Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zoologia
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4990 przypisów.
Gostomski, Walery (1854–1915) — historyk literatury, krytyk literacki; studiował filologię na uniwersytecie w Petersburgu i mechanikę na politechnice w Rydze (1872–1877), należał wówczas do korporacji akademickiej Arkonia; od 1908 r. członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego; najważniejsze publikacje: Historia literatury powszechnej w zarysie (1898, t. 1–2), Psychologiczna geneza „Pana Tadeusza” (1890), Arcydzieło poezji polskiej, Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz” (1894), Arcytwór dramatyczny Wyspiańskiego „Wesele” (1908), Liryka nasza ostatniej doby (1901), Tragiczności w życiu i poezji (1904) i in., w tym przekłady (m.in. Apologia chrześcijaństwa Paula Schanza, teologa niem., 1905–1906); związany z ideologią katolicką i kręgiem endecji. [przypis edytorski]
Gostyń — miasto w woj. wielkopolskim, siedziba powiatu. [przypis edytorski]
gosudar impierator Nikołaj Wtoroj — cesarz imperator Mikołaj II. [przypis edytorski]
Gosudarstwiennoje politiczeskoje uprawlenije (ros.: Państwowy Zarząd Polityczny), GPU — policja polityczna ZSRR, utworzona wskutek przekształcenia Czeki, działająca 1922–1923, następnie przekształcona w OGPU (Zjednoczony Państwowy Zarząd Polityczny), a w 1934 w GUGB (Główny Zarząd Bezpieczeństwa Państwowego), włączony do NKWD ZSRR. [przypis edytorski]
gosudarstwo (z ros.) — władza, panowanie. [przypis edytorski]
Goszczyński, Seweryn (1801–1876) — poeta romantyczny, uczestnik powstania listopadowego, następnie uwikłany w działalność konspiracyjną; od 1838 r. w Paryżu, przystąpił do Koła Sprawy Bożej Andrzeja Towiańskiego; autor m.in. utworów zaliczanych do nurtu szkoły ukraińskiej polskiego romantyzmu: Zamek kaniowski, Król zamczyska oraz wspomnień zatytułowanych Noc belwederska; ostatnie lata życia spędził we Lwowie. [przypis edytorski]
Goszczyński, Seweryn (1801–1876) — poeta romantyczny zaliczany do szkoły ukraińskiej; autor m.in. Zamku Kaniowskiego, Króla zamczyska oraz licznych wierszy głoszących radykalne hasła społeczne, np. Uczta zemsty), pisarz (Dziennik podróży do Tatrów, Dziennik Sprawy Bożej; uczestnik powstania listopadowego (gorący zwolennik dokonania zamachu na W. Księcia Konstantego, członek sprzysiężenia Piotra Wysockiego, brał udział w ataku na Belweder, walczył pod Stoczkiem i Nową Wsią, wydał liryki powstańcze Pobudka 1831); zakładał następnie organizacje stawiające sobie cele demokratyczne i rewolucyjne (Związek Dwudziestu Jeden we Lwowie w 1832 r. i Stowarzyszenie Ludu Polskiego w Krakowie w 1835 r.); w 1838 r. znalazł się na emigracji w Paryżu, gdzie nawiązał znajomość z Mickiewiczem i Słowackim; w 1842 r. przystąpił do Koła Sprawy Bożej Andrzeja Towiańskiego; w 1872 r. powrócił do kraju, zamieszkał we Lwowie, gdzie pozostał do końca życia. [przypis edytorski]
Goszczyński, Seweryn (1801–1876) — polski poeta romantyczny, rewolucjonista, żołnierz powstania listopadowego. [przypis edytorski]
Goszczyński, Seweryn (1801–1876) — polski poeta romantyczny zaliczany do szkoły ukraińskiej, uczestnik powstania listopadowego; od 1838 na emigracji w Paryżu, przystąpił do Koła Sprawy Bożej Andrzeja Towiańskiego. [przypis edytorski]
Gotfred z Bouillon (ok. 1058–1100) — oryg. fr. Godefroy de Bouillon; książę Lotaryngii z rodu Ardennes-Verdun; jako jeden z pierwszych baronów odpowiedział na apel wzywający do krucjaty przeciwko muzułmanom i odbicia Jerozolimy z rąk Turków Seldżuckich, wystosowany przez synod duchowieństwa chrześcijańskiego zwołany przez papieża Urbana II w 1095 r. w Clermont. Dla sfinansowania wyprawy do Ziemi Świętej Gotfred z Bouillon poniósł znaczne wydatki, sprzedając lub zastawiając swoje dobra u biskupów Verdun i Liège i stał się jednym z przywódców pierwszej krucjaty krzyżowej. 15 sierpnia 1096 r. wyruszył do Ziemi Świętej wyruszył wraz ze swoimi braćmi, na czele armii złożonej z oddziałów Lotaryńczyków, Flamandów, Saksończyków i Nadreńczyków; pod koniec grudnia 1096 r. dotarł do Konstantynopola, złożył hołd lenny cesarzowi Aleksemu I, przyrzekając zdobyć i przywrócić Bizancjum wszystkie dawne posiadłości Cesarstwa. Podczas oblężenia Jerozolimy dowodził siłami atakującymi z płn. wschodu; jako jeden z pierwszych wdarł się do miasta 15 lipca 1099 r. Po zdobyciu Jerozolimy pełnił władzę królewską, przyjąwszy tytuł Obrońcy Grobu Świętego. Zginął 18 lipca 1100 r. pod Hajfą, podczas wyprawy przeciwko sułtanowi Damaszku. [przypis edytorski]
Gotfryd a. Gotfred z Bouillon (ok. 1058–1100) — oryg. fr. Godefroy de Bouillon; książę Lotaryngii z rodu Ardennes-Verdun; jako jeden z pierwszych baronów odpowiedział na apel wzywający do krucjaty przeciwko muzułmanom i odbicia Jerozolimy z rąk Turków Seldżuckich, wystosowany przez synod duchowieństwa chrześcijańskiego zwołany przez papieża Urbana II w 1095 r. w Clermont. Dla sfinansowania wyprawy do Ziemi Świętej poniósł znaczne wydatki, sprzedając lub zastawiając swoje dobra u biskupów Verdun i Liège i stał się jednym z przywódców pierwszej krucjaty krzyżowej. 15 sierpnia 1096 r. wyruszył do Ziemi Świętej wyruszył wraz ze swoimi braćmi, na czele armii złożonej z oddziałów Lotaryńczyków, Flamandów, Saksończyków i Nadreńczyków; pod koniec grudnia 1096 r. dotarł do Konstantynopola, złożył hołd lenny cesarzowi Aleksemu I, przyrzekając zdobyć i przywrócić Bizancjum wszystkie dawne posiadłości Cesarstwa. Podczas oblężenia Jerozolimy dowodził siłami atakującymi z płn. wschodu; jako jeden z pierwszych wdarł się do miasta 15 lipca 1099 r. Po zdobyciu Jerozolimy pełnił władzę królewską, przyjąwszy tytuł Obrońcy Grobu Świętego. Zginął 18 lipca 1100 r. pod Hajfą, podczas wyprawy przeciwko sułtanowi Damaszku. [przypis edytorski]
Gotfryd z Bouillon (ok. 1058–1100) — książę Lotaryngii, jeden z przywódców pierwszej krucjaty, wielkiej wyprawy wojennej rycerstwa z różnych krain Europy Zachodniej przeciwko muzułmanom na Bliskim Wschodzie w celu odbicia Jerozolimy; po zdobyciu Jerozolimy Gotfryd z Bouillon został wybrany przez krzyżowców na pierwszego władcę Królestwa Jerozolimskiego. [przypis edytorski]
Got him, got a deer. Good luck, Sahib. No fear (ang.) — Masz go, masz jelenia. Poszczęściło się, sahibie. Bez obaw. [przypis edytorski]
gotiu (gw. warsz.) — gotówka. [przypis edytorski]
Got Jornandez nazwał północną część Europy warsztatem rodzaju ludzkiego — Humani generis officinam. [przypis autorski]
go — tj. wybrańca, ks. Michała Wiśniowieckiego. [przypis redakcyjny]
gotówem (daw.) — dziś: gotów jestem. [przypis edytorski]
gotówem (daw., gw.) — gotów jestem. [przypis edytorski]
gotówem (daw.) — jestem gotów. [przypis edytorski]
gotówem (daw.) — skrót od: gotów jestem. [przypis edytorski]
gotówem — gotów jestem. [przypis edytorski]
gotówem — jestem gotów. [przypis edytorski]
gotówem — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gotów jestem. [przypis edytorski]
gotówem przysiąc — skrót od: gotów jestem przysiąc. [przypis edytorski]
gotówem — skrócenie od: gotów [jeste]m. [przypis edytorski]
gotówem — skrócenie od: gotów jestem. [przypis edytorski]
gotówem — skrócone: gotów jestem. [przypis edytorski]
gotówem — skrócone od: gotów jestem (przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
gotówem — skrócone od: gotów jestem. [przypis edytorski]
gotówem — skrócone od: jestem gotów. [przypis edytorski]
gotówem — skrót od: gotów jestem. [przypis edytorski]
gotóweś się udławić — skrócone od: gotów jesteś się udławić. [przypis edytorski]
gotóweś — skrócone od: gotów jesteś. [przypis edytorski]
gotóweś — skrót od: gotów jesteś. [przypis edytorski]
gotów każdego, co się przybliży, oblać jasnością ducha i rozradować go, aż się do harmonii ze mną ułoży — Słowacki, list do matki z 16 IV 1844. [przypis edytorski]
Go to hell, damned fool (ang.) — Idź do diabła, przeklęty głupku. [przypis edytorski]
Gotowa by się zwrócić nawet przeciw tobie — Wzniosła niedorzeczność serca! Alcest chciałby, aby Celimena była inną, a kocha ją taką, jaką jest; chciałby, aby była jakąś zabiedzoną sierotką, którą by on odchuchał, a wabi go właśnie tym, że jest owym błyszczącym, nieuchwytnym motylem! Ale w tych słowach jest i coś więcej. Na pozór brzmią one bardzo szlachetnie i bezinteresownie; ale zastanówmy się nad nimi, a dojrzymy, jak głęboko pokazał nam Molier ów egoizm i zaborczość tkwiące na dnie silnej namiętności. I Celimena swoim przytomnym rozumkiem odczuła to w ten sposób. [przypis tłumacza]
gotować (daw.) — przygotowywać. [przypis edytorski]
gotować się (daw.) — przygotowywać się. [przypis edytorski]
gotować się — przygotowywać się. [przypis edytorski]
gotować się — tu: przygotowywać się. [przypis edytorski]
gotować sie* — przygotowywać sie (do drogi); sie za tobą gotować*: przygotowywać się, żeby pójść za tobą. [przypis redakcyjny]
gotował wraz z innymi piwo, które do dziś dnia pijemy — mowa o udziale Wokulskiego w powstaniu styczniowym. Warto zwrócić uwagę na fakt, że Bolesław Prus używa w tym miejscu języka ezopowego, czyli nie mówi wprost o powstaniu styczniowym, a jedynie sugeruje czytelnikowi utajone treści. Języka ezopowego używali pisarze, by uniknąć ingerencji cenzury. [przypis redakcyjny]
gotowali je i piekli z tego chleb — Ksenofont opisuje tu kasztany; nazwa ta pochodzi od miejscowości Kastana w Poncie lub w Tesalii. [przypis tłumacza]
gotowalnia (daw.) — pokój do ubierania się bądź sama czynność ubierania się, strojenia. [przypis edytorski]
gotowalnia (daw.) – pokój do ubierania się lub stolik z lustrem i przyborami do robienia toalety (toaletka). [przypis edytorski]
gotowalnia (daw.) — pokój do ubierania się lub stolik z lustrem i przyborami do robienia toalety (toaletka). [przypis edytorski]
gotowalnia (daw.) — pokój do ubierania się. [przypis edytorski]
gotowalnia (daw.) — pokój do ubierania się, stolik z lustrem i przyborami do robienia toalety (toaletka), bądź sama czynność ubierania się, strojenia. [przypis edytorski]
gotowalnia (daw.) — pokój do ubierania się, stolik z lustrem i przyborami do robienia toalety (toaletka), bądź sama czynność ubierania się, strojenia. [przypis edytorski]
gotowalnia (daw.) — pomieszczenie do ubierania się (bądź sama ta czynność). [przypis edytorski]
gotowalnia (daw.) — pomieszczenie do ubierania się. [przypis edytorski]
gotowalnia (daw.) — pomieszczenie przeznaczone do ubierania się. [przypis edytorski]
gotowalnia (daw.) — przebieralnia; toaletka. [przypis edytorski]
gotowalnia (daw.) — przymierzalnia, garderoba. [przypis edytorski]
gotowalnia (daw.) — stolik z lustrem i przyborami do robienia toalety (toaletka). [przypis edytorski]
gotowalnia (daw.) — toaletka, czasem też: pomieszczenie do ubierania się. [przypis edytorski]
gotowalnia (daw.) — toaletka. [przypis edytorski]
gotowalniany (daw.) — związany z gotowalnią (toaletką), służący do robienia toalety. [przypis edytorski]
gotowalnia — ozdobna toaletka z ruchomym lustrem, niekiedy składająca się z trzech części: dwóch ruchomych skrzydeł i części środkowej. [przypis edytorski]
gotowamci (…) nagrodzić (starop.) — skrót od: gotowa [jeste]m ci nagrodzić. [przypis edytorski]
gotowam — forma skrócona od: gotowa jestem. [przypis edytorski]
gotowam jest — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika i inwersją; inaczej: jestem gotowa. [przypis edytorski]
gotowam (…) pójść — konstrukcja skrócona od: gotowa jestem pójść. [przypis edytorski]
gotowam — skrócone od: gotowa jetem. [przypis edytorski]
gotowano — przygotowywano. [przypis edytorski]
gotowaś — forma skrócona; inaczej: gotowa jesteś. [przypis edytorski]
gotowaś — skrót od: gotowa jesteś. [przypis edytorski]
gotowem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: gotowym. [przypis edytorski]
gotowem płacić (daw.) — płacić gotówką. [przypis edytorski]
gotowem umrzeć — gotowy jestem umrzeć. [przypis edytorski]
gotowe pieniądze (daw.) — gotówka. [przypis edytorski]
gotowe pieniądze — gotówka. [przypis edytorski]
gotowe wojsko — zawodowe wojsko stałe, w przeciwstawieniu do pospolitego ruszenia rycerstwa i do zaciągów na czas wojny; system wojsk stałych (zwanych w dawnej Polsce „obroną potoczną”) powstaje w w. XV i zapanowuje niepodzielnie w XVII (Ludwik XIV francuski); zastąpiony w w. XIX organizacją odwodów (rezerw), złożonych z ogółu obywateli, wyćwiczonych w ciągu krótkotrwałego okresu służby w szeregach. [przypis redakcyjny]
gotowe zasługi — żołd płatny gotówką. [przypis edytorski]
gotowić (daw.) — przygotować. [przypis redakcyjny]
gotowiśmy przechować — gotowi jesteśmy przechować. [przypis edytorski]
gotowizna (daw.) — gotówka. [przypis edytorski]
gotowizna (daw., pot.) — pieniądze w gotówce. [przypis edytorski]
gotowo (daw. forma r.n.) — gotowe. [przypis edytorski]
gotowo (daw.) — gotowe. [przypis edytorski]
gotowo (daw., gw.) — gotowe. [przypis edytorski]
gotowo (daw., gw.) — tu: gotowe. [przypis edytorski]
gotowo [jestem] (gw.) — [jestem] gotowa. [przypis autorski]
gotowo (ros. готово) — gotowe; z gotowością. [przypis edytorski]
gotowość do przyjęcia botanicznego zielnika — rękopisów Krasińskiego. [przypis redakcyjny]
gotowych — gotowych pieniędzy, tj. gotówki. [przypis edytorski]
gotowy grosz (daw.) — gotówka. [przypis edytorski]
gotowy na wszystko — w późn. wyd. zweryfikowano tłumaczenie w tym miejscu, zastępując ten fragment zdaniem: „udział bierze w spiskach”. [przypis edytorski]
gotowy (starop.) — chętny, ochotniczy. [przypis edytorski]
gotowy (starop.) — tu: przygotowany, chętny; słał ludzie gotowe: słał ludzi gotowych (tj. chętnych, ochotników). [przypis edytorski]
gotowy (starop.) — tu: zgotowany, przygotowany. [przypis edytorski]
Gott behüte (niem.) — broń Boże. [przypis edytorski]
Gott bewahrl (niem.) — Broń Boże! [przypis edytorski]
Gott der gerechte (niem.) — sprawiedliwy Boże. [przypis edytorski]
Gott dies Kind (niem.) — Boże to dziecko (zdanie urwane). [przypis edytorski]
Gott erbarme Dich meiner (niem.) — Boże, zmiłuj się nade mną. [przypis edytorski]
Gott-for-dam! — prawdopodobnie zniekszt. niem. Gottverdammmich: do diabła! [przypis edytorski]
Gottfried, Johann (1584–1633) — niemiecki redaktor, autor dzieła Historische Chronick oder Beschreibung der merckwürdigsten Geschichte (Kronika historyczna, czyli opisanie najosobliwszych dziejów). [przypis edytorski]
Gott im Himmel (niem.) — Bóg w niebie! [przypis edytorski]
