ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | polski


Znaleziono 174 przypisów.

tąśmy (…) dobyli [miast i zamków] (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: tą dobyliśmy (tą, tzn. boską ręką, patrz wyżej, strofa 83 pieśni II). [przypis edytorski]

tajeć (starop.) — tu w sensie przenośnym: uwalniać skrywane uczucia. [przypis edytorski]

takbych (…) rad ukazał (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: tak chętnie ukazałbym. [przypis edytorski]

takem beł zhardział (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika w formie daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: tak zhardziałem wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]

takiem kształtem (starop.) — w taki sposób. [przypis edytorski]

takież (starop.) — tak samo. [przypis edytorski]

takież (starop.) — także. [przypis edytorski]

takim kształtem (starop.) — w taki sposób. [przypis edytorski]

taklim się (…) bojaźliwą zdała (starop.) — konstrukcja z partykułą -li oraz ruchomą końcówką czasownika; inaczej: takli się bojaźliwą zdałam; znaczenie: czy zdałam się tak bojaźliwa. [przypis edytorski]

takli stać (…) darmo macie (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy tak stać darmo [nadaremnie, bezczynnie] macie. [przypis edytorski]

takli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy tak. [przypis edytorski]

takli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy tak; tak oto. [przypis edytorski]

takli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: tak to; tak oto. [przypis edytorski]

takli to (…) żywot (…) macie (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy taki żywot macie. [przypis edytorski]

tako wiele (starop.) — tak wiele. [przypis edytorski]

tak się wszystkiem zdało (starop.) — tak wszyscy uważali [za słuszne]. [przypis edytorski]

tak słychać (starop.) — tu w znaczeniu: takie chodzą słuchy. [przypis edytorski]

tak to umowę (…) trzymają (starop.) — tak to się dotrzymuje umowy (pytanie retoryczne, stanowiące przymówkę). [przypis edytorski]

tam i sam (starop.) — tu i tam. [przypis edytorski]

tam i sam (starop.) — tu i tam; tu i ówdzie. [przypis edytorski]

tam y sam (starop.) — tu i tam; tu i ówdzie. [przypis edytorski]

taras (starop.) — [tu:] więzienie. [przypis redakcyjny]

taras (starop.) — więzienie. [przypis edytorski]

tarcz (starop.) — dziś r.ż.: tarcza. [przypis edytorski]

tarnki (starop.) — owoce tarniny; też ogólnie: jagody, owoce. [przypis edytorski]

taśmiana tkanka (starop.) — prosta, gruba tkanina. [przypis redakcyjny]

tasak (starop.) — miecz krótki, szeroki; puginał. [przypis redakcyjny]

tażbir a. tazbir (starop.) — cienkusz, podpiwek. [przypis redakcyjny]

tchnąć (starop.) — tu: oddychać. [przypis edytorski]

tchnienie (starop.) — ciężki, dychawiczny oddech. [przypis edytorski]

tęć bych ja podparła (starop.) — tę podparłabym; podparłabym ją. [przypis edytorski]

tęć (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]

tęskliwa (starop.) — tęskniąca. [przypis redakcyjny]

teble (starop.) — czopy, kliny. [przypis redakcyjny]

tedy (starop.) — zatem, a więc; tu: wtedy. [przypis edytorski]

tegoż nas domieścisz (starop.) — tam nas doprowadzisz. [przypis edytorski]

tej krzywdy nie ma mieć na pieczy (starop.) — ma nie dbać, nie troszczyć się o tę krzywdę. [przypis redakcyjny]

tem więcey (starop.) — tu w znaczeniu: tym bardziej. [przypis edytorski]

ten beł głos ludzki (starop.) — takie było zdanie wśród ludzi. [przypis edytorski]

tenli to łańcuch, teli to okowy, (…) tenli to ogień (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy ten łańcuch, te okowy [łańcuchy, kajdany], (…) czy to ten ogień, który miał (…) itd. [przypis edytorski]

terazbym się rada oślepiła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: teraz oślepiłabym się rada; tzn. teraz chętnie bym się oślepiła. [przypis edytorski]

terazejszych (starop.) — teraźniejszych. [przypis redakcyjny]

terazejszy (starop.) — teraźniejszy. [przypis edytorski]

teraześ (…) zbyła (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: teraz zbyłaś; znaczenie: teraz się pozbawiłaś. [przypis edytorski]

tesaczek (starop.) — oręż, jak nóż myśliwski. [przypis redakcyjny]

tesar (starop.) — stolarz, cieśla. [przypis edytorski]

tesar (starop.) — teszarz od ciosania, stolarz albo cieśla, który co z drzewa obcina. [przypis redakcyjny]

teskliwość (starop.) — tęskliwość, tęsknota. [przypis edytorski]

teskliwy (starop.) — stęskniony. [przypis edytorski]

tesknica (starop.; tu forma D. lp: tesknice) — ból, boleść, przykrość, męczarnia. [przypis redakcyjny]

tesnica (starop.) — smutek; tu: cierpienie. [przypis edytorski]

tey myśli (…) postrzegł (starop.) — spostrzegł tę myśl. [przypis edytorski]

tkwi na wstręcie (starop.) — stanowi przeszkodę, zawadę. [przypis redakcyjny]

tociechmy byli weseli (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: to ci byliśmy weseli; znaczenie: ależ mieliśmy zabawę. [przypis edytorski]

to iście nie lada, co kto się cudzemi karze przygodami (starop.) — zaiste nie mała to rzecz, gdy kto z cudzych przygód bierze naukę. [przypis redakcyjny]

tok rzemienny (starop.) — rurka rzemienna, w którą się wtyka koniec kopii. [przypis redakcyjny]

toliły (starop.) — tuliły, koiły, uspokajały; lamenty: płacze. [przypis redakcyjny]

tolim jem zbyła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika oraz z partykułą wzmacniającą -li; inaczej: to im zbyłam (umknęłam). [przypis edytorski]

toli (…) ustąpili (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; tu znaczenie: tak więc ustąpili. [przypis edytorski]

towarzysz (starop.) — przyjaciel. [przypis redakcyjny]

trąba (starop.) — [tu:] trąbienie (por. strzelba, [prośba, chwalba itp.; red. WL]). [przypis redakcyjny]

trafić (starop.) — trefić; układać, czesać, fryzować. [przypis edytorski]

trafić włosy (starop.) — układać włosy, czesać włosy. [przypis edytorski]

trafiony (starop.) — trefiony; tj. ufryzowany, wykwintnie ułożony. [przypis edytorski]

tragarz (starop.) — schronienie z daszkiem, pod którym przekupki siadają. [przypis redakcyjny]

traktywa (starop.) — lekarstwo. [przypis redakcyjny]

tram (starop.) — belka; tu: nawiązanie do frazy biblijnej (Mt 7,3). [przypis edytorski]

tram (starop.) — belka; tu: przetworzenie zwrotu z Biblii (Nowego Testamentu): „Widzisz trzaskę w oku brata swego, tramu w oku swoim nie obaczysz” (w przekł. ks. Wujka). [przypis redakcyjny]

tram (starop.) — legary piwniczne, belka; w prostocie owych czasów na belkach znaczono dług, pokąd nie był zaspokojony. [przypis redakcyjny]

tranki (starop.) — trunki. [przypis redakcyjny]

trefne plęsy (starop.) — wymyślne tańce. [przypis redakcyjny]

trefny (starop.) — dowcipny (por. trefniś: błazen). [przypis redakcyjny]

trefny (starop.) — pocieszny. [przypis edytorski]

trefny (starop.) — wyszukany, kunsztowny. [przypis edytorski]

tróząb (starop.) — [dziś: trójząb]; [por.] przymiotnik: trozęby. [przypis redakcyjny]

troskliwy (starop.) — pełen trosk, utrapiony. [przypis redakcyjny]

troskliwy (starop.) — przysparzający trosk, zmartwień. [przypis edytorski]

troskliwy (starop.) — stroskany; pełen trosk, zmartwień. [przypis edytorski]

troskliwy* (starop.) — stroskany, zatroskany. [przypis redakcyjny]

troskliwy (starop.) — [tu:] nabawiający trosk. [przypis redakcyjny]

troskliwy (starop.) — [tu:] pełen trosk, utrapiony. [przypis redakcyjny]