Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 155831 przypisów.
podobna pomyłka zdarza się i Strumieńskiemu co do X-a s. 176 — [autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; tu na odnośnej stronie znajduje się fragment z rozdziału VIII, zaczynający się od słów]: „Strumieński zaś upatrywał w tym zajściu intrygę oszukańczą, która rozpoczęła się już w chwili inicjowania owego związku, ale mylił się (…)”. [przypis edytorski]
Podobna przyczyna (…) zgasiła nadwątlone wiekiem siły filozofa Archezilausa — Diogenes Laertios, Arkesilaos [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, IV, 44. [przypis tłumacza]
podobnaż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
podobne do dwoistego wieńca Aryjadny — Wieniec Ariadny umieszczony przez Bachusa między gwiazdami (Patrz: Przemiany Owidiusza). [przypis redakcyjny]
podobnego mniej więcej do „Słownika medycznego” Jamesa, który Diderot właśnie ukończył — trzytomowy Medical Dictionary (1743–1745) Roberta Jamesa został przetłumaczony wspólnie przez Diderota, Toussainta i Eidousa z angielskiego na francuski i wydany w latach 1746–1748. Diderot początkowo zajmował się tłumaczeniami z jęz. angielskiego. [przypis edytorski]
podobnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: podobnymi. [przypis edytorski]
podobnemi — daw. forma N. i Ms. lm przymiotników rodzaju niemęskoosobowego; dziś dla obu rodzajów forma ujednolicona: podobnymi. [przypis edytorski]
Podobne pokusy przeżywa Manfred Byrona, za nim zaś Kordian Słowackiego, kiedy znajdują się na szczytach alpejskich. Tu obraz urwiska skalnego połączony został z obrazem wzburzonych bałwanów. Scena ta jest jakby zapowiedzią innej, w której hrabia Henryk, stojąc na odłamku baszty nad przepaścią, w chwilę przed skokiem mówi o otchłani wieczności. [przypis redakcyjny]
podobne, szczególnie wyraźne w „Pięcioksięgu” Mojżesza, „wyliczanie potomstwa królów i rodów królewskich nie jest właściwie niczym innym, jak naiwnym wydaniem nauki o pokoleniach” — F. Kummer, Deutsche Literaturgeschichte des XIX und XX Jahrhunderts nach Generationen dargestellt, Dresden 1922, I, s. 2. [przypis autorski]
podobne zjawiska za naszej rewolucji — Pamiętniki pani Roland. Pan Grangeneuve, który przechadza się o godzinie ósmej po pewnej ulicy, aby zginąć z ręki kapucyna Chabot. Wierzono, iż śmierć może być użyteczna dla sprawy wolności. [przypis autorski]
podobni Bogom rozkutym z łańcuchów — nawiązanie do tytana Prometeusza, który podarował ludziom ogień, wykradziony bogom, za co Zeus przykuł go do skał Kaukazu, gdzie codziennie sęp wydziobywał mu wątrobę. [przypis edytorski]
podobnie czytamy u Schillera o Wallensteinie — chodzi trójaktowy dramat Trylogia o Wallensteinie i wojnie trzydziestoletniej Friedricha Schillera (1759–1805); historycznie pierwowzór tytułowej postaci, Albrecht Václav Eusebius z Valdštejna (1583–1634) był wodzem pochodzenia czeskiego, walczącym w obronie interesów cesarza Ferdynanda II Habsburga, na którego rozkaz został zamordowany. [przypis edytorski]
Podobnie działo się w szesnastym wieku we Francji; pisarze zasilali francuski swój język wyrażeniami gwarowemi, nowotworami, nawet pożyczkami z obcych zupełnie języków. Por. o tem znakomite dzieło Ferdynanda Brunot'a, Histoire de la langue française, 1906, II, 174. [przypis autorski]
Podobnie i Polyidosa… — Polyidos wcale nam nieznany. [przypis tłumacza]
Podobnie jak ten, kto nie może udźwignąć… — rada nie całkiem trafna; można być dobrym gospodarzem, a nie umieć radzić na zgromadzeniu i odwrotnie: doskonale przewidywać wypadki polityczne i wymyślać zapobiegawcze środki, a nie umieć zdobyć się na rządzenie domem i drobiazgowe troski. Może także być ktoś, co umie mądrze myśleć i radzić, a nie jest zdolny do czynu; taki będzie dobrym doradcą, a nie potrafi piastować władzy lub rządzić domem. Zdarza się przecież, że najtęższy szef sztabu, twórca planów, nie jest dobrym wodzem, ich wykonawcą. [przypis tłumacza]
podobniej by (daw.) — lepiej by, stosowniej by. [przypis edytorski]
Podobniejsza niebiankom niż córkom Adama — W prozie mówimy, częściej: podobny do kogo. [przypis redakcyjny]
Podobnie mógłby i lekarz (…) Platosa i Awerroesa — Cały ten ustęp jest niemal dosłownym powtórzeniem ustępu pierwotnej przedmowy. [przypis tłumacza]
Podobnie postąpiłeś w domu Feresowym: od śmierciś kazał Mojrom wybawiać człowieka — Apollo, chcąc się odwdzięczyć za pewne przysługi królowi Admetowi, synowi Feresa, postanowił, iż Admet uniknie śmierci, o ile znajdzie się istota ludzka, która, gdy przyjdzie jego pora, umrze zamiast niego. Taka istota znalazła się — była to jego żona Alkestis. [przypis redakcyjny]
podobnie ratuje się Gasztold s. 230, w. 8 i n. — [autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; tu na odnośnej stronie znajduje się fragment rozdziału XII]: „(…) zaczął wątpić w swój talent malarski. Stało się to na wpół dla pozy (…)”. [przypis edytorski]
Podobnie to jak z koniem szlachetnym… — Ksenofontowi łatwo nasunęło się takie porównanie jako ziemianinowi zamiłowanemu w hodowli koni, czytającemu i piszącemu o niej. [przypis tłumacza]
Podobnież, gdzie ta monarchini… — królowa Nawarry, która, wedle legendy, topiła swoich kochanków [Małgorzata Burgundzka (1290–1315) przyłapana na cudzołóstwie i uwięziona, a następnie uduszona na rozkaz męża, Ludwika Kłótliwego — Red.WL]. [przypis tłumacza]
Podobnież idea Beatryczy (…) i zachęca do naśladownictwa — Burckhardt (II 48 — 49) przytacza pisarzów włoskich dawnych, którzy, za przykładem Danta, wprowadzili allegorycznego towarzysza. [przypis autorski]
Podobnież podmiot, w którym wyobrażenie czasu ma pierwotnie swą podstawę (…) — owo: Ja myślę, jest, jak się już powiedziało, zdaniem empirycznym i zawiera w sobie zdanie: Ja istnieję. Nie mogę jednak powiedzieć: Wszystko, co myśli, istnieje, gdyż wtedy przymiot myślenia uczyniłby wszystkie jestestwa, co go posiadają, jestestwami koniecznymi. Stąd też moje istnienie nie może być uważane za wynik ze zdania: Ja myślę, jak sądził Kartezjusz (gdyż w takim razie musiałaby poprzedzać przesłanka większa: wszystko, co myśli, istnieje), lecz jest z nim identyczne. Wyraża ono nieokreślony empiryczny ogląd, tj. spostrzeganie (więc dowodzi, że wrażenie, należące przecie do zmysłowości, jest podstawą tego sądu bytowego [Zdanie bytowe, sąd bytowy (Existentialsatz) jest to taki sąd, w którym łącznik staje się sam orzeczeniem, stwierdza zatem istnienie, byt podmiotu. Głośnym w starożytności było zdanie Eleatów: ἔστι τὸ είναι (=jest byt). Sądy bytowe nazywają się też w logice: bezwarunkowymi, bezwzględnymi, tetycznymi, bo w nich podmiot ma tak rozległy zakres znaczenia, iż uwarunkowanie jego orzeczenia znika zupełnie. Przeciw nadużyciu tych sądów bytowych dla dowodzenia egzystencji rzeczy z samych jeno pojęć, występuje Kant szczególniej mówiąc o Ideale czystego rozumu (rozdz. 4) […]; przyp. tłum.]), idzie jednak przed doświadczeniem, mającym określić przedmiot spostrzegania za pomocą kategorii ze względu na czas; a istnienie jeszcze tu nie jest wcale kategorią, gdyż ta nie odnosi się do przedmiotu danego w sposób nieokreślony, lecz tylko do takiego, o którym ma się jakieś pojęcie, i o którym chcemy wiedzieć, czy też on poza pojęciem istnieje czy nie. Spostrzeżenie nieokreślone znaczy tu tylko coś realnego, które zostało dane i to jedynie dla myślenia w ogóle, więc nie jako zjawisko, ani też jako rzecz sama w sobie (noumenon), lecz jako coś, co rzeczywiście istnieje i w zdaniu: Ja myślę, zostaje oznaczone jako takie. Bo trzeba zauważyć, że jeśli zdanie: Ja myślę, nazwałem zdaniem empirycznym, to nie chcę powiedzieć przez to, że w zdaniu tym Ja jest wyobrażeniem empirycznym; owszem jest ono czysto umysłowym, gdyż należy do myślenia w ogóle. Atoli bez jakiego bądź empirycznego wyobrażenia, dającego tworzywo dla myślenia, nie nastąpiłaby czynność: Ja myślę, a czynnik empiryczny jest jeno warunkiem zastosowania czyli użycia czystej władzy umysłowej. [przypis autorski]
podobnież (przestarz.) — wzmocnione podobnie. [przypis edytorski]
podobnież — tu: podobnie (tj. również cicho). [przypis edytorski]
podobnież — tu: podobnie (tj. również lakonicznie). [przypis edytorski]
podobno — być może. [przypis redakcyjny]
Podobno chce mnie pani zaszczycić rozmową — Przez cały początek sceny Tartufe zachowuje się ze zrozumiałą nieufnością. [przypis tłumacza]
podobno (daw.) — pewnie, zapewne. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — prawdopodobnie. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — prawdopodobnie, zapewne. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — tu: najwyraźniej, prawdopodobnie. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — tu: najwyraźniej. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — tu: prawdopodobnie. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — tu: prawdopodobnie, zapewne. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — zapewne, prawdopodobnie. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — zapewne. [przypis redakcyjny]
podobnoś a. podobnoć (daw.) — podobno. [przypis edytorski]
podobność (daw.) — podobieństwo. [przypis edytorski]
podobno (starop.) — może, prawdopodobnie. [przypis redakcyjny]
podobno (starop.) — prawdopodobnie, pewnie. [przypis edytorski]
podobno (starop.) — prawdopodobnie. [przypis edytorski]
podobno (starop.) — prawdopodobnie, zapewne. [przypis edytorski]
podobno (starop.) — prawdopodobnie; zapewne. [przypis edytorski]
podobno (starop.) — tu: prawdopodobnie, zapewne. [przypis edytorski]
podobno — tu: podobnie; analogicznie. [przypis edytorski]
podobno — tu: prawdopodobnie, najwyraźniej. [przypis edytorski]
podobno — tu: prawdopodobnie. [przypis edytorski]
podobno wielu widziało, ale nikt nie umie powiedzieć, jak wygląda (…) sens dzisiejszych rozważań Richarda Brinkmanna — R. Brinkmann, Expressionismus. Forschungsprobleme 1952–1960, Stuttgart 1961. [przypis autorski]
podobnych do Satyrosa — równie bezczelnych. [przypis tłumacza]
podobny (daw.) — możliwy. [przypis edytorski]
podobny (…) do meluńskich węgorzy, co to piszczą, nim się je zacznie obdzierać ze skóry — Francuskie przysłowie na określenie kogoś, kto podnosi lament, zanim dozna szkody. [przypis tłumacza]
Podobny do okrętu, co stracił busolę i miotają nim wichry na wszystkie strony, człowiek nowoczesny błąka się… — por. G. Le Bon, op. cit., s. 178–181. [przypis autorski]
podobny jest do takiego, co ma własną rolę… — Ksenofont jest zamiłowanym i doświadczonym rolnikiem, a wskazuje na to i porównanie zaczerpnięte z gospodarstwa. Kto posiada własny kawałek pola, gnoi go [tj. nawozi] i użyźnia, mając na oku nie tylko natychmiastowy pożytek, ale i dalszą przyszłość. Wartość roli jego stale rośnie. Odnajemca prowadzi rabunkową gospodarką, stara się zebrać jak najwięcej jak najmniejszym wkładem, mało gnoi, glebę forsownie wyzyskuje, tak że rolę wyjaławia. [przypis tłumacza]
podoficery — dziś popr. forma M. lm: podoficerowie. [przypis edytorski]
podogonie — część ciała zwierzęcia znajdująca się pod ogonem; zad. [przypis edytorski]
podogonie przy kulbace — pasek przechodzący pod ogonem końskim, stabilizujący siodło. [przypis edytorski]
Po dokończeniu studiów uniwersyteckich w Padwie — na wydziale prawnym doktorat otrzymał Casanova w 16. roku życia po obronieniu rozprawy łacińskiej De testamentis, tudzież z zakresu prawa kanonicznego rozprawy na tezę: Utrum Hebraei possint construere novas synagogas. Zdolności i erudycji chłopakowi nie brakło… [przypis tłumacza]
podołek (daw.) — łono. [przypis redakcyjny]
podołek — wgłębienie spódnicy lub fartucha u siedzącej kobiety. [przypis edytorski]
podołek — wgłębienie spódnicy u siedzącej kobiety. [przypis edytorski]
Pod Ołomuńcem Tatarzy pobici — wiosną 1241 r., po spustoszeniu Polski i wygranej bitwie pod Legnicą (9 kwietnia 1241), wojska tatarskie dowodzone przez Bajdara ruszyły w stronę Czech. Król Wacław I (1205–1253) starał się ich odeprzeć w okolicach Kłodzka, a następnie pokonał ich w bitwie pod Ołomuńcem. Po tej porażce Bajdar wycofał wojska i poprowadził je na południe, aby połączyć się z głównymi siłami. [przypis edytorski]
podolić (daw.) — zdołać. [przypis edytorski]
Podoliniec — miasto na słowackim Spiszu, dawniej znane z kolegium pijarów. [przypis edytorski]
po domie (daw.) — dziś Ms.lp: po domu. [przypis edytorski]
podomno (daw.) — podobno. [przypis redakcyjny]
podomno (starop.) — podobno; [prawdopodobnie, zapewne]. [przypis redakcyjny]
podonczas (daw.) — dziś: wówczas. [przypis edytorski]
podonczas (daw.) — wówczas. [przypis edytorski]
pod on czas (daw.) — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
„Pod Operyjaszem” — winiarnia krakowska z winem węgierskim z Eperies. [przypis redakcyjny]
pod opończą — ukrywając się. [przypis redakcyjny]
podor (daw.) — zaorana ziemia. [przypis edytorski]
podorędziu — pod ręką, przy sobie; wyd. lwowskie ma: podoręczu. [przypis redakcyjny]
podorówka — pole płytko zaorane po jesiennych zbiorach i w ten sposób przygotowane do wiosennej orki. [przypis edytorski]
podorożna (z ros.) — pozwolenie na przejazd; rodzaj wizy. [przypis edytorski]
podorywka — pole płytko zaorane zaraz po zbiorach i w ten sposób przygotowane do późniejszych prac przy uprawie. [przypis edytorski]
podostatek (daw.) — dostatek, obfitość; por. dziś: pod dostatkiem. [przypis edytorski]
podostatkiem — dziś: pod dostatkiem. [przypis edytorski]
podostatkiem — prawdopodobnie: pod dostatkiem, bądź neologizm nawiązujący do wyrazu: ostatek. [przypis edytorski]
podostatkiem — wystarczająco dużo; dziś pisownia: pod dostatkiem. [przypis redakcyjny]
podostatku (daw.) — wielu. [przypis edytorski]
podotąd — jak dotąd; dotąd; dotychczas. [przypis edytorski]
podpalacze prochowni — zamachy terrorystyczne były całkowicie sprzeczne z zasadami walki politycznej KPRP. Mimo to gdy 14 października 1923 nastąpił wybuch prochowni w Cytadeli Warszawskiej (powodując śmierć 28 osób), władze — bez zbadanie przyczyn katastrofy — obciążyły odpowiedzialnością komunistów i dokonały wśród nich masowych aresztowań. [przypis redakcyjny]
pod pana Puławskiego komendą — tj. podczas konfederacji barskiej. [przypis edytorski]
podpatrować (gw.) — podpatrywać. [przypis edytorski]
podpatry (neol.) — podpatrywanie, przyglądanie się. [przypis edytorski]
pod Pawią Francuz srodze porażony — pamiętna klęska Franciszka I, króla francuskiego, pod Pawią, w 1525 r. [przypis redakcyjny]
pod Philippi — w 42 r. p.n.e. w bitwie pod Filippi starła się armia republikańska pod wodzą Brutusa i Kasjusza, którzy wcześniej zorganizowali spisek, doprowadzając do zabicia Juliusza Cezara (jako tyrana) z armią obrońców cesarstwa dowodzoną przez Marka Antoniusza i Oktawiana (politycznego sprzymierzeńca i usynowionego spadkobiercę Cezara); gdy oczywiste stało się, że klęska jest nieuchronna, Brutus popełnił samobójstwo, przebijając się mieczem, zaś Kasjusz kazał się zabić niewolnikowi. [przypis edytorski]
podpiły (daw.) — dziś: podpity. [przypis edytorski]
podpiły (daw.) — podpity, pijany. [przypis edytorski]
pod Pirną — w Saksonii, w r. 1756. [przypis redakcyjny]
podpisał Kupidyna — złożył podpis za Kupidyna, podejmując wyzwanie w jego imieniu. [przypis edytorski]
Podpisany zatem mój wyrok — podpisanie kontraktu małżeńskiego pana de Guibert. [przypis tłumacza]
podpisek — sekretarz, niższy urzędnik kancelarii. [przypis edytorski]
Podpisywanie deklaracji — obraz autorstwa Johna Trumbulla, namalowany najprawdopodobniej w 1819; umieszczony na odwrotnej stronie banknotu dwudolarowego. [przypis edytorski]
podpłomyczek — chleb u samego płomienia pieczony. Jeszcze za Sławian przerzucaniem przez ogień wypiekano chleby ofierne, świąteczne. Patrz: Nar., tom I, Hist. Pols. [przypis redakcyjny]
podpłomyk — placek z mąki i wody. [przypis edytorski]
