Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 450 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161219 przypisów.
uczuciów — dziś popr.: uczuć, odczuć. [przypis edytorski]
uczułem — dziś: poczułem. [przypis edytorski]
uczułem sympatią (daw.) — dziś: uczułem sympatię. [przypis edytorski]
Uczuł się jednym z atomów — najdrobniejszych cząsteczek, z których składają się ciała. [przypis autorski]
uczuli, że ziemia drży im pod stopami — Trzęsienie ziemi w Lizbonie nastąpiło dn. 1 listopada 1755; towarzyszyły mu straszliwe pożary i sceny łupiestwa. Pochłonęło blisko 20 000 ofiar. Wolter napisał z przyczyny tego wypadku poemat, który dał powód do polemiki listownej z Janem Jakubem Rousseau. Kandyd jest ostatecznym zamknięciem tej polemiki, którą obszernie wzmiankuje Rousseau w swoich Wyznaniach. [przypis tłumacza]
uczuwać — dziś: czuć a. odczuwać. [przypis edytorski]
uczuwać — dziś raczej: czuć, odczuwać. [przypis edytorski]
uczuwać się dawał brak żywności dla ludzi — wedle Starożytności XIV, XVI, 2 przypadał w tedy rok ugorny (sabatowy) i Józef tą okolicznością tłumaczy głód, jaki zapanował. [przypis tłumacza]
uczyciel (daw.) — nauczyciel. [przypis edytorski]
uczyciel — dziś: nauczyciel. [przypis edytorski]
uczyciel (ros.) — nauczyciel. [przypis edytorski]
uczyciel — rozmyślny rusycyzm zam.: nauczyciel. [przypis redakcyjny]
uczył temu (daw.) — dziś: uczył tego. [przypis edytorski]
uczyliżeśmy się (daw.) — konstrukcja z partykułą -że- pomiędzy tematem a końcówką czasownika; znaczenie: czy uczyliśmy się. [przypis edytorski]
Uczyń to wiec, zezwalam — Celimena jest zawsze sobą: nieomylny instynkt wskazuje jej jako najlepszą drogę to odwołanie się do wielkoduszności Alcesta. [przypis tłumacza]
uczyńże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
uczy nas i on szczerej prawdy mistrz Chrystus Jezus — Mt 5, 9. [przypis edytorski]
uczynić kwestię — zadać pytanie. [przypis edytorski]
uczynić najszczęśliwszymi ze wszystkich Chaldejczyków — tj. tak hojnie was obdarzyć, byście z wszystkich Chaldejczyków byli najbogatsi. [przypis tłumacza]
uczynić przymierze — dać pokój, odrzec się. [przypis redakcyjny]
uczynić (starop.) — zrobić. [przypis redakcyjny]
uczynię dwie uwagi — Na marginesie: Wiem, że to wszystko jest za długie, ale bawi mnie przywoływanie tych dawnych czasów, jakkolwiek nieszczęśliwych; proszę pana Levavasseur. żeby mocno skracał, jeżeli będzie to drukował. H. Beyle. [przypis autorski]
uczyniłeś ślub świętej Nega — „ślubować świętej Nega” znaczy przeczyć z umysłu wszystkiemu. [przypis autorski]
uczynił go królem jego [zmarłego Filipa] tetrarchii — rok 37 n.e. [przypis tłumacza]
uczynił ze świętego ideał etyczny — zob. Paulsen, op. cit., s. 62 i n. [przypis redakcyjny]
uczynimy — uczyniemy. [przypis edytorski]
uczynion (daw.) — uczyniony (daw. krótka forma przym.). [przypis edytorski]
uczynki, upominki — daw. forma N.lm; dziś: uczynkami, upominkami. [przypis edytorski]
uczynność — tu: przysługi, podarki. [przypis redakcyjny]
u czystości stoku — żyjące w dziewiczej czystości. [przypis redakcyjny]
uczysz, co stanowi demokratę, jak gdybyś oddał przedsiębiorcy do wykonania figurę wedle własnego pomysłu… — zamawiający figurę u kamieniarza umawiał się o szczegóły wykonania; Ajschines tak rozprawia, jak powinien wyglądać demokrata, jak gdyby go sobie zamówił. [przypis tłumacza]
uczytieli (ros.) — nauczyciele. [przypis edytorski]
uczże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
udać (daw.) — tu: zmyślić. [przypis edytorski]
udać kogo — fałszywie oskarżyć. [przypis redakcyjny]
udać się (daw.) — (o osobie) spodobać się. [przypis edytorski]
udać się (daw.) — popisać się. [przypis redakcyjny]
udać się komuś (dwa., gw. — spodobać się komuś. [przypis edytorski]
udać się komuś (gw.) — podobać się komuś. [przypis edytorski]
udać się komu (starop.) — przydać się komu; spodobać się komu. [przypis edytorski]
udać się na zbytki (starop.) — oddać się zbytkom. [przypis edytorski]
udać się — spodobać się. [przypis redakcyjny]
udać się za kogo (starop.) — udawać kogo. [przypis edytorski]
udać się za kogo — udawać kogo, podawać się za kogo. [przypis edytorski]
udać* — zalecić, przemycić coś, co nie ma prawdziwej wartości; rozumy swoje przedsię udać chcemy: przecież chcemy udawać rozumnych, rozsądnych. [przypis redakcyjny]
Udając się za ciebie — dziś popr.: będąc przebranym za ciebie, udając ciebie. [przypis edytorski]
udaje (…) niepodobna — zdanie to urywa się; następnie brak w rękopisie 9 kart. Łatwo się domyślić treści zagubionej części pamiętnika. Król, wprowadzony w błąd przez Mazepę, wysyła oddział zbrojnych, którzy dostawiają Paska do Grodna. Tu wygłasza przed senatorami nasz pamiętnikarz swoją obronę, której część końcowa się zachowała. [przypis redakcyjny]
Udaj się do Anatot i odkup pole od swego stryja Chananeela — w ten sposób Bóg zamierzał dać Żydom jeszcze jedną szansę: jeśli odbędą pokutę, to zmieni wyrok skazujący Świątynię na zagładę i ludność pozostanie w swoim kraju. [przypis tłumacza]
udała mu się — spodobała. [przypis edytorski]
udał się do Cyrusa z żądaniem żołdu dla marynarzy — Cyrus Młodszy, syn Dariusza II i Parysatydy, znany z Anabazy, [perski] namiestnik Lidii, Frygii Wielkiej i Kapadocji oraz dowódca sił zbrojnych, dawał Lizandrowi pieniądze na prowadzenie wojny. Gdy Lizander zdał dowództwo nowemu admirałowi, zwrócił pozostałe pieniądze Cyrusowi celem utrudnienia stanowiska swojemu następcy i wykazania, że tylko on jeden może tę wojnę pomyślnie zakończyć. Że to nie było z uczciwości, wynika z tego, że Lizander, skończywszy wojnę w 404 r., pieniędzy pozostałych nie oddał, lecz wziął je z sobą do Sparty. [przypis tłumacza]
udał się do Masady i połączył z tamtejszymi rozbójnikami — p. II, XXII, 2. [przypis tłumacza]
udały (daw.) — dziś: udany. [przypis edytorski]
udały (daw.) — udany, dobry, właściwy, dorodny. [przypis edytorski]
udały (daw.) — udany, dobry, właściwy. [przypis edytorski]
udali — tu: pomówili. [przypis edytorski]
udanie — sposób wykładu. [przypis redakcyjny]
udanie — tu: donos, skarga. [przypis edytorski]
udanie — udawanie. [przypis edytorski]
udanym — tu: udawanym. [przypis edytorski]
udanym — udawanym. [przypis edytorski]
udany — tu: udawany, fałszywy. [przypis edytorski]
udany — tu: udawany. [przypis edytorski]
udaremnionego sprzysiężenia przeciwko królowi i parlamentowi w r. 1605 — tzw. Spisek Prochowy (Gunpowder Plot) zorganizowany przez angielskich katolików i mający na celu zabicie króla Anglii i Szkocji Jakuba I; jeden ze spiskowców, Guy Fawkes, został aresztowany w nocy z 4 na 5 listopada 1605 pod zarzutem próby wysadzenia gmachu Parlamentu przez podpalenie 36 beczek prochu zgromadzonych w piwnicach budynku pod Izbą Lordów; został on wraz innymi siedmioma niedoszłymi zamachowcami skazany na śmierć przez powieszenie i poćwiartowanie, wyrok wykonano 30 stycznia 1606. [przypis edytorski]
udarenie (ros.) — akcent. [przypis edytorski]
udarien'je (ros.) — akcent; ze względu na swą ruchomość sprawia sporo trudności uczącym się języka rosyjskiego. [przypis redakcyjny]
udarnik (ros.) — przodownik pracy. [przypis edytorski]
udarnik (ударник; ros.) — przodownik pracy: pracownik, którzy znacznie przekracza wyznaczone do wykonania normy pracy i daje przykład wysokiej wydajności pracy. [przypis edytorski]
udarować — dziś: obdarować. [przypis edytorski]
udarować (neol.) — obdarować. [przypis edytorski]
udarowany — dziś: obdarowany. [przypis edytorski]
udarowany — tu: obdarzony. [przypis edytorski]
udar — tu: uderzenie, cios. [przypis edytorski]
udatnie (daw.) — udanie. [przypis edytorski]
udatny (daw.) — udany. [przypis edytorski]
udatny (starop.) — tu: kształtny, zgrabny, zręczny. [przypis edytorski]
udatny — udany, kształtny, ładny. [przypis edytorski]
udawać Anglika, nazwiskiem Dudding — tj. jednego z przebywających na wygnaniu angielskich jakobitów, zwolenników przywrócenia władzy obalonej dynastii Stuartów. [przypis edytorski]
udawać (daw.) — nicować, wywracać na opak. [przypis redakcyjny]
udawać się (starop. forma) — zmierzać, wyruszać (w jakimś kierunku). [przypis edytorski]
udawać (starop.) — tłumaczyć, pozorować. [przypis redakcyjny]
udawać — tu chyba: fałszywie oskarżać. [przypis edytorski]
udawadniał — dziś popr.: udowadniał. [przypis edytorski]
Udawajmy, że wzięta z francuskiej powieści — pod koniec XVIII i w XIX w. powieści francuskie stanowiły ulubioną lekturę kobiet z wyższych sfer w Europie. [przypis edytorski]
udawał szlachcica (…) opowiadającego — te szczegóły biografii autora Marii znaleźć można w artykule: Z życia Antoniego Malczewskiego „Dziennik literacki”, Lwów 1852 (Nr. 3, str. 20). [przypis redakcyjny]
udawalski (daw. pot.) — taki, który udaje (znaczenie zawiera odcień lekceważenia i nagany). [przypis edytorski]
udawić (daw.) — udusić. [przypis redakcyjny]
udawszy się — ἀνεχώρησεν (Niese, Dindorf); Graetz czyta ἀνεφώρησεν i twierdzi, że należy to pojmować jako plusquamperfectum (III, 457). [przypis tłumacza]
ud — [dziś r.n.] udo. [przypis redakcyjny]
Udegita (mit. litew.) — kometa. [przypis edytorski]
Udegita (z litew. uodega: ogon) — kometa. [przypis autorski]
udelektować (starop.) — ucieszyć. [przypis edytorski]
udelektować (z łac. delectare) — sprawić przyjemność, rozkosz. [przypis edytorski]
uderzą w pary — puszczą się parami w taniec. [przypis redakcyjny]
uderzając ich (…) w brzuch młotkiem tenetyjskim — przysłowiowe wyrażenie na surowy i bezwzględny wymiar sprawiedliwości; od króla Tenesa. [przypis tłumacza]
Uderzając na pokolenie starsze, młodzi za cel ataków z upodobaniem wybierają modnych i konwencjonalnych rymopisów (…) przemilcza, zapomina, odrzuca wszystko, co było cenne w starszym pokoleniuF. Kummer, Deutsche Literaturgeschichte des neunzehnten Jahrhunderts dargestellt nach Generationen, s. 14. [przypis autorski]
uderzał Krzywicki w okaz ludzki, jaki nazywał „filozofującym blagierem” — L. Krzywicki, W otchłani, Warszawa 1909, s. 48. [przypis autorski]
uderzemy — dziś: uderzymy. [przypis edytorski]
Uderzenie — Pion Uderzenia, struktura organizacyjna Konfederacji Narodu obejmująca oddziały partyzanckie, od października 1942 walczące na Białostocczyźnie, a potem, po scaleniu z Armią Krajową, w okolicach Nowogródka. Konfederacja Narodu podkreślała potrzebę prowadzenia walki w dawnych wschodnich województwach Rzeczypospolitej, stąd w wierszu mowa o granicach. [przypis edytorski]
uderzon — uderzony; tu: zaskoczony. [przypis edytorski]
uderz sie — zderz się, stań do walki. [przypis redakcyjny]