Spis treści
Ulica żydowska
Przypisy
Lokal Anzeiger (niem.) — gazeta ogłoszeniowa; rodzaj gazety zawierającej przede wszystkim lokalne ogłoszenia reklamowe. [przypis edytorski]
marka — właśc. reichmark; niemiecka waluta używana w czasie drugiej wojny światowej na terenach wcielonych do hitlerowskiej Rzeszy lub okupowanych przez nią. [przypis edytorski]
# — w ten sposób oznaczone są miejsca, w których rękopis lub maszynopis był nieczytelny. [przypis edytorski]
Gyt a pur groszen, Tyt mir a tojwe (jid.) — Daj parę groszy, bądź taki dobry. [przypis edytorski]
Hob nyszt gegessen, gyt a pur groszen (jid.) — Nic dziś nie jadłam, daj parę groszy. [przypis edytorski]
Get a pur groszen Wus trachst dy Mojsze? Ich tracht In dy gminy lacht sich Sie ys szlecht Die majst efszar…….. Ich mein……. A gasajro, Majn ich mein, a gisajro nein (jid.) — Daj parę groszy. Co myślisz, Mojsze? Myślę, że oni w gminie się śmieją. Oni są źli. Czy masz może na myśli… Mam na myśli… Gasajro… Nie, gisajro. [przypis edytorski]
Ausweis, Fingerabdruck? So? Wohnhaft? Beschäftigt? Wo? Wohin laufst du? Deine Freiheit ist gross Straffe, bezahlen! los! (niem.) — Dokumenty, odcisk palca? Więc? Zamieszkały? Zajęcie? Gdzie? Dokąd biegniesz? Twoja wolność ma swoją cenę. Kara, płać! szybko! [przypis edytorski]
Będziesz za mną tęskniła, będziesz smutna i zła — początkowe słowa znanej przedwojenne piosenki Będziesz za mną tęskniła, słowa: Jerzy Ryba, ps. Jerry (1909– po 1941), muzyka: Józef Wilner (1905–1942?). Tango śpiewał m.in. Adam Aston, właśc. Adolf Loewinsohn (1902–1993). [przypis edytorski]
In efszer brojcht ir jene? wie? Nu papierosen, sacharin, bytteryn, formalin, Zeig of ein anzug, drei meter Aber nicht jetzt, ein Zehner gajt, (jid.) — A może potrzebujecie jakąś? No jak? No, papierosy, sacharyna, gorzkie krople, formalina, pokaże ubranie, trzy metry ale nie teraz, żołnierz idzie. [przypis edytorski]
sztrulki — gra zręcznościowa znana także jako strulki, hacle, hancle, hacelki, gra w kamyki. Odnotowana już w starożytności zabawa polegająca na podrzucaniu, łapaniu i jednoczesnym dobieraniu pięciu drobnych przedmiotów (np. kamyków czy śrub do podków, tzw. sztuli, haceli). Na początku należy rozsypać na ziemi lub na stole pięć kamyków (hacelków, sztrulków), jeden z nich wziąć do ręki i podrzucić, a następnie, zanim ten spadnie, dobrać jeszcze jeden kamyk i złapać podrzucony. Następny etap polega na podrzuceniu dwóch kamyków i dobraniu trzeciego itd. [przypis edytorski]
blichter — właśc. blichtr, polor, blask, pozór, pozorna świetność, kryjąca niedostatek. [przypis edytorski]
Cu mir, cu dir, cu jenem, o got (jid.) — Do mnie, do ciebie, do każdego, o boże. [przypis edytorski]
I prędzej coraz prędzej, by zdążyć na czas (…) Lecz prędzej, lecz prędzej wskoczyć w bok — odniesienie do wiersza Juliana Tuwima Lokomotywa, który został opublikowany po raz pierwszy w 1936 r. w Wiadomościach Literackich. [przypis edytorski]
Halt, stehen bleiben Hier is doch Judenbahn (niem.) — Stój! Zatrzymać się! Tutaj jest przecież tramwaj dla Żydów. [przypis edytorski]
### — w ten sposób oznaczone są miejsca, w których rękopis lub maszynopis był nieczytelny. [przypis edytorski]
