Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Władysław Szlengel, Co czytałem umarłym, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1979.

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Publikacja sfinansowana ze środków pozostałych ze zbiórek, które nie zakończyły się sukcesem.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Aleksandra Kopeć, Paweł Kozioł, Agnieszka Tulicka.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: Georgie Pauwels@Flickr, CC BY 2.0.

Szacowany czas do końca: -
Władysław Szlengel, Co czytałem umarłym, Za pięć dwunasta

Władysław Szlengel

Za pięć dwunasta

Cyrk → ← Legendy wigilijne

Spis treści

    1. Czas: 1
    2. Nadzieja: 1
    3. Ojciec: 1
    4. Przekleństwo: 1 2
    5. Śmierć: 1
    6. Trup: 1

    Co czytałem umarłymWładysław SzlengelZa pięć dwunasta

    1
    Nam schodzić nie kazano[1].
    Pod strych, jak koty — po szczeblach drabiny
    Przeskakiwaliśmy w pocie i w strachu.
    Czekamy na noc — od szóstej rano,
    5
    My, co trawimy rozpacz godziny
    W lochach skuleni — plackiem na dachu.
    Na dachu z twarzą martwą i bladą
    Schował się brat — taki drżący Żyd,
    Co chciałby zniknąć pod cieniem komina…
    10
    Szczęśliwy — zdążył tuż przed blokadą!
    Ciągnie się, wlecze leniwy świt,
    W pogrzebie lat. Ósma godzina.
    Czas, NadziejaÓsma godzina. Zdolnaż jest myśl
    Objąć i zgłębić pełznący czas,
    15
    Co bije w mózgi ukrytych na szczycie…
    Chwila — i wiek. — Wczoraj, jak dziś,
    Ale i wielki Jutra Blask
    Ludzi — Wolnych do Życia.
    Dziewiąta godzina — obłęd i męka,
    20
    O pierwszej — serce z piersi wyskoczy,
    Minuta wieczności — w rozbłysłej nadziei.
    Zaczarowani w piwnicach, we wnękach
    Tropią smutne, wyblakłe oczy,
    Czy nic się wokół nie dzieje?
    25
    Dzieją się rzeczy, o których nie śnili
    Mędrcy Kaźni — Inkwizytorzy,
    W najwymyślniejszej stosu torturze —
    Żywe kamienie, któż by się silił
    Z was, co w nieznanej przyjdziecie porze
    30
    Wchłonąć bezwład przykutych do łóżek?
    U łóżek wezgłowia czai się zmora —
    Sygnał klaksonu; Ge-Sta-Po tu!
    Do bram po schodach, w drzwi zapukali
    Czarni — ludzi szukają po norach,
    35
    I to przeciągłe, żałosne: U-hu!
    Krzyk i wycie szakali.
    Szakale w pobliżu, czyhają gdzieś
    I węszą, i śledzą — świdrują oczy,
    Bzykają kule — osy uparte…
    40
    My nie damy się zdeptać i zgnieść!
    Pijany, chwiejąc się — z jamy wyskoczył
    Ojciec. Poszli, o pół do czwartej.
    Ojciec, ŚmierćStójże, z dołu gwizdek znajomy —
    Dokąd nieszczęsny idzie — Słyszysz?
    45
    Baczność — dozorca ostrzega w bramie,
    Wracaj — za wcześnie do domu!
    Twój to jęk skamieniały wśród ciszy?
    Za-bi-ty. Na progu — Ojciec? Nie — Kłamiesz!
    TrupNie kłamiesz i ty, co matkę mą widzisz,
    50
    Gdy stygnie, zamiera — szkli jej się wzrok.
    Patrz na niemowlę przebite od kul…
    Że pod trupami chowani Żydzi,
    Żywi — Sekunda dłuży się w rok —
    Zemstę dostaną — ziemi tej — sól.
    55
    Sól. I serce zaprawiam piołunem
    Krwi Kainowej[2] — za padłe miliony
    Narodu. Która godzina?
    PrzekleństwoGdybym władał słowo-piorunem,
    Nie udźwignęłyby wasze wagony
    60
    Nawet jednego słowa — przeklinam!
    PrzekleństwoPrzeklinam za tych, co kląć już nie mogą,
    I za tych, co nie usłyszą pobudki
    Pieśni wolnych nad murem miasta,
    Gdy wołać będzie: O, bogom równi,
    65
    Powstańcie do czynu — z rozpaczy i smutku!
    Zbliża się czas — za pięć dwunasta.

    Przypisy

    [1]

    Nam schodzić nie kazano — Por. „Nam strzelać nie kazano” (pierwszy wers Reduty Ordona Adama Mickiewicza). [przypis edytorski]

    [2]

    krew Kainowa (bibl.) — Kain to pierworodny syn Adama i Ewy, który zabił swojego brata Abla (Rdz 4,1–8); W Rdz 4,11 Bóg mówi do Kaina, że krew jego brata woła do niego z ziemi. [przypis edytorski]

    15 zł

    tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

    35 zł

    tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

    55 zł

    tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

    200 zł

    tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

    500 zł

    Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

    20 zł /mies.

    Dziękujemy, że jesteś z nami!

    35 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

    55 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

    100 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

    Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

    Dane do przelewu tradycyjnego:

    nazwa odbiorcy

    Fundacja Wolne Lektury

    adres odbiorcy

    ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

    numer konta

    75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

    tytuł przelewu

    Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

    wpłaty w EUR

    PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

    Wpłaty w USD

    PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

    SWIFT

    WBKPPLPP

    x
    Skopiuj link Skopiuj cytat
    Zakładka Istniejąca zakładka Notka
    Słuchaj od tego miejsca

    Pora na chwilę przerwy :)

    Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

    Wspiera nas mniej niż 1% naszych czytelników :( Przekaż 1,5% swojego podatku na Wolne Lektury!

    KRS: 0000070056
    Nazwa organizacji: Wolne Lektury

    Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
    Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

    Wolne Lektury to biblioteka, która jest czynna 24 godziny na dobę i w dodatku można z niej korzystać bez wychodzenia z domu. No i można tam znaleźć mnóstwo klasycznych pozycji, również tych mniej oczywistych

    Barbara Klicka

    Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

    Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

    Przyjaciele Wolnych Lektur jako pierwsi mają dostęp do premierowych publikacji. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz >>>

    Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.

    Regularnie dodajemy nowe książki. By ich nie przegapić, subskrybuj nasz kanał.

    Kliknij obrazek, by subskrybować!

    Nasi Przyjaciele pomagają nam stałymi, comiesięcznymi wpłatami. Jeśli będzie ich wystarczająco dużo, biblioteka będzie działać stabilnie, bez obaw o przyszłość. Kliknij i dorzuć się!

    Nie wystarczy zeskanować książkę. Tekst musi jeszcze przejść proces redakcji językowej i technicznej oraz podwójną korektę. Sam widzisz, że to dużo pracy! Dlatego potrzebujemy Twojego wsparcia! Kliknij i dorzuć się!

    Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.