Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156878 przypisów.

na mię wiedzą to (starop.) — o mnie wiedzą to. [przypis edytorski]

namięższe (starop.) — najgrubsze. [przypis redakcyjny]

namieciech (starop. forma) — dziś N.lm: (w) namiotach. [przypis edytorski]

namiecie (starop. forma) — dziś Msc.lp: (w) namiocie. [przypis edytorski]

namiecie (starop. forma) — dziś N.lp: (po) namiocie. [przypis edytorski]

na miecz wsparta — dziś popr.: o miecz wsparta. [przypis edytorski]

namiejętnościom — dziś popr.: namiętnościom. [przypis edytorski]

na miejsce Dudonowe — w miejsce Dudona (poległego dowódcy jednego z oddziałów wojsk). [przypis edytorski]

na miejscu — ὑπαντιάζοντας. Nie rozumiem wyrażenia Clementza „gegen die Brüstung drängten”. [przypis tłumacza]

na miejscu zwanym Kamień — w oryg. locus vocabulo lapis; zapewne Kamień Śląski w pobliżu Opola. [przypis edytorski]

namieniać — dziś popr.: nadmieniać, tj. wspominać. [przypis edytorski]

namienić (daw.) — nadmienić, wspomnieć. [przypis edytorski]

namienić (daw.) — wymienić, wspomnieć. [przypis edytorski]

namienił — dziś: nadmienił; wspomniał. [przypis edytorski]

namieniłem — dziś: nadmieniłem. [przypis edytorski]

namieśnik — dziś: namiestnik. Tu w sensie: osoba pełniąca tę samą funkcję co Lisowski po jego śmierci. [przypis edytorski]

Namiestnictwo — najwyższy urząd administracyjny w Galicji, stworzony w 1849 roku, od 1866 piastowali go wyłącznie Polacy. [przypis edytorski]

namiestników — ὑπάρχους, praefectos, Vassalen (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]

namiestnik — osoba sprawująca władzę w zastępstwie panującego. [przypis edytorski]

namiestnik — zastępca ekonoma, gumienny. [przypis redakcyjny]

Na miłosierdzie Boskie, tylko nie myśleć o chrześcijaństwie w kategoriach tego idyllicznego paszkwilu na ducha ludzkiego, w którym jest tyle właśnie z chrześcijaństwa, ile jest z żywej Polski w Rodzinie Połanieckich — każdy już zgadł, że mówię o Quo vadis. Zaklinam każdego, kto cierpi nad tym, że to nasza myśl wydała to arcydzieło lekkomyślności i beztroskliwego fałszu, niech weźmie do ręki choćby Norwidowskiego Quidam, a myślę, że owieje go coś jak duchowy zapach owych wieków, coś z ich powietrza i zrozumie, że nasza literatura i Sienkiewicza zniesie i żyć będzie. [przypis redakcyjny]

namilszy (starop.) — najmilszy. [przypis redakcyjny]

…namiot cały runął na głowy stojących pod nim, księcia Władysława, żony jego i dworu — historyczne. [przypis autorski]

namioty (starop.) — dziś B.lm: (między) namiotami. [przypis edytorski]

Nam istis (…) censeo (łac.) — „Albowiem tych, którzy świegot ptaków rozumieją i lepiej znają wątrobę bydlęcą niż swoją, i z tego prorokują, tych można słyszeć, ale nie trzeba słuchać” (Pacuvius cyt. w: Cicero, De divinatione, I, 57; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

namitka — chusta osłaniająca głowę, czoło i szyję, noszona daw. przez kobiety. [przypis edytorski]

namitka — chusta osłaniająca szyję i podbródek, wiązana na czubku głowy, noszona daw. przez kobiety; podwika. [przypis edytorski]

nami — wyraz usunięty w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]

Nam każą iść na bal — Zaproszenie urzędowe na bal jest w Rosji rozkazem; szczególniej jeśli bal daje się z okoliczności urodzin, imienin, zaślubin itd. cesarza lub osób familii panującej, albo też jakiego wielkiego urzędnika. W takich razach osoba podejrzana lub źle widziana od rządu, nie idąc na bal, naraża się na niemałe niebezpieczeństwo. Były przykłady w Rosji, że rodzina osób uwięzionych i wskazanych na szubienicę znajdowała się na balach u dworu. W Litwie Dybicz ciągnąc przeciwko Polakom, a Chrapowicki więżąc i tępiąc powstańców, zapraszali publiczność polską na bale i uroczystości zwycięskie. Takowe bale opisują się potem w gazetach jako dobrowolne wynurzenia się nieograniczonej miłości poddanych ku najlepszemu i najłaskawszemu z monarchów. [przypis autorski]

namknął (gw.) — napomknął, wzmiankował. [przypis autorski]

nam ku obelżeniu (starop.) — na naszą hańbę; tj. obrażając nas swoim postępowaniem. [przypis edytorski]

na młodziku — w czasie nowiu księżyca. [przypis edytorski]

na młodziku — w pierwszej kwadrze. [przypis edytorski]

Nam (…) metutum — Lucretius, De rerum natura, V, 1139. [przypis tłumacza]

Nam mulier (…) ictum — Lucretius, De rerum natura, IV, 1266. [przypis tłumacza]

nam nadążyć — dziś: za nami nadążyć. [przypis edytorski]

nam na złe (starop.) — na naszą niekorzyść, na naszą szkodę. [przypis edytorski]

na mnichy, na Lachy — dziś popr. forma B. lm: na mnichów, na Lachów. [przypis edytorski]

namniej — najmniej (starop. postać stopnia najwyższego, bez wtrąconego później -j). [przypis redakcyjny]

namniej (starop.) — dziś: najmniej. [przypis edytorski]

namniej (starop. forma) — najmniej. [przypis edytorski]

namniej (starop. forma) — najmniej; tu: ani trochę. [przypis edytorski]

namniejsza (starop. forma) — dziś: najmniejsza. [przypis edytorski]

namniejszy (gw., daw.) — najmniejszy. [przypis autorski]

na mnie nic nie szkodzi (starop. forma) — nie przeszkadzam wcale. [przypis redakcyjny]

na mnieś włożył — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: na mnie wołżyłeś. [przypis edytorski]

na mój benefis — tu: na moją rzecz, z mojego powodu. [przypis edytorski]

namówić pana Haraburdy — dziś z B.: namówić pana Haraburdę. [przypis edytorski]

namówić — [tu:] pomówić. [przypis redakcyjny]

namówiemy (daw. forma) — dziś: namówimy. [przypis edytorski]

namówił (…) Haraburdy — dziś z B.: namówił Haraburdę. [przypis edytorski]

namówiliście mnie… — por. list z 20 lipca. [przypis redakcyjny]

namocniejszy (starop. forma) — najmocniejszy. [przypis edytorski]

na mohiłu (z ukr.) — na mogiłę. [przypis edytorski]

na moim stanowisku stanął dotąd z naszych tłumaczów jeden Ostrowski — patrz odpowiednie rozdziały mej pracy O polskich przekładach dramatów Szekspira. [przypis tłumacza]

na moimże to skazy domie — inaczej: czy to na moim domu skazy. [przypis edytorski]

na morderce mściwy spod ziemi wywiedź huf — hufiec mściwych Erynii. [przypis edytorski]

Na morzach greckich często w noc pogodną słychać dźwięki gitary. Ulubiony to instrument majtków greckich, przy jego dźwięku śpiewają i tańczą. [przypis autorski]

namorzyny — przybrzeżne lasy i zarośla słonowodne. [przypis edytorski]

Nam (…) potesse — Lucyliusz w: Nonius Marcellus, De compendiosa doctrina, V, 8, 97. [przypis tłumacza]

Namque (…) sit — Lucretius, De rerum natura, VI, 704. [przypis tłumacza]

Namque (…) sus (łac.) — „Nos mój woń każda najpierwej przenika:/ Czy obrosłego koźli pot ramiączka,/ Czy w łonie samym sromliwa bolączka,/ Zwęszę wpierw niźli wyżeł na barłogu dzika” (Horatius, Epodes, XII, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Nam (…) reddat — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 81. [przypis tłumacza]

Nam (…) res — „Teraz dopiero płynie głos prawdy spod serca,/ Spada maska i jawi kształt; treść istoty” (Lucretius, De rerum natura, III, 57; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Nam schodzić nie kazano — Por. „Nam strzelać nie kazano” (pierwszy wers Reduty Ordona Adama Mickiewicza). [przypis edytorski]

Nam (…) semper (łac.) — „Otóż oprócz tych zasad, nie mogę wymyślić/ Ani znaleźć rad innych dla ciebie, bo wszystko/ Wiecznie to samo” (Lucretius, De rerum natura, III, 957; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Nam si tartopere (…) errat — Lucretius, De rerum natura, III, 674. [przypis tłumacza]

Nam strzelać nie kazano. Wstąpiłem na działo — W zdaniach tych „ja” poetyckie odnosi się do wskazanej w podtytule osoby adiutanta, który na gorąco relacjonuje obserwowane wydarzenia generałowi, przy którym służy w wojsku. Na podstawie informacji autobiograficznych historycy literatury utożsamiają adiutanta z przyjacielem Mickiewicza, również poetą, Stefanem Garczyńskim, który wziął czynny udział w powstaniu listopadowym 1830 r. [przypis edytorski]

na mszą wotywę — [na] mszę śpiewaną, zamówioną na czyjąś intencję. [przypis redakcyjny]

Nam trzeba cnót siły, cnót tryumfu, nam trzeba koniecznie cnót szczęścia… — Narcyza Żmichowska, Poganka,Wstępny obrazek. [przypis edytorski]

Nam tua res agitur paries dum proximus ardet (łac.) — Lecz należy spełnić swój obowiązek, gdy płonie najbliższa ściana (tj. granica). [przypis edytorski]

Nam (…) undas — Vergilius, Aeneida, VII, 770. [przypis tłumacza]

na muru ostateczne kraie (starop.) — na szczyt muru; na górną krawędź muru. [przypis edytorski]

na Muszynie — Muszyna leży pod Nowym Sączem na ważnym szlaku handlowym wiodącym na Węgry. [przypis redakcyjny]

Nam utilissimus idem ac brevissimus bonarum malarumque rerum delectus, cogitare quid aut nolueris sub alio principe, aut volueris (łac.) — Najzbawienniejszym i najkrótszym rozeznania dobrych od złych części prawidłem jest uważać na to, co byś sam rad widział w panującym, a czego byś nie chciał (Tacyt, Dzieje I, 16; przekł. Naruszewicza). [przypis tłumacza]

Nam (…) venirent (łac.) — „Bo gdy spostrzegł, że wszystko, czego tu potrzeba/ Dla śmiertelnych, natura już przygotowała,/ Że ludzie sławą, mieniem, zaszczytem darzeni,/ Wraz otoczeni dziatwą wzorową i zacną,/ Pomimo wszystko noszą utrapienia w sercu/ I dusze wolne zmuszą służyć troskom czarnym;/ Zrozumiał to i pojął, że naczynie samo/ Jad wytwarza, co psuje całą wnętrza wartość/ I to zewnętrzne szczęście, ba i przyszłość kazi” (Lucretius, De rerum natura, VI, 9; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Nam (…) videtur — Lucretius, De rerum natura, V, 1411. [przypis tłumacza]

na mycie siedzi (daw.) — pobiera myto: podatek za przejazd drogą, mostem itp. [przypis edytorski]

na mydło — twierdzenie, że naziści używali ciał zamordowanych Żydów do masowej produkcji mydła, jest szeroko rozpowszechnionym mitem, który powstał już w czasie Zagłady. Został jednak obalony przez badania historyczne prowadzone po wojnie, żadne badania nie potwierdziły istnienia fabryk produkujących mydło z ludzkiego tłuszczu w czasie II wojny światowej. Informacja o tym, że naziści produkują takie mydło, pojawiła się też w Medalionach Zofii Nałkowskiej. W 2006 r. śledztwo Instytutu Pamięci Narodowej potwierdziło, że we wspomnianym w Medalionach Instytucie Anatomicznym przygotowywano ze zwłok więźniów preparaty (kości, czaszki) dla studentów medycyny oraz środek czyszczący z tłuszczu. Jednak nie ma tam żadnych śladów wskazujących na masowy czy komercyjny charakter tej produkcji. [przypis edytorski]