Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 160804 przypisów.

gwoli komu (daw.) — dla kogo, z czyjej przyczyny. [przypis edytorski]

gwoli komu — dla kogo, z powodu kogo, ze względu na kogo. [przypis edytorski]

gwoli (komuś, czemuś) (daw.) — ze względu na (kogo, co). [przypis edytorski]

gwoli komu (starop.) — dla kogo. [przypis edytorski]

gwoli którym (daw.) — dla których. [przypis edytorski]

gwoli którym (daw.) — dla których, z powodu których; dzięki którym. [przypis edytorski]

gwoli mnie (daw.) — ze względu na mnie. [przypis edytorski]

gwoli modłów — dla modłów. [przypis edytorski]

gwoli nim (daw.) — dla nich, ze względu na nich. [przypis edytorski]

gwoli obżarstwu — z powodu obżarstwa, folgując obżarstwu. [przypis edytorski]

gwoli (starop.) — dla (kogoś, czegoś), w celu. [przypis edytorski]

gwoli (starop.) — dla; nam gwoli: dla nas. [przypis edytorski]

gwoli swemu wczasowi (daw.) — dla własnej wygody. [przypis edytorski]

gwoli tobie (daw.) — dla ciebie. [przypis edytorski]

gwoli was (daw.) — ze względu na was. [przypis edytorski]

gwoli — wedle czyjejś woli; dla. [przypis edytorski]

gwoli — z powodu dla; z C. gwoli pesymizmowi, dziś z D.: z powodu pesymizmu. [przypis edytorski]

gwoździe — prawdop. wyżsi rangą funkcjonariusze policji („gwóźdź” = gwiazdka). [przypis edytorski]

gwoździki — goździki. [przypis edytorski]

gwoździki (reg.) — goździki. [przypis edytorski]

Gwyciardyn — syn Amona, brat Bradamanty. [przypis redakcyjny]

Gyat — prawdopodobnie Gżatsk, miejscowość leżąca na północny-wschód od Wiaźmy, na szlaku odwrotu wojsk napoleońskich spod Moskwy. [przypis redakcyjny]

gydą — trump. gydantys. [przypis edytorski]

Gygesa przodek Lidyjczyka — tj. przodek Gygesa Lidyjczyka (szyk przestawny); tak w manuskryptach; jednak później (księga X) Platon pisze o „pierścieniu Gygesa”, zaś Herodot (Dzieje I 8–12) przypisuje zamordowanie króla i przejęcie władzy samemu Gygesowi (bez wątku o pierścieniu), nie zaś jego przodkowi. [przypis edytorski]

gymas (sl.) — himnas. [przypis edytorski]

gymis — čia: išvaizda. [przypis edytorski]

„Gymnase” — znany teatr paryski o repertuarze komediowym. [przypis redakcyjny]

Gymnasien — Lateinschulen. [przypis edytorski]

Gymnopedia (gr. gymnopaidiai) — tj. „igrzyska nagich chłopców”, uroczystość obchodzona w Sparcie w lipcu, mniej więcej od r. 669 przed Chr. Nagie chóry młodzieży wykonywały wśród muzyki taniec naokoło posągu Apollina z przydomkiem Karnejos. Święto to stało się później równocześnie uroczystością na cześć Spartan poległych w bitwie pod Tyreą i pod Termopilami. (Tyrea, miasto na wschodnim wybrzeżu Peloponezu, na południe od Argos, około 550 r. wpadło w ręce Spartan; przed bitwą zgodzono się na pojedynek, do którego każdą strona postawiła 300 wojowników, ale gdy wszyscy prawie padli, a wynik był niejasny, przyszło przecież do bitwy. Termopile, wąwóz prowadzący z Grecji północnej do środkowej, obok Zatoki Malijskiej, przy którego obronie przeciw Persom w 480 r. przed Chr. padł Leonidas z wszystkimi swoimi Spartanami). [przypis tłumacza]

gymnosofiści (z gr. gymnosophistai: nadzy mędrcy) — nazwa nadana przez staroż. Greków joginom z Indii, praktykującym ascezę i nieużywającym odzieży. [przypis edytorski]

gynecea (gr.) — lm od gyneceum: pomieszczenie dla kobiet; pokoje kobiece. [przypis edytorski]

gynecea (z gr.) — część domu przeznaczona dla kobiet. [przypis edytorski]

gynokracja (z gr.) — władza kobiet. [przypis edytorski]

GyntPeer Gynt, dramat Ibsena z 1867 roku. [przypis edytorski]

gyrejska opoka — Skały Gyrejskie, prawdop. położone w pobliżu Eubei. [przypis edytorski]

gyrognomoniczna cirkumbiliwaginacja — coś jak „kręcenie się, ruchem wskazówki zegara, naokoło pępka i sromu niewieściego”. [przypis tłumacza]

gyromancja — wróżenie z rzucania krążków. [przypis tłumacza]

Gyt a pur groszen, Tyt mir a tojwe (jid.) — Daj parę groszy, bądź taki dobry. [przypis edytorski]

Gytrash — legendarny, czarny pies, który na drogach płn. Anglii czyhał rzekomo na podróżnych. [przypis edytorski]

gyvastis — gyvatė. [przypis edytorski]

gyvata — gyvybė, buvimas. [przypis edytorski]

gyvenimas — čia: gyvenamasis kambarys, troba. [przypis edytorski]

gzelce (starop.) — co smażonego. [przypis redakcyjny]

gzems, gzyms (z niem.) — poziomo biegnący występ muru. [przypis redakcyjny]

gzemsy — dziś popr.: gzymsy. [przypis edytorski]

gziny — reg.: wieczorynki z tańcami wyprawiane podczas zapustów; pot.: swawolenie, natarczywe zaloty (jak giez). [przypis edytorski]

gzło a. giezło (daw.) — dawniej płócienna koszula, wkładana bezpośrednio na ciało. [przypis edytorski]

gzło a. giezło (daw.) — koszula. [przypis edytorski]

gzło a. giezło — obszerna i długa koszula noszona przez kobiety. [przypis edytorski]

gzło (daw.) — koszula, bielizna. [przypis edytorski]

gzło (daw.) — koszula. [przypis edytorski]

gzubięta — dziecięta. [przypis autorski]

gzygzak — zygzak. [przypis edytorski]

gzymps — popr.: gzyms. [przypis edytorski]

gzyms — wysunięty przed lico ściany, zwykle profilowany element architektoniczny. [przypis edytorski]

Hácha, Emil (1872–1945) — prezydent Czechosłowacji, a następnie utworzonego w marcu 1939 r. przez Niemców Protektoratu Czech i Moraw. [przypis edytorski]

Haakon VII (1872–1957) — właściwie Christian Frederik Carl Georg Valdemar Axel, król Norwegii w latach 1905–1957. [przypis edytorski]

Haakvik, norw. Håkvik — norweska wioska, należąca do administracyjnego obszaru Narwiku. [przypis edytorski]

Haarhof — historyczna ulica w centrum Wiednia. [przypis edytorski]

haarnadla (niem. Haarnadel) — szpilka do włosów. [przypis edytorski]

Habakuk — prorok mniejszy; imię Habakuka występuje w Starym Testamencie w dwóch kontekstach: 1. jest związane z przypowieścią o Danielu, na podstawie której oparty jest niniejszy midrasz (Dn 14,33–39); 2. uważa się go za autora Księgi Habakuka. Tłumacze Biblii Tysiąclecia uważają, że te dwie postacie nie są ze sobą tożsame (Dn 14). [przypis edytorski]

Habakuk — starotestamentowy prorok, który przepowiadał unicestwienie Ziemi, przypuszczalny autor Księgi Habakuka; postać o tym imieniu pojawia się także w Księdze Daniela (14, 33–39) epizodycznie pojawia się postać proroka o tym samym imieniu, którego anioł z rozkazu Boga przenosi za włosy z Judei do Babilonu, aby tam nakarmił wrzuconego do jaskini lwów proroka Daniela; tu: pomieszane historie obu postaci. [przypis edytorski]

habanera — taniec hiszpański. [przypis edytorski]

habdank (daw., z niem.) — podziękowanie. [przypis edytorski]

Habeas Animam (łac.) — dosł. „żebyś miał duszę” a. „powinieneś mieć duszę”; nawiązanie do prawa habeas corpus zapewniającego nietykalność osobistą, niemożność uwięzienia. [przypis edytorski]

habeas corpus a. Habeas Corpus Act — angielska ustawa z 1679 r., zabezpieczająca wolności poddanego i zapobiegająca uwięzieniu na terytoriach zamorskich oraz zakazująca organom państwa aresztowania go bez zezwolenia sądu. [przypis edytorski]

Habeas Corpus (łac.) — dosł. abyś miał ciało; formalny protest przeciw aresztowaniu lub zatrzymaniu, którego zasadność musi zostać potem oceniona przez sąd. [przypis edytorski]

Habeas corpus (łac.) — dosł.: żebyś miał ciało; nazwa angielskiej ustawy z 1679, zakazującej aresztowania obywatela bez prawomocnego nakazu sądu. [przypis edytorski]

habeas corpus (łac.) — dosł. żebyś miał ciało; nazwa ang. ustawy z 1679 r. zakazującej organom państwa aresztowania obywatela bez prawomocnego wyroku (nakazu) sądu. [przypis edytorski]

habeas corpus (łac.) — prawo, na podstawie którego osoba może zaskarżyć przed sądem swoje zatrzymanie jako bezprawne i uzyskać zwolnienie z aresztu (więzienia). [przypis edytorski]

Habeas corpus (łac.) — żebyś miał ciało; praw. ustawa zabraniająca aresztowania obywatela bez nakazu sądu. [przypis edytorski]

habeas corpus — ustawa angielska, na mocy której zabronione było aresztowanie obywatela bez nakazu sędziego, jednocześnie zapewniała postępowanie przed właściwym sędzią. [przypis edytorski]

habeas corpus — ustawa ang. z 1679 r., wydana za rządów króla Karola II i zakazująca organom państwa aresztowania obywatela bez prawomocnego, potwierdzonego pieczęcią zezwolenia sądu. [przypis edytorski]

Habe die Sonne nicht zu lieb [und nicht die Sterne] / Komm, folge mir in das dunkle Reich hinab (niem.) — nie chciej ukochać [gwiazd i] słońca, chodź, pospiesz za mną w ponure królestwo (J. W. Goethe, Ifigenia w Taurydzie, Akt III, sc. 1, tłum. Jan Kasprowicz; dialog ściganego przez Erynie Orestesa z siostrą, Ifigenią). [przypis edytorski]