Fiat 508, niewielkim samochodzie osobowym produkowanym w Polsce na licencji Fiata (Fabbrica Italiana Automobili Torino) od roku 1931. [przypis edytorski]
Mały Jordan — dziś Nahr-Laddân. [przypis tłumacza]
Mały Kapral — przydomek nadany Napoleonowi Bonaparte po zwycięskiej bitwie pod Lodi (1796). [przypis edytorski]
mały komtur — wicekomtur, zastępca komtura. [przypis edytorski]
Mały Lord — tytuł oryg. Little Lord Fauntleroy (wyd. 1886), powieść angielskiej pisarki Frances Hodgson Burnett, autorki powieści dla młodych czytelników, takich jak Mała księżniczka czy Tajemniczy ogród. [przypis edytorski]
małym »kiukiu«, wszystkim małym »prupru«— aluzja do nazwisk Montesquiou oraz Proust. [przypis edytorski]
mały Napoleonek pojechał na wojnę do… Natalu… — Natal: port w kraju tejże nazwy w południowo–wschodniej Afryce (posiadłość brytyjska). 27 lutego 1879 Napoleon IV wyjechał do Natalu, ażeby jako ochotnik wziąć udział w walkach Anglików z Zulusami. [przypis redakcyjny]
Mały prorok — Le petit prophète de Boehmischbroda (styczeń 1753), satyra Friedricha Melchiora Grimma na tradycyjną operę francuską, stylizowana na proroctwo biblijne, opublikowana anonimowo. [przypis edytorski]
Mały Tim — w oryginale: Tiny Tim; jest to jego przezwisko, używane w rodzinie Cratchitów, dlatego też pisana wielką literą. [przypis edytorski]
małżeńską plami łożnicę swego brata — Tyestes uwiódł żonę swego brata, Atreusa. [przypis redakcyjny]
małżeńskie ogniwa — więzy małżeńskie; czyli: małżeństwo, instytucja małżeństwa. [przypis edytorski]
Małżeństwo? nie, powściągliwość stoi wyżej — [por.] 1 Kor 7, 38. [przypis tłumacza]
małżeństwo to (…) zawierane w bliskim stopniu pokrewieństwa — Bolesław III Krzywousty pojął za żonę Zbysławę, córkę Świętopełka II, księcia kijowskiego i halickiego, wnuczkę Izjasława, którego żoną była siostra Kazimierza Odnowiciela, Gertruda Mieszkówna (córka Mieszka II Lamberta i Rychezy, zresztą jako autorka łacińskich modlitw prozą poetycką z Kodeksu Gertrudy najdawniejsza znana z imienia pisarka polska). Małżeństwo Bolesława i Zbysławy zostało zawarte w 1103 r., potomkiem męskim z tego związku był Władysław II, zw. Wygnańcem. [przypis edytorski]
małżeństwo, wolność — te słowa usunięto w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]
małżeństwy — dziś popr. forma N. lm: małżeństwami. [przypis edytorski]
Małżonek ten, którego nazwisko mogłoby służyć wielu znajdującym się w jego stanie — Cornadez, aluzyjnie: rogacz. [przypis edytorski]
małżonek Wenery (mit. gr.) — chodzi o Hefajstosa. [przypis edytorski]
małżonka — Antikleja. [przypis edytorski]
małżonka jego, królowa — chodzi tu zapewne o Emnildę, córkę Dobromira (księcia z Moraw lub Łużyc). Bolesław Chrobry był żonaty cztery razy. Od 984 r. z córką margrabiego Miśni Rygdaga; z żoną rozwiódł się już prawdopodobnie na przełomie 985/986 r. Następnie pojął za żonę nieznaną z imienia Węgierkę (Długosz nadaje jej popularne w epoce imię Judyta, współczesne badania wskazują na siostrę Sarolty siedmiogrodzkiej, małżonki węgierskiego księcia Gejzy o prawdopodobnym imieniu Karolda); z tego małżeństwa narodził się w 986 a. 987 r. Bezprym. Trzecią żonę, Emnildę, poślubił między 987 a 989 r., miał z nią pięcioro dzieci (Mieszka II Lamberta, Ottona Bolesławica oraz trzy córki, z których znana z imienia jest tylko Regelinda) i był z nią związany do jej śmierci w 1016 a. 1017 r. Bolesław wstąpił po raz czwarty w związek małżeński z Odą, córką margrabiego miśnieńskiego Ekkeharda, 3 lutego 1018 r., w okresie Wielkiego Postu, kilka dni po zawarciu pokoju w Budziszynie i stanowił rękojmię zawartych układów; Chrobry miał z Odą jedną córkę, Matyldę, przy czym jednocześnie na dworze władcy przebywała porwana z Kijowa Przedsława. [przypis edytorski]
małżonka króla cylicyjskiego — Persowie często powierzali zarząd podbitych prowincji dotychczasowym ich królom. [przypis tłumacza]
