Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10249 przypisów.
wżenie — zagna. [przypis redakcyjny]
Wże po nej (z ukr.) — już po niej. [przypis redakcyjny]
Wże prawdu każe (ukr.) — Już to prawdę mówi. [przypis edytorski]
wże (ukr.) — już. [przypis edytorski]
Wże win dobryj! (ukr.) — On jest dobry! [przypis edytorski]
W żłobie leży — tekst pieśni przypisuje się Piotrowi Skardze. [przypis edytorski]
w żłobie — obecnie częściej śpiewa się: we żłobie. [przypis edytorski]
w życiu-m nikomu nigdy nie przebaczył — w życiu nikomu nigdy nie przebaczyłem. [przypis edytorski]
W życiu zaś społecznym następstwem relatywizmu staje się poddanie jednostki prawom, które narzuca społeczeństwo… — ibid., s. 456. [przypis autorski]
w żywot żywy — w życiu wiecznym. [przypis edytorski]
w ząb — ani trochę. [przypis edytorski]
w zad (daw.) — w tył. [przypis edytorski]
wzad — poza siebie; [wzad się oglądam; Red. WL] tj. na niebezpieczeństwo grożące ze strony Wojewody. [przypis redakcyjny]
wzad (starop.) — do tyłu; tu: z powrotem. [przypis edytorski]
wzad (starop.) — do tyłu, w tył. [przypis edytorski]
wzad (starop.) — do tyłu, z powrotem. [przypis edytorski]
wzad (starop.) — do tyłu; z powrotem. [przypis edytorski]
wzad (starop.) — tu: z tyłu. [przypis edytorski]
wzad (starop.) — w tył, do tyłu. [przypis edytorski]
wzad (starop.) — w tył, do tyłu, z powrotem. [przypis edytorski]
wzad (starop.) — w tył. [przypis edytorski]
wzad (starop.) — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]
wzad (starop.) — z powrotem. [przypis edytorski]
wzajem ci się ty kobyłki czeszą (starop.) — jeden drugiego ochrania. [przypis redakcyjny]
wzajem (daw.) — nawzajem. [przypis edytorski]
wzajem (daw.) — odwzajemniając się; również. [przypis edytorski]
wzajem — dziś popr.: wzajemnie. [przypis edytorski]
wzajem — dziś raczej: nawzajem. [przypis edytorski]
wzajemnej zgody umysłowych i moralnych sił ducha, rozumu i serca — użyliśmy zwrotu całego dla oddania nieistniejącego w mowie polskiej wyrazu celnost', celostnost'. [przypis autorski]
wzajemne nauczanie — metoda „wzajemnego nauczania”, polegająca na tym, że dzieci uczą siebie nawzajem pod okiem profesora, cieszyła się u progu lat dwudziestych XIX w. pewnym rozgłosem i była przedmiotem publicznej dyskusji. W rozdziale LVI Stendhal deklaruje się jako zwolennik tej metody. [przypis redakcyjny]
Wzajemnie gubili swoje załączniki — trzydzieści procent ludzi, którzy siedzieli w garnizonie, spędziło tam wszystkie lata wojny bez jednego przesłuchania. [przypis autorski]
wzajemnieśmy dobrze na siebie wpłynęli — inaczej: wzajemnie (…) wpłynęliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
w zakończeniu artykułu o „Stylu Ibsena” podejmującym motyw z „Kultury i życia” — S. Brzozowski, Kultura i życie, s. 192. [przypis autorski]
w zakonie u Mojżesza opowiedział Pan Bóg, iż króle sobie stawić mieli, i nauczył ich, jaki król ich być miał, i prawa mu postawił… — zob. Pwt 17, 14–20. [przypis edytorski]
w zakonie — w postanowieniu. [przypis redakcyjny]
w zamiany (starop.) — w zamian. [przypis edytorski]
w zamku San Leo — niedaleko w Romanii. W zamku tym zginął sławny Cagliostro; w okolicy opowiadają, że został uduszony. [przypis autorski]
W Zamościu bawiłem rok z czymś — w Zamościu było więzienie rosyjskie. [przypis redakcyjny]
w zamysłach — w zamyśleniu, w zadumie. [przypis redakcyjny]
W zaniechanej później brulionowej redakcji satyry odczytujemy odmienny fragment zakończenia: Czyta modny literat sprośne w wierszach strofy, / Bluźnią grzecznie a śmiało modne filozofy, / A ciekawość niewieścia, którą wstyd nie tłumi, / Chwali sprośność i bluźni to, co nie rozumie. / Równe stanów i związków najświętszych koleje: / Córka z matki, syn z ojca, mąż z żony się śmieje, / Natrząsa się brat z brata, a kiedy go ściska, / Myśli wtenczas, skąd pochop wziąć na pośmiewiska. (I. Krasicki, Satyry i listy. [przypis redakcyjny]
w zaopatrzeniu dworu mego posuwają skąpstwo do najdalszych granic. Śmieszno przyznać: na całe utrzymanie mojej osoby, dworzan, sług i koni pięćset złotych tygodniowo — Przeździecki Jagiellonki, t. V. [przypis autorski]
w zapasach najpiękniejszych — najpiękniejsze zapasy to współzawodnictwo w wyświadczaniu dobrodziejstw ojczyźnie i przyjaciołom i zadawanie klęsk wrogom ojczyzny. W takich zapasach starał się Agesilaos o pierwszą nagrodę. [przypis tłumacza]
w zapasach nie mniej uroczyście wieńczą tych zwycięzców, którzy nie nałykali się kurzu, jak tych, którzy z walki wyszli zwycięsko — zapaśnik, z którym nikt nie ważył się stanąć do zawodów, otrzymywał pierwszą nagrodę, tak samo jak zwycięzca w wyścigach, który wozem swym wzbijał tumany kurzu. Najstarszym tego przykładem nagroda Agamemnona na igrzyskach na cześć Patrokla: uznaje się Agamemnona, bez walki, za najtęższego w ciskaniu oszczepem (Iliada XXIII, koniec). [przypis tłumacza]
w zapisanej przez Górskiego scenie, kiedy w r. 1900 odczytany na zebraniu redakcyjnym „Prawdy” rapsod Wyspiańskiego Kazimierz Wielki (…) Krzemiński przyjął z entuzjazmem, Świętochowski z szyderstwem — [por.] K. Górski, Stanisław Krzemiński. Człowiek i pisarz, Wilno 1936, s. 126. Świętochowski nie zmienił się i do ostatka nie rozumiał Wyspiańskiego: „Dla mnie wszystkie, nawet najbardziej sławione dramaty Wyspiańskiego są łańcuchami bezsensów, które w czytaniu pobudzały mnie do śmiechu” (Z pamiętnika, „Wiadomości Literackie” 1931, nr 48). [przypis autorski]
wzarań (daw.) — wcześnie rano; na początku. [przypis edytorski]
W zasadzie obierał cesarza lud rzymski, zgromadzony w komicjach, po czym wybór ten zatwierdzał senat osobną lex de imperio — lud rzymski nigdy nie wybierał cesarza, nie istniał taki obieralny urząd publiczny; komicje (zgromadzenia ludu) wybierały urzędników w okresie republiki, tj. mogły wybrać daną osobę na urząd konsula, pretora czy cenzora, wiążący się z określonym zakresem władzy (imperium); urzędy te w czasach wczesnego cesarstwa i później rzeczywiście przyznawano cesarzom, choć nie tylko im, gdyż ich realna władza nie opierała się na formalnym pełnieniu tych urzędów; lex de imperio to ogólna nazwa uchwał, którymi w okresie republiki powierzano lub zatwierdzano powierzenie danej osobie urzędu lub dowództwa wojskowego (np. lex de imperio Cn. Pompei powierzała Gnejusowi Pompejuszowi dowództwo w wojnie z królem Pontu Mitrydatesem IV Eupatorem); cesarze sprawowali władzę, formalnie korzystając z nadawanego przez senat prawa imperium maius, czyli najwyższej władzy, przyznanego po raz pierwszy Pompejuszowi w celu walki z piratami. [przypis edytorski]
w Zatoce Hudson — dziś popr.: w Zatoce Hudsona, wielkiej zatoce w Ameryce Płn., stanowiącej część Oceanu Arktycznego, przez większość czasu pokrytej lodem. [przypis edytorski]
w zawodach konnych, gimnicznych i chóralnych małe nagrody powodują wielkie wydatki, wiele trudów i staranności — wyścigi konne były sportem trudnym i niesłychanie kosztownym; zapasy gimniczne wymagały niezmordowanego ćwiczenia się i przestrzegania higieny. [przypis tłumacza]
w zawody — na wyścigi. [przypis edytorski]
w zawody (starop.) — na wyścigi; szybko. [przypis edytorski]
wzbiera zewnątrz — dziś: na zewnątrz (…). [przypis edytorski]
Wzbijam się wyżej nad te lekkie ciała — Tymi lekkimi ciałami są powietrze i ogień. [przypis redakcyjny]
wzbijanie się w krainę nikomu nieznaną duchów, odrywanie się od ziemi (…) po przebiciu duchem ciała, pracą osiemnastu wieków (…) prawie o niczym innym nie mówi, jak o spółce z krainą ducha — Współudział Adama Mickiewicza w sprawie Andrzeja Towiańskiego. Listy i przemówienia, Paryż 1877, t. 1, s. 126–127. [przypis edytorski]
w zbiorku wierszy (…) pt. „Zakochany pielgrzym” — The Passionate Pilgrim. Kasprowicz, który niedawno ogłosił w „Słowie polskim” przekład tego zbiorku, dał mu tytuł Wędrowiec miłości. Obok sonetu 138 i 144 weszły tam wiersze Szekspira ze Straconych zachodów miłości, parę drobnych liryków, osnutych na temacie jego poematu Wenus i Adonis, a więc może również jego pióra, i cały szereg wierszy innych poetów. Na karcie tytułowej widnieje imię i nazwisko Szekspira. [przypis tłumacza]
W zbliżeniu moim powtórnym, w poznaniu więcej osoby Andrzeja Towiańskiego i sprawy, jaką czyni i podaje (…) a ofiary tej naucza słowem, życiem całym i przykładem — Edward Duński, List do arcybiskupa paryskiego, Zurich, 8 grudnia 1850 [w:] Współudział Adama Mickiewicza w sprawie Andrzeja Towiańskiego. Listy i przemówienia, Paryż 1877, t. 2, s. 140–141. [przypis edytorski]
wzbrania mi tego wewnętrzny głos bóstwa — Sokrates twierdził, że słyszy w duszy głos bóstwa, które często, gdy ma uczynić jakiś fałszywy krok, przestrzega go i odwodzi od tego zamiaru, a nigdy do niczego nie zachęca. Sokrates zwał to bóstwo dajmonion. Tłumaczą dziś niektórzy, że to sumienie, inni, że to takt lub intuicja człowieka o wysokiej moralności; inni jeszcze inaczej. [przypis tłumacza]
w zbrojeśmy się ich poubierali (starop. forma) — poubieraliśmy się w ich zbroje. [przypis edytorski]
wzbronienie małżeństwa — poddany musiał otrzymać zezwolenie dziedzica, by zawrzeć małżeństwo; dziedzice bardzo niechętnie udzielali go w wypadku, gdy narzeczeni byli poddanymi różnych panów; zwłaszcza trudnym było pannie otrzymać takie zezwolenie, gdyż wychodząc za mąż za poddanego obcego i przenosząc się do jego wsi, pomniejszała bogactwo dotychczasowego swego pana o jedną siłę roboczą, nie licząc spodziewanych w przyszłości dzieci. [przypis redakcyjny]
wzbroniłem był sobie — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: wzbroniłem sobie wcześniej, uprzednio (tzn. przed czynnością lub czynnościami wyrażonymi czasem przeszłym prostym). [przypis edytorski]
wzbronny (daw.) — wzbroniony, niedostępny. [przypis edytorski]
wzbronny — dziś: wzbroniony; niedostępny. [przypis edytorski]
wzbudzić — tu w dawnym znaczeniu: zbudzić. [przypis edytorski]
w zdarzonej okoliczności — postępowanie Czartoryskich w czasie bezkrólewia 1764 r. [przypis redakcyjny]
wzdętymi nurty — daw. forma N.lm; dziś popr.: (…) nurtami. [przypis edytorski]
wzdłusz (starop. forma ort.) — wzdłuż. [przypis edytorski]
wzdłuż brzegów Vivonne — fragment dopisany. [przypis tłumacza]
wzdłużniki — belki konstrukcyjne biegnące wzdłuż statku, łączące ze sobą poprzeczne elementy szkieletu i wzmacniające sztywność kadłuba. [przypis edytorski]
wzdłuż po katordze — ros. вдоль по каторге, oznaczające katorgę bezterminową, dożywotnią. [przypis edytorski]
wzdon (gw.) — wzdął; wezbrał (na sile). [przypis edytorski]
wzdragać się — wzbraniać się. [przypis edytorski]
wzdragać się — wzbraniać się. [przypis edytorski]
wzdragliwy — dziś: wzdragający się; niechętny do zrobienia czegoś. [przypis edytorski]
wzdrygnienie — dziś popr.: wzdrygnięcie. [przypis edytorski]
wzdrygnienie — dziś: wzdrygnięcie. [przypis edytorski]
wzdy a. wżdy (starop.) — przecież, zawsze; tu: ciągle. [przypis edytorski]
wzdyć (daw.) — wszakże, przecież. [przypis edytorski]
wzdyć (reg.) — przecież. [przypis edytorski]
wzdyć właśc. wżdyć (daw.) — wszakże, jednakże; konstrukcja złożona ze starop. spójnika wżdy, znaczącego tyle co: „zawsze, jednak, przecież”, oraz partykuły wzmacniającej ci (skróconej do -ć). [przypis edytorski]
wzdyć, właśc. wżdyć (daw.) — zawsze; jednak, przecież. [przypis edytorski]
wzdychać jak student, kiedy abecadło zgubi — w późn. wyd. popr. tłumaczenie na: „wzdychać jak żaczek, kiedy abecadło zgubi”. [przypis edytorski]
wzdych (daw.) — westchnienie. [przypis edytorski]
wzdych (gw.) — westchnienie. [przypis edytorski]
wzdy (gw.) — wżdy (daw.): zawsze, nadal; przecież, tu: przynajmniej. [przypis edytorski]
wzdzierać tu: — wstrzymywać. [przypis redakcyjny]
w zęby patrzyć (starop.) — [tu:] uważać. [przypis redakcyjny]
wzgard — dziś: pogarda. [przypis edytorski]
wzgardy dla samej siebie — ta wzgarda jest jedną z głównych przyczyn samobójstwa; człowiek zabija się, aby dać zadośćuczynienie swemu honorowi. [przypis autorski]
wzgardzać coś (daw.) — dziś: wzgardzać czymś. [przypis redakcyjny]
wzgardzać co (starop.) — dziś: wzgardzać czym; wszystkie roskoszy rycerze wzgardzają: rycerze wzgardzają wszystkimi rozkoszami. [przypis redakcyjny]
wzgardzać żywot (daw.) — dziś z N.: wzgardzać (czym?) żywotem. [przypis edytorski]
wzgardzić coś (starop.) — dziś: wzgardzić czymś. [przypis edytorski]
wzgardził oklaski i górne urzędy — dziś popr. z N.: wzgardzić oklaskami, urzędami itp. [przypis edytorski]
wzgłąbsz — w głąb. [przypis redakcyjny]
wzgłębsz — dogłębnie (por. wzwyż). [przypis edytorski]
wzgląd nieprawy — niesprawiedliwa opinia. [przypis redakcyjny]
wzgląd odbiera — znajduje uznanie. [przypis edytorski]
wzgląd wspacznie obróci — przychylność zrozumie opacznie. [przypis redakcyjny]
względem czego — w jakiej sprawie. [przypis edytorski]
względem Dunkera — Duncker, pisarz niemiecki, autor Historii starożytności. [przypis redakcyjny]
względna Nirwana — zob. Wstęp. [przypis redakcyjny]
