Przypisy

chutne — pełne chuci, tj. pożądania, żądz. [przypis edytorski]

chutnie — chętnie, ochotnie. [przypis edytorski]

chutniej (starop.) — chętniej. [przypis edytorski]

chutnie (starop.) — tu: ochoczo. [przypis edytorski]

chutny (daw.) — pożądliwy. [przypis edytorski]

chutny (starop.) — chętny, ochotny. [przypis edytorski]

chutorek, zdr. od chutor a. futor — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi. [przypis edytorski]

chutor — gospodarstwo, folwark. [przypis edytorski]

chutor — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis edytorski]

chutor (z ukr.) — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis edytorski]

chwacić (daw., gw.) — chwycić. [przypis edytorski]

chwacić (daw., gw.) — starczyć. [przypis edytorski]

chwacki (daw.) — odważny, śmiały i zaradny. [przypis edytorski]

chwacki — dzielny, dziarski. [przypis edytorski]

chwacki — śmiały, dzielny. [przypis edytorski]

chwacko (daw.) — dziarsko, dzielnie. [przypis edytorski]

chwacko (daw.) — energicznie, śmiało. [przypis edytorski]

chwacko — dziarsko, dzielnie. [przypis edytorski]

chwała (starop.) — tu: pochwała, komplement. [przypis edytorski]

chwałę imienia strzegąc — dziś popr. składnia: chwały imienia strzegąc; imię Dorota oznacza po grecku „dar od Boga”. [przypis edytorski]

chwalba — chwalenie; pochwała. [przypis edytorski]

chwalba (daw.) — przechwałka. [przypis edytorski]

chwalba (daw.) — przechwalanie się. [przypis edytorski]

chwalba (daw.) — uznanie, pochwała, komplement. [przypis edytorski]

chwalita (gw.) — chwalicie. [przypis edytorski]

chwaścik — popr.: chwościk, frędzelek; od daw. chwost: ogon. [przypis edytorski]

chwast a. chwost (daw.) — pęczek piór, włosia a. nici użyty jako ozdoba. [przypis edytorski]

chwat — człowiek energiczny, dzielny, śmiały. [przypis edytorski]

chwat (daw.) — ktoś dzielny, odważny, zaradny. [przypis edytorski]

chwiać — dziś popr.: chwiać się. [przypis edytorski]

chwiejnymi kroki — dziś: chwiejnymi krokami. [przypis edytorski]

chwilą dłużej — dziś: chwilę dłużej. [przypis edytorski]

chwiląm snu siły krzepił — chwilą snu siły krzepiłem. [przypis edytorski]

Chwila obecna — cykl felietonów Henryka Sienkiewicza drukowanych od 1875 w „Gazecie Polskiej”. [przypis edytorski]

Chwila — Okruchy filozoficzne. Chwila (Philosophiske Smuler eller En Smule Philosophi, duń.), jedno z najważniejszych dzieł filozoficznych Kierkegaarda, wydane pod pseudonimem Johannes Climacus w 1844 roku; polemika z systemem idealistycznym Hegla. [przypis edytorski]

chwila separationis — chwila rozdzielenia, rozstania. [przypis edytorski]

chwilę czasu — pleonazm; popr.: chwilę. [przypis edytorski]

chwile (starop. forma) — (od) chwili; wytchnie od wojennej chwile: odpocznie po wojennej chwili; odetchnie po wojnie. [przypis edytorski]

chwili — dziś popr. forma D. lm: chwil. [przypis edytorski]

Chwistek, Leon (1884–1944) — artysta, matematyk i filozof, czołowy teoretyk awangardowej grupy formistów. [przypis edytorski]

Chwistek, Leon (1884–1944) — logik i matematyk (wykładowca uniwersytetów w Krakowie, Lwowie i Tbilisi), malarz, teoretyk sztuki, filozof; współzałożyciel i główny teoretyk krakowskiej awangardowej grupy formistów (do której należał m.in. Tytus Czyżewski, Zbigniew Pronaszko, ale też Witkacy); styl własnego dojrzałego malarstwa określał terminem strefizm. Stworzył koncepcję wielości rzeczywistości, twierdząc, że istnieje rzeczywistość rzeczy (czyli popularna, zgodna z potocznym odbiorem), fizykalna (zgodna z opisem naukowym), rzeczywistość wrażeń (czyli psychologiczna) i wyobrażeń (czyli rzeczywistość wizjonerów); porządkował według tego podziału typy malarstwa (prymitywizm, realizm, impresjonizm, futuryzm czyli tzw. nowa sztuka), a także typy ludzi w związku z ich rozmaitymi zawodami oraz typy postaci literackich. Koncepcja ta dotyczyła więc zarówno filozofii, sztuki, jak też rozumienia nauki i życia codziennego. [przypis edytorski]

Chwistek, Leon (1884–1944) — logik, matematyk, filozof, malarz i teoretyk sztuki; wraz z Witkacym sformułował zasady formizmu, jednak ich drogi ideowe rozeszły się z czasem, szczególnie po ukazaniu się jednego z najważniejszych dzieł Chwistka, pt. Wielość rzeczywistości w sztuce. [przypis edytorski]

Chwistek, Leon (1884–1944) — malarz, filozof i teoretyk sztuki. [przypis edytorski]

Chwistek, Leon (1884–1944) — polski malarz, filozof, matematyk, teoretyk sztuki; przyjaciel S. I. Witkiewicza. [przypis edytorski]

Chwistek, Leon (1884–1944) — polski naukowiec zajmujący się filozofią i matematyką, a także malarz, prozaik, teoretyk sztuki. [przypis edytorski]

chwoja a. chwojka (gw.) — sosna. [przypis edytorski]

chwoja (reg.) — sosna. [przypis edytorski]

chwost (daw., gw.) — ogon. [przypis edytorski]

chwost (daw.) — ogon. [przypis edytorski]

chwost — ogon, kitka, tu: frędzel ozdobny. [przypis edytorski]

chwost — ogon. [przypis edytorski]

chybabyś (…) chciała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: chyba że chciałabyś. [przypis edytorski]

chybabyś miał — w znaczeniu: chyba że miałbyś. [przypis edytorski]

chybać (daw.) — biec, pędzić. [przypis edytorski]

chybać (daw.) — biec. [przypis edytorski]

chybać (daw.) — biegać, pędzić. [przypis edytorski]

chybać (daw.) — lecieć, pędzić. [przypis edytorski]

chybać (gw.) — biegać. [przypis edytorski]

chybać (gw.) — łapać. [przypis edytorski]

chyba (daw.) — błąd; por. chybić: nie trafić. [przypis edytorski]

chyba (daw.) — błąd, uchybienie. [przypis edytorski]

chyba (daw.) — uchybienie, błąd. [przypis edytorski]

chyba (daw.) — uchybienie, niedoskonałość. [przypis edytorski]

chybaj (gw.) — idź. [przypis edytorski]

chybaj sobie — idź sobie. [przypis edytorski]

chybali — konstrukcja z partykułą -li; inaczej: chyba że. [przypis edytorski]

chybam ja (…) obciążony — chyba jestem obciążony. [przypis edytorski]

chyba — pomyłka; por. chybić. [przypis edytorski]

chyba — tu: błąd, chybienie prawdzie. [przypis edytorski]

chyba — tu: uchybienie; niedotrzymanie. [przypis edytorski]

chyba — uchybienie, niedoskonałość. [przypis edytorski]

Chyba wypędzicie — tu w znaczeniu: chyba że wypędzicie. [przypis edytorski]

chyba żeby się trafił taki czas, iżby się spór żadnym sposobem rozjąć nie mógł bez oręża; jako gdy świadkowie przysięgli różną rzecz u sądu twierdzą — świecki ten autor wolnym zdaniem piszący jedną tę okoliczność za godziwą pojedynka kładzie; lecz ani ten czas sprzyjać nie może pojedynkom, gdyż sądzić nie można, ażeby kto od prawa wyszedł nie osądzony, i żeby końca swojego nie wzięła jakiegokolwiek sprawa. [przypis edytorski]

Chyba że przypadkiem który jest komediopisarzem — Arystofanes (ok. 445–ok. 385 p.n.e.), najwybitniejszy z twórców komedii staroattyckiej, w sztuce Chmury (423 p.n.e.) skrytykował „nowomodne” wychowanie młodzieży, reprezentowane przez Sokratesa i jego uczniów, przedstawionych jako sofiści. [przypis edytorski]

Chyba że zmiażdżysz mi głowę obcasem — w oryg. heel, co oznacza zarówno piętę, jak i obcas; Winnie nieświadomie przywołuje biblijny obraz węża-kusiciela, który z wyroku Boga zostanie zmiażdżony piętą (Rdz 3,14–15). [przypis edytorski]

chybciej (gw.) — szybciej. [przypis edytorski]

chybcikiem (gw.) — prędko. [przypis edytorski]

chybiać — tu: zaniedbywać, pomijać, zawodzić. [przypis edytorski]

chybić (daw.) — pomylić się. [przypis edytorski]

chybić — tu przen.: zawieść, nie dopisać; pominąć. [przypis edytorski]

chybić — tu: uchybić, zawieść. [przypis edytorski]

chybka — pomyłka. [przypis edytorski]

chybki (daw.) — szybki i zwinny. [przypis edytorski]

chybki (daw.) — szybki, zwinny; tu: pochopny. [przypis edytorski]

chybko (daw.) — szybko. [przypis edytorski]

chybko (gw.) — szybko. [przypis edytorski]

chybny — niecelny, chybiający celu. [przypis edytorski]

chybotny — dziś popr.: chybotliwy. [przypis edytorski]

chybszy (gw.) — szybszy. [przypis edytorski]

chybszy — st. wyż. przym. chybki: szybki, zwinny. [przypis edytorski]

chybszy — st. wyż. przym. od chybki: szybki, zwinny. [przypis edytorski]

chyby — błędy; por. chybić. [przypis edytorski]

chyby — uchybienia; zachowania nietrafione. [przypis edytorski]

chycą (gw.) — chwycą. [przypis edytorski]

chycę (gw.) — chwycę. [przypis edytorski]

chychota — dziś popr.: chichocze. [przypis edytorski]

chycić — dziś popr.: chwycić. [przypis edytorski]

chycić (gw.) — chwycić. [przypis edytorski]

chycić (gw.) — chwycić, złapać. [przypis edytorski]

chycić (gw.) — pochwycić, złapać. [przypis edytorski]