Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | pogardliwe | polski | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3751 przypisów.

Fryderyk II wkroczył (…) do Saksonii — w r. 1756; początek Wojny Siedmioletniej. [przypis redakcyjny]

Fryderyk — imię znaczące, odsyłające do filozofii Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]

Fryderyk Karol Hohenzollern (1828–1885) — książę pruski, dowódca armii podczas wojny francusko-pruskiej. [przypis edytorski]

Fryderyk Schelling (1775–1854) — filozof niem., jeden z głównych przedstawicieli klasycznego idealizmu niemieckiego, inicjator romantyzmu. [przypis edytorski]

fryderyksdor (z fr. le frédéric d'or) — złota moneta pruska, będąca w obiegu w okresie 1741–1855. [przypis edytorski]

Fryderyk Szlegel — Karl Wilhelm Friedrich von Schlegel (1772–1829), niemiecki krytyk literacki i poeta, uczony, filozof oraz językoznawca, który wraz ze swym bratem, Augustem Wilhelmem Schleglem w sposób znaczący wpłynął na ukształtowanie nowego, charakterystycznego dla romantyzmu, stylu myślenia o literaturze. Nazwisko jego zostało tu spolszczone, zgodnie z manierą przyjętą w XIX w. [przypis edytorski]

Fryderyk Wielki a. Fryderyk II Wielki (1712–1786) — król Prus w latach 1740–1786. [przypis edytorski]

Fryderyk Wilhelm I (1688–1740) — król prusko-branderburski, członek dynastii Hohenzollernów. [przypis edytorski]

Fryderyk — zapewne mowa o głośnym w swoim czasie romansie Fiévée'go Frederic (1805). [przypis redakcyjny]

Frydman — wieś w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim. [przypis edytorski]

frydrychsdor — (z fr. le frédéric d'or) — złota moneta pruska, będąca w obiegu w okresie 1741–1855. [przypis edytorski]

Frydryszanie — zwolennicy Fryderyka; Fryderyk Wittelsbach (1596–1632), elektor Palatynatu Reńskiego, przywódca Unii Ewangelickiej, tj. protestanckiego przymierza politycznego w Cesarstwie Rzymskim Narodu Niemieckiego. W latach 1619-1620 król protestanckich Czech, z racji krótkiego panowania nazywany królem zimowym. [przypis edytorski]

fryga — bąk, bączek; zabawka dziecięca. [przypis edytorski]

fryga — (daw.) bąk. [przypis edytorski]

fryga (daw.) — bąk (zabawka dziecięca kręcąca się wokół własnej osi). [przypis edytorski]

fryga (daw.) — wirująca zabawka dziecięca, bączek; w przenośni: ktoś zwinny, ruchliwy. [przypis edytorski]

fryga (daw.) — zabawka dziecięca: bączek; w przenośni: ktoś zwinny, ruchliwy. [przypis edytorski]

fryga — ktoś zwinny i ruchliwy. [przypis edytorski]

fryga — wirująca zabawka dziecięca, podobna do bąka. [przypis edytorski]

fryga — wirująca zabawka dziecięca, rodzaj bączka. [przypis edytorski]

fryga — zabawka dziecięca, rodzaj bączka. [przypis redakcyjny]

Frygia — kraina hist. w zachodniej części Azji Mniejszej, gdzie miała znajdować się Troja. [przypis edytorski]

Frygia — staroż. kraina w zach. części Azji Mniejszej; Rzymian, którzy chętnie przyjmowali i czcili bogów frygijskich: przede wszystkim Kybele, Wielką Matkę Bogów, boginię płodności i odradzającej się przyrody, sprowadzoną do Rzymu w 204 r. p.n.e. przez wyrocznię sybillińską, a wraz z nią jej kochanka, Attisa. [przypis edytorski]

Frygia — staroż. kraina w zach. części środkowej Azji Mniejszej, na wsch. od Lidii, na płn.-wsch. od Likaonii. [przypis edytorski]

Frygia — starożytne państwo w Azji Mniejszej (tereny obecnej Turcji), słynące m.in. z orgiastycznych kultów religijnych. [przypis edytorski]

Frygia — w starożytności kraina w zach. części dzisiejszej Turcji. [przypis edytorski]

FrygiFrygowie, mieszkańcy Frygii w zach. cz. Azji Mniejszej; tu: synonim Trojan. [przypis edytorski]

Frygijczyk — człowiek pochodzący z Frygii, staroż. krainy w zach. części Azji Mniejszej. [przypis edytorski]

frygijska czapeczka — stożkowate nakrycie głowy, wełniane lub filcowe. [przypis edytorski]

frygijska czapka — miękkie, wełniane, stożkowe nakrycie głowy, ściśle ją opasujące, z opadającym do przodu czubkiem; dla staroż. Greków ten rodzaj czapki (gr. pilos) był charakterystyczny dla ludów ze wschodu, np. z Frygii w Azji Mniejszej; w staroż. Rzymie takie nakrycie głowy otrzymywał wyzwoleniec, stąd czapka frygijska była symbolem wolności; w staroż. sztuce rzymskiej frygijkę nosiła bogini Roma, a także Mitra, bóstwo solarne czczone w epoce hellenistycznej; później, w okresie Wielkiej Rewolucji Francuskiej czerwona czapka frygijska z trójkolorową kokardą (barwy flagi nowo powstałego państwa), początkowo czapka sankiulotów, nazywana była czapką wolności i stała się symbolem samej rewolucji: uosobienie wolności (Liberté), tzw. Marianna, przedstawiana była w czapce frygijskiej. [przypis edytorski]

frygijska czapka — stożkowe nakrycie głowy, ściśle ją opasujące, z opadającym do przodu czubkiem; dla staroż. Greków ten rodzaj czapki był charakterystyczny dla ludów ze wschodu, np. z Frygii w Azji Mniejszej; w staroż. Rzymie takie nakrycie głowy otrzymywał wyzwoleniec, stąd czapka frygijska była symbolem wolności; w okresie Wielkiej Rewolucji Francuskiej czerwona czapka frygijska z trójkolorową kokardą (barwy flagi nowo powstałego państwa), początkowo czapka sankiulotów, nazywana była czapką wolności i stała się symbolem samej rewolucji. [przypis edytorski]

frygijska czapka — stożkowe nakrycie głowy, ściśle ją opasujące, z opadającym do przodu czubkiem; dla staroż. Greków ten rodzaj czapki był charakterystyczny dla ludów ze wschodu, np. z Frygii w Azji Mniejszej; w staroż. Rzymie takie nakrycie głowy otrzymywał wyzwoleniec, stąd czapka frygijska była symbolem wolności; w okresie Wielkiej Rewolucji Francuskiej czerwona czapka frygijska z trójkolorową kokardą (barwy flagi nowo powstałego państwa) nazywana była czapką wolności i stała się symbolem samej rewolucji. [przypis edytorski]

frygijska skala (muz.) — jedna z trzech bazowych skal muzycznych używanych w starożytnej Grecji; jej nazwa pochodzi od spokrewnionego z Grekami ludu Frygijczyków (Frygów), osiadłego w Azji Mniejszej; zbudowana w kierunku opadającym, zaczynająca się od dźwięku D. [przypis edytorski]

frygijski kamień — lekki, gąbczasty kamień z Frygii w Azji Mniejszej, przypominający pumeks, używany przez starożytnych do farbowania, podobno mający działanie wysuszające i ściągające. [przypis edytorski]

frygijski (…) pasterz młody, / Kiedy na Idzie sądził trzech bogiń niezgody — zamiast: trojański (Troja sąsiadowała z Frygią), tj. Parys. [przypis redakcyjny]

fryjor (daw.) — spław wiosenny; przewożenie towarów rzeką na tratwach. [przypis edytorski]

frykando z karczochów (wł. fricandò di carciofi) — włoska potrawa. [przypis edytorski]

frykas — wyszukana, smakowita potrawa. [przypis edytorski]

frykas — wyszukana, smakowita potrawa. [przypis edytorski]

frymarczę za sławę żywotem (starop.) — kupczyć żywotem za sławę; sprzedawać życie za sławę. [przypis redakcyjny]

frymarczyć (daw.) — handlować, kupczyć. [przypis edytorski]

frymarczyć (daw.) — targować się, handlować czymś, czym się nie powinno. [przypis edytorski]

frymarczyć — handlować zamiennie bądź czymś, co nie powinno być przedmiotem handlu. [przypis edytorski]

frymarczyć (pogardl.) — kupczyć, handlować. [przypis edytorski]

frymarczyć — tu: odmieniać (zazwyczaj słowo to oznaczało: handlować, kupczyć). [przypis redakcyjny]

frymarczy na sławę żywotem — wymienia żywot na sławę (frymarczyć nie ma tu dzisiejszego pejoratywnego znaczenia). [przypis redakcyjny]

frymarka a. frymarka(daw.) — kupczenie, handlowanie. [przypis edytorski]

frymarka a. frymark (daw.) — kupczenie; handel czymś, czym się nie powinno. [przypis edytorski]

frymark (daw.) — nieuczciwy handel. [przypis edytorski]

frymark (przestarz.) — handel, kupczenie. [przypis edytorski]

Fryne (IV w. p.n.e.) — słynna hetera (kurtyzana grecka) z Aten, znana z licznych starożytnych anegdot; wg jednej z nich kiedy oskarżoną o bezbożność Fryne postawiono przed sądem, broniący jej mówca Hyperejdes miał odsłonić jej piersi, apelując do sędziów, aby darowali życie pięknej „kapłance Afrodyty”, czym uzyskał jej uniewinnienie. [przypis edytorski]

Fryne (IV w. p.n.e.) — słynna z piękności hetera (kurtyzana) grecka, modelka Praksytelesa (posąg Afrodyta Knidyjska) i Apellesa (obraz Afrodyta Anadyomene), znana z licznych starożytnych anegdot. [przypis edytorski]

Fryne miała już przegrać proces (…) — por. Sextus Empiricus, Adversus Mathematicos XI. [przypis tłumacza]

Fryne — słynna z piękności kurtyzana grecka z IV w. p.n.e. [przypis edytorski]

Fryne — właśc. Mnesarete (IV w. p.n.e.), słynna hetera grecka, kobieta lekkich obyczajów. Uważana była za wcielenie kobiecego piękna i wielokrotnie służyła jako model słynnym rzeźbiarzom i malarzom. [przypis redakcyjny]

Frynich — Frynichos tu wspomniany nie ma nic wspólnego z współzawodnikiem Arystofanesa w komedii, ani z Frynichosem, tragikiem starej szkoły sprzed Ajschylosa. Jest to Ateńczyk bardzo wpływowy, przewrotny demagog, przeciwnik Alkibiadesa, potem ogłoszony przez lud zdrajcą i na rynku w Atenach zabity. (Tukidydes, Wojna peloponeska 8, 92). [W wyniku spisku i zamachu stanu w 411 na krótko obalono demokrację; rządy przejęła oligarchiczna Rada Czterystu, w skład której wchodził radykał Frynichos; skrajni oligarchowie z Rady Czterystu za cenę utrzymania władzy byli gotowi poddać miasto Spartanom; red. WL]. [przypis tłumacza]

Frynich, Likis i Ameipsjas — współcześni komediopisarze. [przypis tłumacza]

Frynich, syn Polifradmona — należy do najstarszych tragików. Żył około r. 500. Dramaty jego miały budowę bardzo prostą: używał jednego tylko aktora; akcja ustępuje u niego całkowicie na plan drugi wobec partii chórowych. [przypis tłumacza]

fryska Macierz — frygijska Wielka Matka, bogini Cybele. [przypis edytorski]

fryski — frygijski; od: Frygia (kraj w zach. cz. Azji Mniejszej, gdzie miała znajdować się Troja). [przypis edytorski]

fryszerka (z niem.) — zakład hutniczy, w którym świeżono surówkę żelaza, czyli oczyszczano ją z domieszek. [przypis edytorski]

fryszt (daw.) — czas wolny, urlop. [przypis edytorski]

fryszt (daw., z niem.) — odłożenie sprawy, zawieszenie broni. [przypis edytorski]

fryszt (starop.) — zwłoka; [opóźnienie]. [przypis redakcyjny]

fryszt (z niem.) — czas wolny; odwłoka (termin sądowniczy). [przypis edytorski]

fryszt (z niem.) — czas wolny, wczas. [przypis redakcyjny]

frytura — mieszanina tłuszczów jadalnych odporna na działanie wysokich temperatur. [przypis edytorski]

frytur — mieszanina tłuszczów jadalnych odpornych na działanie wysokich temperatur. [przypis edytorski]

Fryt (z niem. Friede, pokój) — przerwanie walki, pardon. [przypis edytorski]

frywolność — swobodny i żartobliwy stosunek do spraw erotycznych. [przypis edytorski]

frywolny — wesoły, o lekkim zabarwieniu erotycznym. [przypis edytorski]

Fryz a. Fryzyjczyk — mieszkaniec Fryzji, krainy nad Morzem Północnym, obecnie stanowiącej pogranicze Niemiec, Danii i Holandii. [przypis edytorski]

fryz (a. koń fryzyjski) — ciężki koń maści karej, bardzo popularny w Średniowieczu, uważany za najlepszego konia bojowego; jedna z najstarszych ras w Europie. [przypis edytorski]

fryza — marszczony kołnierz; falbana noszona dawniej przy kobiecych kołnierzach i czepcach. [przypis edytorski]

fryz (daw.) — kosmate, grube sukno. [przypis edytorski]

fryz — dekoracyjny pas pod gzymsem. [przypis edytorski]