Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 11015 przypisów.

suzeren — zwierzchnik wasala, ofiarowujący mu ochronę i ziemię (lenno) w zamian za przysięgę wierności. Jak widać z tego fragmentu, w roli suzerena mógł występować również dostojnik kościelny, w tym wypadku opat tyniecki. [przypis edytorski]

Svante Arrhenius (1859–1927) — fizykochemik i astrofizyk szwedzki, laureat Nagrody Nobla (1903) w dziedzinie chemii za opracowanie teorii dysocjacji elektrolitycznej. Twórca teorii panspermii, według której życie w formie bakterii jest przenoszone między planetami dzięki ciśnieniu światła. [przypis edytorski]

svarai — svarstyklės. [przypis edytorski]

Svetozár Vajanský (1847–1916) — pisarz słowacki, jeden z entuzjastów i propagatorów idei panslawizmu. [przypis edytorski]

svetys — svečias. [przypis edytorski]

svietas (sl.) — pasaulis; šviesa. [przypis edytorski]

svietelis — malon. apie pasaulį, pasaulėlis. [przypis edytorski]

svirpelis — menko kūno sudėjimo žmogus. [przypis edytorski]

svirplys — toks vabalas. [przypis edytorski]

svodba (brus.) — vestuvės. [przypis edytorski]

svodba — vestuvės, vedybos. [przypis edytorski]

swą każdy porze (przysł.) — każdy robi swoje; każdy robi, co chce; każdy się stara o swoje. [przypis edytorski]

swąm rozumiał bydź prawdziwą wiarę (starop. konstrukcja) — uważałem, że moja wiara jest prawdziwa. [przypis edytorski]

swachna — swatka; osoba kojarząca pary małżeńskie. [przypis edytorski]

swachna — swatka; osoba zajmująca się pośredniczeniem w dobieraniu par małżeńskich. [przypis edytorski]

swada (daw.) — energia, zapał. [przypis edytorski]

swada — łatwość i płynność w mówieniu. [przypis edytorski]

swada — łatwość wypowiadania się. [przypis edytorski]

swada — płynność i łatwość w wypowiadaniu się. [przypis edytorski]

swada — płynność w mówieniu. [przypis edytorski]

swada — potoczystość i łatwość wypowiadania się. [przypis edytorski]

swadhisthana — w tradycji hinduistycznej druga czakra, zlokalizowana 3 cm poniżej pępka, odpowiadająca za energię, twórczość i seksualność. [przypis edytorski]

swadźba — swatanie, łączenie dwojga ludzi w parę małżeńską. [przypis edytorski]

swadźba — swatanie, tu raczej: zaloty. [przypis edytorski]

swadźba — swatanie; wybieranie przyszłego małżonka a. przyszłej małżonki. [przypis edytorski]

swadźba — tu: orszak swatów udających się złożyć uroczystą wizytę w imieniu pana młodego w domu rodzinnym panny na wydaniu w celu ustalenia terminu i warunków zawarcia małżeństwa. [przypis edytorski]

swadźba — wyswatanie małżeństwa. [przypis edytorski]

swadźbić (daw.) — swatać. [przypis edytorski]

Swajstyx, dziś Sveistiks, litew. Svaikstikas (mit. litew.) — bóg gwiazd. [przypis edytorski]

swalgon (trad. litew.) — kapłan weselnych obrzędów. [przypis edytorski]

Swammerdam, Jan (1637–1680) — holenderski przyrodnik, badacz budowy anatomicznej i cyklu rozwojowego owadów. [przypis edytorski]

Swammerdam, Jan (1637–1680) — holenderski przyrodnik i lekarz, prekursor badań mikroskopowych. [przypis edytorski]

swar a. swary — kłótnia. [przypis edytorski]

swarliwy (daw.) — kłótliwy. [przypis edytorski]

swarliwy — kłótliwy. [przypis edytorski]

Swarno a. Szwarno (1230 – ok. 1270) — młodszy syn Daniela Halickiego, książę halicki, po śmierci Mendoga wielki książę litewski. [przypis edytorski]

swary — długotrwałe nieporozumienia i kłótnie. [przypis edytorski]

swary — kłótnie. [przypis edytorski]

Swary słowne (…) rodzą zazdrości (…), rodzą swary bluźnierstwa (…), rodzą złe podejrzania i spory ludzi w rozumie skażonych, którzy prawdy zbyli — por. 2 Tm 2, 14–18. [przypis edytorski]

swarzem (daw. forma 2 os. lm) — swarzymy, kłócimy. [przypis edytorski]

swarzyć (gw.) — gniewać się, krzyczeć. [przypis edytorski]

swarzyć — kłócić; tu raczej: straszyć czymś. [przypis edytorski]

swarzyć się (daw.) — dyskutować, rozmawiać; kłócić się; naswarzyć się: nagadać się. [przypis edytorski]

swarzyć się — spierać się, kłócić. [przypis edytorski]

swarzyć — tu: kłócić się, przeciwstawiać. [przypis edytorski]

swarzyć — tu: krzyczeć. [przypis edytorski]

swastyka — dawniej w różnych kulturach europejskich i azjatyckich występowała jako symbol szczęścia i pomyślności. Pod nazwą „krzyżyk niespodziany”, w swej starożytnej roli talizmanu aż do drugiej wojny światowej przetrwała na Podhalu, gdzie rzeźbiona na elementach domów miała odstraszać złe moce. Na początku XX w. była również popularnym symbolem szczęścia w wielu krajach Europy oraz w Stanach Zjednoczonych. [przypis edytorski]

swat — osoba kojarząca pary małżeńskie. [przypis edytorski]

swat — pośrednik w zawieraniu małżeństwa, osoba starająca się o rękę kobiety w czyimś imieniu. [przypis edytorski]

swawoląc — bawiąc się. [przypis edytorski]

swawola — daw. brak posłuszeństwa i samowolne działanie. [przypis edytorski]

swawola (daw.) — nieposłuszeństwo. [przypis edytorski]

swawolić — bawić się beztrosko; tu o wianku: toczyć się w podskokach. [przypis edytorski]

swawolić — bawić się, używać życia. [przypis edytorski]

swawolnie — swobodnie. [przypis edytorski]

swawolnik (daw.) — psotnik, figlarz, wesołek. [przypis edytorski]

swawolny (daw.) — niezbyt przyzwoity, nieskromny, niemoralny. [przypis edytorski]

swawolny — niesforny, rozbrykany. [przypis edytorski]

swędrać się — dziś popr.: szwędać się. [przypis edytorski]

swędzić — tu: dymić a. cuchnąć; por. swąd. [przypis edytorski]

Swedenborg (1688–1772) — szwedzki naukowiec i mistyk mający wizje Sądu Ostatecznego. [przypis edytorski]

Swedenborg, Emanuel (1688–1772) — filozof i mistyk szwedzki, autor licznych dzieł z zakresu filozofii, teologii i przyrody, które wywarły wpływ na światowy romantyzm i neoromantyzm. [przypis edytorski]

Swedenborg, Emanuel (1688–1772) — szwedzki naukowiec, filozof i mistyk. [przypis edytorski]

Swedenborg, Emanuel (1688–1772) — szwedzki naukowiec, filozof i mistyk. [przypis edytorski]

Swedenborg, Emanuel (1688–1772) — szwedzki naukowiec, filozof i mistyk; twórca doktryny związanej z wizjami Sądu Ostatecznego oraz koncepcji płciowego Anioła jako stadium rozwoju duchowego człowieka. [przypis edytorski]

Swedenburg — właść. Emanuel Swedenborg (1688–1772), naukowiec, filozof i mistyk, twórca doktryny związanej z wizjami Sądu Ostatecznego oraz koncepcji płciowego Anioła jako stadium życia duchowego człowieka. [przypis edytorski]

sweetie (ang.) — słodziutka, kochanie, skarb. [przypis edytorski]

swej śmierci pomścił się — zemścił się za swą śmierć. [przypis edytorski]

swem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: swym. [przypis edytorski]

swem — dziś popr.: swym. [przypis edytorski]

swemi — daw. forma N. i Msc. lm zaimków r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: swymi. [przypis edytorski]

swemi — dziś popr. forma N. lm: swymi a. swoimi. [przypis edytorski]

swemi — dziś: swymi. [przypis edytorski]

swemi pismy — daw. forma N. lm; dziś popr.: swymi pismami. [przypis edytorski]

swem sennem — dziś popr. forma N. lp r.n.: swym sennym. [przypis edytorski]

swe posły — dziś popr. forma B. lm: swych posłów. [przypis edytorski]

swe syny — dziś popr. forma B. lm: swoich synów. [przypis edytorski]

Swetoniusz, właśc. Caius Suetonius Tranquillus (ok. 69–po 122 n.e.) — historyk rzymski; znany przede wszystkim jako autor Żywotów cezarów, biografii kolejnych władców rzymskich od Juliusza Cezara (100–44 p.n.e.) do Domicjana (51–96 n.e.). [przypis edytorski]

Swewowie a. Swebowie — związek plemion germańskich (w początkach V w. n.e. obejmujący Kwadów, Markomanów i Alamanów; skład związku bywał jednak zmienny); ludy zamieszkujące tereny położone nad środkowym biegiem Łaby, które w 60 r. p.n.e. przekroczyły Ren i pod wodzą Ariowista dokonały inwazji na obszar Galii, pokonani przez Cezara (58 r. p.n.e.), wycofali się do Kotliny Czeskiej, do państwa Markomanów rządzonego przez Marboda (zajmowało ono obszary od Łaby na zach. po Wisłę i Maruszę na wsch., Morze Bałtyckie na płn. i Dunaj na płd.); Swebowie stanowili stałe zagrożenie dla cesarstwa rzym. między I a IV w. n.e., organizując częste wypady na jego teren z rejonu śr. biegu Dunaju, niejednokrotnie przełamując granice cesarstwa. W okresie wędrówki ludów, w 406 r. wraz z Wandalami i Alanami przekroczyli Ren i zaatakowali Galię; po trzech latach, złupiwszy doszczętnie prowincję, przemieścili się na obszar Płw. Iberyjskiego (409 r. n.e.), gdzie, w jego płn.-zach. części (dziś: region Galicji) utworzyli własne królestwo; w V w. przyjęli chrześcijaństwo (466 r.); w 585 r. zostali podbici przez Wizygotów. [przypis edytorski]