Przypisy

Gotfred z Bouillon (ok. 1058–1100) — oryg. fr. Godefroy de Bouillon; książę Lotaryngii z rodu Ardennes-Verdun; jako jeden z pierwszych baronów odpowiedział na apel wzywający do krucjaty przeciwko muzułmanom i odbicia Jerozolimy z rąk Turków Seldżuckich, wystosowany przez synod duchowieństwa chrześcijańskiego zwołany przez papieża Urbana II w 1095 r. w Clermont. Dla sfinansowania wyprawy do Ziemi Świętej Gotfred z Bouillon poniósł znaczne wydatki, sprzedając lub zastawiając swoje dobra u biskupów Verdun i Liège i stał się jednym z przywódców pierwszej krucjaty krzyżowej. 15 sierpnia 1096 r. wyruszył do Ziemi Świętej wyruszył wraz ze swoimi braćmi, na czele armii złożonej z oddziałów Lotaryńczyków, Flamandów, Saksończyków i Nadreńczyków; pod koniec grudnia 1096 r. dotarł do Konstantynopola, złożył hołd lenny cesarzowi Aleksemu I, przyrzekając zdobyć i przywrócić Bizancjum wszystkie dawne posiadłości Cesarstwa. Podczas oblężenia Jerozolimy dowodził siłami atakującymi z płn. wschodu; jako jeden z pierwszych wdarł się do miasta 15 lipca 1099 r. Po zdobyciu Jerozolimy pełnił władzę królewską, przyjąwszy tytuł Obrońcy Grobu Świętego. Zginął 18 lipca 1100 r. pod Hajfą, podczas wyprawy przeciwko sułtanowi Damaszku. [przypis edytorski]

Gotfryd a. Gotfred z Bouillon (ok. 1058–1100) — oryg. fr. Godefroy de Bouillon; książę Lotaryngii z rodu Ardennes-Verdun; jako jeden z pierwszych baronów odpowiedział na apel wzywający do krucjaty przeciwko muzułmanom i odbicia Jerozolimy z rąk Turków Seldżuckich, wystosowany przez synod duchowieństwa chrześcijańskiego zwołany przez papieża Urbana II w 1095 r. w Clermont. Dla sfinansowania wyprawy do Ziemi Świętej poniósł znaczne wydatki, sprzedając lub zastawiając swoje dobra u biskupów Verdun i Liège i stał się jednym z przywódców pierwszej krucjaty krzyżowej. 15 sierpnia 1096 r. wyruszył do Ziemi Świętej wyruszył wraz ze swoimi braćmi, na czele armii złożonej z oddziałów Lotaryńczyków, Flamandów, Saksończyków i Nadreńczyków; pod koniec grudnia 1096 r. dotarł do Konstantynopola, złożył hołd lenny cesarzowi Aleksemu I, przyrzekając zdobyć i przywrócić Bizancjum wszystkie dawne posiadłości Cesarstwa. Podczas oblężenia Jerozolimy dowodził siłami atakującymi z płn. wschodu; jako jeden z pierwszych wdarł się do miasta 15 lipca 1099 r. Po zdobyciu Jerozolimy pełnił władzę królewską, przyjąwszy tytuł Obrońcy Grobu Świętego. Zginął 18 lipca 1100 r. pod Hajfą, podczas wyprawy przeciwko sułtanowi Damaszku. [przypis edytorski]

Gotfryd z Bouillon (ok. 1058–1100) — książę Lotaryngii, jeden z przywódców pierwszej krucjaty, wielkiej wyprawy wojennej rycerstwa z różnych krain Europy Zachodniej przeciwko muzułmanom na Bliskim Wschodzie w celu odbicia Jerozolimy; po zdobyciu Jerozolimy Gotfryd z Bouillon został wybrany przez krzyżowców na pierwszego władcę Królestwa Jerozolimskiego. [przypis edytorski]

Got him, got a deer. Good luck, Sahib. No fear (ang.) — Masz go, masz jelenia. Poszczęściło się, sahibie. Bez obaw. [przypis edytorski]

gotiu (gw. warsz.) — gotówka. [przypis edytorski]

gotówem (daw.) — dziś: gotów jestem. [przypis edytorski]

gotówem (daw., gw.) — gotów jestem. [przypis edytorski]

gotówem (daw.) — jestem gotów. [przypis edytorski]

gotówem (daw.) — skrót od: gotów jestem. [przypis edytorski]

gotówem — gotów jestem. [przypis edytorski]

gotówem — jestem gotów. [przypis edytorski]

gotówem — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gotów jestem. [przypis edytorski]

gotówem przysiąc — skrót od: gotów jestem przysiąc. [przypis edytorski]

gotówem — skrócenie od: gotów [jeste]m. [przypis edytorski]

gotówem — skrócenie od: gotów jestem. [przypis edytorski]

gotówem — skrócone: gotów jestem. [przypis edytorski]

gotówem — skrócone od: gotów jestem (przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

gotówem — skrócone od: gotów jestem. [przypis edytorski]

gotówem — skrócone od: jestem gotów. [przypis edytorski]

gotóweś się udławić — skrócone od: gotów jesteś się udławić. [przypis edytorski]

gotóweś — skrócone od: gotów jesteś. [przypis edytorski]

gotóweś — skrót od: gotów jesteś. [przypis edytorski]

gotów każdego, co się przybliży, oblać jasnością ducha i rozradować go, aż się do harmonii ze mną ułoży — Słowacki, list do matki z 16 IV 1844. [przypis edytorski]

Go to hell, damned fool (ang.) — Idź do diabła, przeklęty głupku. [przypis edytorski]

gotować (daw.) — przygotowywać. [przypis edytorski]

gotować się (daw.) — przygotowywać się. [przypis edytorski]

gotować się — przygotowywać się. [przypis edytorski]

gotować się — tu: przygotowywać się. [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) — pokój do ubierania się bądź sama czynność ubierania się, strojenia. [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) — pokój do ubierania się lub stolik z lustrem i przyborami do robienia toalety (toaletka). [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) – pokój do ubierania się lub stolik z lustrem i przyborami do robienia toalety (toaletka). [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) — pokój do ubierania się. [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) — pokój do ubierania się, stolik z lustrem i przyborami do robienia toalety (toaletka), bądź sama czynność ubierania się, strojenia. [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) — pokój do ubierania się, stolik z lustrem i przyborami do robienia toalety (toaletka), bądź sama czynność ubierania się, strojenia. [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) — pomieszczenie do ubierania się (bądź sama ta czynność). [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) — pomieszczenie do ubierania się. [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) — pomieszczenie przeznaczone do ubierania się. [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) — przebieralnia; toaletka. [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) — przymierzalnia, garderoba. [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) — stolik z lustrem i przyborami do robienia toalety (toaletka). [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) — toaletka, czasem też: pomieszczenie do ubierania się. [przypis edytorski]

gotowalnia (daw.) — toaletka. [przypis edytorski]

gotowalniany (daw.) — związany z gotowalnią (toaletką), służący do robienia toalety. [przypis edytorski]

gotowalnia — ozdobna toaletka z ruchomym lustrem, niekiedy składająca się z trzech części: dwóch ruchomych skrzydeł i części środkowej. [przypis edytorski]

gotowamci (…) nagrodzić (starop.) — skrót od: gotowa [jeste]m ci nagrodzić. [przypis edytorski]

gotowam — forma skrócona od: gotowa jestem. [przypis edytorski]

gotowam jest — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika i inwersją; inaczej: jestem gotowa. [przypis edytorski]

gotowam (…) pójść — konstrukcja skrócona od: gotowa jestem pójść. [przypis edytorski]

gotowam — skrócone od: gotowa jetem. [przypis edytorski]

gotowano — przygotowywano. [przypis edytorski]

gotowaś — forma skrócona; inaczej: gotowa jesteś. [przypis edytorski]

gotowaś — skrót od: gotowa jesteś. [przypis edytorski]

gotowem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: gotowym. [przypis edytorski]

gotowem płacić (daw.) — płacić gotówką. [przypis edytorski]

gotowem umrzeć — gotowy jestem umrzeć. [przypis edytorski]

gotowe pieniądze (daw.) — gotówka. [przypis edytorski]

gotowe pieniądze — gotówka. [przypis edytorski]

gotowe zasługi — żołd płatny gotówką. [przypis edytorski]

gotowiśmy przechować — gotowi jesteśmy przechować. [przypis edytorski]

gotowizna (daw.) — gotówka. [przypis edytorski]

gotowizna (daw., pot.) — pieniądze w gotówce. [przypis edytorski]

gotowo (daw. forma r.n.) — gotowe. [przypis edytorski]

gotowo (daw.) — gotowe. [przypis edytorski]

gotowo (daw., gw.) — gotowe. [przypis edytorski]

gotowo (daw., gw.) — tu: gotowe. [przypis edytorski]

gotowo (ros. готово) — gotowe; z gotowością. [przypis edytorski]

gotowych — gotowych pieniędzy, tj. gotówki. [przypis edytorski]

gotowy grosz (daw.) — gotówka. [przypis edytorski]

gotowy na wszystko — w późn. wyd. zweryfikowano tłumaczenie w tym miejscu, zastępując ten fragment zdaniem: „udział bierze w spiskach”. [przypis edytorski]

gotowy (starop.) — chętny, ochotniczy. [przypis edytorski]

gotowy (starop.) — tu: przygotowany, chętny; słał ludzie gotowe: słał ludzi gotowych (tj. chętnych, ochotników). [przypis edytorski]

gotowy (starop.) — tu: zgotowany, przygotowany. [przypis edytorski]

Gott behüte (niem.) — broń Boże. [przypis edytorski]

Gott bewahrl (niem.) — Broń Boże! [przypis edytorski]

Gott der gerechte (niem.) — sprawiedliwy Boże. [przypis edytorski]

Gott dies Kind (niem.) — Boże to dziecko (zdanie urwane). [przypis edytorski]

Gott erbarme Dich meiner (niem.) — Boże, zmiłuj się nade mną. [przypis edytorski]

Gott-for-dam! — prawdopodobnie zniekszt. niem. Gottverdammmich: do diabła! [przypis edytorski]

Gottfried, Johann (1584–1633) — niemiecki redaktor, autor dzieła Historische Chronick oder Beschreibung der merckwürdigsten Geschichte (Kronika historyczna, czyli opisanie najosobliwszych dziejów). [przypis edytorski]

Gott im Himmel (niem.) — Bóg w niebie! [przypis edytorski]

Gott mit uns (niem.) — Bóg z nami. [przypis edytorski]

Gott mit uns! (niem.) — Bóg z nami! [przypis edytorski]

Gott (niem.) — Boże. [przypis edytorski]

Gottsched, Johann Christoph (1700–1766) — pisarz niemiecki. [przypis edytorski]

Gott sei Dank (niem.) — dzięki Bogu. [przypis edytorski]

Gott strafe England (niem.) — Boże, ukarz Anglię. [przypis edytorski]

Gott, verleih' mir zu dem Werke, des Stieres Kraft, des Rosses Stärke (niem.) — Boże, użycz mi przy tej pracy siły byka i rumaka! [przypis edytorski]

gotujący — szykujący. [przypis edytorski]

gotycki — w oryginale gothic: gotycki, średniowieczny lub gocki, właściwy Gotom, ludowi germańskiemu, który w V w. wdarł się na terytorium zachodniej części cesarstwa rzymskiego, gdzie założył własne królestwa. [przypis edytorski]

gotycyzmu — raczej: gotyku (błąd terminologiczny). [przypis edytorski]

Gouges, Olimpia de (1748–1793) — francuska abolicjonistka, feministka, pisarka (autorka m.in. na pół autobiograficznej powieści epistolarnej Wspomnienia pani de Valmont oraz dramatu abolicjonistycznego Zamor i Mirza, tytułowanego też Niewolnictwo Murzynów, czyli szczęśliwe zatonięcie); ur. jako Marie Gouze, córka rzeźnika i praczki w Montauban, była jednak przekonana, że jest nieślubną córką Jean-Jacques'a Lefranca, markiza Pompignan, który nie uznawał jednak jej roszczeń, występowała w obronie praw nieślubnych dzieci; w 1791 r. ogłosiła Deklarację Praw Kobiety i Obywatelki, domagając się m.in. przyznania kobietom prawa do edukacji, do rozporządzania własnością prywatną, do honorów i funkcji równych posiadanym przez mężczyzn, uczestnictwa kobiet w siłach zbrojnych oraz równości płci w rodzinie, proponując cywilną umowę jako akt zawarcia małżeństwa; z tejże deklaracji pochodzą najsłynniejsze słowa o tym, że „Skoro kobieta może zgodnie z prawem zawisnąć na szubienicy, winna również mieć prawo stanąć na mównicy”; 3 listopada 1793 r. została zgilotynowana na Placu Rewolucji w Paryżu jako oponentka Robespierre'a. [przypis edytorski]

goumno — gumno, podwórzec; tu: fr. zapis fonetyczny. [przypis edytorski]

Gounod, Charles (1818–1893) — francuski kompozytor operowy. [przypis edytorski]

Gounod, Charles François (1818–1893) — francuski kompozytor operowy. [przypis edytorski]

Gounod, Charles-François (1818–1893) — fr. kompozytor operowy. [przypis edytorski]

Gounod, Charles-François (1818–1893) — fr. kompozytor, twórca m.in. opery Faust wg dramatu J.W. Goethego, Romeo i Julia wg tragedii Shakespeare'a oraz niezwykle popularnej w XIX w. pieśni Ave Maria. [przypis edytorski]

Gourmont, Remy de (1858–1915) — poeta i powieściopisarz fr., krytyk literacki związany z symbolizmem; z wykształcenia prawnik, autor m.in. powieści Sykstyna oraz eseistycznych zbiorów Epilogues (1903–1913), był również autorem wierszy i sztuk teatralnych. [przypis edytorski]

Gourmont, Remy de (1858–1915) — poeta i powieściopisarz fr., krytyk literacki związany z symbolizmem; z wykształcenia prawnik, pracował w Bibliothèque nationale w Paryżu, publikował „Mercure de France” i in., wraz z Alfredem Jarry wydawał dziennik „L'Ymagier”, w którym w 1891 r. opublikował Le joujou patriotisme („Zabawka patriotyzm”) artykuł polemiczny postulujący odnowienie przyjaznych stosunków między Francją i Niemcami na bazie łączącej je przynależności kulturowej; w wyniku tej publikacji utracił stanowisko w Bibliotece Narodowej; autor m.in. powieści Sykstyna (podtytuł: „Romans z życia cerebralnego”; oryg. Sixtine, roman de la vie cérébrale, wyd. 1890) oraz eseistycznych zbiorów Epilogues (1903–1913), Promenades littéraires (1904–1927) i Promenades philosophiques (1905–1909) zawierających komentarze z życia kulturalnego oraz refleksje na temat literatury i filozofii; był również autorem wierszy i sztuk teatralnych. [przypis edytorski]

Goussin-Catley — jeden z najprzedniejszych domów mody i zakładów krawieckich w przedwojennej Warszawie, obok firm Myszkorowskiego, braci Jabłkowskich czy Hersego. [przypis edytorski]

Gouverneur des Pays-Bas! (fr.) — Gubernator Holandii! [przypis edytorski]