Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8290 przypisów.
Zoroaster (a. Zaratustra) — mityczny prorok irański (VI w. p.n.e.), według legendy twórca religii zwanej zoroastryzmem, rozpowszechnionej wśród ludów Azji Środkowej, Iranu i Azerbejdżanu. Dla zoroastryzmu charakterystyczna jest wiara w istnienie dwóch walczących z sobą pierwiastków: dobra (światła) i zła (ciemności), oraz kult ognia. [przypis redakcyjny]
Zoroaster a. Zaratustra (ok. 628–ok. 551 p.n.e.) — także: Zaratusztra; legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii dualistycznej nazwanej od jego imienia zaratusztrianizmem. [przypis edytorski]
Zoroaster (gr.) — właśc. Zaratusztra, perski kapłan i prorok, reformator mazdaizmu i twórca jednej z najstarszych na świecie religii monoteistycznych, nazywanej od jego imienia zaratusztrianizmem. [przypis edytorski]
Zoroaster (gr.), właśc. Zaratusztra — perski kapłan i prorok, reformator mazdaizmu i twórca jednej z najstarszych na świecie religii monoteistycznych, nazywanej od jego imienia zaratusztrianizmem; przypisuje się mu autorstwo modlitw i hymnów stanowiących najświętszą i najstarszą część Awesty. [przypis edytorski]
Zoroaster (gr.) — właśc. Zaratusztra, perski kapłan i prorok, reformator mazdaizmu i twórca jednej z najstarszych na świecie religii monoteistycznych, nazywanej od jego imienia zaratusztrianizmem. Przypisuje się mu autorstwo modlitw i hymnów stanowiących najświętszą i najstarszą część Awesty. [przypis edytorski]
Zoroaster — oboczna forma imienia Zaratustra. [przypis redakcyjny]
Zorobabel (VI w. p.n.e.) — przywódca pierwszej grupy żydowskich przesiedleńców powracających za pozwoleniem króla perskiego Cyrusa z tzw. niewoli babilońskiej, namiestnik perskiej prowincji Judy. [przypis edytorski]
Zorrilla y Moral, José (1817–1893) — hiszpański poeta i dramaturg epoki romantyzmu. [przypis edytorski]
zorywa — dziś raczej: orze. [przypis edytorski]
zorza — barwne zjawisko świetlne na niebie, związane ze wschodem i zachodem słońca. [przypis edytorski]
zorza — dziś popr. forma M. lm: zorze. [przypis edytorski]
zorza — jutrzenka, świt; pierwszy sygnał wschodzącego słońca. [przypis edytorski]
zorza — lm od daw. formy lp: zorze. [przypis redakcyjny]
Zorza (mit. rzym.) — Aurora, bogini zorzy porannej; odpowiednik Eos w mit. gr. [przypis edytorski]
zorzane — przym. od: zorza. [przypis edytorski]
zorza północna — zorza polarna, kolorowe zjawisko świetlne występujące na niebie głównie podczas długich nocy polarnych za kołem podbiegunowym. [przypis edytorski]
zorza południowa — tu: zorza polarna. [przypis edytorski]
zorza — zjawisko świetlne polegające na zmianie barwy nieba (zwykle na żółtopomarańczową) bezpośrednio przed zachodem i po wschodzie słońca oraz w czasie ich trwania. [przypis redakcyjny]
zorz — dziś popr. pisownia D. lm: zórz. [przypis edytorski]
zorze — dziś rodz. ż.: zorza, blask rozjaśniający niebo tuż przed wschodem słońca. Podobne zjawisko jest widoczne tuż po zachodzie słońca. [przypis edytorski]
zorze (r.n.) — dziś popr. forma: zorza (r.ż.). [przypis edytorski]
zorze (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: (z) zorzy. [przypis edytorski]
z ośmią narożnikami (daw. forma) — dziś: z ośmioma narożnikami. [przypis edytorski]
z oświadczeniem, że chcą za nich ręczyć — szczególnie to, co mówili o trierarchach, zrobiło dobre wrażenie. Przedtem nikt nie ważył się poręką swą bronić wodzów przed aresztowaniem. [przypis tłumacza]
Zosia — Grabowska. [przypis redakcyjny]
Zosia — Kaplińska, siostra Edwarda i Leona. [przypis redakcyjny]
Zosia, Maryna, Haneczka zachowały (…) imiona swoich oryginałów (…) — [por. Tadeusz „Boy” Żeleński,] Nad rękopisem „Wesela” ([w:] Ludzie żywi). [przypis autorski]
Zosia (…) Marynia — Zofia i Maria (później Kwietniewska), dwie inne siostry Wandy. [przypis redakcyjny]
Zosia Węgierska — Zofia (Mielecka) Węgierska, z domu Kamińska, córka pułkownika, przyjaciółka Narcyzy, po głośnym rozwodzie opuściła kraj, osiadła w Paryżu, gdzie pisywała do pism francuskich i polskich z niepospolitym talentem. Odmalowana jest jako Augusta we wstępie do Poganki. [przypis redakcyjny]
Zosia — Zofia Grabowska, siostra Wandy, tłumaczka wielu angielskich powieści. [przypis redakcyjny]
Zosia — Zosia Redel, córka Wandy, siostry Narcyzy, zmarłej w r. 1853. [przypis redakcyjny]
Zosimos z Panopolis (III/IV w.) — grecki alchemik i mistyk gnostycki, pochodzący z miasta Panopolis w płd. Egipcie (ob. Achmim); autor najstarszych znanych ksiąg alchemicznych, zachowanych tylko we fragmentach zawartych w późniejszych tekstach. [przypis edytorski]
zostać niepodobna, chyba sławę skazić — To samo czuje w analogicznej scenie Korsarz Byrona. [przypis redakcyjny]
zostać przy słowie (starop.) — dotrzymać słowa. [przypis redakcyjny]
zostać się (daw. a. pot.) — zostać. [przypis edytorski]
zostać się (daw. a. reg.) — dziś popr.: zostać. [przypis edytorski]
zostać się (daw. a. reg.) — zostać. [przypis edytorski]
zostać się — dziś popr. czasownik niezwrotny: zostać. [przypis edytorski]
zostać się — dziś popr. czasownik niezwrotny: zostać. [przypis edytorski]
zostać się — dziś popr.: zostać. [przypis edytorski]
zostać się na goli — prawdop.: zostać na placu boju (dosł.: na gołej ziemi). [przypis edytorski]
zostać w słowie (starop.) — nie dotrzymać słowa, obietnicy. [przypis redakcyjny]
zostającem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników i imiesłowów przym. r.n.; dziś tożsama z r.m.: zostającym. [przypis edytorski]
Zostają tedy jako ogród bez wody i rola bez deszczu, rodzić owoców dobrych nie mogą… — por. J 15, 1–6. [przypis edytorski]
Zostaje księdzem, kto chce, jak za Jeroboama — 3 Krl 12, 31. [przypis tłumacza]
została omyloną — dziś: została omylona. [przypis edytorski]
zostałaś Turczynką — całkowicie się zmieniłaś (Małgorzata ma na myśli zakochanie się, wbrew wcześniej głoszonym poglądom); zwrot oznaczający zupełną przemianę, którego Szekspir używa również w Hamlecie (akt III, scena 2) i Otellu (akt II, scena 3). [przypis edytorski]
został cały Boską opatrznością (starop.) — dzięki boskiej opatrzności pozostał niewzruszony. [przypis edytorski]
zostałeś zabitym — dziś popr.: zostałeś zabity. [przypis edytorski]
został. [przypis redakcyjny]
zostały — tu: pozostały przy życiu, ocalały. [przypis edytorski]
zostali templariusze (…) w najstraszliwszy sposób wytępieni — templariusze, zakon rycerski, założony ok. 1120 w Jerozolimie w celu obrony i eskorty pielgrzymów do Ziemi Świętej; posiadali kilkanaście prowincji w Europie, dzięki licznym nadaniom, przywilejom papieskim i operacjom finansowym zgromadzili wielkie bogactwa, dzięki którym mieli znaczące wpływy polityczne; po upadku Królestwa Jerozolimskiego pozbawieni siedziby templariusze przenieśli się na Cypr, a następnie do Francji. Upadek zakonu spowodowały wysunięte przez króla Francji Filipa IV Pięknego (1268–1314), poważnie zadłużonego u zakonu, oskarżenia o świętokradztwa, herezję, czary i spiskowanie z poganami. Francuska gałąź zakonu została skasowana w 1311 r., jej majątki skonfiskowano, a wielu templariuszy, włącznie z wielkim mistrzem Jakubem de Mollay i najwyższymi dostojnikami, spalono na stosie. Ostatecznie zakon został zawieszony przez papieża w 1317. [przypis edytorski]
Zostań tu — Rada jest pokazać światu, jak ten dziki, nieokiełzany Alcest „jada z ręki”. [przypis tłumacza]
zostanie po mnie ta siła fatalna… — Juliusz Słowacki, Testament mój. [przypis edytorski]
zostawa (daw.) — dziś popr. forma: zostaje. [przypis edytorski]
zostawa — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: zostaje. [przypis redakcyjny]
zostawa — dziś popr. forma: zostaje. [przypis edytorski]
zostawa — dziś popr.: zostaje, tj. przebywa. [przypis redakcyjny]
zostawam (starop. forma) — 1.os.lp cz. teraźn.; dziś popr.: zostaję; pozostaję. [przypis edytorski]
zostawa (starop. forma) — 3.os.lp cz. teraźn.; dziś popr.: zostaje. [przypis edytorski]
zostawa (starop. forma) — dziś 3.os. lp: zostaje. [przypis edytorski]
zostawa (starop. forma) — dziś popr.: zostaje. [przypis edytorski]
zostawa (starop. forma) — zostaje. [przypis edytorski]
zostawa (starop. forma) — zostaje; tu: pozostaje. [przypis edytorski]
Zostawcie (z ros.) — dajcie pokój; [niech pani przestanie; red. WL]. [przypis autorski]
zostawiać w kozie (pot.) — karać, zamykając ukaranego w jakimś pomieszczeniu w szkole, w czasie lekcji, a częściej po lekcjach. [przypis edytorski]
zostawiają swe upierzenie pośród tych ostów a pokrzyw — francuskie przysłowie: jeter le froc aux orties, oznaczające porzucenie habitu. [przypis tłumacza]
zostawiam przy życiu was, synowie, których mi bogowie dali — w tym kryje się myśl, że Cyrusowi żadnego dziecka śmierć nie zabrała. [przypis tłumacza]
zostawiem (daw. gw.) — dziś popr.: zostawimy. [przypis edytorski]
Zostawił (…) ciotkę — Annę Jagiellonkę, wdowę po Batorym. [przypis autorski]
zostawiłem był — forma daw. czasu zaprzeszłego. [przypis edytorski]
zostawił od wypadku — tu: zostawił na wszelki wypadek. [przypis edytorski]
zostawił (…) pięćdziesiąt okrętów (…) wypłynąwszy ze stu dwudziestoma — Kallikratidas miał 170 okrętów, 140 własnych i 30 pojmanych ateńskich. Ciekawe, że nie ma wzmianki o 10 okrętach zabranych Diomedontowi i jeszcze jednym okręcie Konona, porwanym wówczas, kiedy usiłował przesłać do Aten wieści o sobie. [przypis tłumacza]
zostawili — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli zostawi. [przypis edytorski]
zostawiliśmy to przyjaźniejszéj chwili albo szczęśliwszemu poszukiwaczowi — Hrabia Adam Plater, wiosną bież[ącego roku] 1859, wykopał w Kiernowie kilka sztuk starożytuej zbroi, oręża itd. [przypis autorski]
zostawim (daw. forma) — dziś 1 os. lm: zostawimy. [przypis edytorski]
zostawiony jest własnemu przemysłowi — zdany sam na siebie. [przypis edytorski]
zostawować (daw.) — zostawiać. [przypis edytorski]
zostawować — dziś popr.: zostawiać. [przypis edytorski]
zostawowała (starop. forma) — zostawała. [przypis edytorski]
zostawował (starop. forma) — dziś: zostawiał. [przypis edytorski]
zostawował (starop. forma) — zostawiał. [przypis edytorski]
zostawowały (starop. forma) — dziś 3.os. lm: zostawiały. [przypis edytorski]
zostawuiąc (daw.) — dziś: zostawiając. [przypis edytorski]
zostawując (daw. forma) — dziś: zostawiając. [przypis edytorski]
zostawując (daw. forma) — zostawiając. [przypis edytorski]
zostawując — dziś popr.: zostawiając. [przypis edytorski]
zostawując — dziś popr.: zostawiając. [przypis redakcyjny]
zostawując — dziś: zostawiając. [przypis edytorski]
zostawują — dziś popr.: zostawiają. [przypis edytorski]
zostawują — zostawiają. [przypis edytorski]
zostawuję — dziś popr.: zostawiam. [przypis edytorski]
zostawuję — dziś: zostawiam. [przypis edytorski]
zostawuje (daw.) — dziś popr. forma 3 os.lp: zostawia. [przypis edytorski]
zostawujem — dziś popr. forma 1.os. lm cz.ter.: zostawiamy. [przypis edytorski]
zostawujemy (daw.) — dziś popr.: zostawiamy. [przypis edytorski]
zostawuje (starop. forma) — dziś 3.os. lp: zostawia. [przypis edytorski]
zostawuje (starop. forma) — dziś: zostawia. [przypis edytorski]
zostawuje (starop. forma) — zostawia. [przypis edytorski]
zostoi — ostanie się, zostanie. [przypis redakcyjny]
