Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5330 przypisów.

Laing, Alexander Gordon (1793–1826) — oficer armii brytyjskiej, podróżnik i badacz Afryki Zachodniej; w sierpniu 1826 jako pierwszy Europejczyk dotarł do Timbuktu; został zabity wkrótce po wyruszeniu w drogę powrotną. [przypis edytorski]

Lais — gr. hetera (towarzyszka), jedna z najbardziej wpływowych kobiet w staroż. Grecji. [przypis edytorski]

Lais — imię słynnych z piękności kurtyzan greckich: Lais z Koryntu (ok. 425 p.n.e.) oraz Lais z Hykkary na Sycylii (zm. 370 p.n.e.). [przypis edytorski]

Lais — imię to nosiły liczne greckie kurtyzany. [przypis edytorski]

laisser aller (fr.) — pozwolić iść; tu: jako termin analogiczny do laisser faire (dosł.: pozwolić działać; nie ograniczać działania). [przypis edytorski]

laisser faire (fr.) — dosłownie: pozwólcie czynić; leseferyzm to pogląd filozoficzno-ekonomiczny głoszący wolność jednostki w wymiarze społeczno-ekonomicznym, sformułowany przez francuskich fizjokratów, a zrealizowany w XIX w. w Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]

laisser passer (fr.) — dosłownie: pozwólcie przejść; patrz: laissez faire. [przypis edytorski]

laissez-aller (fr.) — pozwólcie iść. [przypis edytorski]

Laissez… C'est mon affaire (fr.) — Daj pokój… To moja sprawa. [przypis redakcyjny]

laissez faire (fr.) — pozwól robić, pozwólcie działać; zasada wychowawcza opierająca się nie na kontroli, ale na przyzwoleniu na swobodny rozwój dziecka. [przypis edytorski]

laissez faire (fr.) — pozwolić działać. [przypis redakcyjny]

lai — tegul. [przypis edytorski]

lajf of buzines (zniekszt. ang. life of business) — życie biznesu; tu: świat biznesu. [przypis edytorski]

Lajma a. Laima (mit. litew.) — Słońce [Laima jest litewską boginią losu, przedstawianą w postaci kukułki lub staruszki, jej ulubionym drzewem była lipa. Red. WL]. [przypis autorski]

Lajos Labdakida — Agenor, król Fenicji, miał syna Kadmosa, który założył Teby. Kadmosa synem był Polydoros; ten zrodził Labdakosa, a Labdakos Lajosa, którego synem był Edyp. [przypis redakcyjny]

La Journée du chrétien (fr.) — Dzień chrześcijanina. [przypis edytorski]

lajstrygoński — Lajstrygonowie to mityczny lud ludożerców. [przypis edytorski]

laka — rodzaj żywicy stosowanej do wyrobu dekoracyjnych figurek. [przypis edytorski]

laka — rodzaj żywicy używanej na Dalekim Wschodzie do wyrobu i malowania ozdobnych przedmiotów, najczęściej barwionej na czarno a. czerwono. [przypis edytorski]

lak (bot.) — rodzaj roślin z rodziny kapustowatych; typowym gatunkiem jest lak wonny (Cheiranthus cheiri), o zebranych w grona, drobnych kwiatach, intensywnie pachnących, żółtych, czerwonych lub pomarańczowych. [przypis edytorski]

lak (bot.) — roślina ozdobna. [przypis edytorski]

lak — brązowoczerwona substancja, używana dawniej do pieczętowania listów. [przypis edytorski]

lak — czerwonawa masa, używana do pieczętowania listów i paczek. [przypis edytorski]

lakedajmoński — spartański. [przypis edytorski]

Lakedajmona — Sparta. [przypis edytorski]

Lakedajmonowie — mieszkańcy Lakedajmonu (gr., dziś raczej: Lacedemonu), tj. Sparty; Spartanie. [przypis edytorski]

lakh (sanskr. lakhsza) — sto tysięcy; krocie. [przypis tłumacza]

lakierki — eleganckie obuwie z lakierowanej skóry. [przypis edytorski]

lakiery — zgr. od: lakierki, buty z błyszczącej, lakierowanej skóry. [przypis edytorski]

Lakończycy delektowali swą Dianę katorgą młodych chłopiąt (…) — Plutarch, Powiedzenia spartańskie. [przypis tłumacza]

Lakończycy, idąc do bitwy, składali ofiary Muzom (…) — Plutarch, Powiedzenia spartańskie. [przypis tłumacza]

Lakończycy — mieszkańcy Lakonii, krainy hist., której gł. miastem była Sparta; Spartanie. [przypis edytorski]

Lakończyk — Spartanin, człowiek mieszkający w Lakonii, krainie, która stanowiła główną część państwa spartańskiego. [przypis edytorski]

lakońska wymowa — sposób wysłowienia właściwy mieszkańcom Lakonii, tj. Spartanom, wyjątkowo zwięzły i treściwy; por. przym. lakoniczny. [przypis edytorski]

lakoński nóż — w oryg.: xuele: rodzaj zakrzywionego noża używanego jako broń przez Spartan. [przypis edytorski]

lakoński — spartański, charakterystyczny dla Lakonii, krainy, która stanowiła główną część państwa spartańskiego. [przypis edytorski]

lakoński — właściwy Lakonii, krainie, która stanowiła główną część państwa spartańskiego; spartański. [przypis edytorski]

lakonizm (z gr.) — tu: lakoniczność, zwięzłość. [przypis edytorski]

Lakonki (…) powiada Platon — por. Platon, Państwo V, 457. [przypis tłumacza]

Lakonowie — mieszkańcy Lakonii, krainy, która stanowiła główną część państwa spartańskiego; Spartanie. [przypis edytorski]

Lakonowie, Tyndarskiego łabęcia przesławni synowie — Kastor i Polluks, synowie Tyndareusa, króla Sparty w Lakonii; jeden z nich, Polluks, był synem Jowisza (Zeusa) — łabędzia. [przypis redakcyjny]

Lakon — Spartanin; Lakonia, kraina w płd.-wsch. części Płw. Peloponeskiego, stanowiła gł. część państwa spartańskiego, ze stolicą w Sparcie. [przypis edytorski]

laksatorium — pomieszczenie do załatwiania potrzeb fizjologicznych, od łac. laxatio: rozluźnienie. [przypis edytorski]

lak — substancja używana dawniej np. do pieczętowania listów: uformowany w pałeczki (laski) lak łatwo było stopić np. w cieple płomienia świeczki, następnie pozwalano kilku kroplom spaść na złożenie listu, odbijano tam pieczęć, a lak szybko zasychał; otwarcie listu było niemożliwe bez złamania lakowej pieczęci: w ten sposób zabezpieczano korespondencję przed osobami niepowołanymi; lakowano także butelki z substancjami lotnymi lub łatwo psującymi się, uszczelniając je tym sposobem. [przypis edytorski]

Lakszmi (mit. hind.) — bogini szczęścia, bogactwa i piękna, wcielenie wszelkich cnót, żona boga Wisznu. [przypis edytorski]

Laktancjusz, łac. Lactantius (Caecilius Firmianus) — ur. w Afryce około 250, nauczyciel retoryki, wychowawca syna Konstantyna Wielkiego, um. koło 325. Główne dzieło: Institutiones divinae. [przypis autorski]

Laktancjusz przypisuje zwierzętom nie tylko mowę, ale i śmiech — Lactancjusz, Podstawy nauki Bożej, III, 10. [przypis tłumacza]

Laktancjusz, właśc. Lucius Caecilius Firmianus Lactantius (ok. 250–330) — pisarz, teolog i apologeta chrześcijański; doradca Konstantyna Wielkiego; autor popularnego traktatu Divinarum Institutionum, w którym m.in. wyśmiewał poglądy o kulistości Ziemi, co wytknął Kopernik w swojej książce. [przypis edytorski]

Laktancjusz, właśc. Lucius Caecilius Firmianus Lactantius (ok. 250–330) — pisarz, teolog i apologeta chrześcijański, ojciec kościoła, retor; doradca Konstantyna Wielkiego, wychowawca jego syna Kryspusa; zwany Cicero christianus, tj. chrześcijańskim Cyceronem (ze względu na płynność wymowy, ale również na cele, które sobie stawiał jako mówca i autor); autor popularnego traktatu Divinarum Institutionum (powst. 304–313, tłum. jako „Boże rozporządzenia” a. „Podstawy nauki Bożej”), w którym m.in. wyśmiewał poglądy o kulistości Ziemi, co wytknął Kopernik w swojej książce. [przypis edytorski]

Laktancjusz, właśc. Lucius Caecilius Firmianus Lactantius (ok. 250–330) — pisarz, teolog i apologeta chrześcijański, wychowawca syna Konstantyna Wielkiego, autor dzieła Divinae Institutiones (Podstawy nauki Bożej), stanowiącego systematyczny wykład teologii chrześcijańskiej. [przypis edytorski]

Laktancy — Lattantio Tolomei z Sieny, poeta współczesny Ariostowi, brat Claudia Tolomei. [przypis redakcyjny]

lak — topliwa, brązowoczerwona masa, dawniej używana do pieczętowania listów. [przypis edytorski]

lak — topliwa, czerwonobrunatna substancja służąca do pieczętowania listów. [przypis edytorski]

lak — topliwa masa używana do pieczętowania listów, barwy czerwonej lub brązowej. [przypis edytorski]

lak — topliwa substancja stosowana do pieczętowania listów. [przypis edytorski]

Lalage (łac.) — szczebiotać, szemrać, Lalagen — szczebiotka. [przypis redakcyjny]

la largeur de coeur (fr.) — szerokość serca. [przypis edytorski]

Lalewicz, Walenty Maciej (ok. 1760–po 1815) — adwokat, nobilitowany w 1791, regent magistratu warszawskiego w 1792; w czasie insurekcji kościuszkowskiej sekretarz Rady Zastępczej Tymczasowej. [przypis edytorski]

la liberté est un fait, et non une croyance — wolność jest faktem, a nie wierzeniem. [przypis tłumacza]

la liberté est un mystère (fr.) — wolność jest tajemniczym cudem. [przypis tłumacza]

la liberté est un mystère — wolność jest tajemniczym cudem. [przypis tłumacza]

La ligue des rats, fable de La Fontaine (fr.) — bajka Związek Szczurów, której autorem jest francuski bajkopisarz, Jean de La Fontaine (1621–1695). [przypis edytorski]

Lalitavistara Sutra — buddyjska księga religijna zawierająca biografię Buddy Siakjamuni do czasu jego pierwszego kazania, w którym wyłożył swoją naukę. [przypis edytorski]

Lalla Rookh, właśc. Truganini (1812–1876) — Aborygenka tasmańska, uważana za ostatnią Aborygenkę czystej krwi na Tasmanii. [przypis edytorski]

Lallemaniana — Lallemant, filolog z XVI w. [przypis tłumacza]

L' altre nove inten — che occorrono, intenderete… — powtórzenie przez omyłkę przy przeniesieniu na następną stronnicę. [przypis autorski]

la lune blanche (fr.) — biały księżyc. [przypis edytorski]

La lune — właśc. Ballade à la lune (Ballada do księżyca), wiersz francuskiego poety, dramaturga i prozaika Alfreda de Musseta [przypis edytorski]

Lamachos, Demostenes, Nikias — wodzowie ateńscy podczas wyprawy na Sycylię; Lamachos zginął w bitwie, Demostenes i Nikiasz trafili do niewoli spartańskiej i zostali straceni. [przypis edytorski]

Lamachos — generał ateński w okresie wojny peloponeskiej (od ok. 435 p.n.e.), jeden z trzech dowódców zakończonej klęską wyprawy na Sycylię (415 p.n.e.), gdzie zginął w bitwie. [przypis edytorski]

lama — galon, bram, obszewka. [przypis redakcyjny]

lamaicki — związany z lamaizmem, religią tybetańską, łącząca elementy buddyzmu z lokalnymi kultami. [przypis edytorski]

La maitresse noire (fr.) — Czarna kochanka. [przypis edytorski]

lama — jedwabna tkanina, przetykana srebrnymi bądź złotymi nitkami. [przypis edytorski]

lama — jedwabna tkanina przetykana złotą nicią. [przypis edytorski]

La majesté de la bagatelle (fr.) — Majestat błahostki. [przypis edytorski]

la maman (fr.) — (ta) mama. [przypis edytorski]

lama — materia przetykana złotem lub srebrem. [przypis redakcyjny]

Lamarck, Jean-Baptiste de (1744–1829) — francuski przyrodnik, jako pierwszy prowadził intensywne badania nad bezkręgowcami, zreformował systematykę zwierząt, wprowadzając podział na kręgowce i bezkręgowce; w książce Philosophie zoologique (Filozofia zoologii, 1809) przedstawił pierwszą opartą na naukowych podstawach teorię ewolucji, zwaną lamarkizmem. [przypis edytorski]

Lamarck, Jean-Baptiste de (1744–1829) — francuski przyrodnik, jako pierwszy prowadził intensywne badania nad bezkręgowcami, zreformował systematykę zwierząt, wprowadzając podział na kręgowce i bezkręgowce oraz dzieląc te ostatnie na 10 gromad; w książce Philosophie zoologique (Filozofia zoologii, 1809) przedstawił pierwszą opartą na naukowych podstawach teorię ewolucji, zwaną lamarkizmem. [przypis edytorski]

Lamartine, Alphonse de (1790–1869) — francuski poeta, polityk liberalny; tradycyjnie uznawany za prekursora francuskiego romantyzmu; członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]

Lamartine, Alphonse de (1790–1869) — francuski poeta romantyczny, polityk, zwolennik pacyfizmu. [przypis edytorski]

Lamartine, Alphonse de (1790–1869) — polityk i pisarz francuski, uznawany za twórcę francuskiego romantyzmu. [przypis edytorski]

Lamartine, Alphonse Marie Louis de (1790–1869) — francuski poeta, polityk liberalny; tradycyjnie uznawany za prekursora francuskiego romantyzmu; członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]

Lamartine, Alphonse Marie Louis de (1790–1869) — fr. poeta, polityk liberalny; tradycyjnie uznawany za prekursora francuskiego romantyzmu; członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]

Lamartine, Alphonse Marie Louis de (1790–1869) — poeta fr., polityk liberalny; tradycyjnie uznawany za prekursora francuskiego romantyzmu; członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]

Lamartine i Wiktor Hugo, Kazimierz Delavigne i Canalis, Béranger i Chateaubriand, Villemain i pan Aignan, Soumet i Tissot, Beniamin Constant i Lamenais, Cousin i MichaudAlphonse de Lamartine (1790–1869): polityk i pisarz francuski, uznawany za twórcę francuskiego romantyzmu; Victor Hugo (1802–1885): francuski poeta, dramaturg, powieściopisarz i publicysta, czołowy prozaik francuskiego romantyzmu; Casimir Delavigne (1793–1843): francuski poeta i dramaturg, autor m.in. pieśni La Varsovienne (Warszawianka 1831 roku); Melchior de Canalis: postać literacka, pojawiająca się w różnych utworach cyklu Komedia ludzka Balzaca; Pierre Jean de Béranger (1780–1857): francuski poeta, autor piosenek; Chateaubriand, François-René de (1768–1848): francuski pisarz i polityk, inicjator romantyzmu w literaturze francuskiej; Abel-François Villemain (1790–1870): pisarz i polityk francuski; Étienne Aignan (1773–1824): francuski tłumacz, dramatopisarz; Alexandre Soumet (1788–1845): francuski poeta, autor tragedii i poematów epickich; Pierre François Tissot (1768–1854): francuski publicysta i tłumacz; Beniamin Constant (1767–1830): polityk i pisarz francuski, autor m.in. powiastki Adolf i licznych dzieł z zakresu filozofii politycznej; Félicité Robert de Lamennais (1782–1854): francuski pisarz i ideolog, propagator socjalizmu chrześcijańskiego; Victor Cousin (1792–1867): francuski filozof i historyk filozofii, popularyzator niem. filozofii klasycznej; Joseph François Michaud (1767–1839): francuski historyk i publicysta. [przypis edytorski]

La matière a aussi son mérite; changeons de cuisine et de four (fr.) — Materia ma także swe zasługi: przemieńmy kuchnię i piec. [przypis redakcyjny]

lama — tkanina jedwabna przetykana złotą lub srebrną nicią. [przypis edytorski]

lama — tkanina jedwabna przetykana złotymi lub srebrnymi nitkami. [przypis redakcyjny]