Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8257 przypisów.
z palcami na pętli rzemiennej — oszczep do rzucania był zaopatrzony w pętlę. [przypis tłumacza]
z Panem Jezusem — tj. z sakramentem. [przypis edytorski]
z panią Ignacową — Baranowską. [przypis redakcyjny]
z panięty — dziś popr. forma N. lm: z paniętami. [przypis redakcyjny]
Z paralipomenów do aktu V (Loeper, wydanie Hompla, XII. 232; Strehlke, Paralipomena do „Fausta” Goethego str. 133 i n.) wynika, że Goethe miał zamiar rzecz tak przedstawić, ażeby diabeł na tamtym jeszcze świecie procesował się o prawo do duszy Fausta, że jednak proces ten przegrał wskutek interwencji Chrystusa, namiestnika państwa. — Sam on zresztą mówi bardzo wyraźnie, że w całym pojęciu końca powodował się wyobrażeniami kościelnymi o Odkupieniu. (Rozmowy z Eckermannem, 6 czerwca 1831). Wiersze: „Od zła ocalon już na wieki/ Cnych duchów świata członek szczery;/ Zbawcze my zawsze mamy leki/ Dla tych, co w górne dążą sfery./ A jeśli jeszcze miłość święta/ Zabierze udział w zbożnym dziele,/ Anielskie przyjmą ich panięta,/ Radosne sprawią im wesele. —” Otóż wiersze te nazywa poeta kluczem do ocalenia Fausta, zupełnie zgodnie z naszymi wyobrażeniami religijnymi, według których „dostąpić możemy zbawienia nie tylko dzięki naszej własnej sile, ale za pośrednictwem łaski bożej». Wynikałoby z tego, że własnego sądu Fausta o tym, co życiu nadaje wartość, nie mamy prawa tak bez niczego uważać za sąd poety: tylko usilna praca nadaje wartość życiu. Wielki badacz Goethe nie mógł zapewne tak przemawiać. W całym życiu i we wszystkich jego czynnościach, w wesołym używaniu i w skrzętnym tworzeniu, w kontemplacji i twórczym czynie spoczywa wartość bytowania ziemskiego. I w życiu Fausta nie można skreślić ani jednego z tych czynników, żadnemu z nich nie można wyłącznej przypisywać wartości, jakkolwiek on sam w każdym momencie życia dopatruje się wartości absolutnej w czynniku, w danej chwili predominującym — jest to przymiotem uczucia w przeciwieństwie do refleksji. [przypis autorski]
z partesa stąpać — stąpać wyniośle, uroczyście. [przypis edytorski]
z Paru (…) kamień — marmur paryjski; wysoko ceniony w Grecji i Rzymie. [przypis edytorski]
Z pasma zjawisk nie wydobywa się i nie utwierdza pojedynczych punktów (…) lecz pasmo rozwija się bez żadnych przerw — S. Przybyszewski, Zur Psychologie des Individuums, Berlin 1892, II, s. 45. [przypis autorski]
z Pauzylipu lochów — Pauzylippo, góra pod Neapolem, w lochach której ma się znajdować grób Wergiliusza. [przypis redakcyjny]
z Peleja synem — z Achillesem. [przypis edytorski]
z percept i ekspens — z dochodów i rozchodów. [przypis redakcyjny]
z pergamskiego zamku — Pergamon to historyczna kraina w Azji Mniejszej, gdzie znajdowała się Troja. [przypis edytorski]
z Peskaryej […] Alfons — mąż poetki Wiktorii Kolonna. [przypis redakcyjny]
z Peskaryej zaraz ukazuje / Alfonsa […] Sforca Murzyn sztucznie go przywodzi / Pod sieć napiętą […] strzałą żartką upada przeszyty — niewolnik Murzyn, znajdujący się w francuskim wojsku, przekupiony przez Alfonsa z Peskary, przyrzekł zamek Castel Nuovo (w Neapolu) wydać Hiszpanom; żeby jednak więcej zarobić, zdradził za pieniądze cały plan Francuzom i „żartką strzałą” zadał Alfonsowi śmiertelną ranę. Z „łotra Murzyna” (il rio Ethiopo) zrobił nasz tłumacz Sforzę z przydomkiem „il Moro” („Murzyn” u Kochanowskiego). [przypis redakcyjny]
Z Petrarki — utwór należy do cyklu sonetów powstałych pod bezpośrednim wpływem Petrarki, stanowiących albo poetycką parafrazę utworu poety renesansowego (jak w tym przypadku), albo rozwinięcie przejętego od włoskiego mistrza motywu. [przypis redakcyjny]
z pewna — na pewno. [przypis edytorski]
z pewnego cudownego wydarzenia, które miało miejsce w Bretanii (…) — Istotnie francuscy kronikarze opowiadają o takiej walnej bitwie srok i szpaków, stoczonej na kilka dni przed bitwą w r. 1488. [przypis tłumacza]
z pewnym niebezpieczeństwem przebywane lasy i pola piechotą — kiedy jako emisariuszka przekradała się w r. 1846 do Galicji. [przypis redakcyjny]
z pewnym stanem umysłowym wnet stowarzysza się zwykle jakiś stan wprost przeciwny (np. s. 133) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku na odnośnej stronie znajduje się akapit z rozdziału VII zaczynający się od słów: „Mimo opisanego powyżej procesu zobojętniania się przykrych składników życiowych (…)”. [przypis edytorski]
z piany morskiej zrodzonej — w mit. gr. bogini miłości i piękna Afrodyta zrodziła się z piany morskiej. [przypis edytorski]
z pięciozębnymi widły — mowa o narzędziu do wyjmowania mięsa z ognia, prototypie dzisiejszego widelca. [przypis edytorski]
Z piekła wymodlił duszę (…) Trajana — Legenda, jakiej nie zapisała historia, powiada, że Trajan jadący na wyprawę wojenną, wśród ulicy Rzymu zatrzymanym był przez pewną wdowę z prośbą, ażeby się zemścił śmierci zamordowanego jej syna. Trajan proszącej wdowie tak odpowiedział: że wstrzyma swój pochód wojenny, o ile potrzeba będzie czasu do ukarania mordercy, ażeby jej łzom i sprawiedliwości zadosyć się stało. Święty Tomasz z Akwinu powiada, że Papież Grzegorz Wielki czytając życie Trajana, tak się wzruszył tym rysem łagodności i sprawiedliwości cesarza, że poszedłszy do kościoła i przed ołtarzem uklęknąwszy, gorącą modlitwą wyzwolenie cesarza jako poganina z potępienia u Boga wymodlił. Legenda jeszcze dodaje, że Grzegorz Wielki rzeczywiście Trajana z piekła wymodlił, z tym jednak zastrzeżeniem z nieba, ażeby się odtąd za żadnego niewiernego poganina nie modlił. [przypis redakcyjny]
z piekłów — dziś popr. forma D. lm: z piekieł. [przypis edytorski]
z pierścionkiem — w domyśle: ślubnym. [przypis edytorski]
z piersiami siedmią — z siedmioma piersiami. [przypis edytorski]
z pierwoci (daw.) — od początku. [przypis redakcyjny]
z pierwotka (daw.) — z początku. [przypis redakcyjny]
z pierwszey spuścił co ochoty (starop.) — ochłonął nieco z początkowego zapału. [przypis edytorski]
Z pierwszym brzaskiem wiosennego słońca — w 395 r. przed Chr. [przypis tłumacza]
Z pieśni gminnej. [przypis autorski]
z pieśni iliackich — na podstawie Iliady. [przypis edytorski]
z Pigmeolów — z Pigmejów, karzełków, z którymi wedle podań greckich żurawie prowadziły wojnę. [przypis redakcyjny]
z pijanym hałasem — fraza ta pojawia się w wierszu Czarny szal Kornela Ujejskiego (1823–1897), napisanym na motywach wiersza Puszkina o tym samym tytule, nie zaś w tłumaczeniu z Puszkina dokonanym przez Odyńca, jak pisze autor. [przypis edytorski]
Z pilnością zachowajcie jedność ducha we związku pokoju. Jednoście ciało i duch jeden… — Ef 4, 3–6. [przypis edytorski]
z pirwotku (starop.) — z początku. [przypis redakcyjny]
z piwnice (starop. forma D., lp, r.ż.) — z piwnicy. [przypis edytorski]
z płaczki swemi — dziś popr. forma N. lm: ze swoimi płaczkami. [przypis edytorski]
z płonącego miasta — chodzi o metodyczne wypalanie części Warszawy, mianowicie terenu getta (obejmującego ponad 300 ha w obrębie miasta) rozpoczęte przez oddziały niemieckie pod dowództwem Jürgena Stroopa w maju 1943 w celu stłumienia powstania, które trwało od 19 kwietnia do 16 maja 1943. [przypis edytorski]
zpląta — dziś popr.: splącze. [przypis edytorski]
Z placu skręcił w jakąś ulicę… — ulicę Rivoli. [przypis redakcyjny]
Z Platona: A ja bym mu zupełnie słusznie odpowiedział… — Platon, Apologia 28; podobnie następny fragment (45). [przypis tłumacza]
Z Platona: Kto ma umysł zdolny do wzniosłego poglądu… — z Platona Rzeczypospolitej [ob. tłum. jako Państwo; red. WL], VI, 486. [przypis tłumacza]
z północą — z zasadami, którymi kieruje się mocarstwo północne, carat rosyjski.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]
Z pół religijnych, pół na ekonomicznej podstawie opartych świadczeń w naturze między grupami organizacyjnymi wytwarza się powoli owa ciekawa instytucja indywidualnego „potlatschu” — ciekawe jest to, że nie zawsze względy ekonomiczne usprawiedliwiają skomplikowane wymiany płodów i produktów między grupami: klanami czy fratriami. [przypis autorski]
z półtora soroka — około sześćdziesięciu; por. ros. sorok: czterdzieści. [przypis edytorski]
z pól myceńskich — z grobu Agamemnona, znajdującego się w Mykenach. [przypis redakcyjny]
z późniejszym rozwojem myśli ludzkiej, którą on wyprzedzał… — Lutoslawski, Zadania prac nad Słowackim (Eleusis, t. V). [przypis autorski]
z pociechą — tu: ku uciesze. [przypis edytorski]
Z początku Apollo nawet mi nie odpowiedział — dowód, że czuł się obrażony ową próbą i niedowierzaniem. [przypis tłumacza]
z początku naszych badań p. Curie i ja wydobyliśmy gaz z blendy smolistej przez jej ogrzewanie (…) — [por.] „Rapports au Congrés de Physique”, 1900. [przypis autorski]
z podatnej sy — błąd w wyd. źródłowym trudny do zinterpretowania. [przypis edytorski]
(…) z podchłopia wyrwała — przyszła od innego mężczyzny lub podchłopię jako młodzieniec, wyrostek. [przypis edytorski]
z pod — dziś popr. forma ubezdźwięczniona, pisownia łączna: spod. [przypis edytorski]
z pod — dziś popr. pisownia łączna, z ubezdźwięcznieniem: spod. [przypis edytorski]
z pod — dziś popr. pisownia łączna z ubezdźwięcznieniem: spod. [przypis edytorski]
z pod — dziś popr. pisownia: spod. [przypis edytorski]
zpod — dziś popr. pisownia: spod. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
zpod — dziś ubezdźwięcznione: spod. [przypis edytorski]
z pode — dziś popr. pisownia: spode. [przypis edytorski]
zpode — dziś popr. pisownia: spode. [przypis edytorski]
z podniesioną twarzą rzekł — Zwykły obyczaj ślepych w chwili, kiedy mają do kogoś mówić. [przypis redakcyjny]
z pod (starop. forma ort.) — dziś popr.: spod. [przypis edytorski]
z pod (starop.) — spod. [przypis edytorski]
Z „pod wiechy” -– z gospody. [przypis autorski]
z podziemu — dziś popr.: z podziemia. [przypis edytorski]
…z podziwem o niej mówili — J. Ch. Wolf, Mulierum graecorum fragmenta. [przypis autorski]
z podziwem — tu: ze zdziwieniem. [przypis edytorski]
z podziwieniem — dziś: z podziwem. [przypis edytorski]
z pogany — dziś popr. forma N. lm: z poganami. [przypis edytorski]
z pogany — dziś popr. forma N. lm: z poganami. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
z pogany (starop. forma) — dziś N.lm: z poganami. [przypis edytorski]
z pogardą wychodzi — tj. wychodzi Sędzina, a Sędzia krzyczy za wychodzącą. [przypis redakcyjny]
z pojszrodka — ze środka. [przypis edytorski]
z południa — dziś: po południu. [przypis edytorski]
z Polaki (daw. forma N.) — dziś: z Polakami. [przypis edytorski]
z pola — tu: z pola walki. [przypis edytorski]
z pomiarą (starop.) — [z] umiarkowaniem. [przypis redakcyjny]
z pomyślnymi losy (daw. forma) — dziś N.lm: (…) losami. [przypis edytorski]
zponad — dziś popr. pisownia: sponad. [przypis edytorski]
z popiołów powstają mściciele — parafraza wersu z poematu Eneida: „Powstanie kiedyś z kości naszych mściciel” (przedśmiertne przekleństwo Dydony rzucone na potomków Eneasza). [przypis edytorski]
Z Porajami lub Pomiany — mowa o herbach. [przypis edytorski]
z porania — rankiem. [przypis edytorski]
z portfelu — dziś popr.: z portfela. [przypis edytorski]
z pośród — dziś popr. pisownia: spośród. [przypis edytorski]
z pośrodka (daw.) — spomiędzy. [przypis edytorski]
z pośrodka — dziś: spośród. [przypis edytorski]
zpośrodka — spomiędzy, spośród. [przypis edytorski]
z pośrodka — spośród, spomiędzy. [przypis edytorski]
z pośrzodku (starop.) — ze środka. [przypis edytorski]
z posiłki świeżemi (starop. forma) — ze świeżymi posiłkami. [przypis edytorski]
z postanowniejszego baczenia (starop.) — z dojrzalszej uwagi. [przypis redakcyjny]
z postawą (starop.) — [tu:] z nadętością. [przypis redakcyjny]
z postem — tu: postnie, jak podczas postu. [przypis edytorski]
z powicia ślub uniosłem — tzn. jeszcze w powiciu, w dzieciństwie ślubowałem, zobowiązałem się. Częsty był w owych czasach zwyczaj, że rodzice ślubowali w imieniu nieletnich dzieci. [przypis redakcyjny]
z powinną głową (daw.) — posłusznie. [przypis edytorski]
Z powodów, których nie wymieniamy… — przypisek redakcji czasopisma, w którym ta praca po raz pierwszy się ukazała. [przypis autorski]
z powodu bezwzględnego rzekomo postępowania z pewnymi miastami uważali za stosowne (…) wytoczyć wojnę — zasadnicze tło wojny peloponeskiej. [przypis tłumacza]
z powodu, który Napoleonowi na pewno wystarczyłby w zupełności — nawiązanie do anegdoty o cesarzu Napoleonie Bonaparte. Zapytał on burmistrza pewnego miasteczka, dlaczego przy wjeździe nie został powitany salutem armatnim. Burmistrz odpowiedział: „Powodów jest kilka. Po pierwsze, nie mamy armat…”. Napoleon przerwał: „Dziękuję, to mi zupełnie wystarczy”. [przypis edytorski]
z powodu świerzby — dziś popr.: z powodu świerzbu. [przypis edytorski]
z powodu ujęcia wielkiej zdobyczy wprost za bezcen wszystko sprzedawano (…) zapowiedziawszy, że poprowadzi wojsko pośpiesznym marszem nad morze — w miastach portowych będzie to można sprzedać z zyskiem. [przypis tłumacza]
