Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski


Znaleziono 10249 przypisów.

wywiózł ich był (daw.) — daw. forma czasu zaprzeszłego: dziś: wywiózł. [przypis edytorski]

wywiodłszy — dziś: wywiódłszy. [przypis edytorski]

wywiuczyć (z tur., przestarz.) — rozładować, zdjąć bagaż z grzbietu zwierzęcia. [przypis edytorski]

wywłoka — kobieta ciesząca się złą reputacją. [przypis edytorski]

wywłoka — miejsce na brzegu do wyciągania łodzi. [przypis autorski]

Wywnętrza go — wykorzystuje, wyzyskuje go. [przypis redakcyjny]

wywód — dawniej w Kościele katolickim: obrzęd błogosławieństwa udzielanego w kościele kobiecie po urodzeniu dziecka. [przypis edytorski]

wywód (daw.) — tu: błogosławieństwo udzielane matce i uroczyste wyprowadzenie jej z kościoła. [przypis edytorski]

Wywód Pankracego o Bogu, „któremu już śmierci nie będzie” (Dieu vivant), „Bogu ludzkości”, wiąże Kleiner z saintsimonistycznymi pomysłami religijnymi. Kleiner powołuje się na słowa kaznodziei saintsimonistycznego, Transona (”Le Globe” 12 IX 1831). A oto co przynosi wykład XIII Doktryny Saint–Simona: „(…) za przykładem Saint–Simona i w jego imieniu przychodzimy ogłosić, że ludzkość ma przed sobą przyszłość religijną; że religia przyszłości będzie większa, potężniejsza od wszystkich religii przeszłości; że będzie, podobnie jak religie, które ją poprzedziły, syntezą wszystkich idei ludzkości i, co więcej, wszystkich jej sposobów istnienia, że nie tylko opanuje ona porządek polityczny, ale że porządek polityczny będzie w swojej całości instytucją religijną; żadnego już bowiem faktu nie będzie się pojmować poza Bogiem, żaden fakt nie będzie się rozwijał poza boskim prawem; dodajmy jeszcze, że religia obejmie cały świat, albowiem prawo boskie jest powszechne” (s. 447). [przypis redakcyjny]

Wywodu czystych pojęć rozsądkowych rozdział drugi — cały ten rozdział (§§ 15–27) został przez Kanta zupełnie przerobiony dla drugiego wydania Krytyki czystego rozumu i w tym kształcie przeszedł do wszystkich dalszych wydań. Tekst pierwszego wydania podajemy osobno w dodatku umieszczonym przy końcu dzieła. [przypis tłumacza]

wywodzić (daw., gw.) — opowiadać. [przypis autorski]

wywodzić (daw.) — wyprowadzać. [przypis edytorski]

wywodzić nad bliźnym waszym barbarzyństwo — traktować waszego bliźniego okrutnie, po barbarzyńsku. [przypis edytorski]

wywodzić (starop.) — tu: wyprowadzać (por. wieść: prowadzić). [przypis edytorski]

wywodzić (starop.) — wyprowadzać; tu: usuwać. [przypis edytorski]

wywołańczy — tu: uchodźczy, emigrancki. [przypis edytorski]

wywołaniec — banita, wygnaniec. [przypis edytorski]

wywołaniec (daw.) — wygnaniec, bezdomny. [przypis edytorski]

wywołaniec (daw.) — wygnaniec. [przypis edytorski]

wywołany (daw.) — ogłoszony przestępcą i ścigany. [przypis edytorski]

wywołany (starop.) — wygnany. [przypis edytorski]

Wywoływacz — niem.: Marktschreier: kramarz; naganiacz; szalbierz. [przypis edytorski]

wywrócić kozła — wykonać przewrót z wyskoku; fiknąć fikołka. [przypis edytorski]

Wywróciła ołtarz (…) wśród śmiechu i tańców — [por.] Pojęcia pani Aubray. [przypis tłumacza]

wywróciły — właśc. forma: wywrócili (starcy i sędziowie), podobnie jak wcześniej: odstąpili. [przypis edytorski]

wywrócony — tu: wzburzony. [przypis edytorski]

wywrzeć (starop.) — wypuścić. [przypis redakcyjny]

Wyźnia (Wyżnia) Żabia Przełęcz — przełęcz w głównej grani Tatr pomiędzy Żabim Koniem a Żabią Turnią Mięguszowiecką. [przypis edytorski]

wyźnik — w chapance nazwa damy. [przypis redakcyjny]

wyźwierciedlić — dziś: odzwierciedlić. [przypis edytorski]

wyżar — leśne pogorzelisko na podłożu torfowym, na którym tworzą się zbiorniki wodne. [przypis edytorski]

wyżary (reg.) — miejsca na bagnistym lub torfowym gruncie wypalone przez pożar ziemny. [przypis edytorski]

wyż — dziś r.m.: wyż, wyżu; tu: wysoko położony teren, wyżyna. [przypis edytorski]

wyżéj — daw. forma z é (tzw. e pochylonym), tu: wymawianym jak y. [przypis edytorski]

wyżej jak — dziś: wyżej niż. [przypis edytorski]

wyżej opowiedziane — p. V, XIII, 1. [przypis tłumacza]

wyżej podany — tu: wyżej wspomniany, wyżej wzmiankowany. [przypis edytorski]

wyżej (starop.) — oboczna forma pisowni przymiotnika w st. wyższym, występująca w staropolszczyźnie XVI w. u Reja: wyszszej. [przypis edytorski]

wyżej (starop.) — oboczna forma pisowni występująca w staropolszczyźnie XVI w. u Reja: wyszszej. [przypis edytorski]

wyżeńcie het na pola (gw.) — wygońcie daleko, na pola. [przypis edytorski]

wyżeń (daw.) — dziś popr. forma 2 os. lp trybu rozkazującego: wygnaj, wygoń. [przypis redakcyjny]

wyżenąć (daw.) — wygnać. [przypis edytorski]

wyżenąć (daw.) — wygnać. [przypis redakcyjny]

wyżenąć (daw.) — wygonić, wygnać. [przypis edytorski]

wyżeną (daw. forma) — wygonią. [przypis edytorski]

wyżeną (daw., gw.) — wygnają. [przypis edytorski]

wyżeną (gw., daw.) — wygnają. [przypis autorski]

wyżena (gw., daw.) — wygoniła. [przypis autorski]

wyżenęła (daw.) — wygoniła. [przypis edytorski]

wyżenić (daw., gw.) — wygonić, wygnać. [przypis edytorski]

wyżenić (daw., gw.) — wypędzić, wygnać. [przypis edytorski]

wyżenie (daw. forma) — wygna. [przypis edytorski]

wyżenie (daw.) — wygoni. [przypis edytorski]

wyżeniem (daw.) — dziś popr.: wygnamy. [przypis redakcyjny]

wyżenie (starop.) — wygoni. [przypis edytorski]

Wyże to mnie zabili — wy żeście to mnie zabili; to wy mnie zabiliście. [przypis edytorski]

wyżgać (daw.) — wygonić. [przypis redakcyjny]

wyż (gw.) — skrócone: wy żeście. [przypis edytorski]

wyżka a. wyszka (reg., środ.) — miejsce położone wyżej, tu: wieża lub platforma obserwacyjna na wysokich słupach; por. ros. вышка: wieża. [przypis edytorski]

wyżka — mostek kapitański. [przypis edytorski]

wyżłobiały — dziś tylko: żłobiły. [przypis edytorski]

wyżlin — lwia paszcza, roślina ozdobna. [przypis edytorski]

Wyżnia a. Wysznia — polana na szczycie Gronia. [przypis edytorski]

Wyżnica — miasteczko w płd.-zach. części Ukrainy, położone nad Czeremoszem, blisko granicy z Rumunią; do 1939 r. na granicy polsko-rumuńskiej. [przypis edytorski]

wyżnik — dawna nazwa jednej z kart do gry, dama. [przypis redakcyjny]

wyżniki… niżniki — dawne nazwy figur w kartach. [przypis redakcyjny]

wyżnik — w grze w karty: starsza karta, najczęściej trzecia co do ważności: rycerz, walet, jopek. [przypis edytorski]

wyż (poet.) — wysokość. [przypis edytorski]

wyż rzeczony — wspomniany wyżej, wymieniony wcześniej. [przypis edytorski]

wyższa, średnia i niższa — w oryginale wysoka, średnia i niska. Nazewnictwo wyższa, średnia i niższa, zaproponowane przez Williama Lloyda Warnera (1898–1970) w odniesieniu do klas społecznych, upowszechniło się w socjologii mniej więcej w tym samym czasie, kiedy George Orwell pisał Rok 1984. Wprowadzamy je w tłumaczeniu dla ułatwienia lektury Czytelnikowi oswojonemu ze współczesną terminologią naukową (sam Orwell w dalszych partiach tekstu posługuje się formami w stopniu wyższym). [przypis edytorski]

Wyższe nad odblask światło bezpośrednie (…) miłość strawiła — Tu poeta porównuje krąg błogosławionych do odbitej tęczy na niebie, która podobna do pierwszej barwą i kształtem, a jednak świeci mniej żywo. Łuk drugi w stosunku takim jest do pierwszego, jak dźwięk echa do głosu, jaki odbija. Echo strawione miłością do Narcyza, równie jak Irys, czyli tęcza, posłanka Junony, znajoma z mitologii starożytnej. [przypis redakcyjny]

wyższe twory — To jest: obdarzone rozumem i wolną wolą. [przypis redakcyjny]

wyższych dziesięć tysięcy — tu: ironiczne określenie niewielkiej elity, małej grupy ludzi mających wpływ na lokalną społeczność. [przypis edytorski]

wyż to, panie — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy to wy, panie. [przypis edytorski]

wyż — tu: konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy wy. [przypis edytorski]

wyży — dziś popr.: wyżów. [przypis edytorski]

Wy zacziem zdieś (ros.) — co wy tu robicie. [przypis edytorski]

Wy zaś klaskajcie! — w staroż. Rzymie standardowa formuła zakończenia utworu (łac.: Acta est fabula, plaudite). [przypis edytorski]